رونق فروش انواع فلزیاب و گنج‌یاب در فضای مجازی
خریدوفروش فلزیاب برای حفاری غیرمجاز به‌طور آزادانه در فضای مجازی جریان دارد.
انواع و اقسام دستگاه‌ها و ادوات حفاری‌های غیرمجاز با عنوان دستگاه گنج‌یاب، فلزیاب، طلایاب و حتی معدن‌یاب به‌راحتی در فضای مجازی در حال خریدوفروش است. مجموعه‌ای از صفحات و سایت‌ها در فضای وب به‌صورت گسترده در حال فروش فلزیاب در انواع مختلف هستند. عاملان فروش فلزیاب در شبکه‌های اجتماعی نیز حضور پر رنگ و پر رونقی دارند و گاهی یک فروشنده با چندین صفحه در شبکه‌های اجتماعی در حال خریدوفروش است.
بازار دست دوم هم برای خریدوفروش فلزیاب رونق دارد. عجیب است که جویندگان گنج انگار پس از پولدار شدن یک شبه، دستگاه‌های چند میلیونی خود را در بازار دست‌دوم‌فروشی این محصول ارائه می‌کنند.
بیشتر پلتفرم‌های خریدوفروش آنلاین البته در اقدامی ارزشمند از پذیرش هرگونه آگهی با موضوع فلزیاب خودداری می‌کنند؛ اما دنیای بی‌انتهای وب همیشه جایی برای خلافکاران و سودجویان دارد.
خریدوفروش آزادانه فلزیاب در فضای مجازی
تمامی فلزیاب‌هایی که این روزها در فضای مجازی تبلیغ و فروخته می‌شود به دست حفاران غیرمجاز می‌رسد تا محوطه‌ها و بناهای تاریخی و باستانی با آن‌ها کنکاش و شخم زده شود. نگاهی به اخبار بازداشت حفاران غیرمجاز نشان می‌دهد که فلزیاب نقش مهمی در حفاری غیرمجاز دارد. با وجود قانون مشخص در زمینه خریدوفروش فلزیاب و ممنوعیت تبلیغ و فروش، فعالان آن آزادانه در حال کار هستند تا زمینه‌ساز قاچاق و تخریب تاریخ شوند.
آموزش گنج‌یابی توسط فروشندگان فلزیاب
برخی معتقد هستند که فلزیاب به‌دلیل کاربردهای مختلف در عرصه‌های صنعتی در بازار وجود دارد، با این وجود بررسی کجارو نشان می‌دهد عمده فروشندگان فلزیاب در فضای مجازی، در کنار فروش فلزیاب، به آموزش گنج‌یابی نیز مشغول هستند. این فروشندگان در قالب مطلب، جزوه، ویدیو و پادکست به آموزش راه و روش‌های حفاری غیرمجاز می‌پردازند و به علاقه‌مندان ضمن آموزش، فلزیاب می‌فروشند.
ضوابط قانونی برای خریدوفروش فلزیاب
قانون تا حدود زیادی تکلیف فلزیاب را مشخص کرده است. در اواخر دهه هفتاد قانون «ضرورت اخذ مجوز برای ساخت، خریدوفروش، نگهداری و تبلیغ» در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. ماده واحده این قانون به‌طور صریح می‌گوید:
ساخت، خریدوفروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده از هرگونه دستگاه فلزیاب و همچنین ورود آن به کشور، منوط به اخذ مجوز از سازمان میراث فرهنگی کشور است.
تبصره دوم این قانون درباره تخلف با فلزیاب می‌گوید:
متخلفان از مفاد این قانون به ضبط و مصادره دستگاه مذکور محکوم می‌شوند. چنانچه دستگاه فوق در حفاری غیرمجاز به قصد کشف اموال فرهنگی - تاریخی مورد استفاده قرار گیرد، علاوه بر مجازات فوق، مرتکب به یک سال تا سه سال حبس مجازات مقرر در ماده ۵۶۲ قانون‌مجازات اسلامی، مصوب ۱۳۷۵٫۳٫۲، محکوم می‌شود.
این قانون به‌طور مشخص وظیفه‌ای را برای وزارتخانه میراث فرهنگی مشخص کرده است. اکنون باید پرسید کدام بخش وزارتخانه مسئولیت اجرای این قانون را بر عهده دارد؛ چطور بعد از گذشت بیش از دو دهه و گسترش فروش فلزیاب، این وزارتخانه به موضوع فلزیاب‌ها به‌طور ریشه‌ای و جدی ورود نکرده است؟
اگر مدیران ارشد وزارت میراث فرهنگی با استناد به این قانون، ساختاری برای رصد بازار فلزیاب راه‌اندازی کنند، دیگر فشار برخورد با این موضوع بر شانه‌های یگان حفاظت میراث فرهنگی نخواهد بود؛ یگانی که هیچ هزینه‌ای برای تقویت آن نیز نمی‌شود؛ اما همچنان میراث‌بانان آن همچنان با کمترین امکانات تلاش می‌کنند تا مانع سرقت و تخریب محوطه‌ها و آثار تاریخی و باستانی ایران شوند.
آموزش ترفندهای لازم هنگام بازداشت با فلزیاب!
یکی از فعالان حاشیه‌ساز حوزه گنج‌یابی که به‌رغم یک بار بازداشت، همچنان آزادانه به فعالیت گسترده خود در فضای مجازی ادامه می‌دهد، مدتی پیش در ویدیویی، ترفندهای خلاصی از ضوابط قانونی هنگام بازداشت با فلزیاب را آموزش داده است. او در این ویدیو به صراحت می‌گوید:
ابتدا در زمان بازداشت هیچ برگه‌ای را امضا نکنید. مورد دوم هم این است که فلزیاب خود را معدن‌یاب معرفی کنید. مورد سوم هم باید در صنعت و معدن یک آشنا پیدا کنید؛ چون برای کارشناسی، سیستم شما به صنعت و معدن داده می‌شود و آشنا باید پیدا کنید تا بهش پول بدهید و او دستگاه شما را معدن‌یاب معرفی کند. اگر آنجا اعلام کنند که سیستم معدن‌یاب و دارای مجوز است نه سیستم از دست می‌رود و نه متحمل هزینه می‌شوید.
این توصیه‌ها برای دور زدن قانون در حالی رخ می‌دهد که فرد ذکر شده پیش از این نیز در ویدیویی، حفاران غیرمجاز را تشویق به زد و خورد با پیمانکاران پروژه‌های عمرانی کرده بود. این اتفاق در حالی است که برخی از جرایم در فضای مجازی با برخورد سریع و قاطع روبه‌رو می‌شوند؛ اما به نظر می‌رسد نهادی متولی پیگیری جرایم گنج‌یابی نیست.
گنج واقعی در جیب کلاهبرداران فلزیاب فروش
ماجراجویی برای پیدا کردن گنج و پولدار شدن هر چند هنوز باعث نشده کسی راه صد ساله را یک شبه طی کند؛ اما تا دلتان بخواهد پول به جیب کلاهبرداران ریخته است. بازار غیرقانونی خریدوفروش فلزیاب باعث شده که کلاهبرداران از طمع حفاران غیرمجاز استفاده کنند و با ارائه دستگاه‌هایی که هیچ کارکردی ندارند، پول‌های هنگفت به جیب بزنند. در واقع سودای گنج پیدا کردن، که این روزها بسیاری در فضای مجازی به آن دامن می‌زنند، جیب مافیای فروش گنج‌یاب و فلزیاب را هرروز پرپول‌تر می‌کند.
ماجرای کلاهبرداری در فروش فلزیاب به‌قدری گسترده است که اگر سری به صفحه‌های آموزش گنج‌یابی بزنید با مطالب مختلفی برای جلوگیری از کلاهبرداری فلزیاب فروش‌ها مواجه می‌شوید. موضوع جالب این است که صفحه‌های آموزش گنج‌یابی، خودشان عامل فروش فلزیاب هستند و در واقع به نظر می‌رسد مخاطبان این ماجرا در دام چیزی شبیه شبکه کلاهبرداری قرار دارند. شبکه‌ای که با بهره‌گیری از طمع پیدا کردن گنج، پول از افراد دریافت کرده و ساده‌لوحان را به بهانه‌های مختلف بین خود پاسکاری می‌کنند.
پازل ماجرا را از دور کمی بهتر می‌توان دید؛ عده‌ای با سواستفاده از وضعیت اقتصادی روایت‌های گنج پیدا کردن را در فضای مجازی طرح و برجسته می‌کنند؛ عده‌ای دیگر از این فرصت برای به اصطلاح «کارشناسی» پول به جیب می‌زنند؛ فلزیاب فروش‌ها ضلع دیگر همدست این بازی هستند و در نهایت بازار کلاهبرداری فروش دفینه و زیرخاکی و شراکت در آن مطرح است.
هر چند احتمالا دستی در کار تنظیم چنین شبکه‌ای در کار نباشد اما نگاه جامع به وضعیت این بازار، حاکی از وجود کلاهبرداران گسترده و مال‌باخته‌های متعدد است؛ مال‌باختگانی که همه آن‌ها به‌دلیل ترس از برخورد احتمالی قانون، از پیگیری کلاهبرداری نیز منصرف می‌شوند. عده‌ای دیگر نیز همراه این ادوات، بازداشت شده و باید مجازات‌های قانونی را تحمل کنند.
این ماجرا تنها یک سوی بازار غیرقانونی دفینه و گنج در ایران است؛ کجارو در گزارش‌های آتی به زوایای دیگر این ماجرا خواهد پرداخت.
دیدگاه