اصفهان شهری است که همه ما ایرانی‌ها حداقل یک‌بار به آن سفر کرده یا در مورد زیبایی‌های آن شنیده‌ایم. این شهر پس از اسلام به‌عنوان پایتخت صفویان برگزیده شد و آثار تاریخی زیادی از این عصر را در خود جای داده است. سالانه میلیون‌ها گردشگر خارجی برای بازدید از جادوی معماری ایرانی به اصفهان می‌آیند. اگر شما هم قصد سفر به نصف جهان را دارید، با کجارو می‌توانید اطلاعات جامعی از این شهر توریستی و دیدنی به دست آورید.
هرآنچه باید درباره اصفهان بدانید:
درباره اصفهان
عکاس: امیر پاشایی
اصفهان، مرکز استان اصفهان و نیز شهرستان اصفهان است که بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیتی بالغ بر ۲,۹۶۱,۲۱۱ در آن ساکن هستند. مردم اصفهان به زبان فارسی با لهجه اصفهانی صحبت می‌کنند و یکی از ویژگی‌های این لهجه، اضافه کردن حرف «سین» به آخر کلمات است؛ علاوه بر این، ارامنه اصفهان به زبان ارمنی صحبت می‌کنند.
این شهر از غرب به خمینی‌شهر، از جنوب به کوه صفه و سپاهان‌شهر، از شمال به شاهین‌شهر و از شرق به دشت سگزی منتهی می‌شود. اصفهان تا زمان ظهور اسلام در ایران، به نام‌های گوناگونی مانند صفاهان، صفویان، سپاهان، سپانه، شهرستان، صفاهان، اسبهان، اسپاهان و... خوانده می‌شده است؛ اما ظاهرا پس از تسلط اعراب بر این منطقه و به‌دلیل نداشتن حرف «پ» در زبان خود، آن را اصفهان نامیدند.
شهر اصفهان در گذر تاریخ از زمان هخامنشیان تا ساسانیان، پس از اسلام، صفویان، قاجاریان و پهلوی، اغلب مرکز حکومت بوده یا به‌لحاظ سیاسی و اقتصادی اهمیت زیادی داشته است.
جالب است بدانید که اصفهان و رشت در سال ۱۳۹۴، اولین شهرهای ایران بودند که به شبکه شهرهای خلاق جهان ملحق شدند که زیر نظر یونسکو فعالیت می‌کند. علاوه بر این، از سال ۱۳۸۴ یکم آذرماه هر سال به روز اصفهان اختصاص دارد و برای نماد این روز، از یک نگاره تاریخی روی کاشی‌کاری‌های سردر قیصریه اصفهان استفاده می‌شود که با اقتباس از صورت فلکی برج قوس (آذر ماه) طراحی شده است. انتخاب اصفهان به‌عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام نیز افتخار دیگری بود که در سال ۲۰۰۶ رقم خورد.
کد اصفهان: ۰۳۱
آب و هوای اصفهان
اصفهان به‌دلیل قرارگیری در منطقه نیمه بیابانی ایران، آب‌وهوای معتدل و خشکی دارد و حداکثر دمای هوا در تابستان به ۳۹ درجه و در زمستان به منفی ۱۸ درجه سانتی‌گراد می‌رسد؛ هرچند این آب‌وهوای کویری بیشتر در مناطق شمالی و شرقی به چشم می‌خورد و بخش‌های جنوبی، خنک‌تر هستند. در هر صورت، فصول بهار و پاییز (به‌ویژه ماه‌های اردیبهشت و مهر) بهترین زمان سفر به اصفهان محسوب می‌شوند و بسیاری از گردشگران این زمان‌ها را برای سفر انتخاب می‌کنند. اگر به‌دنبال سفر ارزان‌تری هستید، در طول زمستان با کاهش قیمت بلیط و هتل و... مواجه خواهید شد.
جاهای دیدنی اصفهان
جاهای دیدنی اصفهان به‌حدی زیاد و متنوع هستند که اغلب از این شهر با عنوان «اصفهان، نصف جهان» یاد می‌کنند. مطمئنا بازدید از این تعداد جاذبه مستلزم برنامه‌ریزی در یک سفر چند روزه است تا بتوانید از مهم‌ترین جاهای تاریخی و فرهنگی و طبیعی اصفهان دیدن کنید.
جاذبه های تاریخی و فرهنگی اصفهان
آثار تاریخی و فرهنگی متعددی در اصفهان وجود دارد که به‌دلیل ثبت در میراث جهانی یونسکو، ارزش و اهمیت ویژه و شهرت زیادی پیدا کرده‌اند.
یکی از این مکان‌ها، میدان نقش جهان است که شاید اولین جایی باشد که گردشگران از آن دیدن می‌کنند. این جاذبه گردشگری اولین اثر ثبت‌شده ایران در میراث جهانی یونسکو به شمار می‌رود. مسجد شیخ لطف‌الله، کاخ عالی‌قاپو، مسجد امام (مسجد شاه) و سردر قیصریه از دیگر جاذبه‌های دیدنی نقش جهان هستند.
عکاس: Muhammad Mahdi Karim
کلیسای وانک، کاخ چهلستون و کاخ هشت بهشت تنها گوشه‌ای از دیدنی های تاریخی شهر هستند. پل‌هایی نظیر پل خواجو و سی و سه پل نیز از جاذبه های اصفهان در شب محسوب می‌شوند که با نورپردازی زیبا، جلوه‌ای بسیار متفاوت به خود می‌گیرند و سوژه بسیاری از عکس‌ها می‌شوند.
در کنار آثار تاریخی، نباید موزه های اصفهان را از قلم انداخت. موزه‌هایی نظیر موزه هنرهای معاصر اصفهان، باغ موزه پروانه‌های اصفهان و گنجینه میراث اسلامی مقاصدی ایدئال برای کسانی‌‌اند که به گشت‌و‌گذار در موزه‌ها علاقه دارند.
جاذبه های طبیعی اصفهان
دیدنی های اصفهان فقط به آثار تاریخی و فرهنگی خلاصه نمی‌شود و جاذبه‌های طبیعی زیادی نیز در این شهر وجود دارد که هرکدام ارزش دیدن دارند. با سرزدن به پارک جنگلی ناژوان می‌توانید هم‌زمان با یک تیر، چند نشان بزنید؛ چراکه این مجموعه شامل جاهای دیدنی متنوعی همچون باغ پرندگان، تله‌سیژ، باغ خزندگان، باغ موزه پروانه‌ها، شهربازی، آکواریوم اصفهان، موزه صدف‌ها، ایستگاه‌های درشکه‌سواری، فضای سبز، محوطه دوچرخه‌سواری و... می‌شود.
پارک های اصفهان نیز از مقاصد تفریحی دلنشین برای گردشگران هستند. این پارک‌ها که در قسمت‌های مختلف شهر قرار دارند، با دسترسی و امکانات مناسب، میتوانند ساعاتی دل‌انگیز را برای شما رقم بزنند. برخی از مشهورترین پارک های اصفهان شامل پارک صفه، پارک مشتاق، پارک قلمستان و پارک غدیر می‌شود.
همچنین اگر از آن دسته افرادی هستید که دوست دارید روزی کامل را به تفریح و طبیعت‌گردی بپردازید، در میان ییلاقات اصفهان گزینه‌های متعددی وجود دارند که با توجه به موقعیت مکانی و جاذبه‌های آن‌ها، می‌توانید یکی را انتخاب کنید. از جمله مهم‌ترین این مقاصد می‌توان به باغ بهادران و چادگان اشاره کرد.
مراکز خرید اصفهان
خرید یکی از بخش‌های اصلی سفر به هر شهری است. مراکز خرید اصفهان شامل مجموعه‌های مدرن و بازار تاریخی آن می‌شود. برخی از مجتمع‌‌های تجاری اصفهان، سیتی سنتر، مجتمع پارک و مجتمع کوثر هستند.
سوغات اصفهان
شهر اصفهان، مهد صنایع‌دستی ایران است و در سال ۱۳۹۵ توانست به‌عنوان اولین شهر ایرانی در فهرست «شهرهای جهانی صنایع‌دستی» ثبت شود؛ همین موضوع خود گواه گستردگی آثار هنری ارزشمند در اصفهان است.
خاتم کاری، میناکاری، ادوات مسی، قلم‌زنی، پارچه‌های قلم‌کاری، فیروزه‌کوبی، ملیله‌کاری، قالی، سفال و سرامیک و... جزو صنایع دستی اصفهان هستند که می‌توانید به‌عنوان سوغات تهیه کنید.
در این شهر، سوغاتی‌های خوراکی نیز به‌وفور یافت می‌شود؛ از گز و پولکی گرفته تا شیرینی برشتوک، سوهان عسلی، شیرینی برنجی، نبات و گلاب قمصر کاشان و همین طور عسل فریدون‌شهر و خوانسار را می‌توانید به‌عنوان سوغات اصفهان تهیه کنید.
غذای محلی اصفهان
گردشگران در سفر به اصفهان میتوانند به‌واسطه انواع و اقسام غذاهای خوشمزه از دسرها تا آش‌های محلی، لذتی دوچندان را تجربه کنند. بی‌شک بریان یا بریون حرف اول را در غذاهای این خطه از ایران می‌زند. خورش ماست هم شهرت زیادی بین مردم بومی و گردشگران دارد.
از دیگر غذاهای محلی اصفهان می‌توان به کباب مشتی (کباب زردک)، کله جوش، حلیم بادمجان، قیمه ریزه، یخنی لوبیا (گوشت لوبیا)، نخودآب، حلیم ماش و قمری و کوفته شویدباقالی اشاره کرد. نمی‌توان از غذاهای اصفهان حرف زد و صحبتی راجع به آش‌های خوشمزه آن نکرد. آش شوربای سبزی، آش سماق، اوماج چغندر، حلیم شیر، آش اوماج و... تنها گوشه‌ای از آش‌های اصفهان هستند. گوشفیل با دوغ نیز یکی دیگر از خوراکی‌های مخصوص اصفهان است که برای تعادل گرمی و سردی، با هم میل می‌شوند.
اقامت در اصفهان
با توجه به توریستی‌بودن شهر اصفهان، هتل‌های زیادی در آن فعالیت می‌کنند که طیف وسیعی از مهمان‌سراهای ارزان تا هتل‌های میان‌رده و هتل‌های لوکس و گران را شامل می‌شوند. گل سرسبد هتل های اصفهان را می‌توان هتل پنج ستاره عباسی دانست که از آثار به‌جامانده از دوران صفوی است.
از دیگر هتل‌های لوکس اصفهان می‌توان به هتل پارسیان کوثر، هتل مجلل پارسیان عالی قاپو، هتل آسمان اشاره کرد. هتل پارسیان سوئیت، هتل سنتی عتیق و هتل اسپادانا در فهرست هتل‌های میان‌رده قرار می‌گیرند. هتل کاوه، هتل جلفا، هتل آپارتمان هشت بهشت، هتل جام فیروزه و... از گزینه‌های اقامتی ارزان هستند. ضمن اینکه علاقه‌مندان به اقامتگاه‌های بوم‌گردی میتوانند تجربه جذاب و منحصربه‌فردی را در اقامتگاه بوم‌گردی نگار در ورزنه اصفهان، اقامتگاه بوم‌گردی سرای سفیر، اقامتگاه بوم‌گردی نارگل و اقامتگاه بوم‌گردی سرای سنتی هاتف داشته باشند.
رستوران های اصفهان
یکی از بهترین جاها برای صرف غذا، هتل عباسی اصفهان است که شامل چندین رستوران، سفره‌خانه سنتی، چایخانه سنتی و کافه‌تریا می‌شود.
رستوران نقش جهان در حوالی نقش جهان، رستوران ترنج واقع در خانه تاریخی هوانس، رستوران خوان گستر با دو شعبه در سیتی سنتر و هتل جلفا، رستوران شهرزاد از قدیمی‌ترین رستوران ها و کافه های اصفهان و رستوران بریانی اعظم از باسابقه‌ترين مراكز طبخ بريان هم از دیگر گزینه‌های پیش روی گردشگران هستند. اگر اهل فست‌فود هستید، فست فود آرابو، کافه رستوران هرمس، کافه رستوران آرکا، فودکورت سیتی سنتر و رستوران بن اپتی، باب سلیقه شما خواهند بود.
آداب و رسوم مردم اصفهان
عکاس: Seyed Shahaboddin Vajedi
یکی از معروف‌ترین مراسمی که در استان اصفهان برگزار می‌شود، آیین قالی‌شویان مشهد اردهال است که همه ساله در روستای خاوه اردهال برگزار می‌شود؛ یکی از آیین‌های سنتی و مذهبی ثبت‌شده در میراث فرهنگی ناملموس یونسکو که به‌عنوان تنها آیین مذهبی اسلامی، به تقویم شمسی (دومین جمعه مهرماه) است. شرکت‌کنندگان این مراسم، یکی از قالی‌های امامزاده سلطان علی بن محمد باقر (ع) را به یاد قالی که پیکر امامزاده در زمان شهادت در آن پیچیده شده بود، در چشمه‌ای می‌شویند؛ گروهی نیز به‌نشانه نبرد نمادین با قاتلان امامزاده، چوب‌‌دست‌های خود را در هوا تکان می‌دهند. قدمت این آیین سنتی به ۱۰۰۰ سال می‌رسد.
در گوشه‌ای دیگر از این استان، یکی از بزرگ‌ترین تعزیه‌های ایران در نوش‌آباد شهرستان آران و بیدگل برگزار می‌شود. خیمه کوبی و تعزیه در نوش‌آباد قدمتی بالغ بر ۱۰۰ سال دارد و در فهرست میراث معنوی کشور ثبت شده است.
رسم جالب آتش‌‌افروزی و جل‌جلانی نیز در شب‌های هفدهم، هجدهم و نوزدهم دی در نطنز و آبادی‌های آن اجرا می‌شود؛ به این ترتیب که مردم آتش بزرگی روی تپه بلند شهر روشن می‌کنند و متعقدند که رسیدن روشنایی این آتش به درختان باعث پربارترشدن آن‌ها می‌شود.
حمل و نقل عمومی در اصفهان
اصفهان در همه ماه‌های سال میزبان گردشگران است؛ بنابراین سیستم تاکسیرانی قدرتمندی دارد. اگر بودجه سفر شما محدود است، اتوبوس گزینه به‌صرفه‌تری برای شما خواهد بود. اگر از آن دسته افراد هستید که مترو را به اتوبوس و تاکسی ترجیح می‌دهید، در سفر به اصفهان مترو سوار شوید. گزینه بعدی برای سفر درون‌شهری اصفهان، استفاده از تاکسی‌های آنلاین یعنی تپسی و اسنپ است.
اگر اصفهان‌کارت را از باجه‌های بلیط فروشی تهیه کنید، کرایه تاکسی، اتوبوس یا دوچرخه را راحت‌تر پرداخت خواهید کرد. اگر با ماشین شخصی به اصفهان سفر کنید، با شارژ اصفهان‌کارت هزینه پارکینگ را هم می‌پردازید.
راهنمای سفر اصفهان
اصفهان به‌خاطر دیدنی‌های تاریخی و فرهنگی زیادی که دارد، یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشور ایران محسوب می‌شود؛ از همین رو، همه ساله جمعیت زیادی از گردشگران داخلی و خارجی سفر به این شهر را در برنامه خود می‌گنجانند و از راه هوایی یا زمینی خود را به این شهر دیدنی می‌رسانند. در ادامه اشاره مختصری به راه‌های سفر به اصفهان خواهیم کرد.
سفر هوایی به اصفهان
سفر هوایی، یکی از بهترین و سریع‌ترین گزینه‌های پیش روی گردشگران است تا با تهیه بلیط هواپیما تهران اصفهان بی‌دغدغه و بدون خستگی سفر دلنشینی را به اصفهان داشته باشند. با توجه به وجود فرودگاه بین‌المللی در این شهر، همه روزه سفر هوایی به اصفهان از طریق ایرلاین‌های مختلف صورت می‌گیرد. فرودگاه در خارج از شهر قرار دارد و از همین رو مسافران برای تردد میتوانند از تاکسی استفاده کنند که ۲۴ ساعته فعال هستند. علاوه بر این، امکان استفاده از سرویس‌های اینترنتی مانند اسنپ و تپسی نیز وجود دارد.
سفر زمینی به اصفهان
برای سفر زمینی به اصفهان می‌توانید از اتوبوس استفاده کنید که نسبت به هواپیما، مقرون‌به‌صرفه‌تر است و در عین حال امکان لذت‌بردن از طول مسیر نیز وجود دارد. تهرانی‌هایی که مایل به سفر با اتوبوس به اصفهان هستید، با مراجعه به پایانه‌های بیهقی، جنوب، غرب و شرق می‌توانید همه‌روزه با اتوبوس راهی اصفهان شوید. اصفهان چهار ترمینال دارد که در قسمت‌های مختلف شهر قرار دارند. ترمینال اصلی کاوه در شمال، ترمینال صفه در جنوب، ترمینال جی در شرق و ترمینال زاینده رود در غرب شهر واقع شده‌اند.
سفر با قطار به اصفهان نیز یکی دیگر از روش‌های سفر به این کلان‌شهر دیدنی است و در صورتی که در شهرهایی همچون تهران، مشهد، تبریز، یزد، قم، شیراز و اهواز ساکن هستید، به‌راحتی می‌توانید به اصفهان سفر کنید.
با همه این اوصاف، عده زیادی از شما سفر با خودروی شخصی را به سایر روش‌ها ترجیح می‌دهید؛ بنابراین، اگر در تهران زندگی می‌کنید با حرکت در مسیر آزادراه و گذر از قم، کاشان و شاهین شهر به اصفهان خواهید رسید. فاصله تهران تا اصفهان تقریبا ۴۵۰ کیلومتر است که سفر در این مسیر حدود پنج ساعت طول می‌کشد. علاوه بر این، با عبور از مسیر قدیم تهران-قم و سلفچگان می‌توانید سفر دلپذیری به اصفهان داشته باشید.
اگر در غرب کشور و شهرهایی مثل سنندج و کرمانشاه ساکن هستید، مسیر همدان، ملایر، اراک و شاهین شهر، شما را به شهر توریستی اصفهان می‌رساند؛ برای سفر از جنوب کشور به اصفهان می‌توانید مسیر ۹۳۰ کیلومتری سیرجان، شهر بابک، آباده، شهر رضا را در پیش بگیرید.
در صورتی هم که قصد سفر از شهرهای شرقی کشور نظیر بیرجند را دارید، سفری ۱۰ ساعته پیش رو خواهید داشت که با گذر از خوسف، طبس، خور و نایین همراه است.
عکس‌های گالری از ویکی‌مدیا، Unsplash، گوگل مپ و خبرگزاری مهر؛ عکاسان: امیر پاشایی، Ara9979، مسیح مساوات، فواد معماریان، خدیجه نادری
نویسنده: صدیقه شجاعی
