پرطرفدارترین غذاهای خوشمزه ایرانی
غذاهای ایرانی با طعم و مزه منحصربه‌فرد خود، به‌عنوان یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای جهان مشهور هستند؛ غذاهایی متنوع که در هر شهری از ایران به سبک خاصی طبخ می‌شوند.
غذاهای سنتی و محلی کشور ایران آن‌قدر متنوع و لذیذ هستند که اگر قرار باشد همه آن‌ها را یک‌جا گردآوری کنیم، به بیش از هزاران صفحه کاغذ نیاز داریم.
از میان غذاهای ایرانی می‌توان به انواع آش‌ها، پلوها، کباب‌ها، خورشت‌ها، پیش‌غذاها، سوپ‌ها، نان‌ها و غذاهای گیاهی اشاره کرد؛ غذاهایی که برخی از آن‌ها در سطح جهانی نیز مشهور هستند. جالب است بدانید که تمام سبک‌های پخت‌پز در دنیا، ریشه در یکی از سه مکتب آشپزی چینی، رومی و ایرانی دارند و کشور ما از نظر پیشینه و تنوع غذایی، به‌عنوان خاستگاه یکی از مکاتب آشپزی مادر، منطقه‌ای منحصربه‌فرد به شمار می‌آید. در ادامه شما را با لیستی کوتاه از انواع غذاهای ایرانی آشنا خواهیم کرد.
لیست غذاهای پرطرفدار ایرانی:
- غذاهای ایرانی با برنج
- غذاهای ایرانی با نون
- غذاهای ایرانی با مرغ
- غذاهای ایرانی بدون گوشت
- غذاهای ایرانی مجلسی
- غذاهای ایرانی ساده و سریع
- غذاهای سنتی ایرانی
- غذاهای ایرانی جدید
غذاهای ایرانی با برنج
خورش قورمه‌سبزی
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
خورش قورمه یا قورمه سبزی، بدون شک از مشهورترین و محبوب‌ترین غذاهای ایرانی است که یکی از غذاهای ملی کشور نیز به شمار می‌آید و امروزه همراه با برنج زعفرانی، ماست، سالاد شیرازی و پیاز قاچ شده سرو می‌شود. این خورش انواع بسیاری دارد و در هر گوشه از ایران به شکلی متفاوت طبخ می‌شود؛ اما نوع کلاسیک آن را با سبزی قورمه (تره، جعفری، شنبلیله، گشنیز، اسفناج یا برگ چغندر)، لوبیا (قرمز، چیتی، چشم بلبلی)، پیاز و گوشت قرمز تهیه می‌کنند.
خورش قورمه‌سبزی با نمک، فلفل و لیمو عمانی مزه‌دار می‌شود و برای طبخ آن باید زمان زیادی بگذارید تا خورش به‌طور کامل جا بیفتد.
از انواع قورمه‌سبزی می‌توان به قورمه سبزی بوشهری، قورما شورباسی آذری، قورمه سبزی دامغانی، قورمه سبزی گیلکی، قورمه سبزی شیرازی و آبگوشت قورمه سبزی اشاره کرد. جالب است بدانید این خورش خوشمزه آن‌قدر مشهور است که روز اول آذرماه را به نام آن نام‌گذاری کرده‌اند.
تاریخچه خوراک قورمه به دو تا پنج هزار سال قبل بازمی‌گردد؛ زمانی که آریایی‌ها روشی جدید برای نگهداری از گوشت (قرمه کردن) در تمام فصول سال را پیدا کردند؛ آن‌ها با استفاده از این روش، گوشت‌های قورمه را برای چند ماه در داخل مشک یا کوزه نگهداری می‌کردند. مردم نیز پس از تغییر طعم و مزه این گوشت‌ها بعد از چند ماه، با افزودن سبزی‌های متنوع و خوشبو به آن، غذایی لذیذ و دلچسب به نام قورمه‌سبزی را پدید آوردند.
خورش قیمه
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
خورش قیمه غذایی لذیذ و محبوب دل ایرانیان است که در مناطق مختلف کشور، با دستور پخت‌های متنوعی طبخ می‌شود. قیمه ریزه اصفهانی، پیچاق قیمه اردبیلی، قیمه نخود یزدی، قیمه نثار قزوینی، قیمه بادمجان، قیمه به، قیمه به و آلو، قیمه کدو، قیمه سیب درختی لری، قیمه هویج تبریزی، قیمه ماسوله و قیمه بوشهری از انواع این خورش هستند.
نسخه کلاسیک خورش قیمه که از غذاهای اصیل تهرانی به شمار می‌رود، با گوشت قرمز (مغز ران گوساله یا گوشت سردست گوسفندی)، پیاز سرخ‌شده، لپه و لیمو عمانی تهیه می‌شود.
قیمه اغلب با برنج ساده یا رشته پلو و با سیب‌زمینی و گاهی بادمجان سرخ کرده سرو می‌شود. در برخی طرز تهیه‌ها برای افزودن عطر و طعم بیشتر به این خورش از دارچین، زعفران، هل و گلاب نیز استفاده می‌کنند.
قدمت خورش قیمه به‌درستی مشخص نیست؛ اما این غذا قطعا از دوره صفوی در ایران طبخ می‌شده است؛ زیرا ژان شاردن، جهانگرد فرانسوی در سفرنامه خود به خورش قیمه اشاره کرده است. نادر میرزا قاجار، یکی از نویسندگان و تاریخ‌نگاران نامدار دوره قاجار نیز قدمت خورش قیمه را به دوره ساسانی نسبت می‌دهد و این غذا را شاهنشاه خورشت می‌خواند. خورش قیمه از حدود ۸۰ تا ۹۰ سال پیش، جای خود را به‌عنوان یک غذای نذری در مناسبت‌های مذهبی باز کرد و امروزه پای ثابت غذاهای نذری به‌خصوص در روزهای تاسوعا و عاشورا در ماه محرم است.
رشته پلو
منبع عکس: مجله اکالا. عکاس: نامشخص
رشته پلو از غذاهای محلی و قدیمی ایرانی است که از قدیم برای عید نوروز، شب یلدا یا چهارشنبه سوری در خانه ایرانیان تهیه و سرو می‌شده است؛ فلسفه سرو این غذا در عید نوروز این است که طبق یک روایت قدیمی رشته کار و زندگی دست افراد بیاید. یک ضرب‌المثل قدیمی نیز درباره این غذا وجود دارد که می‌گوید:
اگر اول سال رشته پلو خوردی، کل سال رشته امور دستته.
رشته‌پلو از غذاهای محلی مشهد، غذاهای سنتی استان اردبیل و کرمانشاه به شمار می‌آید؛ اما در دیگر شهرهای ایران نیز به روش‌های مختلف طبخ و سرو می‌شود. این پلوی لذیذ را می‌توان به‌صورت ساده یا همراه با انواع خورش مانند قیمه و قورمه سبزی، با خرما و کشمش، با عدس، با گوشت قلقلی، مرغ، گوشت بوقلمون یا ماهی دودی سرو کرد.
ادویه اصلی پخت رشته پلو زردچوبه است؛ تنها ادویه‌ای که در گذشته به رشته پلو اضافه می‌کردند. این غذا طرز تهیه بسیار ساده‌ای دارد و برای تهیه آن تنها به برنج و رشته پلویی نیاز دارید. رشته پلویی یک محصول کارخانه‌ای بوداده است که شباهت زیادی به رشته آش دارد؛ اما کمی نازک‌تر از آن است و به‌دلیل داشتن سبوس بیشتر، رنگ تیره‌تری دارد.
لوبیا پلو
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
لوبیا پلو از انواع دیگر پلوهای مخلوط ایرانی است که در هر شهری به شیوه‌ای متفاوت طبخ می‌شود. مواد اولیه این غذا که معمولا برای مجالس رسمی سرو نمی‌شود، لوبیای سبز نازک و تازه، گوشت قرمز، مرغ، گوشت قلقلی، گوشت قیمه‌ای یا چرخ‌کرده، پیاز، رب گوجه‌فرنگی، گوجه‌فرنگی، نمک، فلفل سیاه، زردچوبه یا زعفران و دیگر ادویه‌جات است؛ البته باید بدانید که نسخه کلاسیک این غذا با گوشت قرمز تهیه می‌شود.
از انواع لوبیا پلو در ایران می‌توان به لوبیا پلو با کوفته قلقلی، لوبیا پلو با فیله مرغ، لوبیا پلو با گوشت خورشتی، لوبیا پلو با گوشت چرخ‌کرده، لوبیا پلو با لوبیا چشم بلبلی، لوبیا چشم بلبلی پلو با گوشت و پوست پرتقال و لوبیا چشم بلبلی پلو شیرازی اشاره کرد. این پلوی پرطرفدار معمولا با سالاد شیرازی یا ماست و خیار سرو می‌شود و بیشتر افراد آن را با غذای ترکی استامبولی مقایسه می‌کنند.
خورش فسنجان
منبع عکس: مجله پارسی دی. عکاس: نامشخص
خورش فسنجان از غذاهای اصیل ایرانی است که با برنج سرو و در بیشتر شهرهای ایران با مواد اولیه مختلف تهیه می‌شود و معمولا طبخ آن زمان‌بر است. به‌طور مثال، در برخی شهرها برای تهیه این خورش لذیذ از گوشت مرغ، ماهی، کبک، بوقلمون و بلدرچین استفاده می‌کنند؛ در حالی که در برخی نقاط دیگر، به‌خصوص در شمال کشور و مناطق گیلک‌نشین، گوشت اردک و پرندگان شکاری را ترجیح می‌دهند و عده‌ای نیز گوشت تکه‌ای یا قلقلی را می‌پسندند. گردو، گوشت مرغ یا گوشت قرمز و رب انار ترش یا شیرین از مواد اولیه خورش فسنجان هستند.
اصالت خورشت فسنجان را به استان گیلان نسبت می‌دهند. این خورش بسته به ذائقه افراد در طعم‌های ترش، شیرین و ملس (ترش و شیرین) طبخ می‌شود. قدمت فسنجان به دوره قاجار بازمی‌گردد و برخلاف دیگر خورش‌های ایرانی، نامی از آن در کتب دوره صفوی به چشم نمی‌خورد.
غذاهای ایرانی با نون
کوفته
منبع عکس: مجله ایرن کوک. عکاس: نامشخص
کوفته از غذاهای اصیل، محبوب و مجلسی ایرانی است که با نان خورده می‌شود. کوفته نیز مانند بسیاری از غذاهای دیگر ایرانی انواع مختلفی دارد و در هر شهری از ایران با مواد اولیه و دستور پخت‌های متنوع تهیه می‌شود.
کوفته در سراسر جهان و کشورهایی چون گرجستان، ارمنستان، ترکیه، مالزی، تاجیکستان و تعداد زیادی از کشورهای آسیایی نیز به‌عنوان خوراک بومی و محلی مشهور است و معمولا آن را با نان و سبزی خوردن، ماست، دوغ و انواع ترشی سرو می‌کنند.
کوفته تبریزی، کوفته سبزی شیرازی، کوفته قلقلی، کوفته شیرین کرمانشاهی، کوفته برنجی، کوفته شامی، کوفته همدانی، کوفته ریزه نخودچی، کوفته آلوی شیرازی، کوفته انار، کوفته عدس و کوفته بلغور از انواع کوفته در ایران هستند. در طبخ این غذای مغذی از انواع سبزی‌های معطر و گوشت قرمز استفاده می‌شود و یکی از مهم‌ترین نکات برای پخت آن، این است که کوفته باید شکل گرد خود را از دست ندهد و مزه واقعی خود را حفظ کند.
برای سرو کوفته معمولا در ابتدا آب آن را در کاسه می‌ریزند و در آن نان تیلیت می‌کنند. سپس خود کوفته به‌همراه سیب‌زمینی پخته و گوجه‌فرنگی سرو می‌شود. بهترین قسمت کوفته وسط آن است که معمولا با تخم‌مرغ آب‌پز، گردو، آلو، برگه زردآلو، زرشک و گاهی اوقات جوجه درسته پر می‌شود.
آبگوشت
منبع عکس: مجله اکالا. عکاس: نامشخص
دیزی یا آبگوشت، غذایی معروف و لذیذ در میان ایرانیان و جهانیان است که در مناطق مختلف کشور با طرز تهیه‌های متنوعی طبخ می‌شود. از انواع آبگوشت می‌توان به دیزی سنگی، آبگوشت بز قورمه، آبگوشت مرغ و لپه، بزباش، آبگوشت قنبید، آبگوشت بامیه، آبگوشت باغی، آبگوشت کشک اراک و لرستان، آبگوشت مار، آبگوشت گندم، آبگوشت لوبیای کاشان، آبگوشت بادمجان و آبگوشت به آلو اشاره کرد.
نسخه کلاسیک آبگوشت یا همان دیزی با گوشت گوسفند با استخوان و چربی، نخود و لوبیای سفید، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، پیاز، فلفل سبز، سبزیجات معطر، رب گوجه‌فرنگی، گرد لیمو، سیر، نمک و فلفل درست می‌شود و معمولا آن را همراه با سبزی خوردن تازه، پیاز و ترشی و نان داغ سنکگ یا بربری سرو می‌کنند.
برای سرو آبگوشت، در ابتدا آب آن را در کاسه می‌کشند و در آن نان تیلیت می‌کنند. سپس مخلفات باقی‌مانده در قابلمه را با گوشتکوب می‌کوبند تا گوشت کوبیده آماده شود.
جالب است بدانید که «دیزی» نام ظرف‌های استوانه‌ای شکل مخصوصی است که آبگوشت در آن پخته می‌شود و می‌تواند انواع مختلفی از قبیل سفالی یا سنگی، یک مفره یا چند نفره داشته باشد. با گذر زمان، نام این ظرف با این غذا گره خورده است و امروزه بسیاری از مردم کلمه دیزی را به‌عنوان نام غذا و مترادف «آبگوشت» می‌دانند.
آبگوشت به‌شکل امروزی، قدمت زیادی در ایران ندارد؛ این غذا در ابتدا، غذای اعیان و اشراف بود و بر سر سفره مردم عامه دیده نمی‌شد. آبگوشت در گذشته یکی از غذاهای اصلی عشایر و کوچ‌نشینان بوده است و می‌توان آن را محصول زندگی یک‌جانشینی دانست.
فهرست جامعی از انواع آبگوشت در «خوراک‌نامه» نادر میرزا، از نویسندگان دوره قاجار، یکی از قدیمی‌ترین کتاب‌های آشپزی به زبان فارسی به چشم می‌خورد.
دلمه
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
دلمه یکی دیگر از غذاهای مجلسی و لذیذ ایرانی است که با نان سرو می‌شود و انواع مختلفی نظیر دلمه برگ مو، دلمه سبزیجات (فلفل دلمه‌ای، بادمجان دلمه‌ای و گوجه‌فرنگی)، دلمه کلم قرمز یا سفید، دلمه کلم برگ، دلمه کلم تبریز، دلمه اسفناج، دلمه کدو سبز، دلمه کدو حلوایی، دلمه سیب‌زمینی و دلمه قارچ دارد.
اصالت دلمه به مکتب آشپزی ایرانی و مناطق خاورمیانه، کشورهای حوزه بالکان، قفقاز، روسیه و آسیای مرکزی بازمی‌گردد.
در سال ۲۰۱۷ جمهوری آذربایجان دلمه را در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رساند و امروزه این غذا در خاورمیانه به‌خصوص ترکیه و یونان، بسیار مشهور و پرطرفدار است.
دلمه که از دیرباز در ایران طبخ می‌شده، متشکل از گیاهان و سبزیجاتی چون برگ انگور یا مو، فلفل دلمه، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، قارچ پیاز، تره فرنگی، انواع کدو و بادمجان است که با مواد مختلفی چون انواع گوشت (قرمز، مرغ و ماهی)، پیاز، گوجه‌فرنگی، برنج، حبوبات و انواع ادویه پر شده و در نهایت در سسی متشکل از نمک، ادویه‌جات، گوجه‌فرنگی رنده شده یا رب، آلو، برگه زردآلو و غیره پخته می‌شوند.
دلمه را می‌توان با انواع ترشی، ماست، سبزی خوردن و دیگر مخلفات ایرانی به‌عنوان پیش‌غذا یا غذای اصلی سرو کرد. طبخ دلمه کمی زمان‌بر و مشکل است؛ اما نتیجه نهایی ارزش زحمتی که می‌کشید را خواهد داشت.
کله پاچه
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
کله پاچه، غذایی بسیار چرب و پرانرژی است که معمولا به‌عنوان صبحانه سرو می‌شود. این غذا متشکل از سر، پاچه و گاهی اندام‌های درونی گوسفند یا گوساله است و از اجزای آن می‌توان به بناگوش، زبان، مغز، چشم، پاچه و گاهی سیرابی و شیردان اشاره کرد.
کله پاچه را معمولا با واحد شمارش «دست» سرو می‌کنند و هر دست شامل یک کله و چهار پاچه می‌شود. برای سرو کله پاچه در ابتدا در آب آن، نان تیلیت می‌کنند و سپس بقیه قسمت‌های گوشتی را با نان، آب نارنج یا آب لیمو می‌خورند.
برای طبخ کله پاچه به زمان زیادی نیاز دارید؛ زیرا غذایی دیرپز است. بخش‌هایی از کله پاچه از جمله چشم و مغز بسیار چرب هستند و خوردن آن‌ها به افراد مبتلا به چربی خون، کلسترول بالا و نقرس به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. البته به‌طور کل این غذا فواید بی‌شماری برای استخوان دارد و انرژی مورد نیاز روز شما را تامین می‌کند.
قدمت کله پاچه که از نظر برخی افراد و حتی جهانیان، یکی از چندش‌آورترین غذاها به شمار می‌آید، به هزاران سال قبل بازمی‌گردد. جالب است بدانید در سال ۱۳۹۲، هیئت باستان‌شناسی ایران و ایتالیا، در گورهای کشف شده (با قدمت ۳۷۰۰ تا ۴۲۰۰ سال) در فاصله سه کیلومتری شهر سنخواست در محوطه باستانی چلو در استان خراسان شمالی، ظروفی سفالی را کشف کردند که در آن‌ها بقایای کله و پاچه وجود داشت.
دو پیازه
منبع عکس: مجله پارسی دی. عکاس: نامشخص
دو پیازه یا دو پیازا، در واقع نام دسته‌ای بزرگ از غذاهای رایج و محبوب در بخش‌هایی از ایران از شیراز گرفته تا بوشهر و سیستان و بلوچستان و همچنین در افغانستان، پاکستان و هند است. مشهورترین نوع این غذا دو پیازه آلوی شیرازی یا دو پیازه سیب‌زمینی است.
به‌طور کلی «دو پیازه» به طیف وسیعی از غذاهایی گفته می‌شود که در روند پخت آن، یک یا چند ماده اولیه با پیاز فراوان سرخ می‌شود و با طعم‌دهنده‌هایی از قبیل جعفری، نمک، فلفل، زردچوبه، آب لیمو و گاهی رب گوجه‌فرنگی همراه می‌شود.
دو پیازه گوشت، دو پیازه بادمجان، دو پیازه تخم مرغ، دو پیازه مرغ و دو پیازه میگوی بوشهری از دیگر نسخه‌های مشهور این غذای خوشمزه هستند. دو پیازه اعلب با نان و گاهی با برنج سرو می‌شود و می‌توان آن را به‌عنوان صبحانه، ناهار یا یک شام سبک نوش جان کرد.
غذاهای ایرانی با مرغ
اکبر جوجه
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
اکبر جوجه از آن دسته غذاهایی است که تقریبا همه ایرانیان با آن آشنا هستند. این غذای لذیذ با جوجه مرغ محلی، رب انار و کره تهیه می‌شود و سرو آن با برنج زعفرانی و سس انار، همراه مخلفاتی چون دوغ، ماست و زیتون است. نکته‌ای که اکبر جوجه را از دیگر انواع غذاهای مرغی متمایز می‌کند، نحوه طبخ ویژه آن است. این غذا با بیش از ۷۰ سال قدمت توسط فردی به نام علی‌اکبر کلبادی در رستورانی در منطقه گلوگاه استان مازندران ابداع شد.
سس مخصوص اکبر جوجه متشکل از سیر رنده شده، رب انار، گردوی خرد شده، روغن زیتون و زعفران است. برای تهیه اکبر جوجه اصیل مازندرانی، باید از جوجه مرغ یکماهه یا مرغ کوچک استفاده کرد. رستوران‌های زنجیره‌ای اکبرجوجه در حال حاضر در بسیاری از شهرهای ایران مانند ساری، گرگان، بابل، آمل، نوشهر، خلیل شهر، قائم‌شهر، گرمسار، چالوس، بابلسر، گلوگاه، بهشر، کلارآباد، اراک، ایزدشهر و شهر تهران و رودهن شعبه دارند و بسیار پرطرفدار هستند.
مرغ شکم پر
منبع عکس: مجله اکالا. عکاس: نامشخص
مرغ شکم پر از غذاهای خوشمزه و لذیذ ایرانی است که اصالت آن را به شهرهای شمالی نسبت می‌دهند؛ البته این غذا در دیگر شهرهای ایران نیز به روش‌های مختلفی طبخ می‌شود.
برای تهیه مرغ شکم پر معمولا مجموعه‌ای از مخلفات و ادویه‌ها مانند پیاز و سیر خرد شده، گردو، زرشک، کشمش، قیسی خوردشده، آلوی خورشتی خرد شده، زردچوبه، دارچین، نمک، فلفل قرمز و سیاه، روغن زیتون و سبزیجات معطر در شکم مرغ قرار داده می‌شود و سپس آن را در فر یا قابلمه می‌پزند. طرز تهیه مرغ شکم پر پیچیده نیست و کافی است فوت و فن‌های طبخ آن را بلد باشید تا غذایی مجلسی و لذیذ برای خود و عزیزانتان آماده کنید.
در تهیه مرغ شکم‌پر، پوست آن را جدا نمی‌کنند؛ زیرا پوست مرغ در حین طبخ روغن می‌اندازد و از خشک شدن مرغ جلوگیری می‌کند. مرغ شکم‌پر معمولا همراه سبزیجاتی نظیر سیب‌زمینی، هویج، پیاز، لیمو، قارچ و... و با نان یا برنج سرو می‌شود.
جوجه‌کباب
منبع عکس: مجله پارسی دی. عکاس: نامشخص
جوجه‌کباب از غذاهای محبوب برای پیک‌نیک، دورهمی‌های خانوادگی و دوستانه و مناسب زمان‌هایی است که وقت کمی برای آشپزی دارید. برای کباب کردن جوجه‌کباب معمولا از آتش زغال استفاده می‌کنند؛ اما امروزه می‌توان از کباب‌پزهای مخصوص و حتی شعله گاز نیز برای تهیه این غذای خوشمزه در خانه استفاده کرد.
جوجه‌کباب از کباب‌های اصیل ایرانی به شمار می‌رود؛ غذایی که آماده‌سازی آن با خواباندن تکه‌های جوجه رسیده یا مرغ جوان (ران، سینه، بال و غیره) برای چند ساعت در سسی متشکل از آب لیموی تازه، نمک، فلفل سیاه، زعفران دم‌کرده، پیاز و دیگر ادویه‌جات آغاز می‌شود. سپس آن را به سیخ می‌کشند و کباب می‌کنند. این غذای لذیذ با نان یا برنج خورده و معمولا در کنار آن، یک سیخ گوجه‌فرنگی کبابی، فلفل کبابی، سبزی خوردن، انواع ترشی، ماست و سالاد سرو می‌شود.
در تهیه سس مخصوص برای خواباندن تکه‌های مرغ، می‌توان از مواد و طعم‌دهنده‌های مختلفی استفاده کرد و از طعم انواع جوجه‌کباب از قبیل جوجه‌کباب ترش، جوجه‌کباب ماستی، جوجه‌کباب عشایری، جوجه‌کباب چیلی، جوجه‌کباب جنگلی، جوجه‌کباب لاری، جوجه‌کباب لبنانی، مکزیکی، هندی، عربی، ژاپنی، اسپانیایی، ایتالیایی و یونانی بنابراین برد.
کراهی
منبع عکس: . عکاس: نامشخص
کراهی یک نوع کاری سنتی پاکستانی، هندی و بلوچی با سس غلیظ بر پایه گوجه‌فرنگی است که در یک تابه گود و ضخیم به همین نام طبخ می‌شود. این غذا با نام‌های کارائی، کارایی یا کرایی نیز مشهور است و در بعضی مناطق جنوبی کشور مانند سیستان و بلوچستان و چابهار طرفداران بسیاری دارد.
برای تهیه کراهی مرغ، به روغن حیوانی یا کره، زنجبیل، سیر، گوجه‌فرنگی، ادویه‌های مختلف از جمله تخم گشنیز، گرام ماسالا، نمک، زیره، پودر چیلی قرمز، زردچوبه و فلفل سیاه و گاهی پیاز نیاز دارید.
کراهی معمولا با نان سیر یا نان روغنی، نان روتی هندی، چاپاتی، پیتا یا برنج در کنار سالاد، چاشنی هندی رایتا (متشکل از ماست، نعنا، سیر و خیار) و سبزی خوردن سرو می‌شود و طعمی بی‌نظیر دارد. کراهی را می‌توان با انواع گوشت (گوشت بره، گوسفند، گوساله، میگو، ماهی) و همچنین به‌صورت گیاهی با پنیر یا سبزیجات نیز طبخ کرد.
واویشکای مرغ
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
واویشکا یا چغرتمه از غذاهای مشهور و محبوب استان گیلان است. این غذا طرز تهیه بسیار ساده‌ای دارد و به سرعت آماده می‌شود.
از مواد اولیه واویشکا می‌توان به انواع گوشت (مرغ، گوشت چرخ‌کرده، گوشت قرمز)، سیب‌زمینی، پیاز، سیر، گوجه‌فرنگی پوره‌شده، رب گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای، فلفل سبز، نمک، فلفل، زردچوبه، آب لیمو و زعفران اشاره کرد. برخی در طرز تهیه این غذا از رب انار به‌عنوان چاشنی و همچنین تخم‌مرغ استفاده می‌کنند. واوایشکای مرغ را می‌توان با نان یا برنج سرو کرد؛ غذایی مناسب برای وعده ناهار و شام و همچنین زمان‌هایی که وقت کافی برای آشپزی ندارید.
غذاهای ایرانی بدون گوشت
فلافل
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
فلافل یکی از غذاهای سنتی و خیابانی خاورمیانه است که در ایران و به‌خصوص در شهرهای جنوبی طرفداران بسیاری دارد. فلافل به توپ‌ها یا کتلت‌های سرخ شده‌ای از نخود چرخ‌شده، باقلای سبز چرخ شده یا هر دو گفته می‌شود. این غذای لذیذ، تند و پرادویه را معمولا در نان پیتا یا نان‌های گردی به نام «تابون» و همراه با سالاد، انواع ترشی، سس تند و سس‌های بر پایه ارده به‌عنوان یک میان‌وعده لذیذ یا پیش‌غذا سرو می‌کنند.
مشهورترین نوع فلافل با نخود درست می‌شود؛ اما این غذا را کشورهای عربی با عدس، سیب‌زمینی و حتی بادمجان نیز درست می‌کنند. فلافل، غذایی معروف در سطح جهانی است و روز ۱۲ ژوئن (۲۳ خرداد)، به‌عنوان روز جهانی فلافل نام‌گذاری شده است. فلافل را از نظر قیمت ارزان، محبوبیت و در دسترس بودن و طبخ فوری با فیش اند چیپس انگلیسی‌ها و هات‌داگ آمریکایی‌ها مقایسه می‌کنند.
میرزا قاسمی
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
میرزاقاسمی یکی از غذاهای اصیل گیلکی است که جای خود را در سفره تمام ایرانیان باز کرده است. این غذا با گوجه‌فرنگی، بادمجان کبابی، سیر، ادویه‌جات و تخم‌مرغ درست و به‌همراه برنج کته یا نان سرو می‌شود. میرزا قاسمی را می‌توان به‌عنوان غذای اصلی یا پیش‌غذا نوش جان کرد؛ غذایی بسیار ساده و خوشمزه که کاملا گیاهی است.
جالب است بدانید که تاریخچه میرزاقاسمی به دوره حکومت قاجار در ایران بازمی‌گردد. این غذای لذیذ توسط محمدقاسم خان، والی حاکم رشت در زمان ناصرالدین شاه، ابداع و به نام او، نام‌گذاری شد.
کشک بادمجان
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
کشک بادمجان، پیش‌غذایی بسیار ساده و لذیذ ایرانی است که از دیرباز در بخش‌های مختلفی از ایران طبخ می‌شده است، هرچند برخی اصالت آن را به استان اصفهان نسبت می‌دهند؛ همچنین پیشینه نام این غذا را «کشک و بادمجان» گفته‌اند و هنوز در بسیاری از شهرها به این نام شناخته می‌شود. برای طبخ این غذا به بادمجان سرخ کرده یا کبابی، سیر، پیاز، نعنا، گردو و کشک نیاز دارید. کشک بادمجان با نان سرو می‌شود و معمولا روی آن را با سیر داغ، پیاز داغ، نعنا داغ، کشک، مغز گردو و حتی پوست بادمجان تزیین می‌کنند. این غذای گیاهی به سرعت و به‌سادگی در خانه آماده می‌شود.
آش رشته
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
آش رشته یکی از آش‌های اصیل ایرانی است که قدمت طبخ آن به سال‌های دور بازمی‌گردد. این آش محبوب و بسیار لذیذ که معمولا پای ثابت غذاهای نذری در مناسبت‌های مختلف است، با انواع حبوبات (نخود، لوبیا چیتی، عدس، ماش، لوبیا قرمز)، سبزی آش (اسفناج، تره، جعفری، گشنیز)، سیر، رشته آشی، پیاز، روغن، نمک و زردچوبه درست می‌شود. آش رشته را معمولا با کشک و گاهی با سرکه یا ترشی سرو می‌کنند. یکی از مهم‌ترین نکات سرو آش رشته، تزیین آن با کشک، نعنا داغ، سیر داغ و پیاز داغ است.
آش رشته غذایی گیاهی، کامل و مغذی است. این آش، نوستالژی مشترک تمام ایرانیان در مناسبت‌های مختلف و دورهمی‌های خانوادگی در خانه‌های مادربزرگ و پدربزرگ‌ها است و کمتر کسی را می‌توان یافت که عاشق آش رشته نباشد.
کلانه
منبع عکس: مجله پارسی دی. عکاس: نامشخص
کلانه، پیتزای کردی یا «که لانه»، یک نان محلی و خوشمزه با بیش از ۳۰۰ سال قدمت است که به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین فست فودهای دنیا شهرت دارد. این غذای خوشمزه در کشورهای همسایه ایران مانند افغانستان، آذربایجان و ترکیه نیز با روش طبخی مشابه درست می‌شود؛ اما نام‌های متفاوتی دارد.
برای تهیه کلانه به آرد، آب یا شیر، نمک، کره محلی یا روغن کرمانشاهی، زعفران، پیچک محلی و تره کوهی يا «كنیوال» (گیاهان خودرو بهاره کوهی)، تره یا پیازچه نیاز دارید.
پیچک و کینوال، دو نوع سبزی کوهی با طعمی تند و تیز هستند که تنها در فصل بهار پیدا می‌شوند؛ به همین دلیل این نان را در دیگر فصول سال با تره یا پیازچه درست می‌کنند. نان کلانه به‌صورت سنتی در تنور یا روی ساج گلی یا سنگی درست می‌شود؛ ولی می‌توان آن را روی گاز یا فر نیز طبخ کرد. این نان معمولا به‌عنوان میان‌وعده، عصرانه یا پیش‌غذا همراه با دوغ و ماست محلی سرو می‌شود.
غذاهای ایرانی مجلسی
زرشک پلو با مرغ
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
زرشک پلو یکی از غذاهای ایرانی لذیذ است که از گذشته تا به امروز، پای ثابت سفره‌های نذری، مراسم عروسی و عزا بوده است. این غذا که از انواع پلوهای ایرانی به شمار می‌آید، با برنج، زرشک، زعفران و گاهی شکر طبخ و معمولا با گوشت مرغ، بوقلمون و بره یا سردست و قلوه‌گاه گوسفندی سرو می‌شود؛ البته رایج‌ترین حالت سرو این غذا به‌شکل زرشک پلو با مرغ است.
عطر و بوی زعفران و مرغ با رنگ زرد و تضاد رنگی آن با رنگ قرمز تیره زرشک روی برنج، زرشک پلو با مرغ را تبدیل به غذایی مجلسی کرده است. زرشک نوعی میوه است که در دو نقطه از کشور بیش از هر منطقه دیگری کشت می‌شود؛ زرشک قرمز در جنوب استان خراسان فراوان است و زرشک سیاه در استان کرمانشاه به عمل می‌آید. احتمالا به همین دلیل زرشک پلو در ابتدا در مناطقی مانند خراسان پخته شده و سپس به سایر نقاط کشور راه یافته است.
کباب
منبع عکس: نت‌برگ. عکاس: نامشخص
کباب، غذایی پرطرفدار و خوش‌طعم در میان ایرانیان است که انواع مختلفی دارد و در مناطق مختلف کشور، آن را با دستور پخت‌های متنوعی طبخ می‌کنند. جالب است بدانید که حتی گردشگرانی که از کشورهای خارجی به ایران سفر می‌کنند، با یک بار امتحان کردن کباب، عاشق این غذا می‌شوند.
این خوراک پرطرفدار که یکی از غذاهای ملی ایران است، از گوشت قرمز (اکثرا گوشت گوسفند یا بره چرخ شده یا قطعه قطعه شده)، گوشت گوساله یا گوشت مرغ مزه‌دار شده با پیاز و ادویه‌جات تهیه می‌شود. کباب را معمولا با سیخ فلزی یا چوبی روی زغال منقل یا شعله گاز می‌پزند و میهمان همیشگی سفره بیشتر مجالس، دورهمی‌ها و تفریح‌ها به حساب می‌آید.
از انواع مختلف کباب گوشت می‌توان به کوبیده، کنجه یا چنجه، برگ، دنده یا شیلیک، ترش، قفقازی، لاری، بختیاری، بناب، سلطانی و... اشاره کرد که در کنار آن‌ها معمولا گوجه کبابی نیز تهیه می‌شود. کباب و گوجه همراه پلو، چلو یا نان سرو می‌شود و با مخلفاتی از قبیل پیاز، سبزی خوردن، ماست و انواع ترشی همراه است. کره اضافه همراه برنج و سماق به‌عنوان طعم‌دهنده کباب دو یار جدانشدنی این خوراک محبوب و همه‌پسند هستند.
مرصع پلو
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
مرصع پلو از غذاهای سنتی استان قزوین، خراسان و فارس به شمار می‌رود و معمولا برای مراسم رسمی و عروسی سرو می‌شود. این پلوی مخلوط که در خطه خراسان با نام رنگینک پلو مشهور است، به‌دلیل داشتن مخلفات رنگی و درخشان با نام‌های پلو نگین‌کار یا جواهر پلو نیز شناخته می‌شود.
مرصع پلو متشکل از چلو سفید، انواع خلال‌ها نظیر بادام و پسته و پوست پرتقال و همین طور زرشک و کشمش است و با گوشت مرغ یا گوشت گوسفندی قلقلی یا تکه‌ای سرو می‌شود.
مرصع پلو از جمله غذاهایی است که در دوره صفوی ابداع شد. بهتر است بدانید که نحوه تزیین این غذا درست به‌اندازه کیفیت مواد اولیه و نحوه آماده‌سازی آن‌ها حائز اهمیت است. این پلوی مخلوط با خلال انواع مغزها تزیین می‌شود و از نظر زیبایی، آن را با فرش ایرانی مقایسه می‌کنند. مرصع پلو شباهتی زیادی به قیمه نثار و شیرین پلو دارد و طرز تهیه آن آسان است.
باقالی پلو با ماهیچه
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
باقالی پلو یا باقلا پلو با ماهیچه، غذایی مشهور، مجلسی و بسیار خوشمزه است که اغلب در مجالس مهم مانند عروسی‌ها و مهمانی‌ها سرو می‌شود. ماهیچه گوسفندی، پیاز، سیر، برگ بو، دارچین، زعفران دم‌کرده، نمک، فلفل سیاه، زردچوبه، برنج، شوید تازه و باقالی، مواد تشکیل‌دهنده این غذا هستند؛ غذایی که طبق اسناد موجود، حضور آن در آشپزی ایرانیان از دوره صفویان به بعد قطعی است.
باقالی پلو با ماهیچه در ابتدا غذای محبوب و رایج در دربار پادشاهان و حاکمان بود؛ اما به‌تدریج به خانه‌های مردم نیز راه پیدا کرد. باقالی پلو را می‌توان با انواع گوشت از جمله مرغ، بوقلمون، بره یا گردن گوسفند و گوساله نیز سرو کرد.
سبزی پلو با ماهی
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
سبزی پلو یکی از انواع پلوهای خوشمزه ایرانی است که اغلب با ماهی، مرغ یا گوشت سرخ کرده سرو می‌شود؛ اما سبزی پلو با ماهی، یک غذای مناسبتی، مجلسی و مهم است که خوردن آن در شب عید نوروز به‌همراه کوکو سبزی، یک سنت مهم ایرانی به شمار می‌رود. از مواد تشکیل‌دهنده این غذا می‌توان به سبزی (تره، شوید، جعفری، گشنیز، شنبلیله و سیر تازه)، زعفران، نمک و روغن اشاره کرد.
برخی افراد در همان شب عید نیز سبزی پلو را با مرغ یا ماهیچه سرو می‌کنند؛ اما گزینه رایج برای سرو کردن در کنار سبزی پلو از دیرباز تاکنون، ماهی (ماهی سفید، قزل‌آلا، سالمون، ماهی شکم پر و تیلاپیلا) بوده است.
در تاریخچه سرو سبزی پلو با ماهی در شب عید آمده است که طبق برخی روایت‌ها و افسانه‌ها، علت خوردن ماهی در نوروز به ماجرای پیدا شدن انگشتر حضرت سلیمان در شکم یک ماهی برمی‌گردد. طبق این افسانه حضرت سلیمان، انگشتر خود را گم می‌کند؛ انگشتری که با آن، دیوها و پریان را به خدمت خود درمی‌آورد. دیوی در این میان، انگشتر وی را در دریا می‌اندازد و سپس به‌شکل حضرت سلیمان بر تخت می‌نشیند.
مردم داستان دیو را می‌پذیرند و سلیمان واقعی از حکومت خلع می‌شود و به ماهیگیری روی می‌آورد. یک روز، سلیمان نبی، انگشتر خود را در شکم یک ماهی تازه صید شده می‌یابد. مردم نیز با کشف حقیقت در روز سیزدهم نوروز، دیو را از تخت پایین می‌کشند و سلیمان را به حکومت برمی‌گردانند. گفته می‌شود که ماهی خوردن در شب عید، نمادی از یافتن انگشتر نگین سلیمان است که با نوروز و آغاز بهار همراه است. به‌علاوه برنج نماد برکت، ماهی نماد حیات و سبزی نماد زایش است و شاید به این دلیل، سبزی پلو با ماهی به‌عنوان نماد نوروز شناخته می‌شود.
ته چین
منبع عکس: مجله اکالا. عکاس: نامشخص
ته‌چین از غذاهای محبوب و مجلسی ایرانی است که در مناطق مختلف کشور، با طرز تهیه‌های متنوع طبخ می‌شود؛ البته باید بدانید که استان سمنان بیشترین تنوع ته چین را دارد. این غذای لذیذ با برنج، انواع گوشت (مرغ، گوشت گوسفندی یا گاو)، ماست، تخم‌مرغ و زعفران فراوان درست می‌شود و به‌دلیل ظاهر زیبایش، یک غذای رسمی برای مجالس مهمی چون عروسی‌ها به شمار می‌آید. این غذا از دو بخش ضخیم ته‌دیگ زعفرانی (متشکل از گوشت یا مرغ) و پلوی سفیدی تشکیل می‌شود که روی ته‌دیگ ریخته می‌شود.
از انواع ته چین می‌توان به ته چین مرغ و بادمجان شیرازی، ته چین شهمیرزادی، ته چین شاهرودی، ته چین کشمش و لپه، ته چین گرمساری، ته چین سنگسری، ته چین تاس کباب، ته چین لبو، ته چین کباب کوبیده، ته چین‌های شمالی و ته چین گیاهی اشاره کرد. این غذا که به‌عنوان یک پیش‌غذا یا غذای اصلی سرو می‌شود، طرز تهیه پیچیده‌ای ندارد و باید آن را در حرارت ملایم و مدت زمان زیاد طبخ کرد.
ابداع ته چین تاریخچه جالبی دارد. گفته می‌شود روزی چلو مرغ یکی از طباخان دربار قاجار ته می‌گیرد و پلو نیز شفته می‌شود؛ او از ترس جان خود با استفاده از زعفران، مرغ را همراه با ماست و تخم‌مرغ به چلو اضافه می‌کند تا شاید حاکم از سر تقصیرات او بگذرد؛ به این ترتیب اولین ته چین خلق می‌شود.
غذاهای ایرانی ساده و سریع
بلغور پلو
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
بلغور پلو یا گندم پلو یکی از انواع غذاهای ساده و گیاهی ایرانی است که به سرعت در خانه آماده می‌شود. مواد اولیه این غذا، بلغور گندم، پیاز، سیر، روغن، آب، زردچوبه، نمک، فلفل و گاهی گوجه‌فرنگی، رب گوجه‌فرنگی یا هر دو و همچنین بادمجان هستند.
بلغور پلو شباهت زیادی به استانبولی دارد و اصالت آن به استان خراسان جنوبی بازمی‌گردد؛ البته باید بدانید که این پلوی خوشمزه در دیگر شهرهای ایران نظیر گناباد، طبس، اردبیل و همچنین کشور ترکیه نیز با مواد اولیه مختلف طبخ می‌شود.
بلغور در گذشته قوت غالب مردم بوده است و به گندم یا جوی پخته شده و خشک شده‌ای اشاره دارد که با آسیاب، نیم‌کوب شده باشد. با این روش فرآوری مردم می‌توانستند جو و گندم را بدون کپک زدن یا رطوبت گرفتن، برای مدت زمان طولانی نگهداری کنند و در مواقع لازم، با آن آش یا پلو درست کنند. بلغور پلو را می‌توان با انواع خورش، مرغ و غذاهای گوشتی یا به‌صورت ساده سرو کرد.
املت عدس و سبزیجات
منبع عکس: saednews.com. عکاس: نامشخص
املت عدس و سبزیجات غذایی ساده و سریع است که می‌توان آن را در وعده صبحانه یا به‌عنوان یک شام سبک سرو کرد. این غذای مقوی با سبزیجاتی چون کلم بروکلی، پیاز، گوجه‌فرنگی، مخلوط سبزیجات تازه خرد شده مانند ترخون، جعفری و پیازچه و همچنین روغن، تخم‌مرغ، شیر یا آب و عدس درست می‌شود و انرژی لازم برای بدن شما را در طول روز تامین می‌کند. املت عدس و سبزیجات را می‌توان هم روی گاز و هم در فر درست کرد.
کوکو کدوی سبز
منبع عکس: chishi.ir. عکاس: نامشخص
کوکو کدوی سبز یکی از انواع مختلف کوکو است که به سرعت در خانه آماده می‌شود و طعمی جدید و متمایز دارد. برای تهیه این غذا کافی است کدوی سبز رنده شده را با پیاز خرد شده، نمک، فلفل قرمز، فلفل سیاه، جعفری و نعنای تازه و خرد شده، سیر رنده شده، آرد سفید، پودر زیره، زردچوبه و تخم‌مرغ مخلوط کنید و هم بزنید تا مایه غلیظی به دست بیاورید. سپس آن را در روغن داغ به‌صورت یک تکه یا در اندازه‌های کوچک‌تر سرخ کنید. شما همچنین می‌توانید از قالب‌های آماده برای تهیه کوکو کدوی سبز استفاده کنید تا در نهایت غذای زیبایی داشته باشید.
اشکنه
منبع عکس: اسنپ مارکت. عکاس: نامشخص
اشکنه یکی از مشهورترین و قدیمی‌ترین غذاهای خراسان رضوی و پیش‌غذایی محبوب و رایج در استان‌های خراسان شمالی، جنوبی و رضوی است که با مواد اولیه مختلفی درست می‌شود. این غذای اصیل از غذاهای گیاهی ایرانی به شمار می‌آید، به سرعت و به‌سادگی آماده می‌شود. اشکنه را معمولا با نان سرو می‌کنند و از مواد اولیه این غذای شبیه به سوپ می‌توان به روغن، آب، پیاز، سبزیجات (شنبلیله یا مرزه خشک)، آرد گندم، نمک، زردچوبه و ادویه‌های دیگر اشاره کرد.
اشکنه با نام‌های روغن‌آب یا سوپ نیز مشهور است. این غذا انواع مختلفی چون اشکنه ساده، اشکنه آب داغ، اشکنه پیاز سیب‌زمینی یا تخم‌مرغ، اشکنه گوجه‌فرنگی، اشکنه سیر، اشکنه پیاز، اشکنه کشک مشهدی، اشکنه کشک و خرفه، اشکنه اوجز، اشکنه لوبیا، اشکنه اسفناج، اشکنه «بنه»، اشکنه شنبلیله، اشکنه ماست، اشکنه باقلا، اشکنه جنوبی، اشکنه عدس، اشکنه قند، اشکنه بلغور شیر و اشکنه اوجیج دارد. به این غذا در کتاب نادر میرزا، از آشپزان دربار قاجار، نیز اشاره شده است.
غذاهای سنتی ایرانی
کلم‌پلو شیرازی
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
کلم‌پلو از غذاهای لذیذ ایرانی است که اصالت آن به شهر شیراز بازمی‌گردد؛ البته این غذا در شهرهای مختلف ایران با روش‌های متنوع نیز طبخ می‌شود.
کلم‌پلوی شیرازی متشکل از کلم قمری (کلم سنگ یا قنبید)، برنج، سبزی‌های و ادویه‌های مختلف (نظیر تره، ترخون، ریحان و شوید و نمک، دارچین، فلفل سیاه و زردچوبه) و سبز رنگ است؛ برخلاف کلم پلوی تهرانی که با کلم برگ، رب گوجه‌فرنگی و گوشت چرخ‌کرده درست می‌شود و قرمز رنگ است. کلم‌پلو شیرازی را اغلب با کوفته ریزه متشکل از آرد نخودچی، گوشت چرخ‌کرده، پیاز، روغن، نمک، فلفل سیاه و زردچوبه و در کنار سالاد رنگارنگ شیرازی سرو می‌کنند.
قیمه نثار قزوین
منبع عکس: مجله اکالا. عکاس: نامشخص
قیمه نثار از غذاهای مشهور و محلی استان قزوین است که با تکه‌های گوشت راسته گوسفندی یا گاوی، پیاز داغ، خلال بادام، خلال پسته، خلال پوست پرتقال و زرشک، شکر، کره و زعفران طبخ می‌شود و آن را با برنج سرو می‌کنند. این غذا برخلاف نام آن، هیچ شباهتی به خورش قیمه سنتی ندارد و بیشتر شبیه به مرصع پلو و آجیل پلو است.
قیمه نثار از مجلسی‌ترین غذاهای استان قزوین به شمار می‌رود و معمولا در مجالس عروسی، نذری روزهای عاشورا و تاسوعا و شب سال تحویل سرو می‌شود. ادویه مخصوص این غذا متشکل از پودر گل سرخ، پودر دارچین، زیره سیاه، هل سبز، پودر زنجبیل، میخک و جوز هندی است.
باقلا قاتق گیلان
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
باقلاقاتق یا باقالی قاتوق از غذاهای خوشمزه شمالی و از قدیمی‌ترین خورش‌های محلی استان گیلان است. این غذای خوشمزه، گیاهی و مقوی با باقلای رشتی، شوید و تخم‌مرغ درست می‌شود و اغلب آن را به‌عنوان پیش‌غذا یا همراه غذا با برنج کته، سیر تازه، ماهی شور، ماهی کولی و اشپل ماهی سرو می‌کنند. قاتق در زبان محلی به‌معنای خورش و خوراک است و باقلا یا «پاچ باقلا» ماده اصلی تشکیل‌دهنده این غذا است.
آش شولی یزد
منبع عکس: zarinbano.com. عکاس: نامشخص
آش شولی یکی از مشهوترین غذاهای محلی یزد است که با قدمتی از ۵۰۰ سال قبل در فهرست آثار غیرمملوس فرهنگی یزد به ثبت رسیده است. این آش، همیشه در سفره شب یلدای یزدی‌ها جای دارد و دارای دو نوع تابستانی و زمستانی است.
آش شولی با ماش و شلغم (نوع زمستانه) یا عدس و چغندر (نوع تابستانه)، سبزیجات (اسفناج، شوید و شنبلیله) و آرد درست می‌شود و چاشنی آن معمولا سرکه یا رب انار است. این آش را می‌توان به‌عنوان پیش‌غذا یا غذای اصلی سرو کرد؛ آشی که درمان سرماخوردگی و آنفلونزا است و به‌دلیل طبع سردش، بهتر است همراه با آجیل خورده شود.
آش شولی انواع دیگری نیز دارد که در میان آن‌ها می‌توان به شولی شلغم، شولی با اماج، شولی کرمانی، شولی اسفناج، شولی با خرفه و شولی با سبزی خشک اشاره کرد.
بریان اصفهان
منبع عکس: ashmazi.com. عکاس: نامشخص
بریان یا بریون، غذایی چرب، مقوی، پرخاصیت و خوش‌طعم و از مشهورترین غذاهای سنتی اصفهان است که طعم بسیار لذیذی دارد.
بهترین نوع بریان با گوشت گوسفند تازه درست می‌شود؛ اما امروزه این غذا را با گوشت مرغ نیز درست می‌کنند. آوازه و شهرت بریان، محدود به استان اصفهان و ایران نیست و این غذا در سطح جهانی شهرت دارد. جالب است بدانید بریانی های اصفهان این غذای لذیذ را برای شما سرو می‌کنند.
بریان متشکل از گوشت گوسفند چرخ‌کرده، نعنا، پیاز، زعفران و دارچین درست است و معمولا همراه با جگر سفید پخته چرخ‌شده و نان سنگک و تزیینی از خلال پسته، خلال بادام، زرشکی و زعفران سرو می‌شود. طبخ این غذا سخت است؛ اما نتیجه کار و مزه آن، ارزش زحمتی که می‌کشید را خواهد داشت. بریان معمولا روی نان سنگک قرار می‌گیرد؛ به همین دلیل تمام چربی آن به خورد نان می‌رود؛ نانی که خوردن آن از لذت‌بخش‌ترین بخش‌های مزه کردن این غذا به شمار می‌آید.
قلیه ماهی جنوب
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
قلیه ماهی یکی از غذاهای مشهور جنوبی است که در استان‌های بوشهر، خوزستان، هرمزگان و جنوب بلوچستان طبخ می‌شود.
قلیه ماهی طرز تهیه ساده‌ای دارد و به سرعت در خانه آماده می‌شود. برای تهیه این خورش خوشمزه و تند که معمولا با برنج سرو می‌شود، به سبزی قلیه (گشنیز و شنبلیله)، ماهی جنوبی (ماهی شیر یا زبیدی، میش ماهی، هامور، ماهی سرخو یا همار)، تمر هندی و ادویه‌جات نیاز دارید.
شله مشهدی
منبع عکس: مجله ایران کوک. عکاس: نامشخص
شله مشهدی، نوعی آش پرملات و خوشمزه است که از غذاهای نذری مشهور مشهدی‌ها به شمار می‌آید. این غذا که شباهت زیادی به حلیم دارد، متشکل از گوشت، (نخود، لوبیا سفید، لوبیا چیتی، عدس و گاهی ماش)، برنج نیم دانه، بلغور گندم و ادویه فراوان و همچنین مغز قلم گاو است. طبخ شله به تجربه و دقت زیاد، حوصله فراوان و البته زمان نیاز دارد. جالب است بدانید که مشهدی‌ها روی شله قیمه می‌ریزند و سپس آن را سرو می‌کنند.
درباره تاریخچه شله، اطلاعات دقیقی در دست نیست؛ اما برخی افراد بر این باورند که شله در زمان حمله مغول‌ها به ایران در منطقه خراسان ابداع شد. خراسانی‌ها در این دوره تاریخی به‌دلیل کمبود زمان و مواد غذایی، هر نوع ماده غذایی در دسترس را در دیگ‌های بزرگ می‌ریختند، هم می‌زدند و می‌پختند.
برخی دیگر نیز اعتقاد دارند که شله ۸۰ سال قبل در شهر مشهد توسط یک آشپز ابداع شده است. شله غذایی نیست که در خانه‌ها طبخ شود و معمولا یک آشپز مخصوص آن را در حجم زیاد و در مناسبت‌های خاص به‌خصوص ماه محرم درست می‌کند.
تباهگ سیستان و بلوچستان
منبع عکس: مجله پارسی دی. عکاس: نامشخص
تباهگ از لذیذترین و قدیمی‌ترین غذاهای محلی استان سیستان و بلوچستان به‌خصوص منطقه مکران است. واژه تباهگ در واقع به یک روش نگهداری از گوشت اشاره دارد که پس از آماده شدن، از آن یک خوراک لذیذ یا پلو بلوچی درست می‌کنند. تباهگ خشک شده را می‌توان بدون استفاده از هیچ وسایل سرمایشی، برای چند ماه و حتی یک سال در منزل نگهداری و استفاده کرد. جالب است بدانید که این غذا در کشورهای همجوار عربی خلیج فارس نیز به‌عنوان یک سوغاتی ارزشمند شناخته می‌شود. تباهگ، از گوشت گوسفند یا بز ورقه‌شده، نمک، فلفل و پودر انار تهیه می‌شود و طعمی بی‌نظیر دارد.
برای تهیه تباهگ، گوشت آن را در آب می‌جوشانند و سپس به آن برنج اضافه می‌کنند تا تبدیل به یک پلوی بلوچی لذیذ شود. تباهگ، شباهت بسیاری به غذای «گوشت لَند» در هرات و غرب افغانستان و «گوشت قاق» یا گوشت خشک در کابل دارد.
خورش خلال کرمانشاه
منبع عکس: مجله اکالا. عکاس: نامشخص
خورش خلال بادام از غذاهای سنتی، لذیذ و مجلسی استان کرمانشاه به شمار می‌رود. این خورش که با عنوان یکی از بهترین خورش‌های ایرانی نیز شناخته می‌شود، متشکل از گوشت گوسفندی (گوساله، گوشت مرغ یا بوقلمون) به‌همراه خلال بادام، زرشک سیاه، هل، دارچین، گلاب، زعفران، رب گوجه‌فرنگی و لیمو امانی است.
کرمانشاهی‌ها معمولا خورش خلال بادام را در مجالس رسمی همچون عروسی و عزا یا ایام محرم با برنج سرو می‌کنند. سبزی خوردن، انواع ترشی و سالاد شیرازی از جمله مخلفاتی هستند که می‌توانند در کنار این خورش لذیذ به سر میز آورده شوند.
آش دوغ
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
آش دوغ، «آیران آشی» و «دوغا» یا «دوکلیو» از غذاهای محلی و قدیمی ایرانی است که در استان اردبیل و منطقه آذربایجان و در استان‌های دیگر ایران از جمله کردستان و کرمانشاه، اصفهان، کاشان، استان فارس، همدان، چهارمحال و بختیاری و قزوین با طرز تهیه‌های مختلف و با سبزی‌ها و مواد اولیه متنوع درست می‌شود؛ به‌طور مثال، آش دوغ اردبیل را با نخود، سبزی (تره، جعفری و شوید یا تره، گشنیز و برگ سیر)، دوغ ترش، برنج، نمک، فلفل و سیر تازه درست می‌کنند؛ در حالی که آش دوغ تبریز متشکل از برنج، آرد برنج، نخود، دوغ، تخم‌مرغ، سبزی (تره، گشنیز، نعنا، سیر تازه و برگ سبز آن و کمی شوید)، گوشت چرخ‌کرده، پیاز، نمک، زردچوبه و فلفل درشت است.
انواع حبوبات مانند نخود و لوبیا، سبزی‌های مختلف، تره و انواع سبزی‌های کوهی و محلی از مواد اولیه آش دوغ هستند. این آش مخصوص و ترش مزه را می‌توان به‌صورت گیاهی یا همراه با کوفته قلقلی گوشت چرخ‌کرده یا گوشت ریش‌ریش شده به‌عنوان یک میان‌وعده و پیش‌غذا یا حتی در وعده ناهار سرو کرد.
غذاهای ایرانی جدید
با وجود تنوع بالا و خوشمزگی غذاهای ایرانی، در سال‌های گذشته تعدادی از غذاهای خارجی نیز وارد فرهنگ غذایی ایران شده‌اند و بنا به‌دلایل مختلف از جمله زمان پخت کوتاه‌تر یا در دسترس بودن مواد اولیه، مورد توجه قرار گرفته‌اند.
رولت گوشت
منبع عکس: مجله افق کورش. عکاس: نامشخص
رولت گوشت یکی از غذاهای خوشمزه و مناسب برای مهمانی‌ها و دورهمی‌های خانوادگی است که به‌تازگی راه خود را به سفره‌های ایرانیان باز کرده است. برای تهیه این غذای خوشمزه به گوشت چرخ‌کرده، پیاز، تخم‌مرغ، ادویه‌جات مختلف و آرد سوخاری (نخودچی یا مغز باگت پودر شده) و گاهی گوشت ورقه‌ای و فیله گوسفند یا گوساله نیاز دارید.
داخل رولت را نیز می‌توان با انواع مواد از جمله تخم‌مرغ آب‌پز، گردو، زرشک و سبزیجات معطر پر کرد. رولت گوشت هم با نان و هم با برنج در کنار سس مخصوص سرو می‌شود و اصالت آن به کشورهایی چون آلمان، اسکاندیناوی، بلژیک و هلند بازمی‌گردد. این غذای شیک و مجلسی به سرعت و به آسانی در خانه قابل‌تهیه است و غذایی مناسب برای سرو در وعده‌های ناهار و شام به شمار می‌رود.
استریپس سیب‌زمینی
منبع عکس: ghazaland.com. عکاس: نامشخص
استریپس سیب‌زمینی از آن دسته غذاهای است که همه به‌خصوص بچه‌ها عاشق آن می‌شوند. برای تهیه این غذای آسان و سریع، به سیب‌زمینی پخته و پوره شده، پیاز نگینی شده و سرخ شده، جعفری خرد شده، قارچ ورقه شده و سرخ شده، آرد، تخم‌مرغ، مغز نان باگت، نمک و فلفل سیاه و روغن سرخ‌کردنی نیاز دارید.
تهیه استریپس سیب‌زمینی بسیار ساده است. شما باید تمام مواد را با هم مخلوط کنید و خوب ورز دهید؛ به‌اندازه یک گلوله از آن بردارید و در ابتدا آن را در آرد و سپس در تخم‌مرغ و در آخر در مغز نان باگت ریز و خرد شده بغلطانید. در نهایت نیز آن را در روغن داغ سرخ کنید.
مرغ پرتقالی
منبع عکس: مجله پارسی دی. عکاس: نامشخص
آیا تاکنون به یک روش جدید برای طبخ مرغ فکر کرده‌اید؟ مرغ پرتقالی یکی از غذاهای جدید ایرانی است که با آب پرتقال درست می‌شود و با وجود خواص مقوی و طعم لذیذ، می‌تواند در وعده‌های ناهار یا شام سرو شود. پرتقال یکی از میوه‌های زمستانی است که به‌دلیل وجود ویتامین ث برای درمان سرماخوردگی پیشنهاد می‌شود.
طرز تهیه مرغ پرتقالی بسیار ساده است و کافی است پس از مزه‌دار کردن مرغ با ادویه‌هایی چون نمک، فلفل، زعفران، زردچوبه و برگ بو، آن را سرخ کنید و سپس آن را با پرتقال‌ها بپزید. پرتقال به‌شکل پوره و بدون هسته در تهیه این غذا استفاده می‌شود. بهتر است پرتقال‌ها را در میکسر یا مخلوط‌‌کن پوره کنید تا سس غلیظ‌تری داشته باشید.
پای همبرگر با سس قارچ
منبع عکس: torinoplus.ir. عکاس: نامشخص
پای همبرگر با سس قارچ یک غذای مهیج و جدید است که کافی است یک بار آن را امتحان کنید تا عاشق آن شوید. برای تهیه این غذا به موادی چون گوشت چرخ‌کرده، سیب‌زمینی، رب گوجه‌فرنگی، سیر، هویج، نخودفرنگی، جعفری خرد شده، نمک، فلفل و زردچوبه نیاز دارید. سس قارچ نیز متشکل از کره، آرد، شیر، قارچ، نعنا و رزماری خرد شده است. پای همبرگر با سس قارچ در فر طبخ می‌شود و زمان طبخ آن نیز حدود یک ساعت است.
سیب‌زمینی شکم پر
سیب‌زمینی شکم پر غذایی جدید، شیک و مناسب برای سرو به‌عنوان پیش‌غذا یا حتی غذای اصلی است. برای تهیه این غذا به سیب‌زمینی، پیاز، سیر، گوشت چرخ‌کرده، فلفل دلمه، پیازچه، پنیر پیتزا، ادویه گوشت، نمک، روغن و فلفل قرمز یا سیاه نیاز دارید. دستور پخت سیب‌زمینی شکم پر بسیار ساده است و کافی است پس از پخت نیم ساعته سیب‌زمینی‌ها، داخل آن‌ها را خالی کرده و با مخلوط گوشت تفت داده شده با بقیه مواد پر کنید. در نهایت نیز روی آن پنیر پیتزا بریزید و در فر قرار دهید تا در کمتر از ۱۰ دقیقه، یک غذای لذیذ بپزید.
منبع عکس: ashmazi.com. عکاس: نامشخص
در بخش نظرات، تجربه‌های خود را با ما و دیگر کاربران کجارو درباره انواع غذاهای خوشمزه ایرانی به اشتراک بگذارید.
پرسش‌های متداول
خوشمزه ترین غذاهای ایرانی کدامند؟
خوشمزه ترین غذاهای ایرانی جدید کدامند؟
ته چین چگونه اختراع شد؟
منبع عکس کاور: wallpaperaccess.com. عکاس: نامشخص
دیدگاه