زیارتگاه‌ها و امامزاده‌های مشهور اصفهان + عکس، آدرس و شرایط بازدید

در میان شهرهای ایران، شهر تاریخی اصفهان همواره مهد تاریخ، فرهنگ، تمدن و حضور پررنگ ادیان مختلف بوده است؛ به‌همین جهت، زیارتگاه های اصفهان در نقاط متعددی از شهر به‌چشم می‌خورند. این مکان‌های مذهبی از جاهای دیدنی اصفهان محسوب می‌شوند و قدمت، شهرت و محبوبیت آن‌ها هرساله علاقه‌مندان بسیاری را به اصفهان می‌کشاند. در میان این زیارتگاه‌ها، مساجد اصفهان نقش پررنگی را ایفا می‌کنند و شهرت آن‌ها از دیرباز، زبانزد خاص و عام است؛ در کنار مساجد زیبا، تعدد آرامگاه‌ها و کلیساهای خاص، این شهر را در زمره قطب‌های گردشگری مذهبی ایران قرار می‌دهد.

گردشگری مذهبی شاخه‌ای پرطرفدار از گردشگری در سراسر دنیا است. مردم کشورهای مختلف با توجه به دین و اعتقاد خود، علاقه‌مند به بازدید از کلیساها، کنیسه‌ها، آرامگاه‌ها و سایر بناهایی هستند پیشینه مذهبی دارند و وجود آن‌ها سبب جذابیت یک منطقه و حضور گردشگران در آن می‌شوند.

_{منبع عکس: خبرگزاری موج   عکاس: مجتبی جهانبخش}

زیارتگاه های اصفهان:

• آستان مقدس امامزاده اسماعیل (ع)
• آستان مقدس امامزاده باقر (ع)
• آستان مقدس امامزاده احمد (ع)
• آستان مقدس امامزاده هارون ولایت (ع)
• آستان مقدس امامزاده شاه کرم (ع)
• آستان مقدس امامزاده زینب (س)
• آستان مقدس امامزاده محسن (ع)
• آستان مقدس امامزاده شاه زید (ع)
• آرامگاه بابا رکن الدین
• آرامگاه بابا قاسم
• آرامگاه صائب تبریزی
• آرامگاه علاءالدین شهشهان
• آرامگاه ساروتقی
• آرامگاه راشد بالله
• آرامگاه بیدآبادی
• آرامگاه دارالبطیخ
• آرامگاه میرعماد
• آرامگاه علامه مجلسی
• آرامگاه میرفندرسکی
• آرامگاه صاحب ابن عباد
• کلیسای وانک
• کلیسای مریم و هاکوپ
• کلیسای بیت‌ اللحم
• کلیسای گئورگ مقدس
• کلیسای کاتارینه

آستان مقدس امامزاده اسماعیل (ع)

• آدرس: شهر اصفهان، میدان امام علی (ع)، خیابان هاتف (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: minevisam}

امامزاده اسماعیل (ع) در مرکز شهر اصفهان، قدیمی‌ترین محله شهر و حاشیه شرقی خیابان هاتف قرار دارد. بر اساس روایت و نقل اهالی، نسب این امامزاده به امام حسن مجتبی (ع) بازمی‌گردد. مقبره یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل به نام جناب «شعیای نبی» در جوار امامزاده اسماعیل (ع) وجود دارد. این مقبره در زمان خلافت حضرت علی (ع) تبدیل به مسجد شد و بعدها به مسجد «شعیا» شهرت یافت. بر اساس اسناد، متون تاریخی و کتیبه موجود در مرقد جناب شعیا، این مسجد، اولین مسجد شهر اصفهان است.

بنای اصلی امامزاده اسماعیل و مسجد آن مربوط به قرن هشتم هجری قمری هستند و مجموعه‌ای نفیس از تزیینات و معماری عهد سلجوقی و صفوی را در خود جای داده‌اند. آثار تاریخی و اشیا متعددی مربوط به این دوران در امامزاده وجود دارند. این امامزاده از مکان‌های مقدس و مورد احترام نزد مردم اصفهان محسوب می‌شود. آستان مقدس امامزاده اسماعیل (ع) در ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ با شماره ۱۱۲ ثبت ملی شده است.

آستان مقدس امامزاده باقر (ع)

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان چهارباغ خواجو، خیابان عافیت (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: minevisam}

آستان مقدس امامزاده باقر (ع) از بناهای تاریخی دوره قاجاریه محسوب می‌شود. این بقعه بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد و آرامگاه یکی از نوادگان امام محمد باقر (ع) است. صحن، بارگاه و کتیبه‌ای سنگی مربوط به سال ۱۲۷۰ هجری قمری از بخش‌های اصلی و تاریخی امامزاده باقر (ع) هستند.

نمای بیرونی امامزاده باقر (ع) در سال‌های اخیر با تزیینات آجری و کاشی‌کاری مرمت شده است. حرم درمجموع ۸۰ متر مربع وسعت دارد. ضریح چوبی و معرق‌کاری شده با پنجره‌های برنجی، سنگ مزار امامزاده را در برگرفته است. نقاشی‌هایی روی دیوارها و اشعار مذهبی، داخل امامزاده را مزین کرده‌اند. حسینیه، کتابخانه، مجموعه فرهنگی و سالن اجتماعات از جمله امکانات جانبی امامزاده هستند. مساحت کل مجموعه ۳۰۰۰ متر مربع است.

آستان مقدس امامزاده احمد (ع) 

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان نشاط، بازارچه حسن آباد، کوچه امامزاده احمد (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: اینجا اصفهان}

امامزاده احمد (ع) اصفهان از مکان‌های تاریخی مربوط به دوره صفویه است. این امامزاده فاصله کمی با میدان نقش جهان اصفهان و خانه مشروطه دارد. نسب امامزاده احمد (ع) به امام محمد باقر (ع) می‌رسد. سنگ روی مزار این بقعه تاریخ ۱۱۱۵ هجری قمری را نشان می‌دهد و ضریح چوبی آن در زمان قاجار ساخته شده است. 

دو کتیبه‌، یکی سردر صحن امامزاده و دیگری داخل بقعه وجود دارند که هر دو به قلم «علی نقی امامی» و به خط ثلت نگارش شده‌اند. این کتیبه‌ها مربوط به زمان شاه سلطان حسین صفوی و سال ۱۱۱۵ هجری قمری هستند. در ایوان غربی امامزاده احمد کتیبه‌ای به خط نستعلیق برجسته وجود دارد که تاریخ آن مربوط به سال ۱۲۴۷ هجری قمری و زمان فتحعلی شاه قاجار است. 

از دیگر بخش‌های مورد توجه امامزاده احمد (ع) می‌توان به سنگ سومنات اشاره کرد. این سنگ سیاه شفاف با سه متر طول در مجاورت درب ورودی قرار دارد. مردم معتقد هستند که سنگ سومنات به دستور سلطان محمود غزنوی از هند به ایران آورده شده است. کتیبه‌ای به خط نسخ در امامزاده وجود دارد که تاریخ ۵۶۳ هجری قمری را نشان می‌دهد. کتیبه سقاخانه و کتیبه ضریح از دیگر آثار و اسناد مهم در این بنای تاریخی هستند. امامزاده احمد (ع) در ۱۵ آذر سال ۱۳۱۴ با شماره ۲۳۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

آستان مقدس امامزاده هارون ولایت (ع)

• آدرس: شهر اصفهان، ضلع جنوبی میدان عتیق، خیابان مشیر (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: persiantourismguide}

بقعه تاریخی هارون ولایت در زمان شاه اسماعیل اول صفوی ساخته شده است. هارون بن علی (ع) از نوادگان امام موسی کاظم (ع) است؛ البته برخی او را از فرزندان امام دهم شیعیان می‌دانند. کاشی‌کاری‌های نفیس و شفافی در بقعه، محراب و رواق امامزاده انجام شده که از شاهکارهای هنرمندان اصفهانی است. کتیبه‌ای مربوط به سال ۹۱۸ هجری قمری و زمان شاه اسماعیل اول بر سردر امامزاده به چشم می‌خورد.

کاشی‌کاری، کشته‌بری، مقرنس‌کاری، گچ‌بری، نقاشی و آینه‌کاری هنر‌ها و تزئیناتی هستند که امامزاده هارون ولایت (ع) را بسیار دیدنی کرده‌اند. ساخت رواق‌ها و انجام نقاشی‌ها و آینه‌کاری‌ها به دوران قاجار باز‌می‌گردند. ضلع شرقی بنای امامزاده مشرف به مسجد علی (ع) و رو به خیابان است که شامل یک ایوان با ستون‌های سنگی و چند ایوان‌های کوچک می‌شود. بر اساس کتیبه نصب‌شده بر سردر ضلع شرقی، این بخش توسط فردی به نام «حاجی جعفر» در سال ۱۳۲۹ هجری قمری ساخته شده است. 

نکته جالب درباره امامزاده هارون ولایت این است که پیروان هر سه مذهب اسلام، مسیح و یهود، او را منتسب به خود می‌دانند و به او عشق و ارادت دارند. این امامزاده در ۲۲ آذر ۱۳۱۳ با شماره ۲۲۰ در فهرست میراث ملی کشور ثبت شده است. 

آستان مقدس امامزاده شاه کرم (ع)

• آدرس: شهر اصفهان، بزرگراه شهرک صنعتی جی، جنب فرودگاه بین‌المللی شهید بهشتی اصفهان (مشاهده روی نقشه)
• شماره تماس: ۰۳۱۳۵۲۷۹۲۶۲   
• وب‌سایت: www.jafaribnalreza.com   
• اینستاگرام: jafaribnalreza@

_{منبع عکس: نقشه و مسیرباب بلد}

بقعه امامزاده جعفر ابن رضا (ع) یا شاه کرم در ۱۵ کیلومتری شمال شرق شهر اصفهان و جنب فرودگاه بین‌المللی شهید بهشتی قرار دارد. در کتب شیعه و سنی این امامزاده را از نوادگان امام رضا (ع) دانسته‌اند. کرامات متعدد امامزاده جعفر ابن رضا (ع) سبب شده است تا به امامزاده شاه کرم شهرت پیدا کند. 

بنابر روایت ده‌ها تن از شاهدان عینی که امروزه افرادی مسن هستند، در دوران پهلوی، هنگام احداث پایگاه هفتم شکاری و فرودگاه بین‌المللی شهید بهشتی اصفهان، از سوی مجری طرح دستور تخریب بقعه قدیمی، کوچک و خشت و گلی امامزاده شاه کرم صادر شد. در زمان اجرای دستور، ماشین لودر با نزدیک شدن به بقعه از کار افتاد. با تکرار این ماجرا مسئول و مجری طرح به کار خود شک کرد و منصرف شد. این فرد برای جبران هتک‌ حرمت، دستور داد که ساختمان جدیدی برای امامزاده احداث کنند. 

امروزه از بنای قدیمی امامزاده شاه کرم تنها ضریح آن باقی مانده و بنایی مجهز در سه طبقه جای بقعه قدیمی را گرفته است. ۱۲۰ واحد زائرسرا، چهار نمازخانه و سالن اجتماعات از جمله امکانات جانبی این امامزاده هستند. با توجه به موقعیت و نزدیک بودن امامزاده شاه کرم به فرودگاه اصفهان، این مکان مقدس از مسافران و زائران بسیاری در طول سال میزبانی می‌کند. 

آستان مقدس امامزاده زینب (س)

• آدرس: شهر اصفهان، بزرگراه شهید آقا بابایی، میدان جوان، خیابان عاشق اصفهانی، حاشیه شرقی بلوار زینبیه (مشاهده روی نقشه)
• شماره تماس: ۰۳۱۳۵۵۲۴۱۰۲ و ۰۳۱۳۵۵۲۴۱۰۱
• وب‌سایت: www.haramzeinabie.ir
• اینستاگرام: haramzeinabie@

_{منبع عکس: خبرگزاری موج}

بارگاه امامزاده زینبیه یا امامزاده زینب (س) در شمال شرقی شهر اصفهان قرار دارد. او از دختران امام موسی بن جعفر (ع) است. مساحت امامزاده حدود ۴۰۰ متر مربع است. چهار رواق، سه ایوان، یک بقعه و ۶۲ زائرسرا بخش‌های مختلف امامزاده زینب (س) را تشکیل می‌دهند. گچ‌بری‌های مقرنس در سقف حرم به سبک دوران صفویه و آینه‌کاری‌های هنرمندانه، زیبایی این بارگاه را دو چندان کرده است. ایستگاه متروی حرم زینبیه دسترسی به امامزاده زینب (س) را برای زائران آسان کرده است. 

آستان مقدس امامزاده محسن (ع)

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان وحید، ابتدای خیابان رودکی (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: نقشه و مسیریاب بلد}

امامزاده محسن (ع) در محدوده جنوبی شهر اصفهان قرار دارد. بر اساس تابلوی موجود در حرم، این امامزاده برادر بزرگ‌تر حضرت معصومه (س) و پسر بلافصل امام موسی کاظم (ع) است که در سال ۲۰۸ هجری قمری و در زمان امام جواد (ع) از مدینه یا سامرا به اصفهان آمد. او بعد از مدتی توسط عمال حکومت عباسی شناسایی و به شهادت رسانده شد. 

بر اساس اطلاعات ثبت‌شده روی کاشی‌کاری‌های سردر امامزاده محسن (ع)، قدمت بنای اولیه این آرامگاه به دوره سلجوقیان بازمی‌گردد. در زمان صفویه چند اتاق به بنای امامزاده افزوده شده و در دوره ناصرالدین شاه قاجار گسترش یافته و زیباتر شده است. ضریح کنونی حرم مربوط به سال ۱۳۶۴ هجری شمسی است. 

آستان مقدس امامزاده شاه زید (ع)

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان بزرگمهر، خیابان هشت بهشت شرقی (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: خبرگزاری تسنیم}

امامزاده شاه زید (ع) از نوادگان امام سجاد (ع) است که در سال ۴۴۷ هجری قمری به شهادت رسید. این امامزاده باشکوه در زمینی به وسعت ۳,۰۰۰ متر مربع احداث شده است. ساختمان حرم ۸۰۰ متر مربع وسعت دارد و از زیارتگاه‌های معروف اصفهان است. ساختمان حرم و گنبد امامزاده متعلق به دوران صفویه است. بنای امامزاده در دهه ۱۳۶۰ هجری شمسی بازسازی شد و گسترش یافت. این آرامگاه در تاریخ ۲۹ آذر سال ۱۳۱۶ با شماره ۲۹۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است و از آثار تاریخی و میراث فرهنگی اصفهان به شمار می‌رود. 

دیواره‌های شبستان امامزاده شاهزید (ع) گنبددار هستند و نقاشی‌های دیواری چشم‌نوازی با موضوع وقایع مذهبی (وقایع روز عاشورا و حوادث پس از آن) آن‌ها را پوشانده است. این نقاشی‌ها در نیمه اول قرن ۱۴ هجری قمری به‌صورت دایره‌وار و تفکیک نشده کشیده شده‌اند. بر لنگه چپ درب بقعه این امامزاده با خط ثلث برجسته مطالبی حک شده است. ضریح چوبی با روکش نقره، تزیینات داخلی، نقاشی و گچ‌بری‌های هنرمندانه این بنا را بسیار دیدنی کرده‌اند.

آرامگاه بابا رکن الدین

• آدرس: شهر اصفهان، میدان فیض، خیابان فیض، خیابان آزادگان (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: 3dpuzzle}

آرامگاه بابا رکن الدین مقبره یکی از مشایخ قرن هشتم هجری قمری به نام «عبدالله بیضاوی» ملقب به بابا رکن الدین است. این فرد در زمان حکومت ایلخانیان در اصفهان زندگی می‌کرد و در زمینه عرفان نظری، شعر و ادب، زبان و ادبیات فارسی و عربی بسیار شهرت داشت. بابا رکن الدین در سال ۷۶۹ هجری قمری و در زمان سلطنت ابوسعید (از پادشاهان مغول) وفات یافت.

مقبره بابا رکن الدین در قبرستان تخت فولاد (قبرستان قدیمی و دیدنی اصفهان) قرار دارد. معماری آرامگاه بابا رکن الدین متعلق به دوران صفویه است. قبر این عارف بزرگ در یکی از اتاقک‌های بنا قرار دارد و سنگ مرمر نفیسی روی آن به‌صورت عمودی نصب شده است. حجاری و زیبایی خط حک شده روی این سنگ از شاهکارهای معماری اصفهان به شمار می‌رود. 

«کنزالرموز در علم حروف»، «معلوم الخصوص من مفهوم الفصوص» و «قلندریه» از جمله آثار بابا رکن الدین هستند. آرامگاه این عالم بزرگ یکی از قدیمی‌ترین آرامگاه‌های مغولی به شمار می‌رود و تاکنون چند مرتبه مرمت شده است. گنبد هرمی به رنگ فیروزه‌ای با ۱۲ ترک روی پنج پایه این مقبره را در برگرفته‌اند و اثر هنری و ماندگار دیگری از معماران هنرمند و خوش ذوق اصفهانی را به رخ می‌کشند.

آرامگاه بابا قاسم

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان علامه مجلسی، کوچه بابا قاسم (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: safar724} 

بابا قاسم از عارفان و زاهدان صوفی در اوایل قرن هشتم هجری قمری بود. آرامگاه این فرد پارسا توسط شاگردان و مریدان وی بنا شده است و از یادگارهای عصر ایلخانیان محسوب می‌شود. از ویژگی‌های بنای آرامگاه بابا قاسم می‌توان به گنبد هرمی شکل هشت ترک اشاره کرد. هر ترک هرم با کاشی‌های لاجوردی و معرق‌کاری‌های نفیس تزیین شده است.

روی درب چوبی ورودی بقعه عبارات مذهبی با خط ثلث حکاکی شده‌اند. تاریخچه بنا با خط خوش روی کاشی‌های فیروزه‌ای سردر مقبره ثبت شده است. آرامگاه باباقاسم در تاریخ ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ با شماره ۱۰۰ به‌عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آرامگاه صائب تبریزی

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان بهشتی، خیابان صائب (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: بهار نیوز}

میزرا محمدعلی متخلص به صائب تبریزی از شعرای معروف قرن یازدهم و دوران صفویه است. صائب در زمان شاه عباس دوم، ملک الشعرای دربار بود. این شاعر خوش‌ذوق پس از حدود ۷۰ سال زندگی در سال ۱۰۸۶ یا ۱۰۸۷ هجری قمری درگذشت و در باغ شخصی خود به نام تکیه به خاک سپرده شد.

قبر صائب تبریزی تا سال‌ها ناشناخته ماند. سال‌ها پس از وفات صائب تبریزی و در زمان حکوکت پهلوی، قبر این شاعر شناسایی و مقبره‌ای زیبا برای آن احداث شد. آرامگاه صائب تبریزی در ۲۰ بهمن سال ۱۳۵۵ با شماره ۱۳۳۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

در ساخت مقبره صائب تبریزی، از جاهای دیدنی اصفهان، از سبک دوران صفویه الهام گرفته شده است. حوض و آب‌نما به سبک چهلستون اصفهان، ایوان بلند، پله‌های سنگی، قوس‌های جناغی و آینه‌کاری‌های ظریف در نگاه اول، نظر هر گردشگری را به خود جلب می‌کنند. 

آرامگاه علاءالدین شهشهان

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان مجلسی، خیابان ابن سینا (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: آسان گردش}

بقعه شهشهان از بناهای تاریخی عهد تیموری در اصفهان محسوب می‌شود که در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۲۷ با شماره ۳۶۸ به ثبت ملی رسیده است. این بقعه در مرکز شهر و نزدیک به مسجد امام اصفهان یا مسجد جامع عباسی قرار دارد و آرامگاه یکی از عرفا و سادات قرن نهم هجری قمری بنام شاه علاءالدین محمد است. درب چوبی قدیمی و معرق‌کاری شده، گنبد خشتی و تاریخی، کتیبه‌های متعدد، گچ‌بری و کاشی‌کاری‌های هنرمندانه از ویژگی‌های آرامگاه شهشهان به شمار می‌روند.

آرامگاه ساروتقی

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان مجلسی، خیابان کمال، نبش کوچه لت (مشاهده روی نقشه)

آرامگاه ساروتقی مربوط به ساروتقی ملقب به اعتمادالدوله است. این فرد در زمان شاه عباس اول، شاه صفی و شاه عباس دوم در دربار خدمت می‌کرد و بسیار مورد اعتماد بود تا اینکه طی توطئه‌ای در هشتاد سالگی کشته شد. ساروتقی در زمان شاه صفی ماموریت یافت تا به نجف رفته و گنبد و آرامگاه حضرت علی (ع) را از نو بسازد. 

بنای آرامگاه ساروتقی از نمونه‌های خاص معماری زمان خود به حساب می‌آید. نمای بیرونی گنبد آرامگاه ساروتقی آجری و ساده است؛ اما تزیینات چشم‌نوازی زیر گنبد و درون مقبره وجود دارند. کتیبه‌ تاریخی، نقاشی و گچ‌بری‌ها هنرمندانه ارزش هنری این آرامگاه را دو چندان کرده‌اند. بقعه ساروتقی در تاریخ ۶ اسفند سال ۱۳۸۵ با شماره ۱۷۴۷۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

آرامگاه راشد بالله

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان سلمان فارسی، خیابان بازارچه (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: سیری در ایران}

الراشد بالله یکی از خلفای عباسی در بغداد بود که با سلاطین سلجوقی جنگید. این فرد طی سال‌های ۵۲۹ تا ۵۳۷ هجری قمری حکومت کرد. پس از مراجعت سلطان محمود سلجوقی به بغداد، الراشد بالله از شهر بغداد گریخت و به اصفهان رفت. این خلیفه عباسی در اصفهان توسط گروهی به نام «حشاشین» کشته شد. 

بنای آرامگاه الراشدبالله با سبک معماری اسلامی ساخته شده و متعلق به قرن ۶ هجری قمری و عهد سلجوقی است. این آرامگاه نزدیک به کرانه شمالی زاینده رود و در مجاورت پل شهرستان قرار دارد. گنبد آجری آرامگاه تزیینات خاصی ندارد. کتیبه‌ای گچی به خط کوفی برجسته داخل بقعه به چشم می‌خوررد. دو قبر در مقبره الراشد بالله وجود دارد که اهالی سال‌ها از آن‌ها به‌عنوان امامزاده ابراهیم و حسین یاد می‌کردند؛ این در حالی است که به گفته محققان و مورخان این مقبره تنها متعلق به الراشد بالله، خلیفه عباسی است. این آرامگاه در ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ در لیست آثار ملی ایران ثبت شد.

آرامگاه بیدآبادی

• آدرس: شهر اصفهان، تخته فولاد، خیابان آزادگان (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: وب‌سایت مجموعه تخت فولاد اصفهان}

آرامگاه بید آبادی در منطقه ۶ اصفهان و محدوده جنوب غربی گورستان تخت فولاد قرار دارد. قدمت این بنای تاریخی به دوره قاجار بازمی‌گردد و در ۱۰ خرداد ماه سال ۱۳۸۲ با شماره ۹۰۹۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بقعه بید آبادی در صحن شرقی تکیه خوانساری قرار دارد و متعلق به آقا محمد بیدآبادی (حکیم و عارف و فقیه برجسته اصفهانی) است.

محمد بیدآبادی وصیت کرده بود که بقعه و آرامگاهی بر سر مراز او نسازند؛ اما پس از حدود ۱۲۰ سال و در سال ۱۳۱۹ هجری قمری به دستور «میرزا سلمان خان» بقعه‌ای چهارگوش و آجری بر سر مزار او ساخته شد. این آرامگاه در سال ۱۳۸۲ هجری شمسی تجدید بنا و مرمت شده است. کتیبه‌ای زیبا به خط «آقا محمد کاظم واله» از دیدنی‌های بقعه بیدآبادی محسوب می‌شود. مشاهیر متعددی در جوار بقعه به خاک سپرده شده‌اند. امروزه محدوده اطراف این بقعه را به نام تکیه آقا محمد بیدآبادی می‌شناسند. 

آرامگاه دارالبطیخ

• آدرس: شهر اصفهان، سبزه میدان، خیابان ولیعصر، کوچه سلطان سنجر (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: روزنامه اصفهان امروز}

دارالبطیخ نام آرامگاه یا مقبره‌ای تاریخی در شهر اصفهان است. قبر خواجه نظام الملک طوسی در این آرامگاه قرار دارد. این فرد، استاد علم و سیاست در زمان سلجوقیان بود. دارالبطیخ در گذشته به‌عنوان مدرسه استفاده می‌شد؛ اما امروزه متروکه و تقریبا ناشناس است. مقبره پاچنار، تکیه پاچنار و مقبره نظام الملک، نام‌های دیگر این مکان تاریخی هستند.

قبر خواجه نظام الملک و هشت سنگ قبر دیگر در ایوان بزرگی از آرامگاه دارالبطیخ قرار دارند. روی سنگ قبر خواجه آیه‌الکرسی حکاکی شده است. قبرهای دیگر این ایوان متعلق به ملکشاه سلجوقی، ترکان خاتون (همسر ملکشاه)، برکیان سلطان محمد و سلطان محمود (فرزندان ملکشاه) و چند نفر از شاهزادگان و بزرگان حکومت سلجوقیان است. دارالبطیخ در ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ باشماره ۹۹ در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است. 

آرامگاه میرعماد

• آدرس: شهر اصفهان، چهارراه شکر شکن، چهارراه کرمانی، کوچه میرعماد (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ایمنا}

مقبره میرعماد متعلق به خطاط مشهور و خوش‌آوازه دوره صفویه یعنی «میرعماد قزوینی» است. شهرت و محبوبیت بالای میرعماد حسادت زیردستان شاه عباس صفوی را برانگیخت. این افراد شاه را تحت‌تاثیر قرار دادند و دستور قتل او را گرفتند. سرانجام این خطاط معروف در سال ۱۰۲۴ هجری قمری کشته شد.

مقبره میرعماد درون اتاق کوچکی در مسجد مقصود بیگ یا مسجد ظلمات قرار دارد. این مقبره کتیبه‌ای ندارد و فقط قطعه سنگ مرمری منقش به اشعار فارسی و صلوات بر ۱۴ معصوم (ع) به‌صورت عمودی کنار قبر نصب شده‌ است. آرامگاه میرعماد در ۲۲ آذر ۱۳۱۳ به شماره ۲۲۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مسجد ظلمات در کوچه‌های شمال شرقی میدان نقش جهان واقع شده است. کتیبه سردر مسجد، تاریخ ۱۰۱۰ هجری قمری را نشان می‌دهد. کاشی‌کاری‌های معرق و نوشته‌های محراب به خط ثلث از زیبایی‌های این مسجد است.

آرامگاه علامه مجلسی

• آدرس: شهر اصفهان، میدان امام علی (ع)، خیابان مجلسی، مسجد جامع اصفهان (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ایکنا}

محمد باقر مجلسی معروف به علامه مجلسی و مجلسی ثانی، فقیه و عالم شیعیان در دوره شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی بود که در سال ۱۰۷۰ هجری قمری درگذشت. کتاب بحارالنوار در ۱۱۰ جلد از آثار مهم و ارزشمند این عالم دینی است. مقبره علامه مجلسی در مرکز شهر اصفهان و پشت مسجد جامع اصفهان قرار دارد. 

قبر علما و بزرگانی چون ملا محمدصالح مازندرانی و ملا محمدعلی استرآبادی در کنار آرامگاه علامه مجلسی قرار دارند. بنای آرامگاه در سال‌های اخیر بازسازی و مرمت شده است. درب‌های چوبی معرق‌کاری شده، ضریح فلزی و نورانی، نقاشی‌ها، کاشی‌کاری‌های سنتی و طرح‌های دیواری چشم‌نواز از زیبایی آرامگاه علامه مجلسی هستند. 

آرامگاه میرفندرسکی

• آدرس: شهر اصفهان، تخته فولاد، خیابان شیخ مفید (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ایراسین    عکاس: مجتبی جهانبخش}

تکیه میرفندرسکی، تکیه میر یا تکیه بختیاری ها بنایی تاریخی مربوط به دوره صفویان است. این مقبره در گورستان تخت فولاد قرار دارد و در ۱۶ تیر ۱۳۶۴ با شماره ۱,۶۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. میرابوالقاسم فندرسکی (حکیم و دانشند دوره صفوی) در سال ۱۰۵۰ هجری قمری از دنیا رفت. پیکر این فرد طبق وصیت خود او در مدرسه میر (تکیه میرفندرسکی) به خاک سپرده شد. 

مقبره میرفندرسکی آرامگاه برخی دیگر از بزرگان ایل بختیاری همچون بی‌بی مریم، سردار اسعد بختیاری و نجفقلی صمصام السلطنه نیز هست. در بخش‌هایی از این آرامگاه شاهکارهای خطاطی میرعماد، هنرمند معروف ایرانی به چشم می‌خورد. یک حوض در محوطه، پنجره‌های ارسی با شیشه‌های رنگی، گچ‌بری‌های دیدنی و مقرنس‌کاری‌های هنرمندانه جذابیت این بنای تاریخی را دو چندان کرده‌اند. 

آرامگاه صاحب ابن عباد

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان لاله، محله طوقچی (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: ایمنا}

«صاحب ابن عباد طالقانی اصفهانی» وزیر، دانشمند، ادیب و از ترویج دهندگان مذهب شیعه در دوره آل بویه بود. مقبره صاحب ابن عباد به نام‌های «قبر اسماعیل بن عباد»، «بابا اسماعیل» و «پیر اسماعیل» نیز شناخته می‌شود. گنبدی به ارتفاع ۶ متر، گنبد خانه، رواق و حیاط از بخش‌های این آرامگاه هستند. از تزیینات بقعه صاحب می‌توان به طاق گنبدی و کاشی‌کاری ساده مینایی اشاره کرد. 

کلیسای وانک

• آدرس: شهر اصفهان، خيابان نظر شرقی، محله جلفا، كوچه آلفرد (مشاهده روی نقشه)
• شماره تماس: ۰۳۱۳۶۲۴۳۴۷۲
• ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۳ و ۱۵:۳۰ تا ۱۸:۳۰
• وب‌سایت: www.vank.ir

_{منبع عکس:خبرگزاری تسنیم}

کلیسای وانک یا «آمنا پرکیچ» از اماکن تاریخی شاخص و شناخته شده منطقه جلفای اصفهان است. معماری جذاب و منحصربه‌فرد، قدمت و پیشینه تاریخی از دلایل اهمیت این بنای مذهبی هستند. کلیسای وانک جایگاه ویژه و قدرتمندی در میان ارامنه اصفهان دارد. سیر تکاملی و اضافه شدن بخش‌های مختلف به این مجموعه اهمیت آن را دو چندان کرده است. کلیسای وانک توسط ارامنه مهاجر دوره شاه عباس صفوی و در قرن ۱۷ میلادی ساخته شده است. معماری ظریف و باشکوه، تندیس‌های زیبا و نقاشی‌های دیواری تاریخی و خیره‌کننده از ویژگی‌های کلیسای وانک هستند. 

_{منابع عکس‌ها: ایرنا، ایسنا}

موزه، کتابخانه، چایخانه، نمازخانه، بنای یادبود شهدای نسل‌کشی ارامنه و ساختمان اداری از بخش‌های جانبی کلیسای وانک به شمار می‌روند. این مجموعه ارزشمند در ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. 

کلیسای مریم و هاکوپ

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان نظر میانی، خیابان توحید (مشاهده روی نقشه)

_{منبع عکس: 1safar}

کلیساهای مریم و هاکوپ در محله جلفای اصفهان و در مجاورت هم قرار دارند. کلیسای آسدوادزادزین (ماریام یا مریم مقدس) توسط فردی به نام «خواجه آوِدیک باباکیان» در سال ۱۶۱۳ ساخته شد. این کلیسا دارای پلان مستطیلی شکل و تالارهای گنبددار است که از ویژگی‌های معماری ارمنی به شمار می‌روند. چند گنبد قوسی شکل، نورگیر، محراب و نقاشی‌های دیواری با موضوع داستان‌های کتاب مقدس از بخش‌های دیدنی کلیسای مریم مقدس هستند. 

کلیسای هاکوپ (یعقوب قدس) در داخل حیاط کلیسای مریم مقدس قرار دارد و از بخش‌های آن به شمار می‌رود. این کلیسا در سال ۱۶۰۷ میلادی بنا شده است و قدیمی‌ترین کلیسای ارمنی‌های جلفا محسوب می‌شود. پلان اول کلیسای هاکوپ به‌شکل صلیب بود؛ اما با تخریب بازوی جنوبی، در سال ۱۸۴۳ میلادی به‌شکل مستطیل مرمت شد. مصالح خشت و آجر، ستون‌های پهن و سه گنبد از ویژگی‌های معماری این کلیسای هستند. دو کتیبه به زبان ارمنی در بالای ورودی این مکان مذهبی به چشم می‌خورند. مجموعه کلیساهای هاکوپ و مریم مقدس در ۱۷ اسفند سال ۱۳۸۱ با شماره ۷۶۴۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند.

کلیسای بیت‌ اللحم

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان نظر شرقی، میدان جلفا (مشاهده روی نقشه)
• شماره تماس: ۰۳۱۳۶۲۸۰۲۶۴
• ساعات کاری: یکشنبه تا پنجشنبه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۸:۳۰

_{منبع عکس: خبرگزاری تسنیم   عکاس: مرتضی صالحی}

کلیسای بیت اللحم در دوره شاه عباس اول صفوی و سال ۱۰۶۳ هجری قمری ساخته شده است. این بنای تاریخی و مذهبی بلندترین گنبد را درمیان کلیساهای کنونی اصفهان دارد. نقاشی‌های دیواری در نمای خارجی و داخلی سبب شده است تا کلیسای بیت اللحم را در فهرست ۲۳ کلیسای زیبای جهان قرار دهند. این بنا در ۱۷ اسفند ۱۳۸۱ با شماره ۷۶۴۳ در فهرست تاریخی کشور به ثبت رسیده است.

کلیسای بیت اللحم در دو طبقه ساخته شده است و طبقه دوم به بانوان اختصاص دارد. تالارهای گنبددار مستطیل‌شکل با نورگیرهای متعدد، ناقوس‌خانه، نقاشی‌های با موضوع کتاب مقدس، طلاکاری‌ها، کتیبه‌هایی با تاریخ‌های مختلف و کاشی‌کاری‌های لعاب‌دار به رنگ آبی از جمله دیدنی‌های کلیسای بیت اللحم هستند. 

کلیسای گئورگ مقدس

• آدرس: شهر اصفهان، خیابان حکیم نظامی (مشاهده روی نقشه)
• ساعات بازدید: همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۱۷

_{منبع عکس: fa.tripyar}

کلیسای گئورگ مقدس یا کلیسای خواجه در جنوب زاینده رود و پل فلزی قرار دارد. بر اساس سنگ‌نوشته‌های نصب شده در جلوی محراب، این کلیسا در سال ۱۶۱۱ و به همت «خواجه نظر» ساخته شده است. پلان مستطیلی شکل و سه گنبد کوچک قوسی شکل فرم اصلی کلیسا را تشکیل داده‌اند. گنبد شرقی بزرگ‌تر و دارای نورگیر است.

از جمله بخش‌های دیدنی کلیسای گئورگ می‌توان به برج ناقوس در غرب ساختمان و ۱۵ قطعه سنگ‌ مقدس اشاره کرد. این سنگ‌ها از کلیسای «اجمیادزین مقدس» (کلیسای اصلی ارمنیان جهان) به کلیسای گئورگ مقدرس منتقل شده‌اند. دیوارهای داخلی کلیسا تزیینات مختصری به‌شکل خطوط هندسی دارند. 

کلیسای کاتارینه

• آدرس: شهر اصفهان، محله جلفا، خیابان شیخ طوسی (مشاهده روی نقشه)

کلیسای کاتارینه یا «دیر» در سال ۱۳۶۲ میلادی به همت «یغیازار لازاریان»، به‌عنوان صومعه خواهران راهبه ساخته شده است. کلاس‌های درس، کتابخانه و حجره‌های سکونت راهبه‌ها، سالن ناهارخوری و آشپرخانه از بخش‌های این مجموعه تاریخی هستند. حدود ۲۰۰ راهبه در طول چهار قرن فعالیت این دیر در آن اقامت داشته‌اند. این دیر در سال ۱۹۵۴ میلادی با فوت آخرین راهبه تبدیل به کلیسایی برای دعا و نیایش ارامنه شده است. 

بنای کلیسای کاتارینه به سبک معماری ارمنی ساخته شده است. این بنا در سال ۱۸۲۴ به همت «هاکوپ پطروسیان» مرمت شد. کلیسای کاتارینه دارای پلان مستطیلی و دو در ورودی است که درها به ایوان‌هایی ستون‌دار باز می‌شوند. این مکان مذهبی در ۱۰ خرداد سال ۱۳۸۲ با شماره ۹۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

_{منبع عکس: نقشه و مسیریاب بلد}

زیارتگاه‌ها و مکان‌های مذهبی اصفهان روزانه میزبان گردشگران بسیاری هستند. چنانچه شما نیز از این جاذبه‌های تاریخی و مذهبی دیدن کرده‌اید؛ لطفا تجربه‌های خود را در بخش دیدگاه‌ها با مخاطبان کجارو به اشتراک بگذارید.

_{منبع عکس کاور: نقشه و مسیریاب بلد}