عید همدان کجا بریم؟

زیبا وکیلی
زیبا وکیلی چهار شنبه، ۲۷ دی ۱۴۰۲ ساعت ۱۴:۰۶
عید همدان کجا بریم؟

همدان پایتخت تاریخ و تمدن ایران است و به‌لحاظ پیشینه شهرنشینی و اصالت، اهمیت ویژه‌ای دارد. شهر زیبای همدان یکی از مقاصد سفر و گردشگری در ایام عید محسوب می‌شود. 

شهر همدان (پایتخت استان همدان) در محدوده غربی کشور و دامنه الوندکوه قرار دارد. تنوع و کثرت جاهای دیدنی همدان سبب شده است تا گردشگران بسیاری در طول سال به‌ویژه در تعطیلات عید و تابستان از آن دیدن کنند. به‌دلیل توجه و رسیدگی مدیران شهری، گردشگران می‌توانند در کنار بازدید از آثار ارزشمند تاریخی، طبیعی و فرهنگی، از خدمات رفاهی مناسبی بهره‌مند شوند. 

یافته‌های باستان‌شناسی شهر همدان حکایت از قدمت آن با نام قدیم «هگمتانه» در زمان مادها دارند. آثار به‌جای‌مانده و کشف‌شده از این دوران و پس از آن در محوطه‌های تاریخی و موزه‌های شهر نگهداری می‌شوند. جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی، بوستان‌های سرسبز و بازارهای سنتی و پرجنب‌وجوش از جاهای دیدنی همدان در عید هستند.

عید همدان کجا بریم:

میدان امام خمینی (ره)

  • نوع جاذبه: تاریخی
  • آدرس: مرکز شهر، ابتدای خیابان‌های شهدا، شریعتی، تختی، بابا طاهر، بوعلی سینا و اکباتان (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: شبانه‌روزی
  • رده قیمت: رایگان

میدان امام همدان در دوره پهلوی اول، در سال ۱۳۰۷ هجری شمسی توسط معمار و شهرساز آلمانی، در بافت قدیمی همدان احداث شد. طرح معماری این میدان بر مبنای سیستم شهرسازی حلقه‌ای-شعاعی بود و با تمامی شهرهای ایران تفاوت داشت. ابنیه اطراف میدان امام به سبک «باروک» (Baroque) (سبک معمول شهرسازی در اروپا طی قرن‌های ۱۷ و ۱۸ میلادی) ساخته شدند و چشم‌انداز ویژه‌ای به محیط دادند. 

میدان امام خمینی (ره) همدان (با نام قدیم میدان پهلوی) در مرکز شهر و بافت تاریخی آن قرار دارد و یکی از مراکز تجاری اصیل و مهم همدان محسوب می‌شود. این میدان نقطه آغاز ۶ خیابان ۳۰ متری منظم (شهدا، شریعتی، تختی، بابا طاهر، بوعلی سینا و اکباتان) است که با زاویه ۶۰ درجه‌ای به شش‌جهت شهر انشعاب می‌یابند (شعاع‌های شهرسازی حلقه‌ای). دروازه گنبد فلزی در ابتدا و هر دو طرف ۶ خیابان این میدان خودنمایی می‌کند.

نمایی از میدان پیاده راه امام همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: saeed m

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: saeed m

امروزه میدان امام همدان به پیاده‌راه تبدیل شده است و فضای بسیار دل‌نشینی برای گردش، بازدید، خوراک‌گردی و خرید دارد. این میدان در ۲۲ تیر سال ۱۳۷۹ با شماره ۲۷۱۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): امیرحسین سحاب، King SBM (عکس دو و سه)، مهرداد مهابادی

سایت موزه تاریخی همدان در شهریور ۱۴۰۱ در مرکز میدان امام و در زمینی به مساحت ۱,۳۰۰ متر مربع افتتاح شد. در این سایت نماد، وجهه و جلوه‌ای از ادوار مختلف تاریخ همدان (تمدن مادها، هخامنشیان، سلوکیان و سلسله اشکانیان) را به نمایش گذاشته‌اند و بازدید از آن بسیار جالب است. تابوت انواع تدفین‌ها از جمله تابوت خمره‌ای جنین سقط‌شده، چرخ آسیاب و چرخ روغن‌گیری از جمله مواردی هستند که در این جاذبه گردشگری در معرض دید عموم قرار داده‌اند.

مسجد جامع همدان

  • نوع جاذبه: مذهبی، تاریخی
  • آدرس: منطقه چهار شهرداری، شمال میدان امام خمینی (ره)، خیابان اکباتان (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: شنبه تا پنجشنبه از ساعت ۸ تا ۱۸
  • رده قیمت: رایگان

مسجد جامع همدان با نام‌های مسجد جامع عتیق یا مسجد اعظم نیز شناخته می‌شود. این مسجد از بناهای مذهبی، تاریخی و دیدنی شهر است که در دل بافت تاریخی همدان قرار دارد. با توجه به مشخصات معماری و کتیبه‌ موجود در سنگاب دهلیز غربی، بنای فعلی مسجد متعلق به سال ۱۲۵۳ هجری قمری (۱۲۱۶ هجری شمسی) و بعد از آن (سلسله قاجاریه و هم‌زمان با حکومت فتحعلی شاه قاجار) است. بنای اولیه مسجد جامع همدان تنها یک شبستان داشت؛ در طول تاریخ و با گسترش بازار و جوامع شهری بخش‌های دیگری به آن اضافه شد.

ورودی مسجد جامع همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: طهورا محمد زاده

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: طهورا محمد زاده

مسجد جامع همدان سه ورودی (ورودی نوساز در خیابان اکباتان و ضلع جنوب شرقی مسجد، ورودی قدیمی با دالان طاق‌دار در ضلع شرقی صحن و ورودی قدیمی با دالان هشتی مقرنس‌کاری شده در ضلع غربی صحن) دارد. این مسجد اصیل و زیبا در ۲۶ خرداد سال ۱۳۷۵ شمسی با شماره ۱۷۳۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. 

صحنی مستطیل‌شکل در وسط، سه ایوان در ضلع‌های شمالی، جنوبی و شرقی، چندین شبستان و حجره، ۶ مناره و گنبد و گنبدخانه بنای امروزی مسجد جامع همدان را تشکیل می‌دهند. معماری باشکوه، کتیبه‌های ارزشمند متعدد، تزیینات کاشی‌کاری و مقرنس‌کاری گچی چشم‌نواز، ارزش و قدمت تاریخی بنا را متذکر می‌شوند. 

صحن مسجد جامع همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمدرضا قدکچی

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمدرضا قدکچی

بازار سنتی همدان

  • نوع جاذبه: تاریخی، مرکز خرید
  • آدرس: منطقه چهار شهرداری، شمال میدان امام در محدوده خیابان‌های بابا طاهر، اکباتان و شهدا (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۸ تا ۲۱
  • رده قیمت: رایگان

بازار همدان، مرکزی تاریخی و تجاری پرجنب‌وجوش و بزرگ (حدود ۳۰ هکتار) در همدان است که جذابیت‌ بالایی برای گردش و خرید دارد. این بازار رنگارنگ و زیبا در ضلع شمالی میدان امام (ره) واقع شده است و قدمت بیشتر بناهای آن به دوره قاجار برمی‌گردد.

بازار سنتی همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: dokhtareh havva

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: dokhtareh havva

اکثر کالاهای مورد نیاز افراد همچون ‌انواع پوشاک خانواده، اسباب‌بازی، جواهرات، بدلیجات، فرش، ظروف آشپرخانه، ظروف مسی و سفالی سنتی، ادویه‌جات، خوراکی‌های محلی و تره‌بار در حجره‌های بازار سنتی همدان به فروش می‌رسند. این مرکز تجاری - تاریخی فضایی عالی برای عکاسی دارد. بازار همدان در سال ۱۳۷۷ و باشماره ۲۰۲۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

تمامی بخش‌های بازار همدان حول محور مسجد جامع شهر ساخته شده‌اند. این بازار سنتی و تاریخی ۳۸ بازار و راسته بازار و ۳۶ سرا و کاروانسرا دارد که اغلب بخش‌های آن به مرور زمان دستخوش تغییراتی شده‌اند. سرای گلشن، سرای گمرک، سرای میرزا، سرای قلمدانی، سرای پیغمبر، مسجد پیغمبر، مسجد آقای آخوند، چندین گرمابه، چندین کاروانسرا و راسته‌های متعدد بازار همچون زرگرها، صندوق‌سازها، علاقبندها، دباغ‌خانه، حلاج‌ها و کهنه‌فروش‌‎ها از جمله بخش‌های دیدنی بازار سنتی همدان هستند. گردشگران برای تهیه صنایع دستی همدان به این بازار مراجعه می‌کنند.

بازار سنتی و بزرگ همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Ali Shah

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Ali Shah

سبزه میدان، یکی از بخش‌های جذاب بازار بزرگ و تاریخی همدان، از مراکز اصلی فروش میوه و تره‌بار شهر و بخشی دیدنی و گردشگرپذیر است. تنوع رنگ میوه‌ها و سبزیجات، حضور پرتعداد دست‌فروش‌ها و خریداران از جذابیت‌های سبزه میدان محسوب می‌شوند. این بازار حال‌وهوای عالی برای بازدید و خرید معروف‌ ترین سوغات همدان دارد.

حضرت برجیس یا حگی یکی از پیامبران مدفون در ایران است. مقبره‌ای منتسب به ایشان در مسجد پیغمبر (از مساجد بازار تاریخی همدان) قرار دارد و روزانه نمازگزاران و گردشگران بسیاری از آن بازدید می‌کنند. 

مقبره پیامبر در مسجد پیغمبر همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: مرتضی برجسته

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: مرتضی برجسته

کاروانسرای گلشن (سرای گلشن) قدیمی‌ترین بنا و سرای بازار سنتی همدان محسوب می‌شود. این کاروانسرا از دوره قاجار به جا مانده است؛ البته بخش‌هایی از آن به دوره صفویه تعلق دارد.

سرای گلشن بنایی دو طبقه دارد و با ایوان و تالار آجری، در حدفاصل راسته‌های گلشن، صحاف‌خانه، حلبی‌سازها و کفش‌دوزخانه واقع شده است. گران‌ترین حجره‌های بازار در سرای گلشن قرار دارند. دسترسی مناسب، دلیل ارزشمندی این حجره‌ها است. دو هشتی زیبا با کاربندی‌های نفیس در ورودی کاروانسرای گلشن بر زیبایی و ارزش تاریخی بنا افزوده‌اند. انواع فرش، منسوجات، کفش و کاغذ در این بخش بازار به فروش می‌رسند. 

سرای گلشن در بازار همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: مبین منشتی

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: مبین منشتی

آرامگاه استر و مردخای

  • نوع جاذبه: زیارتگاه تاریخی
  • آدرس: منطقه یک شهرداری، جنوب غرب میدان امام (ره)، ابتدای خیابان شریعتی (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: آرامگاه استر و مرخای از مرداد ماه سال ۱۴۰۲ (به‌دلیل شرایط موجود) تعطیل است. لطفا برای بازدید در ایام عید پیش از مراجعه با مجموعه تماس بگیرید.
  • شماره تماس: ۰۸۱۳۲۵۲۲۲۸۵
  • رده قیمت: اقتصادی

آرامگاه استر و مردخای بقعه‌ای ارزشمند به‌لحاظ قدمت (مربوط به دوره ایلخانان و قرن هشت هجری قمری) و معماری است که در قلب بافت تاریخی همدان قرار دارد. این بقعه بر پایه بنایی قدیمی‌تر استوار شده است و یکی از مهم‌ترین زیارتگاه‌های یهودیان در ایران محسوب می‌شود. به‌ استناد روایات تاریخی، این بنا آرامگاهی برای استر (ملکه خشایارشاه) و مردخای (عموی ملکه) است. ملکه خشایارشاه و عموی او در جریان وقایع زمان خود و در پیش‌گیری از قتل‌عام یهودیان نقش موثری ایفا کردند. 

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): Joyce Wong (عکس اول و دوم)، محمد محمدی، نغمه میزانیان

آرامگاه استر و مردخای در تاریخ ۲۹ آذر سال ۱۳۱۶ با شماره ۲۹۱ در فهرست آثار میراث فرهنگی ایران به ثبت رسید. این بنا از جنس سنگ و آجر است و گنبدی باشکوه دارد. گنبد در دوره ایلخانان بنا نهاده شد؛ ولی بنای زیر گنبد قدمتی چندهزار ساله دارد. کتیبه‌های سنگی حجاری‌شده به زبان عبری در داخل بنا خودنمایی و تاریخ پرفراز نشیب این اثر ارزشمند را گوشزد می‌کنند. طبق کتیبه سنگی موجود در صحن اصلی آرامگاه شجره و نسب‌نامه استر و مردخای با ۱۵ واسطه به حضرت یعقوب نبی می‌رسد.

گنبد علویان

  • نوع جاذبه: تاریخی
  • آدرس: منطقه چهار شهرداری، بلوار علویان غربی (غرب به شرق)، بین میدان امامزاده عبدالله و میدان عین القضات همدانی (مشاهده روی نقشه)
  • شماره تماس: ۰۸۱۳۲۵۲۳۰۶۴
  • ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۱۹
  • رده قیمت: اقتصادی

گنبد علویان مسجدی چهارگوش و بنایی زیبا و کم‌نظیر است. این بنا یادگاری ارزشمند و هنرمندانه از اواخر امپراتوری سلجوقی (قرن ششم هجری قمری) به شمار می‌رود. این بنای زیبا و ارزشمند در ابتدا توسط خاندان علویان به‌عنوان مسجد احداث و در دوره‌های بعد طی ساخت سرداب در زیرزمین به مقبره‌ای برای آن خاندان تبدیل شد. 

گنبد علویان همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Mh Mz

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Mh Mz

گنبد علویان در ۱۵ دی ماه سال ۱۳۱۰ با شماره ۹۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. این بنا یکی از شاهکارهای معماری، گچ‌بری و آجرکاری دوره بعد از اسلام محسوب می‌شود. سنگ‌نوشته‌های بیرونی و حکاکی‌های متعدد و فشرده، جذابیت گنبد علویان را برای بازدید دوچندان می‌کنند. گنبد علویان با آجر ساخته شده و از سطح زمین بالاتر است. موزه‌ای کوچک در محوطه بیرون گنبد علویان قرار دارد و تاریخ و سرگذشت این بنا را بیشتر به گردشگران می‌شناساند. 

محوطه باستانی هگمتانه

  • نوع جاذبه: تاریخی، موزه، مذهبی
  • آدرس: منطقه چهار شهرداری، بلوار علویان شرقی (غرب به شرق)، میدان اکباتان (مشاهده روی نقشه)
  • شماره تماس: ۰۸۱۳۲۵۲۴۰۰۵
  • ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۱۹
  • رده قیمت: اقتصادی

محوطه باستانی هگمتانه به‌صورت پشته‌ای بیضی‌شکل در دل بافت تاریخی شهر همدان و در مجاورت بازار شهر قرار دارد. این تپه باستانی از جنوب و غرب به بازار سنتی، از شرق به بلوار ایثار و از شمال به بلوار الوند و میدان هگمتانه منتهی می‌شود. محوطه باستانی هگمتانه ۳۵ هکتار وسعت دارد و برای بازدید کامل از آن به حدود چهار تا پنج ساعت زمان نیاز خواهید داشت. 

کتبیه خط میخی در موزه هگمتانه, منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: حمیدرضا

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: حمیدرضا؛ موزه هگمتانه

به استناد روایت‌های تاریخی و اکتشافات باستان‌شناسی (طی ۲۲ فصل کاوش)، تپه هگمتانه (یا همان اکباتان قدیم) محل استقرار و پایتخت دولت مادها (و بعدها پایتخت تابستانی حکومت هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان) بوده است. امروزه نتایج ارزشمند کاوش‌های انجام‌شده در تپه هگمتانه همدان در سایت‌ها و موزه‌های این مجموعه در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند و شکوه و عظمت تمدن رشدیافته مادها را به رخ می‌کشند. این محوطه در شهریور سال ۱۳۱۰ با شماره ۲۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

شهر باستانی بیرون‌آمده از دل خاک، کلیسای گریگوری، کلیسای انجلیلی (مریم مقدس)، مدرسه نور، کارگاه‌های کاوش شهر باستانی، موزه هگمتانه، موزه تاریخ و تمدن، سنگ‌ستون‌های هخامنشی و حمام تاریخی ارامنه از بخش‌های مختلف مجموعه هگمتانه هستند که گردشگران می‌توانند از آن‌ها دیدن کنند. 

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ):Sanjar Moghbeli ،Saleh Sh ،Behzad39، غزل عسکری

آرامگاه بوعلی سینا

  • نوع جاذبه: فرهنگی، تاریخی
  • آدرس: محله آرامگاه بوعلی، جنوب میدان امام، انتهای خیابان بوعلی سینا، میدان بوعلی سینا (مشاهده روی نقشه)
  • شماره تماس: ۰۸۱۳۸۲۶۱۰۰۸
  • ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰
  • رده قیمت: اقتصادی

آرامگاه بوعلی سینا از پربازدیدترین جاذبه‌های گردشگری شهر همدان است که در میانه میدانی به همین نام قرار دارد؛ میدانی بیضی‌شکل با درختان چنار کهنسال، باغچه‌های قرینه، بوستان و تندیسی کتاب به دست از این بزرگوار، که درمجموع به تفرجگاهی جذاب و آرامش‌بخش برای مسافران و شهروندان همدان تبدیل شده است. آرامگاه بوعلی سینا در ۲۱ اردیبهشت سال ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۶۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. 

آرامگاه بوعلی سینا؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: اصغر شیروانی پور

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: اصغر شیروانی پور

بوعلی سینا معروف به شیخ الرئیس (متولد سال ۳۷۰ هجری قمری و متوفی در سال ۴۲۸ هجری قمری) شاعر، فیلسوف، پزشک، دانشمند بزرگ ایران‌زمین و نویسنده کتاب‌های «شفا» و «قانون فی الطب» است. 

مقبره پیشین بوعلی سینا مربوط به دوره قاجار و محل آرامگاه در منزل مسکونی «ابوسعید دخدوک» (یار دیرین بوعلی سینا) بود. مزار هر دو بزرگوار در این محل قرار داشت. در سال ۱۳۲۴ هجری شمسی انجمن آثار ملی ایران، تصمیم به تخریب آرامگاه قبلی، نبش قبر ابن سینا و ابوسعید و تجدید بنای آرامگاه گرفتند. طی این تصمیم، استاد مهندس، «هوشنگ سیحون»، سازه‌ای را با الهام از بنای برج گنبد قابوس (در شهر گنبد کاووس) طراحی کردند.

بنای فعلی آرامگاه بوعلی سینا ۱۲ ستون دارد که نمادی از اشراف این داشمند بر ۱۲ رشته علمی است. ساخت این آرامگاه زیبا در سال ۱۳۳۰ شمسی به پایان رسید؛ در سال ۱۳۳۱، لاک و مهر جعبه‌های محتوی استخوان‌های ابوعلی سینا و ابوسعید برداشته و استخوان‌ها با دقت کامل و رعایت موازین شرعی و آداب و رسوم معمول، کفن و دفن شدند.

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): Amir A، اصغر شیروانی پور، (ALIZADEHYASHAR8)Attari Zahid Abbas Kayani ،Yashar Alizadeh، فریبرز مظفری، ابولفضل قبادی نژاد (عکس‌های ۶ و هفت) و امیر برزگر

موزه‌ای کوچک، اما جالب‌توجه در تالار جنوبی آرامگاه بوعلی سینا قرار دارد؛ همچنین آرامگاه عارف قزوینی (شاعر و ترانه‌سرای دوره مشروطه) در ورودی مقبره خودنمایی می‌کند. قرائت‌خانه یا کتابخانه‌ای با حدود ۸,۰۰۰ جلد کتاب ایرانی و خارجی (۳۰ جلد کتاب خطی) بخش دیگری از مجموعه ارزشمند فرهنگی و تاریخی آرامگاه بوعلی سینا است. 

آرامگاه باباطاهر عریان

  • نوع جاذبه: فرهنگی، تاریخی
  • آدرس: بلوار فلسطین (غرب به شرق)، میدان بابا طاهر همدانی (مشاهده روی نقشه)
  • شماره تماس: ۰۸۱۳۴۲۲۳۳۴۳
  • ساعت کار: فصل بهار و تابستان از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۹ و فصل پاییز و زمستان از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۷
  • رده قیمت: اقتصادی

آرامگاه بابا طاهر عریان، سازه‌ای زیبا و درخور توجه مربوط، به دوره معاصر (پهلوی دوم) است و در میدانی به همین نام (در شمال غرب میدان امام خمینی همدان) قرار دارد. این بنا در ۲۱ اردیبهشت سال ۱۳۷۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. میدان مستطیل‌شکل و وسیع باباطاهر با فضایی دل‌نشین و امکانات گردشگری و رفاهی مطلوب، یکی از مقاصد اصلی گردشگری شهر تاریخ و تمدن ایران محسوب می‌شود. 

گردشگران در میدان باباطاهر همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمدرضا یعقوبی شاوکی

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمدرضا یعقوبی شاوکی

باباطاهر همدانی عارف و شاعر شهره دوبیتی‌سرای قرن چهار و پنج هجری قمری است. آرامگاه این شاعر بلندآوازه طی سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۴۹ در میانه میدان بابا طاهر ساخته شده. مهندس هوشنگ سیحون و مهندس «فروغی» طراحان بنای کنونی هستند. برج آرامگاه قاعده‌ای هشت‌ضلعی و ارتفاعی به طول حدود ۲۰ متر دارد و روی تپه‌ای کم‌ارتفاع واقع شده است. گنبد فیروزه‌ای و مخروطی شکل، کاشی‌کاری‌های معرق سقف و کتیبه‌های سنگی مزین به اشعار باباطاهر بر جذابیت این اثر هنری افزوده‌اند.

مزار اشخاص دیگری چون «محمد بن عبدالعزیز» (از ادیبان قرن سوم هجری قمری)، «ابوالفتح اسعد» (عالم علم فقه) و «حاجی میرزا علی نقی کوثر» (دانشمند قرن ۱۳ هجری قمری) در کنار مزار باباطاهر عریان به چشم می‌خورند. امامزاده «هادی ابن علی ابن الحسین (ع)» بخشی مذهبی و البته دیدنی از میدان بزرگ باباطاهر است. غرفه فروش صنایع دستی و سوغات همدان، فضای سبز زیبا و مناسب برای استراحت و سرویس بهداشتی از جمله امکانات رفاهی این جاذبه گردشگری هستند. 

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): امین مطلقی، مبین منشتی، Mehrdad Mike Eskenasi، علیرضا جواهری

مجسمه شیر سنگی

  • نوع جاذبه: مجسمه‌ای تاریخی
  • آدرس: منطقه دو شهرداری، بلوار دکتر چمران، میدان سنگ شیر (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: شبانه‌روزی
  • رده قیمت: رایگان

مجسمه شیر سنگی یا سنگ شیر از آثار باستانی همدان محسوب می‌شود و امروزه به یکی از نمادهای شهر تبدیل شده است. این مجسمه در میدانی (مربعی‌شکل) به همین نام نگهداری می‌شود. میدان سنگ شیر در گذشته تپه‌ای باستانی بود و طی کاوش‌های باستان‌شناسان تابوتی متعلق به دوره اشکانی در آن یافت شد که امروزه در موزه هگمتانه نگهداری می‌شود. شیر سنگی همدان در ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ با شماره ۹۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

مجسمه شیر سنگی همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: علی جعفری

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: علی جعفری

مجسمه شیر سنگی به‌همراه قرینه‌اش برای دو سوی دروازه شهر همدان یا دروازه «باب‌الاسد» ساخته شده بود. در زمان حمله دیلمیان به همدان (سال ۳۰۹ هجری شمسی) یکی از مجسمه‌ها به‌طور کامل تخریب و دیگری آسیب دید. مجسمه آسیب‌دیده تا سال ۱۳۲۸ هجری شمسی در همان محل به حال خود رها شده بود تا اینکه مهندس سیحون آن را به محل فعلی انتقال داد. این میدان و مجسمه متفاوت میان آن میزبان نگاه گردشگران تاریخ‌دوست همدان است.

مجتمع تفریحی سیاحتی عباس‌آباد (بام همدان)

  • نوع جاذبه: سیاحتی، تفریحی
  • آدرس: محله عباس‌آباد، میدان قائم، بلوار ارم، خروجی جاده عباس‌آباد (مشاهده روی نقشه)
  • شماره تماس: ۰۸۱۳۸۳۸۱۰۹۸
  • ساعت کار: شبانه‌روزی
  • رده قیمت: ورودی رایگان، تفریحات میان‌رده

مجتمع تفریحی گردشگری عباس‌آباد از زیرمجموعه‌های شرکت سیاحتی علیصدر است که برفراز تپه‌ای مشرف به شهر همدان و در جنوب غربی شهر قرار دارد. این مجموعه پیشرو با گردآوری امکانات رفاهی، تفریحی متعدد و متنوع به یکی از قطب‌های گردشگری شهر زیبای همدان تبدیل شده است. از تپه عباس‌آباد با نام بام همدان نیز یاد می‌شود.

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): Arsalan Ghaderfegh، احمد سایه، Eh San، رضا کرمی

پارکینگ، مسجد، سرویس بهداشتی، آلاچیق، ویلاهای اقامتی مدرن، پارک سرسبز و وسیع، رستوران جزیره‌ای، کافی‌شاپ، شهربازی، آبشار و دریاچه مصنوعی، تفریحات آبی و زمین اسکیت از جمله امکانات رفاهی و تفریحی مجموعه عباس‌آباد همدان هستند. پیاده‌روی و ورزش در دره و تپه سرسبز عباس‌آباد یکی از تفریحات آخر هفته شهروندان همدانی است. 

دهکده فرهنگی ورزشی گردشگری گنجنامه

  • نوع جاذبه: تاریخی، تفریحی، ورزشی و خرید
  • آدرس: میدان عباس‌آباد، جاده گنجنامه، ضلع شرقی فلکه کوه‌نورد یا گنجنامه (مشاهده روی نقشه)
  • شماره تماس: ۰۹۱۸۲۲۲۳۳۱۳- ۱۳-۰۸۱۳۸۳۰۳۰۱۱
  • وب‌سایت: ganjname.net
  • ساعت کار: همه‌روزه ۸ تا ۲۴
  • رده قیمت: ورودی رایگان، تفریحات میان‌رده

دهکده گردشگری گنجنامه در حدود ۱۰ کیلومتری میدان امام همدان یکی از مشهورترین قطب‌های گردشگری ایران و خاورمیانه است. طبیعت بی‌نظیر با آب‌وهوای مطبوع کوهستان، آثار تاریخی حیرت‌انگیز و زیرساخت‌های رفاهی، تفریحی و ورزشی متعدد، گنجنامه را به مجموعه‌ای کامل و بی‌نقص در زمینه گردشگری تبدیل کرده‌اند.

ورودی دهکده گردشگری گنجنامه؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: سینا طاهری

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: سینا طاهری

مجموعه گنج نامه در انتهای دره عباس‌آباد، در دامنه شمالی کوه‌های الوند و در مجاورت کتیبه‌های تاریخی گنجنامه یا جنگ‌‌نامه (مربوط به دوره داریوش بزرگ و خشایارشاه هخامنشی با شماره ثبت ملی ۹۲)، آبشار زیبای گنجنامه و رودخانه‌ای زلال و نشاط‌بخش واقع شده است و مکانی پربازدید و ایدئال برای تفریح همه اعضای خانواده محسوب می‌شود. 

تله‌کابین با ۱,۷۰۰ متر مسیر، دو فرازوفرود و چشم‌اندازی بسیار زیبا به مقصد دشت میشان، سورتمه ریلی (تفریحی پرهیجان و عالی)، غار آکواریوم، شهربازی، بانجی جامپینگ، تیرول، تعادل هوایی، صخره‌نوردی، پیست اسکی، مرکز خرید، کوهنوردی، پیک‌نیک و عکاسی از تفریحات دهکده گردشگری گنجنامه هستند.

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): حمید واحد، ykka 8894 (عکس دوم و سوم)، حسین موسوی، Ali Sharifi (A-Sh)، امیر حسین، sajad (spy779)، صادق سپهر

پارکینگ، ویلاهای اقامتی اقتصادی و لوکس، سرویس بهداشتی، رستوران‌های سنتی و مدرن متعدد، سفره‌خانه، چای‌خانه و کافی‌شاپ از جمله امکانات رفاهی و خدماتی مجموعه گردشگری و قطب تفریحی همدان یعنی دهکده گنجنامه محسوب می‌شوند. 

موزه تاریخ طبیعی همدان

  • نوع جاذبه: موزه
  • آدرس: منطقه یک شهرداری، میدان شهید مدرس، انتهای بلوار آزادگان، ابتدای جاده حیدره، جنب شمالی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا (مشاهده روی نقشه)
  • شماره تماس: ۰۸۱۳۴۴۲۴۲۰۰
  • وب‌سایت: nhm.basu.ac.ir
  • ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۸ تا ۱۷:۳۰
  • رده قیمت: اقتصادی 

موزه تاریخ طبیعی همدان در راستای تامین اهداف آموزشی، علمی، پژوهشی و معرفی حیات‌وحش و طبیعت خطه همدان در سال ۱۳۵۱ شمسی تاسیس و در سال ۱۳۷۱ به‌طور رسمی افتتاح شد. این مجموعه ارزشمند علمی و طبیعی به همت مدیران، محققان، دانش‌پژوهان و دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا از نقاط مختلف ایران و جهان گردآوری شده‌ است.

محوطه موزه تاریخ طبیعی همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: پیمان ماهداوی

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: پیمان ماهداری

موزه تاریخ طبیعی همدان با ۶ سالن اصلی، کارگاه تاکسیدرمی، محوطه و فضای سبز، بوفه و پارکینگ یکی از متنوع‌ترین و جذاب‌ترین موزه‌های علمی ایران و منطقه محسوب می‌شود و روزانه میزبان دوست‌داران حیات‌وحش و طبیعت و گردشگران است.

سالن صدف‌ها و مرجان‌های خلیج فارس با ۲۲ ویترین جذاب، سالن پستانداران و پرندگان ایران شامل ۳۰۰ صحنه «دایوراما» (Diorama) (ماکت‌های سه‌بعدی در اندازه واقعی یا ابعاد مینیاتوری) به‌صورت نمونه‌های تاکسیدرمی، سالن زمین‌شناسی با ۱۳۰ ویترین از گران‌بها‌ترین مجموعه سنگ‌ها، فسیل‌ها و کانی‌های ایران، سالن پروانه‌ها و حشرات با بیش از ۹۵ ویترین تماشایی از نمونه‌های ایرانی و بین‌المللی، سالن آبزیان با بیش از ۱۰ آکواریوم آب شیرین وشور، نمونه‌های فیکسه‌شده و اسکلت عظیم‌الجثه نهنگ گوژپشت و سالن خزندگان و دوزیستان به‌صورت نمونه‌های زنده و فیکس‌شده از سالن‌های تخصصی موزه تاریخ طبیعی همدان هستند. 

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ):Hossein Travels ،Amirali S (عکس دوم و سوم)، مرتضی مجتبی 

موزه دفاع مقدس همدان

  • نوع جاذبه: موزه، فرهنگی
  • آدرس: منطقه یک شهرداری، میدان قائم، خیابان چهار باغ کولاب (مشاهده روی نقشه)
  • شماره تماس: ۰۸۱۳۸۳۸۱۰۱۰
  • ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۲ و ۱۶:۳۰ تا ۱۹:۳۰
  • رده قیمت: اقتصادی 

مرکز فرهنگی باغ موزه دفاع مقدس همدان گنجینه‌ای ارزشمند و عبرت‌انگیز از ابزار و ادوات جنگی و خاطرات جنگ تحمیلی است و وقایع آن دوره سخت و غرورآفرین را به تصویر می‌کشد. این باغ موزه در راستای حفظ و معرفی ارزش‌های جهاد و رشادت‌های کم‌نظیر رزمندگان در سال ۱۳۸۹ شمسی به‌بهره‌برداری رسید.

محوطه اصلی موزه دفاع مقدس همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: فروزان

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: فروزان

باغ موزه دفاع مقدس همدان حدود ۶ هکتار وسعت و ۶ فاز دارد. چهار فاز این موزه تکمیل شده است و گردشگران می‌توانند از آن‌ها بازدید کنند. آمفی‌تئاتر، ساختمان اداری و حرم شهید گمنام در فاز نخست، موزه کلاسیک، گالری بیان نقش نیروهای دفاعی و گالری قرارگاه مقدم (قبل از جبهه) در فاز دوم، محوطه بیرونی، صفه سرداران، صفه عاشورایی، صفه ولایت، کتیبه مقاومت و خاکریز مقاومت و عروج در فاز سوم و دریاچه مصنوعی، آب‌نما موزیکال و سکوهای نشیمن در فاز چهارم قرار دارند. 

سه موشک برد بلند و هواپیماهای جنگی در فضای بیرونی موزه به نمایش گذاشته شده‌اند. اسناد جالب‌توجه از جنگ، تندیس و سردیس فرماندهان جنگ، تانک عراقی، کوچه‌ای از خرمشهر و غرفه شهدای مدافع حرم بخش‌های جالب‌توجهی از موزه دفاع مقدس همدان هستند. 

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): صادق نعمتی (عکس اول، سوم و چهارم) و saeed m

شهربازی رنگین کمان

  • نوع جاذبه: تفریحی
  • آدرس: منطقه بعثت، بلوار ارم جنوب به شمال، بلوار فرشچیان (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۱۸ تا ۲۴
  • رده قیمت: ورودی رایگان، تفریحات اقتصادی

شهربازی رنگین کمان و بوستان زیبای ارم از جاهای تفریحی کودکان در همدان و از مقاصد تفریحی و گردشگری شهر هستند. این شهربازی با امکانات و وسایل تفریحی به‌روز و استاندارد میزبان شهروندان و مسافران همدان است. سالن سینما، سالن‌های بیلیارد، بوکس، بولینگ، باشگاه بدن‌سازی، رستوران، فست‌فود، بوفه و مرکز خرید از امکانات تفریحی و رفاهی این مجموعه گردشگری محسوب می‌شوند.

شهربازی رنگین کمان همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: مصطفی زارعی

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: مصطفی زارعی

بوستان ارم در همسایگی جنوب و جنوب شرقی شهربازی رنگین‌کمان یکی از فضاهای سبز زیبا و البته مجهز شهر همدان است و مکانی مناسب برای کمپ و چادرزدن مسافران نوروزی محسوب می‌شود. دریاچه مصنوعی، المان‌های نوروزی، زمین‌های ورزشی، زمین بازی کودکان، کافه، رستوران، پارکینگ، نمازخانه و سرویس بهداشتی از جمله بخش‌های متنوع و امکانات رفاهی بوستان ارم یا بوستان بلوار همدان هستند. 

بوستان مردم

  • نوع جاذبه: تفریحی
  • آدرس: بلوار سردار سلیمانی (شمال به جنوب)، خیابان پرستار (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: شبانه‌روزی
  • رده قیمت: ورودی رایگان، شهربازی اقتصادی

بوستان مردم یا پارک شهر (با نام قدیم لونا پارک) در محدوده غربی شهر همدان و مقابل دانشگاه بوعلی سینا قرار دارد و یکی از قدیمی‌ترین پارک‌های شهر محسوب می‌شود. وسعت بالا (۱۵ هکتار)، امکانات رفاهی و تفریحی مطلوب و فضای سبز و دل‌نشین، این بوستان را در میان شهروندان و گردشگران همدانی محبوب کرده است. بوستان مردم با بیش از ۴۰ سال قدمت، فضای مناسبی برای استراحت و چادر زدن مسافران نوروزی دارد.

بوستان مردم یا لونا پارک همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Prince Ali

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Prince Ali

مسیر پیاده‌روی و دوچرخه سواری، زمین‌های ورزشی، زمین بازی کودکان، شهربازی روباز، آلاچیق، پارکینگ، سرویس بهداشتی و نمارخانه از جمله امکانات رفاهی و تفریحی بوستان مردم هستند. 

غار علیصدر

  • نوع جاذبه: طبیعی و تفریحی
  • آدرس: شهرستان کبودرآهنگ، بخش گل تپه، دهستان علی صدر، جاده علیصدر، مجتمع تفریحی گردشگری علیصدر (مشاهده روی نقشه)
  • شماره تماس: ۴-۰۸۱۳۵۴۴۴۴۴۱ 
  • وب‌سایت: alisadr.com
  • ساعت کار: همه‌روزه نیمه اول سال از ساعت ۸ تا ۱۸ و نیمه دوم سال از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۶:۳۰
  • رده قیمت: میان رده

غار علیصدر جاذبه‌ای طبیعی، جذاب و منحصر‌به‌فرد در ۷۵ کیلومتری شمال غربی شهر همدان (حدود ۷۰ دقیقه رانندگی) و توابع شهرستان کبودرآهنگ است. این غار از عجایب و نمونه‌‌های نادر در میان غارهای آبی و قابل قایق‌رانی جهان محسوب می‌شود و قدمت آن به دوره دوم زمین‌شناسی (ژوراسیک) بازمی‌گردد.

تالارهای درون غار علیصدر؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: ناصر بهاری

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: ناصر بهاری

غار علیصدر پس از بازدید و بررسی اعضای هیئت کوهنوردی استان همدان در سال ۱۳۴۶ شمسی به‌عنوان غاری شگفت‌انگیز و بی‌انتها معرفی شد و از سال ۱۳۵۴ مورد بازدید و استفاده عمومی قرار گرفت. این سازه آبی طبیعی در ۱۵ دی‌ماه سال ۱۳۸۷ با شماره ۲۳ در فهرست آثار طبیعی ملی ایران به ثبت رسید. امروزه علیصدر، یکی از بزرگترین غارهای ایران، در مجتمع تفریحی، گردشگری و اقامتی علیصدر قرار دارد و از جاهای دیدنی‌ همدان در عید نوروز محسوب می‌شود. 

گذرگاه‌های ممتد آبی، دریاچه‌های وسیع و قابل قایق‌رانی، دمای ثابت ۱۴ درجه سانتی‌گراد در تمام طول سال، آب زلال و خنک با عمق دید بالا، استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌های متعدد با اشکال متنوع و جذاب (همچون گل کلمی، سوزنی و چتری) و همچنین هوای سبک، ثابت، پاک و لطیف از ویژگی‌های غار علیصدر همدان هستند. هیچ‌گونه حیات جانوری در غار وجود ندارد و دمای آب به‌طور ثابت ۱۲ درجه سانتی‌گراد است. با وجود پیش‌روی در بسیاری از معابر غار هنوز تمام کانال‌ها و شبکه‌های ارتباطی آن کشف نشده‌اند. 

منبع عکس: گوگل مپ و alisadr.com؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): امین پیرالیلو (عکس یک و دو)، محمد رضا خاتمی، مهدی شفیعی، نامشخص  (عکس پنج تا هشت)

ویلاهای مسکونی و کلبه‌های چوبی سنتی، رستوران سنتی و فست‌فود، کافی‌شاپ، شهربازی، زمین اسکیت، رصدخانه، فضای سبز، مسجد، سرویس بهداشتی و پارکینگ از جمله امکانات و خدمات رفاهی مجموعه گردشگری علیصدر هستند. 

امامزاده کوه (محسن) همدان

  • نوع جاذبه: مذهبی، طبیعی، تاریخی
  • آدرس: شهرستان همدان، بخش مرکزی، دهستان الوندکوه غربی، روستای وفرجین (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۸ تا ۲۳
  • رده قیمت: رایگان

امامزاده کوه یا امامزاده محسن (ع) یکی از قطب‌های گردشگری مذهبی استان همدان است و حدود ۱۵ کیلومتر (۳۰ دقیقه رانندگی) با شهر همدان فاصله دارد. این بقعه در دل دامنه‌های سرسبز الوند جا خوش کرده است. قرار گیری در انتهای دره‌ سرسبز و منطقه بکر «برفین، جذابیت سفر و بازدید از این امامزاده را دو چندان می‌کند. امامزاده کوه در سال ۱۳۴۷ با شماره ۸۲۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

ورودی امامزاده کوه همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمد مهدی احمدی

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمد مهدی احمدی

امامزاده کوه یا «محسن بن علی بن حسین‌ (ع)» از نوادگان امام حسن مجتبی (ع) و مادر بزرگوار ایشان، خواهر امام محمد باقر (ع) است. در مدخل حرم نیز چند تن از صحابه پیامبر اسلام مدفون هستند.

بنای آجری امامزاده دو شبستان یا حرم پیوسته و متصل دارد. شبستان اول قدیمی‌ترین قسمت بقعه محسوب می‌شود و تاریخ ساخت آن به سال ۷۳۰ هجری قمری (۷۰۸ هجری شمسی) بازمی‌گردد. مدفن امامزاده محسن در شبستان دوم و در صندوق چوبی داخل ضریح قرار دارد. در زیارت‌نامه این حرم، امامزاده محسن را از عقبه علویان و سادات حسنی کوچنده از طبرستان در قرن سوم هجری معرفی می‌کنند. 

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): فائزه فروغی، حمیدرضا صمیمی، مهدی محمدی، امیر جامعی

فضای باز و خوش‌آب‌وهوای اطراف امامزاده کوه سبب شده است تا همه‌روزه افراد بسیاری به قصد زیارت و حتی پیک‌نیک به این منطقه سفر کنند. مسیر دسترسی بسیار زیبای این امامزاده بی‌شباهت به جاده‌های شمال کشور نیست. قبرستان قدیمی و بازارچه سنتی و خوش‌رنگ‌ولعاب امامزاده از دیگر دیدنی‌های آن محسوب می‌شوند. سیر و موسیر همدان، لوبیا سبز، گردو، آلو خشک و ادویه‌های باکیفیت و ارگانیک عمده محصولاتی هستند که در این بازارچه محلی به فروش می‌رسند. 

روستای آبشینه

  • نوع جاذبه: تاریخی و طبیعی
  • آدرس: شهرستان همدان، بخش مرکزی، دهستان سنگستان (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: شبانه‌روزی
  • رده قیمت: رایگان

روستای زیبا و تاریخی آبشینه در فاصله حدود ۱۵ کیلومتری (۲۵ دفقیقه رانندگی) شرق شهر همدان قرار دارد. این روستا در مسیر رودخانه آبشینه واقع شده است و به همین دلیل باغ‌های فراوانی دارد.

ل تاریخی آبشینه؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمود راضی

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمود راضی (پل تاریخی آبشینه)

دریاچه سد خاکی آبشینه، رودخانه زیبا و پل تاریخی آبشینه، سد اکباتان و پارک جنگلی اکباتان از دیدنی‌های نزدیک به روستای آبشینه هستند. پل آبشینه چهار دهانه با قوس‌های جناغی دارد و از آجر و لاشه سنگ برای ساخت آن استفاده کرده‌اند. این سازه آبی یادگاری از دوره صفویه محسوب می‌شود و در سال ۱۳۸۲ شمسی با شماره ۹۶۶۲ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. 

خروجی جاده سد اکباتان در بزرگراه همدان ملایر و قبل از خروجی روستای آبشینه (جنوب جاده) قرار دارد. پارک جنگلی اکباتان با ۲۵۰ هکتار در سال ۱۴۰۰ افتتاح شده و هنوز در حال تکمیل و تجهیز است. این پارک موقعیتی کوهستانی دارد و زیستگاه جانوران بومی متعددی است. 

سد اکباتان همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: علی حسینی

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: علی حسینی (دریاچه سد اکباتان)

شهر لالجین

  • نوع جاذبه: مرکز خرید، فرهنگی و تاریخی
  • آدرس: شهرستان بهار، بخش لالجین (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۱۰ تا ۲۱
  • رده قیمت: رایگان

شهر لالجین در ۲۵ کیلومتری شمال همدان واقع شده است و به‌عنوان پایتخت سفال جهان و مرکز سفال و سرامیک خاورمیانه شناخته می‌شود. لالجین حدود ۳۰ کیلومتر (۳۰ دقیقه رانندگی) با شهر همدان فاصله دارد. شهروندان لالجینی با لهجه خاصی به زبان ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند. 

فروشگاه سفال در میدان صنایع دستی لالجین؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: امیر حسنی

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: امیر حسنی

لالجین یکی از قطب‌های گردشگری پرمخاطب استان همدان است. اغلب گردشگران همدان، یک روز از برنامه سفر خود را به بازدید از لالجین و خرید از سفال‌های متنوع و ظروف سرامیکی زیبای آن اختصاص می‌دهند. در خیابان اصلی لالجین (خیابان آیت‌الله خامنه‌ای حدفاصل میدان صنایع دستی تا میدان شهرداری) فروشگاه‌ها و کارگاه‌های عرضه سفال و دیزی‌سراهای سنتی متعددی فعالیت می‌کنند. نمازخانه، مسجد، بوستان و فضای سبز، هتل و سرویس بهداشتی از جمله امکانات شهر گردشگری لالجین هستند. 

نان روغنی، فطیر تنوری، نان لواش سنتی، کشک خانگی و گوشت ارگانیک از جمله محصولات و سوغات شهر لالجین و روستاهای اطراف آن هستند. در فروشگاه‌های سفال لالجین انواع سفال‌های طرح قدیم، سفال میناکاری، انواع گلدان و مجسمه، ظروف غذاخوری زیبا، هفت‌سین و ظروف پذیرایی در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف به‌فروش می‌رسند. 

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): سهراب پورخلیلی (عکس اول ودوم)، بهروز پایدار، سعید شرفخانی

روستای ورکانه

  • نوع جاذبه: طبیعی، تاریخی و فرهنگی
  • آدرس: شهرستان همدان، بخش مرکزی، دهستان الوند کوه شرقی (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: شبانه‌روزی
  • رده قیمت: رایگان

روستای ورکانه در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر همدان (۴۰ دقیقه رانندگی) و دامنه کوهستان الوند قرار دارد و برای دسترسی به آن باید از جاده سد اکباتان و حاشیه دریاچه سد اکباتان بگذرید. این منطقه چشمه‌های آب فراوان دارد و بسیار خوش‌آب‌وهوا و سرسبز است.

روستای سنگی ورکانه همدان؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: نادر ذاکر سلطانی

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: نادر ذاکر سلطانی

ورکانه یکی از زیباترین و مشهورترین روستاهای گرشگری استان همدان است. شهرت روستای ورکانه به‌دلیل معماری سنگی خانه‌های آن است. بافت بکر و اصیل روستا جذابیت بازدید از آن را دوچندان می‌کند. بناهای مسکونی این روستا (به‌جز قسمت سقف) از روی هم چیده شدن سنگ‌ها ساخته‌ شده‌اند. ورکانه محل فیلم‌برداری سریال تلوزیونی «علی البدل» است.

روستای سنگی گردشگری ورکانه یکی از مراکز اصلی پرورش اسب ایران است. اصطبل پرورش اسب از جاهای دیدنی و تاریخی روستای محسوب می‌شود. قلعه اربابی (معروف به قلعه مهری خانم) از بناهای تاریخی (متعلق به دوره قاجار) در روستا ورکانه است. این قلعه در ۱۰۰ متری جنوب روستا و در بستر سرسبز کوهپایه قرار دارد. 

اصطبل تاریخی روستای ورکانه؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: saeed m

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: saeed m (اصطبل تاریخی روستای ورکانه)

کاروانسرای تاج آباد

  • نوع جاذبه: بنای تاریخی
  • آدرس: شهرستان بهار، بخش مرکزی، دهستان آبرومند، روستای تاج آباد سفلی (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: همه‌روزه از ساعت ۸ تا ۲۳
  • رده قیمت: اقتصادی

کاروانسرای تاج آباد، از مشهورترین کاروانسراهای ایران، بنایی زیبا و تاریخی متعلق به دوره قاجار است و حدود ۳۵ کیلومتر (۴۰ دقیقه رانندگی) با شهر همدان فاصله دارد. این کاروانسرا از معدود کاروانسراهای مدور ایران به شمار می‌رود و در شهریور سال ۱۴۰۲ در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید. کاروانسراسی تاج آباد در سال ۱۳۷۶ با شماره ۱۸۷۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

کاروانسرای مدور تاج آباد؛ منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Mehran Shesh Baradaran

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Mehran Shesh Baradaran

کاروانسرای تاج آباد در مسیر حرکت زائران کربلا قرار داشت. رباط (مخصوص نگهداری احشام)، ۲۶ حجره‌ اقامتی، حیاط (به قطر ۳۱ متر) و دالان‌های مسقف بخش‌های مختلف این کاروان‌سرا هستند. این سازه از آجر قرمز و ساروج ساخته شده و کف حیاط آن سنگ‌فرش است. کاروانسرای تاج آباد در ارتفاع ۲,۱۰۰ متری آن از سطح آب‌های آزاد قرار دارد و محلی عالی برای تماشای آسمان پرستاره شب محسوب می‌شود. این سازه ارشمند تاریخی طی سال‌های اخیر تا حدودی بازسازی شده است و امکان اقامت در آن وجود دارد.

پارک مینی ورلد ملایر (مجموعه جهان کوچک)

  • نوع جاذبه: تفریحی، سیاحتی 
  • آدرس: شهرستان ملایر، بخش مرکزی، شمال شهر ملایر (مشاهده روی نقشه)
  • ساعت کار: شبانه‌روزی
  • رده قیمت: رایگان

بوستان «دنیای کوچک»، «مینی ورلد» (mini world) یا «پارک ملل» یکی از جاذبه‌های گردشگری شاخص غرب ایران و شهر ملایر است. این بوستان را در شرق پارک کوهسار ملایر، حاشیه دریاچه کوهسار و در محوطه‌ای ناهموار بنا کرده‌اند. مینی ورد ملایر حدود ۹۰ كيلومتر (۷۰ دقیقه رانندگی) با شهر همدان فاصله دارد.

تخت جمشید در پارک مینی ورلد ملایر؛ منبع عکس گوگل مپ؛ عکاس: Sm Mousavi

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Sm Mousavi

پارک مینیاتوی ملل یکی از اولین نمونه‌های پارک مینیاتوری در خاومیانه است. در بوستان دنیای کوچک بناها و سازه‌های مشهور جهان و ایران در ابعاد کوچک‌تر، با ظرافت تحسین برانگیزی ساخته شده‌اند؛ البته کار ساخت پارک هنوز به اتمام نرسیده و در حال تکمیل است. برای بازدید از قسمت‌های مختلف پارک باید از پستی‌وبلندی‌ها بالا بروید و همین موضوع بر جذابیت فضا افزوده است. بازدید از این بوستان به حدود دو ساعت زمان نیاز دارد. 

آثار تاریخی، ملی و جهانی بوستان مینی ورلد ملایر در مقیاس یک دهم بازسازی شده‌اند. دیوار چین، اهرام ثلاثه مصر، استون هنج انگلستان، برج پیزا، برج ایفل، دروازه براندنبورگ در برلین، معبد پارتنون آتن، دروازه قرآن شیراز، تخت جمشید، مقبره خیام نیشابوری، حافظیه شیراز، پل ورسک سوادکوه، ارگ کریم‌ خان زند، آرامگاه فردوسی، برج گنبد کاووس و سی و سه پل اصفهان از جمله بناهای مینیاتوری پارک ملل ملایر هستند. 

دیوار چین در پارک مینی ورلد ملایر؛ منبع عکس گوگل مپ؛ عکاس: مهدی آریانمنش

منبع عکس‌: گوگل مپ؛ عکاس‌: مهدی آریانمنش (دیوار چین در پارک ملل ملایر)

آیا تاکنون به شهر تاریخی، پرجاذبه و زیبای همدان سفر کرده‌اید؟ بی‌شک این شهر مقصدی عالی برای تعطیلات عید است. اگر از شهروندان همدانی هستید یا تجربه بازدید از این شهر را دارید، لطفا نظرات و تجربه‌های خود را با مخاطبان کجارو به اشتراک بگذارید. 

منبع عکس کاور: گوگل مپ؛ عکاس: ir 2san

پرسش‌های متداول

جاهای دیدنی همدان در نوروز کدام است؟

همدان شهری کوهستانی، تاریخی و زیبا است و جاذبه‌های متعددی همچون میدان امام خمینی (ره)، مسجد جامع همدان، بازار سنتی همدان، کاروانسرای گلشن، آرامگاه استر و مردخای، گنبد علویان، محوطه باستانی هگمتانه، آرامگاه بوعلی سینا، آرامگاه باباطاهر عریان، مجسمه شیر سنگی، بام همدان، گنجنامه، موزه تاریخ طبیعی، موزه دفاع مقدس، شهربازی رنگین کمان، بوستان مردم، غار علیصدر، امامزاده کوه، روستای آبشینه و شهر لالجین، کاروانسرای تاج آباد، روستای ورکانه و پارک مینی ورلد ملایر دارد. 

>

مطالب مرتبط:

دیدگاه