توقف فروش بلیط چارتری، دامنگیر گردشگران و کیش‌وندان

به‌دنبال مشکلات موجود در پیدا کردن و خرید بلیط هواپیما و قیمت‌های بالاتر از نرخ مصوب که به‌صورت چارتری به فروش می‌رفت، مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی، از سازمان هواپیمایی کشوری خواست ترتیبی اتخاذ کند که پروازهای چارتری تا اطلاع ثانوی لغو شود و آرامش به بازار بلیط هواپیما برگردد. با هدف کنترل قیمت بلیط هواپیما، فروش پروازهای چارتری از دهم مرداد ماه تا پایان شهریور ۱۴۰۲ لغو شد؛ اما آن‌طور که فعالان اقتصادی کیش می‌گویند، این امر موجب کاهش ورود مسافر به این جزیره شده و در حکم مرگ تدریجی گردشگری کیش است.

مدیرعامل جامعه بازاریان و بازرگانان کیش معتقد است حذف پروازهای چارتری، یک تراژدی غم انگیز برای مناطق گردشگری است و ابراز امیدواری کرده که مناطقی همچون کیش از این تصمیم مستثنی شوند.

چالش کنونی در واقع دو سو دارد؛ از سویی، در صورت برقراری پرواز چارتری، کم شدن و گران شدن بلیط‌های سیستمی مشکل‌آفرین می‌شود و از سوی دیگر، لغو فروش بلیط چارتری باعث کاهش فروش تور شده و به مناطق گردشگر-محوری مثل کیش آسیب می‌زند.

علت مخالفت با پروازهای چارتری

بعد از دستور وزیر راه‌وشهرسازی، سازمان هواپیمایی کشور بخشنامه‌ای را به شرکت‌های هواپیمایی و دفاتر فروش بلیط ابلاغ کرد و از روز ۱۰ مرداد فروش بلیط چارتر هواپیما تا پایان شهریور ممنوع اعلام شد.

مخالفان فروش بلیط چارتری معتقدند با حذف فروش بلیط چارتر هواپیما، در قدم اول شرکت‌های چارترکننده از رانتی که در اختیارشان قرار می‌گرفت، محروم می‌شوند و در مرحله بعد، امکان تخلف و تقلب‌هایی که باعث نارضایتی مسافران می‌شود نیز از میان می‌رود.

موافقان لغو پروازهای چارتری همچنین بر این نظرند که با قانون جدید، سازمان هواپیمایی می‌تواند کنترل بیشتری روی قیمت بلیط هواپیما داشته باشد و مانع گران‌فروشی یا در دسترس نبودن بلیط هواپیما در بازار شود. این گروه معتقدند که ممنوعیت فروش بلیط چارتر، امکان تقلب و کلاهبرداری و تغییر ساعت پرواز و دور زدن جریمه توسط شرکت‌های چارترکننده را به حداقل می‌رساند.

چالش لغو بلیط چارتری برای گردشگری کیش

لغو فروش بلیط چارتری از سوی کیش‌وندان و فعالان گردشگری و اقتصادی کیش با انتقادهای گسترده‌ای روبه‌رو بوده است و به تبعات منفی این اقدام، نقدهایی وارد شده است.

مهدی اطیابی، فعال اقتصادی کیش، در پاسخ به این پرسش که «لغو پروازهای چارتری چه تاثیری بر گردشگری در جزیره کیش دارد؟» به خبرنگار کجارو گفت:

با توجه به اینکه جزیره کیش یک جزیره گردشگر-محور و دارای ۵۳ هتل فعال است، در نتیجه ورود گردشگر به جزیره با تور انجام می‌شود. می‌توان گفت حدود ۹۰ درصد مسافرانی که کیش را به‌عنوان مقصد گردشگری خود انتخاب می‌کنند سفر خود را با تور انجام می‌دهند.

وی افزود:

توجه داشته باشید که دفاتر گردشگری که تور می‌فروشند و چارترکننده‌ها غالبا با هتل‌ها قرارداد دارند و برحسب صندلی چارتری که در اختیار می‌گیرند تور کیش را می‌فروشند. در نتیجه زمانی که بلیط چارتری در دسترس نباشد، چارترکننده نمی‌تواند تور روی جزیره کیش بفروشد. دفاتر گردشگری اگر بخواهند با هتل برای ۲۰۰، ۴۰۰ یا ۶۰۰ تخت قراداد ببندن، مستلزم آن است که پرواز وجود داشته باشد. می‌خواهم بگویم عملا این امکان وجود ندارد که تور فروخته شود بدون آنکه بلیط هواپیما موجود باشد و از قبل تهیه و رزرو باشد. به همین دلیل ارائه‌دهندگان تور، اول بلیط هواپیما را چارتر می‌کنند و اگر هم صندلی اضافه آمد آن را از طریق سایت‌های آنلاین فروش بلیط به‌صورت لحظه آخری می‌فروشند.

این فعال اقتصادی کیش خاطر نشان کرد:

در نظر داشته باشید که بسیاری از چارترکننده‌های جزیره کیش خودشان هتلدار نیز هستند و به همین علت سازوکار را به‌گونه‌ای ترتیب داده‌اند که در ایام پیک گردشگری مثل عید نوروز اگر تور بخرید برایتان به‌صرفه‌تر است و حتی بسیاری از کیش‌وندان در ایام پیک گردشگری برای سفر به جزیره به‌جای خرید پرواز، تور می‌خریدند، چون هزینه تور ارزان‌تر تمام می‌شد.

اطیابی در پاسخ به این پرسش که «اگر بلیط چارتری به مقصد کیش در دسترس نباشد چه پیامدهایی برای فعالان گردشگری و اقتصادی جزیره ایجاد می‌شود؟» به خبرنگار کجارو گفت:

با توجه به شرایطی که توضیح دادم، اگر بلیط چارتری در جزیره کیش وجود نداشته باشد قطعا چارترکننده، هتل را رزرو نمی‌کند و به میزانی که امکان خرید بلیط دارد هتل رزرو می‌کند؛ این امر در نهایت باعث می‌شود که ورود گردشگر به جزیره کیش یک پنجم شود و قطعا روی تمام کسب و کارهای جزیره کیش تاثیر منفی می‌گذارد.

البته باید در نظر داشت که اکنون در فصل گرم سال و در ایام محرم و صفر به سر می‌بریم و خواه ناخواه شهرهایی نظیر کیش در فصل کم مسافر به سر می‌برند و نمی‌توان لزوما کم شدن تعداد گردشگران را به لغو پروازهای چارتری ارتباط داد.

اطیابی در پاسخ به این پرسش که «آیا لغو پرواز چارتری در همین مدت اخیر تاثیری بر کسب‌و‌کارها و گردشگری کیش داشته است یا خیر؟» گفت:

صد در صد؛ البته با توجه به این شرایط، بسیاری از چارترکننده‌ها از قبل بلیط‌هایشان را خریده بودند، به نظرم این اتفاق ۱۰ تا ۲۰ روز دیگر بیشتر تاثیرات (منفی) و شوک خودش را در جزیره کیش نشان می‌دهد. با این وجود تاثیرات منفی لغو پروازهای چارتری حتی همین الان هم تا حدودی مشخص است؛ یعنی اگر شما به رستوران‌ها، بازارها و هتل‌های کیش سر بزنید متوجه می‌شوید که الان واقعا ورود مسافر به جزیره کم شده است.

اگر بخواهیم نگاهی ریشه‌ای به مشکلات امروز در زمینه بلیط چارتری داشته باشیم متوجه می‌شویم که این مشکل به چالش‌های صنعت هوایی از جمله کمبود هواپیما در ناوگان هواپیمایی کشور برمی‌گردد. شاید اگر تعداد کافی هواپیما برای پروازها وجود داشته باشد، مشکل اصلی حل شده و متقاضیان پرواز سیستمی امکان خرید بلیط مورد نظر خود را در زمان مطلوب و با قیمت مناسب خواهند داشت.

امروز به‌دلیل کمبودهای موجود در ناوگان هوایی و وجود تحریم‌ها علیه صنعت هوایی کشور، تعداد پروازهای داخلی بسیار محدود است و این ظرفیت محدودی که برای پروازهای داخلی وجود دارد پاسخگوی نیاز و تقاضای مردم و بازار نیست. در چنین شرایطی، شاید پرداختن به راهکارهای هوشمندانه زیرساختی، گزینه بهتری به‌جای لغو پروازهای چارتری و آسیب رساندن به مناطق گردشگر-محور به نظر می‌رسد.

نظر شما در خصوص وضعیت صنعت هوایی ایران چیست؟ فکر می‌کنید لغو یا برقرار کردن پروازهای چارتری چه تاثیری بر مناطق گردشگر محوری نظیر کیش دارد؟