مهمانداران هواپیما در طول تاریخ؛ از شروط پذیرش بانوان تا شرایط کاری
در حالی که امروزه حدود ۷۵ درصد از خدمه پرواز را بانوان تشکیل می‌دهند، نخستین مهمانداران هواپیما همگی مرد بودند و مانند بسیاری از مشاغل دیگر از گذشته تاکنون پوشش و قوانین مربوط به پذیرش مهمانداران و در نتیجه ظاهر آنان تغییرات فراوانی داشته است.
امروزه بیشتر مهماندارن هواپیما خانوم‌ها هستند. اما همیشه این‌گونه نبوده است و نخستین مهماندارانی که برای این شغل برگزیده شده بودند همگی آقا بودند. حتی پس از مدتی که پذیرش بانوان به‌عنوان مهماندار مرسوم شد شرایط کاری سختی برای آن‌ها تعیین شده بود.
برای بررسی تاریخ مهمانداران پرواز برمی‌گردیم به دوران «هاینریک کوبیس» (Heinrich Kubis) که نخستین مهماندار دنیا بود.
او از کادر پروازهای LZ 10 Schwaben (کشتی هوایی زپلین) بود و در زمان فاجعه سقوط کشتی هوایی Hindenburg نیز از کادر زپلین بود. (هنگامی که کشتی هوایی به زمین نزدیک شد او از پنجره‌ای به بیرون پرید و جان سالم به در برد).
ایرلاین بعدی مانند ایرلاین سلطنتی بریتانیا فقط «پسران کابین» یا «مهماندار» را استخدام می‌کردند. این نام را شرکت حمل‌ونقل «مری تایم» برای آنان برگزید. در تصویر بالا یک مهماندار ایرلاین «آمریکن» به مسافری جوان شیر تعارف می‌کند.
تصویر بالا متعلق به سال ۱۹۲۸ و ایرلاین «وسترن» است. این شرکت و ایرلاین «پن آمریکن» (Pan American) در سال ۱۹۲۹ نخستین وسایل نقلیه هوایی آمریکایی را داشتند که دارای مهماندارانی برای ارائه غذا بود.
مسافران این پروازها تا سال ۱۹۳۰ منتظر ماندند تا شاهد نخستین مهماندار زن تاریخ باشند. «الن چرچ» (Ellen Church) که در آن زمان ۲۵ ساله بود را در تصویر بالا مشاهده می‌کنید. شرکت حمل‌ونقل هوایی بوئینگ او را استخدام کرده بود.
بانوان مهماندار یا «دختران آسمان» که توسط شرکت «بی ای تی» (BAT) این‌گونه نامگذاری شده بودند، باید از شرایط استخدامی خاصی مانند پرستار رسمی، مجرد و زیر ۲۵ سال برخوردار بودند. همچنین، حداکثر وزن قابل‌قبول ۵۲ کیلوگرم و قد آن‌ها باید از ۱۶۳ سانتی‌متر کمتر بود.
طولی نکشید که سایر شرکت‌ها نیز از این روند تقلید کرده و استفاده از مهمانداران زن به سرعت رایج شد.
در تصویر بالا یک مهماندار هواپیمایی «بی او ای سی» (BOAC) را مشاهده می‌کنید. این شرکت هوایی از سال ۱۹۴۰ تا ۱۹۷۴ به فعالیت خود ادامه داد تا اینکه با سه شرکت هواپیمایی دیگر ادغام شد و «ایرلاین انگلستان» را تشکیل دادند.
تصویر بالا طبخ غذا را در یکی از پروازهای شرکت «بی او ای سی» در سال ۱۹۴۵ نشان می‌دهد. آشپزخانه‌ی بالا تفاوت زیادی با آشپرخانه‌های معمولی آن زمان ندارد.
در تصویر بالا «جوان والترمایر» (Joan Waltermire) یکی از مهمانداران «ایرلاین آمریکن» در سال ۱۹۴۱ را مشاهده می‌کنید که همان سال در مقاله‌ای در مجله «لایف» حضور پیدا کرد:
ایرلاین، مهمانداران را فقط برای سرو غذا و گرفتن آدامس‌های مسافرانش استخدام نمی‌کند. هدف آن‌ها رضایت کامل مسافران است. مهمانداران تنها نماینده صمیمی ایرلاین در داخل پرواز هستند و شرکت «آمریکن» که سالی ۴۰۰,۰۰۰ دلار برای مهماندارانش خرج می‌کند، این مخارج را منطقی و به‌صرفه می‌داند.
سال گذشته حدود ۳۵۰۰ دختر برای شغل مهمانداری به «آمریکن» مراجعه کردند که تنها ۱۵۰۰ نفر از آن‌ها استانداردهای سنی (بین ۲۱ تا ۲۶ سال)، قد (۱۵۷ تا ۱۶۷ سانتی‌متر) و وزن ( ۴۵ تا ۵۶ کیلوگرم) را دارا بودند. آموزش مناسب، ظاهر زیبا و شخصیت متین از دیگر ویژگی‌های مدنظر این ایرلاین بود. در پایان از بین این افراد تنها ۱۰۵ نفر استخدام شدند.
در ادامه مقاله‌ی این مجله:
در یک روز کاری، «جوان» ساعت ۹ صبح از خواب بیدار می‌شود، یک صبحانه سالم و مقوی شامل میوه، بیکن، تخم‌مرغ، نان تست و چای می‌خورد، خانه را تمیز می‌کند، لباس خود را اتو کرده و پس از اندکی مطالعه وسایل خود را جمع می‌کند و به‌سمت کار روانه می‌شود.
ساعت یک بعدازظهر او سوار اتوبوسی به مقصد فرودگاه می‌شود. ساعت دو بعدازظهر یعنی یک ساعت قبل از اینکه هواپیما فرودگاه را به‌سمت مقصد خود ترک کند، به قسمت کنترل پرواز «لاگاردیا» مراجعه کرده و نامه‌ای که نام و مقصد مسافرانش در آن نوشته شده را دریافت می‌کند.
اگر سر قسمت هواشناسی شلوغ نباشد درباره وضعیت آب‌وهوا سوال می‌کند. همچنین ممکن است تماسی با کافه‌تریا بگیرد و سفارش یک نوشابه مشکی به‌همراه لیمو را بدهد و گفت‌و‌گویی با دیگران داشته باشد.
در طول پرواز:
کودک صندلی دو نیاز به غذا دارد. «جوان» غذای کودک را گرم کرده و تحویل می‌دهد. سایر مسافران تحت تأثیر شیوه‌ی کار او قرار می‌گیرند. مردی که به‌تازگی ازدواج کرده دراین‌باره با «جوان» شوخی می‌کند و او به مرد گوشزد می‌کند که خودش به‌زودی مجبور خواهد شد چنین کاری را انجام دهد و مرد با خشنودی می‌خندد.
تصویر بالا یکی از مهمانداران هواپیمایی «اس ای اس» (SAS) «اسکاندیناوی» را نشان می‌دهد.
یکی از مهمانداران ایرلاین «پن» به نام «آیل برگر» را در تصویر بالا مشاهده می‌کنید که در حال نمایش یک فیلم کامل با صوت به مسافران پرواز هواپیمای «کلیپر» (clipper) در سال ۱۹۴۵ است که از روی اقیانوس اطلاس عبور می‌کرد.
در تصویر بالا یک مهماندار برای جوانان خانواده‌ای که در سال ۱۹۴۸ سوار هواپیما شده‌اند صبحانه آماده کرده است.
ایرلاین تأسیسات آموزش دقیقی برای تازه‌واردان تاسیس کردند تا اطمینان حاصل شود که آنان علاوه بر پروتکل‌های امنیتی، با شیوه‌ی صحیح برخورد با مسافران نیز آشنا می‌شوند.
دستورالعمل‌های مربوط به پوشش سخت‌گیرانه بودند و در موارد زیادی هم‌چنان سخت هستند.
بیشتر ایرلاین اجازه نمی‌دهند هیچ‌گونه خالکوبی یا سوراخ‌های مربوط به گوشواره و غیره معلوم باشند و دست‌ها و ناخن‌ها باید در تمام زمان‌ها تمیز و مرتب نگه داشته شوند.
طبق دستورالعمل‌های شرکت «بی ای»:
شما باید آرایش و مدل مویی داشته باشید که برای یک محیط حرفه‌ای مناسب بوده و با لباس فرم ما هم‌خوانی داشته باشد. موهای رنگ شده تنها در صورت استفاده از رنگ طبیعی قابل‌قبول هستند.
ایرلاین «آمریکن» علاوه بر موارد بالا گوشزد می‌کند که:
در صورت نیاز به آرایش مجدد، انجام این کار ضروری است اما نه در مقابل دیدگان مسافر.
خدمه‌ی پرواز «بی او ای سی» در حوالی سال‌های ۱۹۵۰ را در بالا مشاهده می‌کنید.
«روث کارول تیلور» (Ruth Carol Taylor) تبدیل به نخستین آفریقایی-آمریکایی تباری شد که به‌عنوان مهماندار در سال ۱۹۵۸ سوار بر پرواز ایرلاین «موهاک» آمریکا به مقصد «نیویورک» شد. اگرچه او شش ماه بعد به‌دلیل قانون ممنوعیت ازدواج ایرلاین از کار کنار گذاشته شد.
تا حوالی سال‌های ۱۹۷۰ بسیاری از ایرلاین از استخدام بانوان متأهل خودداری می‌کردند (که تنها یک مورد از قوانین تبعیض برانگیز بود). یکی از آگهی‌های استخدام روزنامه‌ی «نیویورک تایمز» در سال ۱۹۶۶ لیستی از شرایط مورد نیاز را بدین شرح اعلام کرده است:
مدرک اتمام دوره‌ی دبیرستان، مجرد (بیوه و مطلقه بدون فرزند بررسی می‌شود)، ۲۰ سال سن (دخترانی که ۱۹ سال و نیم سن دارند می‌توانند برای بررسی در آینده اقدام کنند). ۱۵۷ سانتی‌متر قد اما نه بیشتر از ۱۷۹ سانتی‌متر. ۴۷ تا ۶۱ کیلوگرم وزن متناسب با قد و حداقل قدرت بینایی ۲۰ از ۴۰ بدون عینک.
یک مهماندار هواپیما در حال مکالمه با تلفنی که ادعا می‌شد کوتاه‌ترین خط تلفن جهان است. با طولی در حدود ۹ متر آشپزخانه را که در انتهای کابین مسافران بود به کابین خلبان متصل می‌کرد.
در حالی که لباس‌های ۱۹۵۰ از پیش تعیین شده بودند، در حوالی سال ۱۹۶۰ نوع پوشش خدمه‌ی هواپیماها به سطح بالاتری رسید. «ایرلاین بین‌المللی برنیف» (braniff) برای مدت کوتاهی مهمانداران خود را مجهز به کلاه‌هایی کرد که از مدل موی آن‌ها در هوای طوفانی محافظت کند.
«پن ای ام» (Pan Am) دوره‌ی طلایی سفرهای هوایی را مجسم ساخت و شغل مهمانداری را برای بانوان به یک آرزوی بزرگ تبدیل کرد.
«کریستل وین» (Christle vane) از کارکنان سابق «پن» در گفت‌وگوی با «تلگراف» در سال ۲۰۱۳ گفت:
این شغل یکی از بهترین کارهایی بود که یک زن می‌توانست در آن دوره داشته باشد. من به چند زبان صحبت می‌کردم و دلم می‌خواست که به مسافرت بروم. شغل ویژه‌ای بود و دست یافتن به آن هم سخت بود. تقریبا هیچ گزینه‌ی دیگری برای بانوان نبود مگر اینکه می‌خواستند به‌عنوان منشی مشغول به کار شوند.
هر مردی آرزوی آشنایی با یک مدل یا مهماندار هواپیما را داشت. شما دائماً تحسین می‌شدید و تعریف و تمجید می‌شنویدید که در نوع خودش جالب بود. مردم با شما مهربان بودند و من از این میزان توجهی که به من می‌شد لذت می‌بردم.
یکی از کارکنان ایرلاین پن ای ام در سال ۱۹۶۰ را در تصویر بالا مشاهده می‌کنید.
تصویر بالا یکی از مهمانداران ایرلاین «سنگاپور» را نشان می‌دهد. طراحی سنتی لباس او زیبایی و وقار خود را در طول زمان حفظ کرده است.
لباس فرم مهمانداران «لوفت‌هانزا» در سال ۱۹۶۰ را در تصویر بالا مشاهده می‌کنید.
تصویر بالا مربوط به لباس فرم ایرلاین «کلدونین» (Caledonian) است.
نمونه‌ای از لباس فرم ایرلاین «اس ای اس» (SAS) در تصویر بالا قابل‌مشاهده است.
لباس فرمی که مهمانداران ایرلاین «ژاپن» در سال ۱۹۶۰ استفاده می‌کردند.
ایرلاین «فرانسه» بدون شک امتیازات بالایی در زمینه پوشش مهمانداران کسب کرده بود.
خوش‌بختانه امروزه مهمانداران هواپیما می‌توانند متأهل یا مجرد باشند و از آن‌ها خواسته نمی‌شود کلاه فضایی یا لباس‌های نامتعارف بپوشند. اگرچه سطح آموزش‌ها هنوز هم بالا است. برای مثال، در شرکت «بی ای» (BA) یک دوره‌ی حساس شش هفته‌ای از آموزش وجود دارد (هر چند امروزه تمرکز بیشتر روی مسائل ایمنی است تا ظاهر و رفتار).
اگر به‌دنبال خرید بلیط هواپیما هستید، می‌توانید از طریق موتور جستجوی پرواز کجارو، بلیط ارزان هواپیما به مقصد مورد نظر خود را یافته و از فروشنده‌های معتبر خریداری کنید.
دیدگاه