15 کشور که با ایران مرز آبی یا خاکی دارند

ایران با ۱۵ کشور همسایه است که مرزهای مشترک زمینی و آبی دارند. از میان این کشورها می‌توان به ارمنستان، روسیه، عمان، جمهوری آذربایجان، افغانستان، ترکیه، بحرین، عراق و کویت اشاره کرد. ارمنستان و بحرین، کوچک‌ترین کشورهای همسایه ایران هستند و کشور عراق با ۱,۴۵۸ کیلومتر مرز مشترک نیز طولانی‌ترین مرز خاکی را با ایران دارد. 

۱۶ استان ایران نظیر استان آذربایجان شرقی، خراسان شمالی، خوزستان، گیلان، گلستان و سیستان و بلوچستان، در قسمت‌های مرزی قرار دارند و امکان ارتباط زمینی یا دریایی را با کشورهای همسایه مهیا می‌کنند. در ادامه این مقاله می‌توانید اطلاعات بیشتری از کشورهای همسایه ایران به دست آورید.

کشورهای همسایه ایران:

• ارمنستان
• جمهوری آذربایجان
• روسیه
• قزاقستان
• ترکمنستان
• عربستان سعودی
• بحرین
• قطر
• امارات متحده عربی
• عمان
• افغانستان
• پاکستان
• ترکیه
• عراق
• کویت

_{منبع عکس: پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست جمهوری، تصویرگر: نامشخص}

ایران کشوری در آسیای غربی و جنوب غربی خاورمیانه است و با مساحت ۱,۶۴۸,۱۹۵ کیلومتر مربع، دومین کشور وسیع خاورمیانه (پس از عربستان) و هجدهمین کشور بزرگ جهان محسوب می‌شود. جمهوری اسلامی ایران ۱٫۱ درصد از مساحت کره زمین را در اختیار دارد و اقلیم‌های متنوعی را پوشش می‌دهد. همجواری با دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب، موقعیت این کشور را در سطح جهانی ممتاز و حساس کرده است.

کشور ایران حدود ۵,۵۰۰ کیلومتر مرز زمینی (رتبه ۲۷ در جهان از نظر طول مرزهای زمینی) و حدود ۲,۷۰۰ کیلومتر مرز آبی دارد. از میان ۳۱ استان کشور ۱۶ استان در قسمت‌های مرزی واقع شده‌اند. ۹ استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، کرمانشاه، کردستان و ایلام فقط مرز زمینی، سه استان مازندران، هرمزگان و بوشهر تنها مرز دریایی و چهار استان خوزستان، گیلان، گلستان و سیستان و بلوچستان، مرز زمینی و دریایی با کشورهای همسایه دارند. 

مرزهای آبی ایران در خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر واقع شده‌اند. مرز دریای خزر در محدوده استان‌های گیلان، مازندران و گلستان، مرز خلیج فارس در استان‌های بوشهر و هرمزگان و مرز دریای عمان در استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان قرار دارد. ایران کوتاه‌ترین مرز را با کشور ارمنستان دارد.

ارمنستان (Armenia)

• پایتخت: ایروان
• وسعت: ۲۹,۸۰۰ کیلومتر مربع
• طول مرز مشترک با ایران: حدود ۴۸ کیلومتر (خاکی)
• شهرهای گردشگرپذیر: ایروان، گوریس (Goris)، سوان (Sevan)، کاپان (Kapan)، دیلیجان (Dilijan)، جرموک (Jermuk)، تساغکادزور (Tsaghkatsor)
• واحد پول: درام (AMD)
• همسایه های شمالی ایران | مرز خاکی

_{منبع عکس: وب‌سایت فلای تودی، عکاس: نامشخص}

کشور ارمنستان همسایه شمال غربی ایران محسوب می‌شود. «نوردوز» روستایی در مجاورت رودخانه ارس، از رودخانه های مرزی ایران و از توابع استان آذربایجان شرقی و شهرستان جلفا است. این روستا به‌عنوان دروازه مرزی ایران و ارمنستان شناخته می‌شود. پل نوردوز مسیر اصلی صادرات بین دو کشور و مسیر تردد حدود دو میلیون مسافر (در طول سال) است.

ارمنستان در لیست کشورهای بدون ویزا برای ایرانیان (تا ۹۰ روز اقامت) قرار دارد. این کشور در محدوده قفقاز جنوبی و غرب آسیا قرار دارد و محصور در خشکی است. گرجستان در شمال، جمهوری آذربایجان در شرق و ترکیه در غرب این کشور کوهستانی قرار دارند. این منطقه با حکومت متمرکز و نظام «پارلمانی جمهوری» اداره می‌شود. ایروان بزرگ‌ترین شهر جمهوری ارمنستان و پایتخت آن به شمار می‌رود. «ارمنی» زبان رسمی و «مسیحیت» (مسیحی گریگوری) دین رسمی این کشور است. برخی شهروندان ارمنستانی به زبان‌های آذری و روسی نیز سخن می‌گویند.

_{منبع عکس: destinationiran، عکاس: نامشخص}

نام بومی ارمنستان در زبان ارمنی «هایک» است. این منطقه آب‌وهوای قاره‌ای و تابستان‌های گرم و خشک دارد. ارمنستان از اراضی حاصلخیز و قابل کشت محدودی برخوردار و در زمینه پرورش گاو، گوسفند و بز پیشگام است. جمهوری ارمنستان به‌عنوان صادر کننده الماس، مواد معدنی، مواد غذایی و انرژی شناخته می‌شود و در صنایع شیمیایی، فلزی، نساجی، ابزارهای دقیق و فرآوری غذایی پیشرفته است.

ارمنستان، جاذبه‌های گردشگری فراوانی همچون بناهای تاریخی و طبیعت زیبا دارد. ایروان مقصد اصلی گردشگران خارجی ارمنستان است. سایت تاریخی کارمیر بلور (Karmir Blur)، فواره‌های رقصان میدان جمهوری، محوطه اپرا، کاسکاد (Cascade) یا هزار پله، بازار ورنیساج (ورنیساژ، Vernissage)، خرابه‌های شهر اربونی (Erebuni) و موزه اربونی از جمله دیدنی‌ های ایروان هستند. فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس، هتل‌های متعدد و رستوران‌های متنوع از امکانات رفاهی شهر ایروان محسوب می‌شوند. گردشگران ارمنستان بیشتر از کشورهای اروپایی، ایران، هند و عراق هستند.

_{منبع عکس: وب‌سایت سلام پرواز، عکاس: نامشخص}

ایرانی‌های علاقه‌مند به بازدید از ارمنستان با تورهای ایروان (زمینی یا هوایی) همراه می‌شوند؛ همچنین می‌توان به‌صورت فردی، خانوادگی یا دوستانه با خودروی شخصی، اتوبوس یا هواپیما راهی این کشور شد. کوهستان‌های برف‌گیر و وسیع ارمنستان آن را به یکی از مقاصد محبوب اسکی‌سواران در زمستان تبدیل کرده است. ژوئیه، مارس و آوریل شلوغ‌ترین ماه‌های سال از نظر حضور گردشگر در ایروان هستند.

جمهوری آذربایجان (Azerbaijan)

• پایتخت: باکو
• وسعت: حدود ۸۶,۵۶۸ کیلومتر مربع
• طول مرز مشترک با ایران: ۷۵۹ کیلومتر (۱۷۵ کیلومتر مرز خشکی و ۵۸۴ کیلومتر مرز آبی)
• شهرهای مهم گردشگری: باکو، نخجوان، لریک، شیروان، قوبا، لنکران، قبله
• واحد پول: منات (AZN)
• همسایه های شمالی ایران | مرز خاکی

_{منبع عکس: وب‌سایت دنیای اقتصاد، عکاس: نامشخص}

جمهوری آذربایجان کشوری آسیایی- اروپایی محسوب می‌شود و در شمال ایران، منطقه اوراسیا، غرب دریای خزر و شرق اروپا واقع شده است. گذرگاه مرزی آستارا در استان گیلان معروف‌ترین مسیر ارتباطی بین آذربایجان و ایران است. گمرگ‌ها مرزی «اصلاندوز» و «مغان» در استان اردبیل و گذرگاه مرزی «پلدشت» در استان آذربایجان غربی دیگر مسیرهای ارتباطی دو کشور هستند. جمهوری خودمختار نخجوان (به مرکزیت نخجوان) بخشی از کشور آذربایجان است. گمرک جلفا در استان آذربایجان شرقی پل ارتباطی ایران با نخجوان محسوب می‌شود.

کشور آذربایجان در سال ۱۸۱۳ میلادی و پس از جنگ‌های ایران و شوروی تحت تسلط شوروی قرار گرفت و در سال ۱۹۹۱ میلادی از آن مستقل شد. آذربایجان از شمال با گرجستان و روسیه و از غرب با ارمنستان همسایه است. این کشور حکومت متمرکز دارد و تحت نظام سیاسی «جمهوری نیمه ریاستی یا پارلمانی» اداره می‌شود. حدود ۹۷ درصد از شهروندان آذربایجان مسلمان هستند. شهر بندری باکو در ساحل غربی دریای خزر به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر این کشور شناخته می‌شود. ترکی زبان رسمی و لاتین خط رسمی جمهوری آذربایجان است.

آب‌وهوای کشور آذربایجان تحت‌تاثیر اقلیم قاره‌ای قرار دارد. شهروندان این کشور تابستان‌های گرم و زمستان‌های خیلی سرد (ماه‌های دسامبر تا مارس) را تجربه می‌کنند. از ۱۱ گونه آب‌وهوایی کره زمین ۹ گونه در کشور آذربایجان وجود دارد. بخش‌های شمال و شمال شرق این کشور دارای آب‌وهوای نسبتا خشک و کوهستانی، بخش‌های جنوب شرق دارای آب‌وهوای مرطوب و بخش مرکزی شامل جلگه‌های وسیع و مستعد برای کشاورزی است. رود «کوراکوس» زمین‌های این منطقه را سیراب می‌کند. 

_{منابع عکس‌ها: به‌ترتیب از راست به چپ گوگل مپ / عکاس: 1981SVG، وب‌سایت موسسه ترجمه و تحقیق هور،  گوگل مپ / عکاس: 1981SVG، وب‌سایت سلام پرواز}

تنوع اقلیمی و آب‌وهوایی، فرهنگ و سنن خاص و برگزاری جشن‌های بومی و فستیوال‌های موسیقی، شهرهای باستانی و طبیعت جنگلی، ساحلی و کوهستانی از جمله ویژگی‌های منحصربه‌فرد کشور آذربایجان و دلیل استقبال گردشگران از سفر به آن است. در آذربایجان هتل‌ها، رستوران‌ها و مراکز تفریحی متعددی فعال هستند. باکو پایتخت مدرن و نسبتا گرانی محسوب می‌شود و جاذبه‌های گردشگری و امکانات رفاهی مطلوبی دارد. این شهر همه ساله در ماه‌های آوریل تا ژوئن و دسامبر تا اکتبر پذیرای جهانگردان مناطق مختلف است. ارگ باکو، برج شعله، موزه هنر معاصر، بازار محلی تزا (Teza)، پارک ملی آبشرون (Absheron)، گل فشان باکو، پارک ملی قوبوستان (Gobustan) کاخ شروان شاهان و پارک ملی شیروان از جمله دیدنی های جمهوری آذربایجان هستند. 

روسیه (Russia)

• پایتخت: مسکو
• وسعت: حدود ۱۷,۰۷۵,۴۰۰ کیلومتر مربع
• شهرهای مهم گردشگری: مسکو، سنت پترزبورگ، کازان، سوچی، پسکوف
• واحد پول: روبل
• همسایه های شمالی ایران | مرز آبی

_{منبع عکس: وب‌سایت هنر آنلاین، عکاس: نامشخص}

کشور روسیه که با نام رسمی فدراسیون روسیه شناخته می‌شود، وسیع‌ترین کشور جهان است. این سرزمین در شرق اروپا و شمال آسیا (اوراسیا) قرار دارد و کشوری آسیایی - اروپایی است. روسیه در محدوده غرب و شمال غربی دریای خزر قرار دارد و تنها از طریق مرز آبی با ایران همسایه است. بیشتر مناطق این کشور در عرض‌های بالای جغرافیایی زمین قرار گرفته‌اند و دارای آب‌وهوای سردسیر و کم بارش هستند؛ به‌طور مثال سرزمین بزرگ سیبری بخشی از این کشور و خالی از سکنه است. کشور پهناور روسیه با اقیانوس آرام شمالی، اقیانوس منجمد شمالی، دریای خزر، دریای سیاه و دریای بالتیک مرز آبی دارد. بیشتر جمعیت این کشور در بخش غربی آن (بخش اروپایی) ساکن هستند.

اقلیت‌های قومی زیادی همچون تاتارها، چچن، اوکراینی و آذربایجانی در روسیه زندگی می‌کنند. روسی زبان رسمی این کشور است و برخی از شهروندان آن به زبان‌های اکراینی، ترکی و قفقازی نیز سخن می‌گویند. نوع حکومت این سرزمین آزادی خواهی است و باعنوان «جمهوری فدرال روسیه» شناخته می‌شود. مسیحیت (ارتودکس) دین غالب مردم روسیه و اولین دین رسمی این کشور است. پیروان ادیان دیگر (اسلام، بودایی و یهودی) نیز در این سرزمین ساکن هستند و در کنار هم زندگی می‌کنند.

_{منبع عکس: آژانس رز آبی، عکاس: نامشخص}

وسعت روسیه سبب شده است تا اقلیم‌های جغرافیایی متنوعی با آب‌وهوای گوناگون در بخش‌های مختلف آن وجود داشته باشد. شهر اروپایی مسکو (پایتخت و پرجمعیت‌ترین شهر روسیه) تابستان‌های نسبتا گرم و زمستان‌های بسیار سردی دارد. سنت پترزبورگ (دومین شهر بزرگ روسیه پس از مسکو) در شمال غرب این کشور قرار گرفته است و با آب‌وهوای شرجی و قاره‌ای، تابستان‌های نسبتا خنک‌ و زمستان‌های طولانی و سردی را تجربه می‌کند.

در فصل پاییز هوای روسیه چندان قابل پیش‌بینی نیست؛ اما طبیعت آن بسیار دیدنی‌تر می‌شود. جشنواره‌های فرهنگی روسیه شور و هیجان ویژه‌ای دارند و در این زمان برگزار می‌شوند. هزینه‌های سفر و قیمت‌ها در این زمان نسبت به تابستان متعادل‌تر است. زمستان و طبیعت برفی روسیه علاقه‌مندان به تفریحات این فصل را به سوی خود می‌کشاند. اگر از سرمای نسبتا سخت روسیه هراسی ندارید در ماه‌های نوامبر تا آوریل (آبان تا فروردین) به آن سفر کنید؛ البته در بازه جشن سال نو هزینه‌های اقامت و حضور در روسیه بالا می‌رود. 

کلیسای معراج کولومنسکویه، میدان سرخ، کاخ کرملین، بنای یادبود فتح فضا و تپه های اسپرو در استان مسکو، کاخ و پارک گاجینا، کاخ پترهوف، موزه آرمیتاژ و کلیسای ناجی در خون در استان سنت پترزبورگ از دیدنی های روسیه هستند. مراکز خرید و تفریح متعدد و هتل‌های متنوع سبب شده است تا گردشگران بسیاری در طول سال از روسیه بازدید کنند. 

اول ماه مارس تا آخر ماه مه (۱۵ اسفند تا ۱۵ خرداد) آب‌وهوای مطلوبی در روسیه حاکم است. در این بازه زمانی فستیوال و جشن خاصی در روسیه برگزار نمی‌شود و نسبتا خلوت و دنج است. اگر به‌دنبال کاهش هزینه‌ها در سفر به روسیه هستید، این زمان بسیار مناسب است. فصل تابستان (ماه جولای تا ماه آگوست) بیشترین تعداد گردشگر در روسیه حضور دارند. رویداد شب‌های سفید سن پترزبورگ که از ۲۱ خرداد تا ۱۱ تیر برگزار می‌شود، گردشگران بسیاری را به این کشور می‌کشاند.

_{منبع عکس: به‌ترتیب از راست به چپ، وب‌سایت راهنمای گردشگری روسیه،  عکس دو و سه از loginbrands،   cityistanbul.blogfa}

برای ورود به کشور روسیه به ویزای توریستی نیاز دارید. دریافت ویزا ۱۰ تا ۱۲ روز زمان می‌برد. با این ویزا می‌توان ۳۰ روز در روسیه اقامت کرد و دو بار ورود یا خروج به آن انجام داد. بهترین راه سفر به روسیه همراهی با تورها و سفر هوایی است. سیستم حمل‌ونقل داخلی روسیه بسیار گسترده و کارآمد است. برای سفر داخلی در روسیه می‌توان از خدمات مترو، اتوبوس و تاکسی بهره‌مند شد.

قزاقستان (Kazakhstan)

• پایتخت: آستانه
• وسعت: ۲,۷۲۴,۹۰۰ کیلومتر مربع
• شهرهای مهم گردشگری: آستانه، نور سلطان، آلماتی، تراز، آق تاو
• واحد پول: تنگه
• همسایه های شمالی ایران | مرز آبی

_{منبع عکس: coe.int، عکاس: نامشخص}

قزاقستان کشوری در آسیای میانه است که از نظر وسعت رتبه ۹ را در میان کشورهای جهان دارد. این سرزمین با روسیه، چین، قرقیزستان، اوزبکستان و ترکمنستان همسایه است و با ایران و جمهوری آذربایجان تنها مرز آبی دارد. این کشور در لیست کشورهای بدون نیاز به ویزا برای ایرانیان قرا دارد. قزاقستان بزرگ‌ترین کشور محصور در خشکی است. از نظر جغرافیایی بخشی از این کشور در قاره اروپا قرار دارد. تراکم جمعیت در قزاقستان ۶ نفر در هر کیلومتر مربع است. 

۴۴ درصد از زمین‌های قزاقستان در محدوده بیابانی، ۱۴ درصد نیمه بیابانی، ۲۶ درصد در محدوده دشت و استپ‌های هموار، ۵٫۵ درصد جنگل و ۱۰٫۵ درصد در محدوده کوهستان قرار گرفته‌اند. اقوام متعددی همچون قزاق، روس، اوزبک، اوکراینی، ایقور و تاتار در قزاقستان زندگی می‌کنند. این کشور وسیع دارای منابع سرشار نفت و گاز طبیعی و عناصر معدنی (همچون اورانیوم، منگنز، مس، زغال‌سنگ، طلا و آهن) است و زمین‌های مزروعی فراوانی دارد. 

دریاچه‌های آرال، بالخاش، زایسان، آلاگل و تنگیز در محدوده کشور قزاقستان هستند و از جاذبه‌های گردشگری آن محسوب می‌شوند. این کشور دارای تنوع بالایی از نظر گونه‌های گیاهی و جانوری است. قزاقستان تابستان‌های گرم و زمستان‌های سردی را تجربه می‌کند و باران کمی دارد. شهرهای مهم و مطرح این کشور وسیع در مسیل رودخانه‌ها بنا شده‌اند. ۵۶ درصد از ساکنان قزاقستان شهرنشین هستند. زبان‌های رسمی مردم این سرزمین قزاقی و روسی است، ۷۰ درصد از جمعیت کشور پیرو دین اسلام و ۲۴ درصد مسیحی هستند. حکومت قزاقستان از نوع متمرکز و غیر فدرال است. 

_{منبع عکس: cambridge.org، عکاس: نامشخص}

قزاقستان مقصدی امن و متفاوت برای سفر محسوب می‌شود. ماه‌های اردیبهشت، خرداد، مهر و آبان بهترین زمان‌ها برای سفر به این کشور هستند. علاقه‌مندان می‌توانند با تورهای قزاقستان همراه شوند یا به‌صورت فردی به این کشور سفر کنند. دره و پارک ملی چارین، دریاچه بزرگ آلماتی، کلیسای جامع معراج و تپه کوک توب در ناحیه آلماتی، کاخ صلح، کاخ هنر، مرکز تفریحی خان چادر و مسجد نور در آستانه از دیدنی های قزاقستان هستند. 

ترکمنستان (Turkmenistan)

• پایتخت: عشق آباد
• وسعت: حدود ۴۸۸,۰۹۹ کیلومتر مربع 
• طول مرز مشترک با ایران: ۱,۲۰۵ کیلومتر (۷۹۸ کیلومتر مرز خشکی و ۴۰۷ کیلومتر مرز رودخانه‌ای)
• شهرهای مهم گردشگری: عشق آباد، مرو، داش آغوز، ماری، سردار و ترکمن آباد
• واحد پول: منات ترکمنستان (TMT)
• همسایه های شمالی ایران | مرز خاکی

_{منبع عکس: adventure، عکاس: نامشخص} 

ترکمنستان (به‌معنای سرزمین ترکمن‌ها) کشوری در آسیای مرکزی و محصور در خشکی است؛ به این معنا که به آب‌های آزاد راه ندارد. این کشور همسایه شرقی دریای خرز و شمال و شمال شرق ایران است. مرز بین دو کشور از کرانه خلیج حسینقلی در جنوب شرقی دریای خزر تا دهانه ذوالفقار (مرز مشترک ایران، افغانستان و ترکمنستان) کشیده شده است. رود اترک در استان گلستان، رود سومبار در خراسان شمالی و رود تجن در خراسان رضوی رودخانه‌های مرز ایران و ترکمنستان هستند. تردد زمینی مسافر و مبادله و ترانزیت کالا بین دو کشور از مرزهای زمینی سرخس، لطف آباد (درگز)، باجیگران و پل اینچه برون انجام می‌شود. 

بیشتر مردم ترکمنستان از قوم ترکمن هستند و به زبان ترکمنی سخن می‌گویند. حدود ۹۰ درصد ترکمن‌ها مسلمان و باقی پیرو دین مسیحیت هستند. حکومت ترکمنستان جمهوری ریاستی و تک جزعی است. بیابان قره قوم حدود ۸۰ درصد از مساحت ترکمنستان را پوشانده است. بیشتر قسمت‌های این کشور آب‌وهوای گرم و خشک (بیابانی و نیمه گرمسیری) دارند؛ ولی در محدوده رشته کوه کپه داغ (جنوب کشور) و نزدیک به مرز ایران هوای معتدل و مناسب‌تر است. عشق آباد و مرو در این ناحیه هستند. جلگه توران منطقه‌ای پست و حاصلخیز در شمال ترکمنستان است. طول خط ساحلی این کشور در دریای خزر ۱,۷۶۸ کیلومتر است و «ترکمن باشی» مهم‌ترین شهر بندری آن محسوب می‌شود. این سرزمین منابع نفت و گاز طبیعی سرشاری دارد و آن را به کشورهای همسایه صادر می‌کند. 

_{منابع عکس‌ها: به‌ترتیب از سمت راست خبرگزاری تسنیم، نشاط آوران، intellinews و adventuresoflilnicki} 

ترکمنستان زمستان‌های معتدلی دارد. بیشترین بارش این کشور در ماه ژانویه رخ می‌دهد. بهترین زمان سفر به ترکمنستان و عشق آباد فصل بهار و پاییز است. هتل‌های مجللی در شهر عشق آباد آماده ارائه خدمات به گردشگران هستند. امکان سفر با خودروی شخصی به کشور ترکمنستان وجود دارد. اغلب ایرانی‌های علاقه‌مند به بازدید از ترکمنستان، در تورهای عشق باد ثبت‌نام می‌کنند و تا سفر آرام و بی‌دغددغه‌‌ای داشته باشند. پارک تفریحی عشق آباد، دنیای افسانه‌های ترکمن، بنای یادبود استقلال، موزه فرش ترکمنی، دروازه جهنم، چشمه عشق آباد، آرامگاه ابوسعید ابوالخیر و منطقه تاریخی اورگنج از جاهای دیدنی ترکمنستان هستند. بازارهای مدرن و سنتی از دیگر جاذبه‌های گردشگری این کشور محسوب می‌شوند. همه ساله در روزهای ۲۰ و ۲۱ مارس جشنواره بزرگ نوروز در ترکمنستان برگزار می‌شود. 

عربستان سعودی (Saudi Arabia)

• پایتخت: ریاض
• وسعت: حدود ۲,۱۴۹,۰۰۰ کیلومتر مربع
• شهرهای مهم گردشگری: مکه، مدینه، جده، ریاض
• واحد پول: ریال عربستان
• همسایه های جنوبی ایران |مرز آبی

_{منبع عکس: Shutterstock، عکاس: نامشخص} 

عربستان که با نام رسمی عربستان سعودی شناخته می‌شود؛ بزرگ‌ترین کشور در غرب آسیا است و بخش عمده‌ای از شبه‌جزیره عربستان را شامل می‌شود. این کشور با عراق، کویت، امارات، قطر، عمان و یمن مرز خاکی دارد و از طریق خلیج فارس با ایران هم‌مرز است. دریای سرخ در حاشیه غربی این کشور قرار دارد. جایگاه‌های دینی مهم مسلمانان جهان همچون خانه کعبه، غار حرا، قبرستان بقیع، مسجد النبی و مسجد الحرام در کشور عربستان قرار هستند. کشور عربستان یکی از مقاصد مهم در حوزه گردشگری مذهبی است و سالانه به‌ویژه در ایام حج، از مسلمانان سراسر جهان میزبانی می‌کند.

زبان رسمی مردم عربستان عربی و دین رسمی این کشور اسلام است. حدود ۹۰ درصد از مسلمانان عربستان از اهل تسنن هستند. حکومت این کشور پادشاهی مطلق است، هیچ حزب سیاسی فعالی ندارد و انتخابات ملی در آن برگزار نمی‌شود. 

_{منبع عکس: Saud Gari‏ Shutterstock، عکاس: نامشخص}

حدود ۷۵ درصد از مساحت کشور عربستان را بیابان‌های خشک و بی آب‌وعلف (سه صحرای بزرگ نفوذ، دهنا و ربع الخالی) پوشانده‌اند. آب‌وهوای این کشور خشک و بیابانی و اختلاف دمای روز و شب آن بالا است. مناطق کوهستانی حاشیه دریای سرخ دمای هوا نسبتا خنک‌تری دارند. منابع عظیم نفت و گاز طبیعی در این کشور در حال بهره‌برداری و استخراج هستند. عربستان در تولید نفت خام، صنایع پتروشیمی، سیمان، فولاد و کود شیمیایی پیشرفته است. جده در غرب عربستان و کنار دریای سرخ قرار دارد. این شهر به عروس دریای سرخ شهرت یافته است و پایتخت اقتصادی عربستان محسوب می‌شود. 

شهر مکه مقدس‌ترین شهر مسلمانان است و خانه کعبه مهم‌ترین مقصد گردشگری کشور عربستان محسوب می‌شود. شهر مدینه یا مدینه النبی دومین شهر گردشگرپذیر این کشور است که مکان‌های مهم مذهبی و تاریخی همچون مرقد پیامبر اکرم (ص)، خانه حضرت فاطه (س) و مسجد قبا را در دل خود دارد.

_{منبع عکس: خبرگزاری فارس، عکاس: نامشخص}

شهرهای ریاض و جده از قطب‌های گردشگری غیرمذهبی کشور عربستان هستند. برج المملکه، موزه ملی عربستان، قصر المصمک، موزه عبدالرئوف خلیل، کورنیش جده و آکواریوم فقیه از جاهای دیدنی معروف این دو شهر محسوب می‌شوند. به‌طور کلی ماه‌های آبان تا اردیبهشت بهترین زمان برای سفر به عربستان است. میزان هزینه‌های سفر در فصل بهار بالاتر از فصل زمستان خواهد بود. هتل‌های متعددی در این کشور به‌ویژه در شهرهای مهم آن فعال هستند. 

بحرین (Bahrain)

• پایتخت: منامه
• وسعت: حدود ۷۰۶ کیلومتر مربع
• شهرهای مهم گردشگری: منامه، محرق، الرفاع
• واحد پول: دینار
• همسایه های جنوبی ایران | مرز آبی

_{منبع عکس: Kayak، عکاس: نامشخص}

بحرین به معنی دو دریا، کشوری جزیره‌ای در خاورمیانه است و بخشی از مجمع‌الجزایر خلیج فارس را شامل می‌شود. این کشور توسط پلی ۲۵ کیلومتری (در میان خلیج فارس) به نام «ملک فهد» به عربستان سعودی متصل شده است. بحرین ۳۳ جزیره را شامل می‌شود و پنج استان و ۱۴ شهر دارد. بیشتر مناطق این سرزمین بیابانی است و زمستان‌های معتدل و تابستان‌های گرم و شرجی دارد. نفت، گاز طبیعی و مروارید از جمله منابع طبیعی و ارزشمند این کشور هستند. 

عربی زبان‌ رسمی بحرین است؛ با این وجود انگلیسی به‌صورت گسترده‌ در این کشور استفاده می‌شود. اسلام دین اغلب (حدود ۷۰ درصد) شهروندان بحرینی است؛ برخی نیز پیرو مسیحیت، هندو و بودا هستند. این کشور عربی از طریق پادشاهی مشروطه اداره می‌شود و اقتصاد آن وابسته به اروپا و عربستان سعودی است.

_{منبع عکس: Dreamstime، عکاس: نامشخص‏} 

فرودگاه بین‌المللی بحرین در استان محرق واقع شده است. مسجد خمیس، قلعه رفاع، قلعه بحرین، مسجد و خانه سیادی، مسجد شیخ احمد الفاتح، خرابه‌های دیلمون و سواحل زیبا با امکانات گردشگری مطلوب و تفریحات آبی گسترده از جاذبه‌های این سرزمین محسوب می‌شوند. بازارهای پررونق و جذابی در شهرهای مهم بحرین به‌ویژه منامه فعال هستند.

قطر (Qatar)

• پایتخت: دوحه
• وسعت: حدود ۱۱,۵۸۶ کیلومتر مربع
• شهرهای مهم گردشگری: دوحه، الریان
• واحد پول: ریال قطر (QAR)
• همسایه های جنوبی ایران | مرز آبی

_{منبع عکس: travel Off Path، عکاس: نامشخص}

قطر کشوری کوچک، غنی و ثروتمند در خاومیانه و جنوب ایران و خلیج فارس است. این کشور با عربستان سعودی مرز خاکی و با کشورهای ایران، کویت، عراق، بحرین و عمارات مرز آبی دارد. اقتصاد این کشور پیش از اکتشاف نفت خام از صید مروارید و تجارت دریایی تامین می‌شد. قطر پس از روسیه و ایران سومین دارنده ذخایر گاز طبیعی جهان است. ارتفاع متوسط قطر از سطح آب‌های آزاد تنها ۲۸ متر است و هیچ تپه‌ای در آن وجود ندارد. در این کشور امنیت بالایی حاکم است و از نظر روی دادن بلایای طبیعی نیز کمترین آمار را دارد. صنعت گردشگری یکی از راه‌های کسب درآمد در دولت قطر است.

کشور قطر هشت استان دارد. عربی زبان رسمی شهروندان و انگلیسی زبان رایج  قطر است. بیشتر شهروندان قطری (حدود ۶۵ درصد) پیرو دین اسلام هستند. پیروان مذاهب هندو، مسیحیت و بودایی نیز در این کشور زندگی می‌کنند. حکومت قطر «پادشاهی مشروطه متمرکز اسلامی» است و با نظام پارلمانی اداره می‌شود. 

قطر کشوری شبه‌جزیره‌ای محسوب می‌شود. این سرزمین از قسمت شرق عربستان به درون خلیج فارس کشیده است. آب‌وهوای قطر بیابانی، گرم، خشک و شرجی است و زمستان‌های خنک و تابستان‌های گرمی دارد. ماه‌های فروردین و اردیبهشت و فصل پاییز بهترین زمان سفر به کشور قطر است. دو فرودگاه بین‌المللی «حمد» و «الخور» در قطر فعال هستند. این کشور بهترین شرکت‌های هواپیمایی را دارد. 

_{منبع عکس: وب‌سایت المرسال، عکاس: نامشخص}

جزیره مصنوعی مروارید قطر، دژ دوحه، موزه هنرهای اسلامی، موزه ملی قطر، خور العدید، برج‌های بزران، کورنیش دوحه، دهکده فرهنگی کاتارا، کتابخانه ملی قطر، پناهگاه و پارک حیات وحش الماها از جاهای دیدنی قطر هستند. بازارهای سنتی و مدرن همچون فستیوال سیتی دوحه، ویلاجیو مال، الخور مال و بازار قدیمی سوق واقف (The Souq Waqif) در این کشور فعال هستند و گردشگران بسیاری از آن‌ها دیدن و خرید می‌کنند. هتل‌های متعددی در این کشور خدمات رفاهی به مسافران ارائه می‌دهند. 

امارات متحده عربی (United Arab Emirates)

• پایتخت: ابوظبی
• وسعت: حدود ۸۳,۶۰۰ کیلومتر مربع
• مقاصد مهم گردشگری: ابوظبی، دبی، راس الخیمه
• واحد پول: درهم عمارت (AED)
• همسایه های جنوبی ایران | مرز آبی

_{منبع عکس: aws.amazon، عکاس: نامشخص}

امارات کشوری در منطقه خاورمیانه و جنوب غرب آسیا است. این سرزمین با عربستان و عمان مرز خاکی و با کشورهای ایران، قطر و بحرین (از طریق خلیج فارس) مرز آبی دارد. تنها حدود ۵۲ سال از شکل‌گیری کشور عمارت می‌گذرد و تا پیش از آن با نام امارات متصالحه یا ساحل عمان شناخته می‌شد. این کشور ساحلی و تجاری منابع عظیم نفتی را در اختیار دارد و با فروش آن توانسته است زیرساخت‌های صنعت گردشگری خود را به‌روز کند و چهره‌ای مدرن به خود بگیرد.

ثبات و رشد بالای اقتصادی و پایین بودن ریسک سرمایه‌گذاری در امارات سبب شده است تا سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی به حضور و فعالیت در این کشور علاقه‌مند باشند و به توسعه روزافزون آن کمک کنند. اگرچه در نگاه اول هزینه‌های زندگی در این کشور بالا به‌نظر می‌رسد، اما سطح درآمدها هم بالا است و کفاف زندگی آرام و راحت را می‌دهد. این ویژگی‌ها امارات را به مرفه‌ترین کشور در حوزه خلیج فارس بدل کرده است. 

_{منبع عکس: enjoytravel، عکاس: نامشخص}

امارات به هفت شیخ نشین یا استان با نام‌های ابوظبی (بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شیخ نشین و یک مرکز اقتصادی بین‌المللی)، دبی، شارجه، بندر فجیره، راس الخیمه، ام القیوین و عجمان تقسیم شده است. این کشور توسط پادشاهی انتخابی اداره می‌شود. هر شیخ‌نشین یک امیر دارد و این امیرها مجلس عالی اتحاد را شکل می‌دهند. امیر ابوظبی رئیس امارات متحده عربی است. بیش از ۹۵ درصد از ساکنان این سرزمین مسلمان هستند. عربی زبان رسمی امارات است. 

امارات آب‌وهوای گرم، خشک و بیابانی دارد و در اغلب روزهای سال شرجی و رطوبت آن بالا است. تابستان‌های گرم و طولانی و زمستان‌های معتدل و البته کوتاه ویژگی دیگر اقلیم امارات محسوب می‌شود. فصل زمستان و ماه فروردین (دسامبر تا مارس) بهترین زمان سفر به این کشور مدرن است.

_{منابع عکس‌ها: به‌ترتیب از راست به چپ business.hsbc، عکس دو و سه از sarpoosh و fr.april-international}

جاذبه‌های گردشگری متنوع همچون آثار تاریخی، مناظر طبیعی، سازه‌های مدرن، بازارهای پررونق، مراکز تفریحی و خدمات رفاهی مطلوب همچون هتل‌های لوکس و رستوران‌ها و کافه‌های متعدد و متنوع امارات را به مقصدی مطلوب برای گردشگری تبدیل کرده است. واحه العین، پارک باستان‌شناسی هیلی و محوطه باستان‌شناسی بدع بنت سعود در ابوظبی و برج خلیفه، دهکده جهانی دبی، ساحل جمیرا، اسکای دایو، شهربازی آی ام جی، آکواریوم لاست چمبرز، ساحل لامر، پیست اسکی سرپوشیده و موزه آینده در دبی از جمله جاهای دیدنی امارات هستند. 

عمان (Oman)

• پایتخت: مسقط
• وسعت: حدود ۳۰۹,۵۰۰ کیلومتر مربع
• مقاصد مهم گردشگری: مسقط، صلاله، نیزوا و جبل الاخضر
• واحد پول: ریال عمان (OMR)
• همسایه های جنوبی ایران | مرز آبی

_{منبع عکس: britannica.com، عکاس: نامشخص}

عمان با نام رسمی «سلطان نشین عمان» کشوری پادشاهی (سلطنت مطلقه) است. این سرزمین قدیمی‌ترین کشور مستقل عربی محسوب می‌شود. عمان ۹ واحد اداری (استان) دارد. اغلب ساکنان این سرزمین مسلمان هستند؛ زبان رسمی کشور عربی است و بومیان آن عرب هستند. در دهه‌های اخیر برخی از مردم بلوچ (از کشورهای ایران و پاکستان) در بخش‌هایی از عمان ساکن شده‌اند. اقتصاد این سرزمین وابسته به نفت و روبه‌ رشد است. فرصت‌های کاری متعددی در عمان وجود دارد و در زمینه زیرساخت‌های گردشگری و جذب گردشگر پیشرفت شایانی داشته است. 

عمان با عربستان سعودی، امارات و یمن مرز خاکی و با ایران و پاکستان از طریق خلیج فارس مرز مشترک آبی دارد. بخش کوچکی از این کشور به نام «مسندم» در بخش جنوبی منطقه حساس و استراتژیک «تنگه هرمز» قرار دارد. این بخش، جدا از سرزمین مادری است و بخش‌هایی از خاک امارت در این فاصله (بین مسندم و بخش بزرگ و اصلی کشور بحرین) قرار دارد. پرورش اسب عربی و صنعت کشتی سازی از شغل‌های دیرینه ساکنان و بومیان این سرزمین محسوب می‌شود.

_{منابع عکس‌ها: به‌ترتیب از سمت راست به چپ  getyourguide ،unicef و atlasobscura و amwaj.media}

عمان آب‌وهوای مدیترانه‌ای دارد و در شهرهای ساحلی آن همچون مسقط آن هوای گرم و مرطوب حاکم است. تابستان‌های گرم و زمستان‌های معتدل ویژگی کلی قلیم عمان محسوب می‌شود. فصل بهار (ماه‌های مارس تا ژوئن) بهترین زمان برای سفر به این کشور و استفاده از تفریحات و ورزش‌های آبی آن است. فصل‌های پاییز و زمستان نیز گردشگران بسیاری در عمان حضور دارند. جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعدد و سازه‌هایی با معماری زیبای اسلامی عربی باعث جذب گردشگر به این کشور شده است. کاخ‌ زیبای العالم، بازار مطرح، سالن اپرای سلطنتی، گودال بیماه، مسجد جامع سلطان قابوس، موزه ملی عمان و ساحل القرم در استان مسقط، وادی شاب، ساحل لاک‌پشت ها و ساحل باستانی قلهات در استان شرقیه جنوبی و قلعه جبرین و قلعه نزوی در استان داخلیه تنها بخشی از جاهای دیدنی عمان هستند. 

افغانستان (Afghanistan)

• پایتخت: کابل
• وسعت: حدود ۶۵۲,۸۶۴ کیلومتر مربع
• طول مرز مشترک با ایران: حدود ۹۳۶ کیلومتر (خاکی)
• شهرهای مهم گردشگری: کابل، قندهار، خوست، مزار شریف
• واحد پول: افغانی (AFN)
• همسایه های شرقی ایران | مرز خاکی

_{منبع عکس: مشرق نیوز، عکاس: نامشخص}

افغانستان سرزمینی وسیع، کوهستانی و واقع در خشکی است که در آسیای مرکزی قرار دارد. این کشور از شمال با تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان، از شرق و جنوب با پاکستان، از غرب با ایران و از شمال شرق با کشور چین هم‌مرز است. این کشور خاومیانه‌ای در مسیر جاده ابریشم قرار دارد، تاریخی غنی و پرفراز و نشیب را یدک می‌کشد و همواره مورد ظلم و غارت واقع شده است. جنگ‌های داخلی و خارجی متعدد و حضور و دخالت دولت‌های بیگانه، افغانستان را به کشوری ناامن، پرخطر و فقیر تبدیل کرده است. بسیاری از شهروندان افغانستان به کشورهای همسایه به‌ویژه ایران مهاجرت کرده‌اند. 

نوع حکومت افغانستان جمهوری است؛ البته در اواخر سال ۲۰۲۱ میلادی طالبان قدرت را در دست گرفتند و و دولت تشکیل دادند. زبان مردم افغانستان فارسی دری و پشتو و دین اکثریت شهروندان آن اسلام است. ایران و افغانستان اشتراکات فرهنگی بسیاری دارند. تقویم هر دو کشور باستانی و به هجری شمسی است. برگزاری عید نوروز، چهارشنبه سوری و سیزده‌بدر، خانه‌تکانی و چیدن سفره هفت سین از جمله آیین‌ها و برنامه‌های مشترک هر دو سرزمین هستند. اقتصاد عمومی کشور افغانستان از کشاورزی سنتی تامین می‌شود. فرش دست‌بافت و گلیم از جمله صنایع دستی این سرزمین هستند.

افغانستان کشوری با آب‌وهوای گرم و خشک است. زمستان‌های سرد و تابستان‌های بسیار گرم از ویژگی اقلیم این کشور محسوب می‌شود. ماه‌های فروردین، اردیبهشت، شهریور و مهر بهترین زمان‌ها برای سفر به افغانستان از نظر وضعیت آب‌وهوا است. پارک ملی بند امیر، مسجد کبود مزار شریف، قصر دارالامان، تخت رستم، تالاب هامون پوزک، ارگ هرات، دره پنج شیر، مناره جام و مس عینک از جمله جاهای دیدنی افغانستان هستند. 

_{منبع عکس: رسانه کلیک، عکاس: نامشخص}

مرز «دوغارون» در شهرستان «تایباد» استان خراسان رضوی و مرز «میلک» در شهرستان هیرمند استان سیستان و بلوچستان گذرگاه‌های زمینی ایران با افغانستان هستند؛ همچنین پرواز مستقیم از تهران به کابل برقرار است. زیرساخت‌های مناسبی برای حضور گردشگر و ارائه خدمات رفاهی و تفریحی در کشور افغانستان وجود ندارد. در شهر کابل مراکز خرید و رستوران‌های محدودی فعال هستند.

پاکستان (Pakistan)

• پایتخت: اسلام آباد
• وسعت: حدود ۸۸۰,۹۴۰ کیلومتر مربع (خاکی)
• طول مرز مشترک با ایران: ۹۰۹ کیلومتر
• مقاصد مهم گردشگری: اسلام آباد، کراچی، لاهور
• واحد پول: روپیه پاکستان (PKR)
• همسایه های شرقی ایران | مرز خاکی

_{منبع عکس: trangoadventure، عکاس: نامشخص}

پاکستان کشوری در آسیای جنوبی است و تنها بخشی از آن در خاورمیانه قرار دارد. این سرزمین از شمال با افغانستان، از غرب با ایران، از شرق با هندوستان و از شمال با جمهوری خلق چین هم‌مرز است. ناحیه کشمیر منطقه مورد مناقشه میان کشور پاکستان و هندوستان محسوب می‌شود و دو کشور به‌صورت جداگانه (مناطق را توسط خط کنترل جدا کرده‌اند) بر آن نظارت می‌کنند. بالا بودن آمار اقدامات تروریستی در کشور پاکستان دلیل  اصلی افت ضریب امنیت و رشد صنعت گردشگری آن است.

کشور پاکستان جمهوری فدرال پارلمانی دارد. زبان رسمی این کشور اردو و انگلیسی است. زبان‌های پنجابی، پشتو و بلوچی نیز به‌صورت غیررسمی در بین برخی شهروندان پاکستان رواج دارد. ۹۷ درصد از مردم پاکستان پیرو دین اسلام هستند. آب‌وهوای پاکستان گرم و خشک است.

پاکستان هفت استان دارد و بزرگ‌ترین شهر آن «کراچی» است. این شهر در جنوب شرق پاکستان و ساحل دریای عمان واقع شده است. اسلام آباد شهری زیبا در دامنه‌های تپه مارگالا است. «میرجاوه» در جنوب شرقی زاهدان (استان سیستان و بلوچستان) گذرگاه مرز زمینی ایران و پاکستان محسوب می‌شود. پرواز مستقیم و غیر‌مستقیم از ایران به فرودگاه‌های پاکستان برقرار است. 

_{منبع عکس: travel2next، عکاس: نامشخص}

پاکستان آب‌وهوای گرم و بیابانی دارد. بهترین زمان سفر به این کشور، به شهر مقصد شما بستگی دارد. در حالت کلی ماه‌های مه تا اکتبر (اردیبهشت تا مهر) برای سفر به پاکستان مناسب است. در این زمان از سال بارش برف به صفر می‌رسد و شهرها پویاتر هستند. مسجد شاه فیصل، بنای یادبود پاکستان، موزه یادبود، موزه لوم ویرسا، منطقه پیر سوهاوا و تپه های مارگالا در اسلام آباد و بندر کراچی، موزه قصر مهاتا، دره سوات و پارک ابن قاسم در کراچی از جمله دیدنی های پاکستان هستند. در شهرهای مهم و بزرگ این کشور زیرساخت‌های مطلوبی همچون هتل‌های بزرگ و لوکس و رستوران‌های متنوع برای رفاه گردشگران فراهم شده است. 

ترکیه (Turkey)

• پایتخت: آنکارا
• وسعت: حدود ۷۸۳,۵۶۲ کیلومتر مربع
• طول مرز مشترک با ایران: ۴۹۹ کیلومتر (خاکی)
• مقاصد مهم گردشگری: آنکارا، استانبول (بزرگ‌ترین شهر و مرکز مالی ترکیه)، آنتالیا، ازمیر، وان، دنیزلی، آدانا،اسکی شهر، ترابرزون
• واحد پول: لیر ترکیه (TL)
• همسایه های غربی ایران | مرز خاکی

_{منبع عکس: joysoftraveling ، عکاس: نامشخص}

ترکیه کشوری اوراسیایی است و بخش کوچکی از آن در محدوده قاره اروپا قرار دارد. دریای سیاه شمال و دریاهای اژه و مدیترانه غرب و جنوب ترکیه را فرا گرفته‌اند. روسیه، گرجستان، ایران، عراق، بلغارستان و یونان همسایه‌های این کشور هستند. در سال ۱۳۹۶ کشور ترکیه دیواری در مزر کشور خود با ایران کشید. ایران نیز این بخش از مرز کشور را به‌لحاظ امنیتی بسیار تقویت کرد. سه منطقه بازگان (شهرستان ماکو)، رازی (در شهرستان خوی) و سرو (نزدیک به ارومیه) در استان آذربایجان غربی مرز و گذرگاه زمینی ایران و ترکیه هستند. مرز بازگان برای ترانزیت کالا و تردد مسافر کاربرد دارد. خط راه آهن از مرز رازی می‌گذرد و نزدیک‌ترین مسیر برای رسیدن به شهر وان محسوب ‌شود. مرز سرو نیز ۲۴ ساعت شبانه‌روز فعال است. ترکیه در لیست کشورهای بدون ویزا (۹۰ روز) برای ایرانیان قرار دارد. 

ترکیه توسط یک نظام پارلمانی (جمهوری مجلس محور) اداره می‌شود. زبان رسمی این کشور ترکی استانبولی است. حدود ۹۷ درصد از مردم این کشور مسلمان هستند. اقتصاد ترکیه به فروش سوخت‌های فسیلی وابسته نیست و روزبه‌روز در حال پیشرفت است. این کشور صنعت گردشگری، نساجی و پوشاک پیشرفته‌ای دارد. جذب سرمایه‌گذار خارجی و رقابت در بخش خصوصی سبب توسعه زیرساخت‌ها و بهبود سطح رفاه در این کشور شده است. 

_{منبع عکس: همشهری آنلاین، عکاس: نامشخص}

توپوگرافی و عرض جغرافیایی کشور ترکیه دلیل تنوع آب‌وهوایی گسترده آن است. مناطق ساحلی غرب و جنوب این کشور اقلیم مدیترانه‌ای دارند. بارش کم در تابستان (مه تا اکتبر) و زمستان‌های معتدل و بارانی ویژگی آب‌وهوایی این بخش مهم و گردشگرپذیر و البته اروپایی ترکیه است. این فصل از سال بهترین زمان برای تفریحات آبی محسوب می‌شود. شهر استانبول زمستان‌های سردتری را تجربه می‌کند و بارش برف بیشتری در زمستان دارد. مناطق اطراف دریای سیاه در ترکیه به لطف حضور کوه‌های قفقاز، از آب‌وهوای اقیانوسی با میانگین بارش زیاد برخوردار هستند. تابستان‌های این بخش گرم و مرطوب و زمستان‌های آن سرد و طولانی است. مناطق داخلی‌تر و مرکزی ترکیه همچون آنکارا تابستان‌های گرم (شب‌های خنک) و زمستان‌های سرد و برفی دارند. 

ترکیه در صنعت گردشگری بسیار سرمایه‌گذاری کرده است تاجایی که امروزه به‌عنوان یکی از کشورهای هدف و مقصدهای مطلوب برای سفر در میان جهان‌گردان شناخته می‌شود. ویژگی‌هایی چون ظرفیت‌های طبیعی بسیار و جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیر، تاریخ غنی و سازه‌های تاریخی منحصر‌به‌فرد، مراکز تفریحی مجهز و مدرن، مراکز خرید گسترده، سیستم حمل و نقل عمومی مطلوب و هتل‌ها و رستوران‌های متنوع حضور در ترکیه و سفر به آن را خوشایند می‌کنند.

_{منبع عکس: به‌ترتیب از راست به چپ مینا گلوبال، ساعت نیوز، تورکده، destinationiran} 

مسجد ایاصوفیه، میدان تکسیم، مسجد سلطان احمد، کاخ توپکاپی، کاخ دوما باغچه، برج گالاتا، آکواریوم فلوریا، مسجد رستم پاشا و جزیره بیوک آدا در استانبول، شهر تاریخی افسوس و منطقه تاریخی کاپادوکیه در آناتولی، موزه آنتالیا، شهر باستانی ترمسوس، ساحل کاپوتاس در آنتالیا و... تنها بخشی از جاهای دیدنی ترکیه هستند. 

عراق (Iraq)

• پایتخت: بغداد
• وسعت: حدود ۴۳۸,۳۱۷ کیلومتر مربع
• طول مرز مشترک با ایران: ۱,۴۵۸ کیلومتر (خاکی)
• شهرهای مهم گردشگری: نجف، کربلا، سامرا، بغداد، بصره، کوفه، کاظمین
• واحد پول: دینار عراق (IQD)
• همسایه های غربی ایران | مرز خاکی و آبی

_{منبع عکس: مشرق نیوز، عکاس: نامشخص}

کشور عراق یکی از مقاصد گردشگری مذهبی در خاورمیانه و جنوب غرب آسیا است. ترکیه، سوریه، اردن، عربستان، کویت و ایران همسایگان این کشور هستند. این سرزمین از سمت جنوب شرقی مرز آبی اندکی با خلیج فارس دارد. مرز خسروی در قصر شیرین (استان کرمانشاه)، مرز تمرچین در پیرانشهر (استان آذربایجان غربی)، مرز باشماق در مریوان (استان کردستان)، مرز مهران در استان ایلام، مرز شلمچه در شهرستان خرمشهر و مرز چذابه در شمال غرب استان خوزستان گذرگاه‌های ایران با عراق هستند.  

حکومت عراق از نوع جمهوری پارلمانی فدرال است. مردم عراق به دو زبان رسمی عربی و کردی سخن می‌گویند. حدود ۹۹ درصد از شهروندان عراقی مسلمان هستند. اقتصاد این کشور از طریق فروش نفت تامین می‌شود. حضور نیروهای نظامی کشورهای بیگانه و فعالیت گروهک‌های تروریستی از دلایل پایین بودن سطح امنیت در کشور عراق هستند.

_{منبع عکس: خبرگزاری دانشجو، عکاس: نامشخص}

بیشتر مساحت کشور عراق پوشیده از صحرا و بیابانی است و زمستان‌های خنک و تابستان‌های گرم و خشک دارد. مناطق شمالی این کشور کوهستانی هستند و آب‌وهوای مدیترانه‌ای دارند. زمستان‌های این بخش سخت و برفی است. دجله و فرات که از ترکیه سرچشمه می‌گیرند، طولانی‌ترین رودهای عراق هستند و سبب رونق کشاوری، نخلستان‌ها و باغات آن شده‌اند. نیمه دوم سال بهترین زمان برای سفر به کشور عراق است. در ماه‌های اردیبشهت تا شهریور گرما و خشکی هوا به حداکثر میزان خود می‌رسد. 

عراق کشوری مذهبی است. حرم حضرت علی (ع) و قبرستان وادی السلام در نجف، بین الحرمین، حرم امام حسین (ع) و حرم حضر ابولفضل العباس (ع) در کربلا، حرم امام موسی کاظم (ع) و علی النقی (ع) در کاظمین و حرم امام حسن عسکری (ع) در سامرا از اماکن مذهبی کشور عراق هستند. موزه ملی عراق، مسجد الرحمن، برج نمرود، مزار حرابن یزید ریاحی، آرامگاه امیرکبیر، آرامگاه خواجه نصیر طوسی و ارگ اربیل از دیگر جاهای دیدنی عراق محسوب می‌شوند.

_{منبع عکس: گوگل مپ، عکاس: سجاد آقا خانی}

همه ساله گردشگران ایرانی در قالب تورهای زیارتی (زمینی یا هوایی) به کشور عراق سفر می‌کنند. پیاده‌روی در مسیر نجف به کربلا در ایام اربعین حسینی نیز از برنامه‌هایی است که در سال‌های اخیر برگزار می‌شود. هتل‌های متعدد و رستوران‌های متنوع از جمله زیرساخت‌های کشور عراق برای میزبانی از گردشگران هستند.

کویت (Kuwait)

• پایتخت: شهر کویت
• وسعت: حدود ۱۷,۸۱۸ کیلومتر مربع
• شهرهای مهم گردشگری: کویت، عاصمه
• واحد پول: دینار کویت (KWD)
• همسایه های جنوبی ایران | مرز آبی

_{منبع عکس: digivisa، عکاس: نامشخص}

کویت کشوری در خاورمیانه و غرب آسیا است که با کشورهای عراق و عربستان مرز خاکی و با ایران (از طریق خلیج فارس) مرز آبی دارد. این کشور در سال ۱۹۶۱ میلادی به استقلال رسیده است. کویت توسط حکومت پادشاهی امیرنشین اداره می‌شود. زبان رسمی مردم این سرزمنی عربی است و بیشتر شهروندان آن به زبان انگلیسی تسلط دارند. حدود ۶۰ درصد ساکنان کویت عرب تبار هستند. اسلام دین رسمی این سرزمین محسوب می‌شود. اقتصاد کویت بر پایه ماهی‌گیری، صید مروارید، دامپروری و استخراج و فروش نفت استوار است.

کشور کوچک کویت آب‌وهوای بیابانی و نیمه گرمسیری دارد. زمستان‌های ملایم و تابستان‌های بسیار گرم از ویژگی این نوع اقلیم است. کویت لقب گرم‌ترین شهر جهان را به خود اختصاص داده است. ماه‌های نوامبر تا آوریل (آبان تا فروردین) بهترین زمان سفر به این کشور محسوب می‌شود. برج‌های کویت، مسجد کبیر، موزه طارق رجب، موزه ملی، برج الحمرا، برج التحریر، سوق مبارکیه، جزیره سبز و پارک آبی، جزیره فایکالا (Failaka Island) و خانه آینه از جاهای دیدنی کویت هستند. توجه به صنعت گردشگری و جذب سرمایه‌گذار خارجی سبب پیشرفت زیرساخت‌های رفاهی و تفریحی این کشور شده است. 

_{منبع عکس: filmdistrictdubai.com، عکاس: نامشخص}

اگر تاکنون به یک یا چند کشور همسایه ایران سفر کرده‌اید یا درباره آن‌ها اطلاعاتی دارید، لطفا دانش خود را در بخش نظرات با مخاطبان کجارو به اشتراک بگذارید.

_{منبع عکس کاور: researchgate، عکاس: نامشخص}