چشم‌انداز زیبای دبی؛ از بادگیرهای بلند تا شاهکارهای معماری

دبی، دنیای خاص خودش را دارد که تضاد شرق و غرب در یک ترکیب جالب معماری، به‌طرز شگفت‌انگیزی با یکدیگر هم‌گرا می‌شوند. دبی به‌عنوان شهری که تنها چندین ساختمان با قدمت بیش از ۱۰۰ سال دارد، بیشتر از هر شهر دیگری در کره زمین در حال ساختن تصویری خارق‌العاده و تاثیرگذار از خود است.

از آنجا که این شهر، یک بندر تجاری برای تردد کشتی‌های یک‌دکلی عربی از خلیج فارس به هند و شرق آفریقا و همین طور حلقه اتصال مسیر قدیمی کاروان‌ها از عراق به عمان بوده است، شهروندان چندفرهنگی دبی و ایده‌های آن‌ها، معماری سنتی عربی را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار داده‌اند. این تنوع تاریخی از تاثیرات اروپایی و آسیایی، دبی را به‌سمت سبک‌های معماری تخیلی، عجیب و غالبا نفس‌گیر هدایت کرده است.

به شهر و اطراف آن نگاه کنید. آسمان‌خراش‌هایی که سر در ابرها دارند، به‌جای کنارزدن خانه‌های سنتی کم‌ارتفاع و حیاط‌دار با بادگیرهای مرتفع زیبایشان، مکمل آن‌ها شده‌اند. در یک گردش معماری در شهر دبی با کجارو همراه شوید تا تغییر و تحول از سنت به مدرنیته را در این شهر گردشگری ببینید.

_{راه‌رفتن در محله قدیمی بازرگانی بستکیه (Bastakiya) دبی، مانند قدم‌گذاشتن در گذشته است}

معماری سنتی

در بخش تاریخی الفهیدی خور دبی، خانه‌های حیاط‌دار باشکوه با بادگیرهای مرتفع سنتی در هزارتویی از کوچه‌های باریک قرار گرفته‌اند. این منطقه یکی از قدیمی‌ترین و خاص‌ترین میراث تاریخی دبی با قدمتی از اوایل دهه ۱۹۰۰ به شمار می‌آید؛ زمانی که توجه بازرگان‌های ثروتمند مروارید و پارچه از منطقه بستک ایران، به سیاست تجارت آزاد دبی برای مستقر شدن در این منطقه جلب شده بود.

هنگامی که در کوچه‌های تنگ و باریک در حال گشت‌و‌گذار هستید، ببینید که چگونه همه این خانه‌ها به‌سمت شمال و نهر ساخته شده‌اند تا نسیم خنکی که از آب برمی‌خیزد، به‌سمت آن‌ها هدایت شود. آب‌و‌هوا، به‌خصوص در تابستان‌های سوزان، نقشی اساسی در ساخت‌وساز خانه‌های اولیه دبی ایفا کرده است. اگرچه ممکن است به نظر بیاید که خانه‌های این شهر بدون هیچ دلیلی به هم نزدیک هستند؛ اما دیوارهای بلند آن‌ها، سایه دلپذیری در بیشتر روز برای رهگذران فراهم می‌کنند.

_{موزه دبی در قلعه الفهیدی، قدیمی‌ترین ساختمان شهر واقع شده است}

خانه‌های کوچک باراستی (Barasti) از برگ‌های نخل ساخته شده و خنک بودند و ساخت‌و‌ساز آن‌ها ساده بود. از این خانه‌ها که زمانی در کنار نهر بسیار به چشم می‌خوردند، تنها تعداد کمی باقی مانده است، نظیر نمونه‌هایی که در منطقه تاریخی الفهیدی و موزه دبی هستند. ساکنان ثروتمند و بازرگان‌های ایرانی از سنگ مرجان و سنگ گچ برای ساخت خانه‌هایشان استفاده می‌کردند.

خانه شیخ سعید ال مختوم که در سال ۱۸۹۶ ساخته شد، یک نمونه معمولی از معماری سنتی دبی محسوب می‌شود. این خانه ساخته‌شده از مرجان و سنگ گچ، دارای یک حیاط مرکزی و چهار بادگیر مرتفع است. این برج‌های مبتکرانه که از هر چهار طرف باز هستند، به‌عنوان بادگیر استفاده می‌شدند و با هدایت‌ نسیم به یک محور مرکزی، اتاق‌های زیرین را خنک می‌کردند. با ریختن آب بر زمین زیر برج‌ها و تبخیر آن، دمای اتاق چند درجه دیگر نیز خنک می‌شد. گفته می‌شود که زمانی تجار، در نهر قایق‌رانی می‌کردند و بادگیرهای مرتفع بستکیه همانند میزبانی با دست‌های برافراشته برای خوشامدگویی به آن‌ها در بندرگاه بوده است.

در خانه‌های حیاط‌دار بازسازی‌شده گالری ایکس وی ای (XVA Gallery) یا گالری مجلس بگردید و شکوه و بازدهی این طراحی‌های ساده در محیطی مدرن را تحسین کنید. خانه میراث باستانی (Heritage House) در امتداد نهر دیرا، یکی دیگر از خانه‌های حیاط‌دار بازسازی‌شده است که به‌هیچ‌وجه نباید دیدن آن را از دست بدهید.

_{دبی پر از آسمان‌خراش‌های تماشایی از جمله برج خلیفه، بلندترین ساختمان جهان است؛ عکس از افرح خوری (Afrah Khouri)}

طراحی مدرن و جسورانه

استخراج نفت و رونق این صنعت منجر به پیشرفت و جهش تند و ناگهانی در دهه ۱۹۷۰ و ساخت اولین آسمان‌خراش ۳۹ طبقه دبی بنام مرکز تجارت جهانی دبی شد؛ اما در حقیقت در اواخر دهه ۱۹۹۰ بود که طراحی‌های ماجراجویانه شروع به رشد کردند. برج العرب مثال‌زدنی به‌شکل یک کشتی عربی با بادبان‌های باز، در واقع شروع اتفاق‌های تازه در دبی بود. امروز، منظره شهری دبی با وجود بلندترین ساختمان جهان (برج خلیفه) بر فراز دیگر آسمان‌خراش‌ها، چشم‌انداز حیرت‌انگیزی دارد.

_{برج خلیفه بر فراز مرکز شهر دبی؛ عکس از اندرو مونگومری (Andrew Mongomery)}

با خودرو در جاده شیخ زاید رانندگی کنید تا تعداد زیادی از شگفتی‌های معماری قوس‌دار از جنس شیشه و آهن با طراحی‌های بادبانی، برج‌های خمیده، گنبدهای گلبرگی شکل و ساختمان‌های نوظهور مبتکرانه براق را ببینید.

خط افق متنوع دبی از نظر بصری واقعا تماشایی است؛ اما عمارت‌های شیشه‌ای مرتفع در یک کشور بیابانی به‌معنای هزینه‌های گزاف خنک‌سازی است. با وجودی که مصالح مقاوم در برابر گرما با پیشرفته‌ترین تکنولوژی، در دسترس و قابل استفاده در طراحی‌های جدید هستند؛ اما هم‌اکنون شاهد تغییرهایی در جهت ساخت اقامتگاه‌ها و استراحتگاه‌هایی به سبک سنتی عربی در دبی هستیم.

اقامتگاه «وان اند انلی رویال میراژ» (One&Only Royal Mirage) درست شبیه به یک قصر مراکشی ساخته شده است، در حالی که هتل خاص و منحصر‌به‌فرد «مدینات جمیره» (Madinat Jumeirah) با بادگیرهای مرتفع مجزا، بازار حیاط‌دار مرکزی، کانال‌ها و مسیرهای سنتی، منعکس‌کننده معماری سنتی امارات متحده عربی هستند.

دبی،‌ شهری برای عاشق خرید است؛ بنابراین موضوع معماری شهری باید کاملا با مراکز خرید آن سازگار باشد. «مرکز خرید مرچاتو» (Mercato Shopping Mall) در سال ۲۰۰۲ با طراحی مدیترانه‌ای و معماری سبک رنسانس، پیشگام مال‌های بزرگ در دبی بود. البته باید بدانید که هر مگامال در دبی دارای موضوعی است که شما را به کشور، زمان و جوی متفاوت می‌برد.

اگر مایل هستید با تور به دبی سفر کنید، می‌توانید برای پیدا کردن تور دبی ارزان از کجارو کمک بگیرید. با چند کلیک می‌توانید فهرستی از تورهای متنوع ده‌ها آژانس معتبر گردشگری را ببینید، قیمت‌ها را مقایسه کنید و در نهایت بهترین و ارزان‌ترین تور دبی را انتخاب کنید.