عواقب بحران گرانی سفرهای هوایی و تور ایران

کاهش پروازهای بین‌المللی و در نتیجه حذف ایران از برنامه ایرلاین‌ها پیش‌بینی‌هایی بود که توسط رضا اباذری رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران انجام شده بود، حال کمتر از دو هفته این پیش‌بینی به حقیقت پیوست هواپیمایی بریتیش ایرویز و پس از آن دو ایرلاین ک. ال. ام و ایرفرانس رسما اعلام کردند در تاریخی مشخص بازار ایران را ترک خواهند کرد.

او درباره آینده سفرهای هوایی با وضعیت پیش‌آمده گفت:

آینده نزدیک صنعت هوانوردی مسافری بین‌المللی کشور در دست دو بخش خطوط داخلی و خطوط منطقه‌ای است. صنعت هوانوردی در جهان به لحاظ درآمدی در سه دهه گذشته بسیار شکننده و آسیب‌پذیر شده و شرکت‌ها برای سیاست‌گذاری‌های خود ازجمله انتخاب مسیر با ظرافت و حساسیت بالایی رفتار می‌کنند. خطوط هوایی منطقه‌ای مانند هواپیمایی امارات، ترکیش و قطری برای بازار ایران برنامه‌ریزی جدی‌ای دارند و با مشکلات کاری در کشور مانند تحریم‌ها و بی‌ثباتی اقتصادی سازگاری بیشتری به نسبت خطوط اروپایی دارند. در نتیجه به احتمال زیاد در بازار می‌مانند و سهم بازار رها شده توسط سایر ایرلاین‌ها را از آن خود می‌کنند.

از سوی دیگر شرکت‌های داخلی که قابلیت پرواز بین‌المللی دارند هم در تلاشند تا در این بازار سهیم باشند اما موانعی مانند ضعف ناوگان و مشکلات مدیریتی و زیربنایی اجازه چنین کاری را مخصوصا در مسیرهای طولانی نمی‌دهد.

ترکیش ایرلاین تقریباً متعلق به بخش خصوصی ترکیه و هواپیمایی امارات دارای بودجه هنگفت ناوگان و نیز تبلیغاتی گسترده است، امکان ارائه نرخ‌های متنوع و در عین حال خدمات بهتر به وسیله این شاخصه‌ها فراهم می‌شود ولی با تقویت شرکت‌های منطقه‌ای و توسعه باشگاه مسافران هوایی این شرکت‌ها، دامنه رقابتی بین این ایرلاین‌ها و شرکت‌های داخلی بسیار وسعت گرفته و حتی با برطرف شدن مشکلات شرکت‌های داخلی، رقبای بسیار بزرگی در بازار ایران برایشان بالفعل وجود دارد. این در حالی است که خطوط هوایی ارزان قیمت و اصطلاحا low-cost carrier=LCC شرایط را برای ورود به چنین بازارهایی بررسی می‌کنند. 

از نظر رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی دو راه حل برای آسیب کمتر به شرکت‌های هواپیمایی داخلی وجود دارد که آن هم حمایت از خطوط هواپیمایی داخلی و پایین نگه داشتن نرخ‌ها توسط شرکت‌های داخلی با روش‌های هوشمندانه است.

به جز ارائه‌دهندگان خدمات سفر هوایی مانند خدمات فرودگاهی، کترینگ، آژانس‌های مسافرتی و ...، دو دسته مسافران خروجی و تورهای ورودی از وضعیت موجود آسیب می‌بیند.

سن بازنشستگی یا بیماری، یا دلایل دیگری وجود دارد که مانع از امکان پروازهای مستقیم به صورت فراقاره از ایران می‌شود و باید ۱۸ ساعت پرواز برایشان تقسیم شود، اینجاست که ضرورت حفظ دست‌کم دو ایرلاین اروپایی بسیار حیاتی است.

گردشگران خارجی با نبود پرواز مسقیم از کشور محل سکونتشان و همچنین کمبود تنوع پروازهای خارجی به شهرها و مقاصد گردشگری داخلی مانند شیراز، اصفهان، مشهد و تبریز ناچارند از پرواز با چند مسیر از طریق فرودگاه امام خمینی (ره) اقدام کنند که به جز زمان‌بر بودن و ایجاد خستگی، باعث افزایش قیمت تمام شده بسته سفر شده که در نتیجه نرخ تمام شده سفرنامه ایران برای جامعه بزرگی از مسافران غیرقابل رقابت می‌شود. تعریف بازارهای جایگزین و تدوین مسیرهای جدید گردشگری یکی از راه حل‌ها برای رفع این مشکل بحرانی است اما همچنان تاکیدها به اختصاص ارز دولتی در قالب R.O.E به شرکت‌های هواپیمایی است.