راز مومیایی‌هایی ۲ هزار سال قدیمی‌تر از مصری‌ها
در آغاز قرن بیستم، مومیایی‌هایی در صحرای آتاکاما شیلی، یکی از خشک‌ترین نقاط جهان، کشف شد که حیرت بسیاری را به‌دنبال داشت. این مومیایی‌های باستانی هزاران سال قدیمی‌تر از مومیایی‌های معروف مصری‌ها بودند.
باستان‌شناسان با این اکتشاف دریافتند که قوم «چینچورو» (Chinchorro) مردگان خود را ۷,۰۰۰ سال پیش مومیایی می‌کردند. بقایای صدها تن از این قوم که از حدود سال ۵۴۵۰ تا ۸۹۰ پیش از میلاد در ساحل اقیانوس آرام زندگی می‌کردند، در مناطق آریکا و پاریناکوتا کشف شده است.
اولین مومیایی چینچورو در سال ۱۹۱۷ توسط «مکس اوله» (Max Uhle)، باستان‌شناس آلمانی، کشف شد؛ نخستین مومیایی‌های کشف شده شبیه به مجسمه‌هایی بودند که با گل سیاه پخته نشده، پوشیده شده بودند.
در سال ۲۰۲۱ این گورستان‌ها به‌دلیل ارزش باستانی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شدند. باستان‌شناسان دریافتند که اهالی این قبیله تمامی مردگان را مومیایی می‌کردند؛ برخلاف مصری‌ها که سنت مومیایی کردن در میان آن‌ها فقط برای بزرگان رواج داشت.
نکته خاص دیگر روش مرموز مومیایی کردن نوزادان مرده است؛ در این مومیایی‌ها اعضای داخلی بدن بیرون آورده شده، استخوان‌ها را تمیز کرده‌اند، پوست را پر کردن، دوخته و کلاه گیس و ماسک‌های خاکی برای آن‌ها گذاشته‌اند. این فرایند شامل کندن پوست و اندام‌ها، دوختن پوست و پیچیدن بدن در موادی مانند نی و پوست شیر دریایی بوده است. مومیایی‌ها سپس در صحرا دفن شدند، با این امید که آب‌وهوای خشک آن‌ها را برای همیشه حفظ کند.
محققان معتقدند که به‌دلیل سطح بالای آرسنیک در آب منطقه که شواهد آن تا امروز پا برجاست، اهالی این قوم با مشکلاتی از قبیل تولد نوزادهای نارس، مرده‌زایی، سقط جنین طبیعی و مرگ‌ومیر بیشتر نوزادان روبه‌رو بودند. کارشناسان بر این باورند که آیین مومیایی و نگهداری از مردگان در قوم چینچورو با مومیایی نوزادان آغاز شده و راهی برای ابراز اندوه بوده که بعدتر برای سایر مردگان نیز به کار گرفته شده است.
تاکنون صدها مومیایی از جمله مومیایی‌های نوزادان و کودکان کشف شده است. گفتنی است که تغییرات اقلیمی این گورهای باستانی را تهدید می‌کند؛ زیرا با این تغییرات اجساد در معرض مواد و عناصری قرار می‌گیرند که تا پیش از این از آن‌ها مصون بوده‌اند.
تلاش‌هایی برای بازیابی و حفظ مومیایی‌ها، از جمله ساخت یک موزه جدید در نزدیکی آریکا برای حفاظت بیشتر و بهتر، در حال انجام است.