سفر با کمپر؛ از آرزو تا واقعیت

مشکلات و چالش‌های قانونی کمپرها بسیار است و آن‌طور که فعالان این حوزه می‌گویند شاید ۹۹ درصد کمپرسوارها حتی کارت کمپر نداشته باشند و آنچه سبب تداوم فعالیت آن‌ها شده، عشق آنان به سفر در کنار همراهی پلیس راهور است.

اولین مشکل کمپرها خریدوفروش خودروهایشان است. اگر صاحب خودرویی مسافرتی همچون مینی‌بوس یا ون که تبدیل به کمپر شده قصد فروش خودرویش را داشته باشد، ابتدا باید تمام تجهیزات مربوط به کمپر را درآورد، صندلی‌ها را نصب کند و بعد اقدام به فروش خودرویش کند.

 قانون‌گذاری فاقد انعطاف در خصوص کمپرها باعث شده که کمپردارها در سفرهایشان همواره با ترس توقیف خودرو به‌دلیل تغییر کاربری و مواردی از این دست روبه‌رو باشند.

شروط سخت تغییر کاربری کمپرها

در حال حاضر چنانچه کسی بخواهد خودرویی را به‌شکل قانونی تغییر کاربری دهد و به کمپر تبدیل کند در مرحله اول، خودرو به یک شرکت تغییر کاربری معرفی می‌شود. چیزی حدود ۱۲۰ شرکت در زمینه تغییر کاربری فعالیت دارند که شاید هفت مورد آن‌ها در زمینه تغییر کاربری به کمپر اجازه فعالیت دارند.

لیست شرکت‌های مجاز به تغییر کاربری در وزارت صنعت و معدن وجود دارد. آن‌طور که یکی از کمپربازها می‌گوید این هفت شرکت مجاز هزینه‌های بسیار بالایی را برای تغییر کاربری به کمپر درخواست می‌کنند که به‌هیچ‌عنوان به‌صرفه نیست.

زمانی که تجهیز تمام شد، شرکت مجاز، نامه‌ای را به شرکت‌های تابع استاندارد ارسال می‌کند. در این مرحله یکی از شرکت‌های تابعه استاندارد در مورد نحوه عبور شیلنگ گاز، سیم برق و موارد دیگر نظر می‌دهد.  پس از تایید استاندارد، متقاضی تغییر کاربری خودرو به کمپر باید با همراه داشتن تاییدیه مربوطه، به وزارت صمت برود و معرفی‌نامه بگیرد و با این معرفی‌نامه به تعویض پلاک برود. در این مرحله، سرانجام خودرو تغییر کاربری پیدا می‌کند؛ نکته اما اینجا است که این قانون صرفا در مورد خودروهای باری است و خودروهای مسافرتی نظیر مینی‌بوس و ون را شامل نمی‌شود.

«سوری» یکی از کمپرسوارهایی است که یک خودروی ون را تجهیز و تبدیل به کمپر کرده است. از او پرسیدیم «آیا کسی که خودرویی مسافرتی نظیر ون را تبدیل به کمپر کرده و پلاک خودروی زرد (پلاک خودروهای عمومی) دارد، می‌تواند به‌راحتی خودروی خود را به پلاک سفید (عمومی) تبدیل کند؟» سوری دراین‌باره گفت:

آن‌طور که شنیده‌ام در خصوص این مورد سختگیری‌هایی وجود دارد. در خصوص خودروی من که A36 است باید بگویم که کارت کمپر به هیچ عنوان به آن نمی‌دهند. یعنی می‌گویند موقع شماره‌گذاری حتما باید صندلی‌های مسافران نصب باشد تا اجازه تعویض پلاک صادر شود؛ اما تاکنون پلیس در خصوص تغییراتی که در خودرویم ایجاد و آن را به کمپر تبدیل کرده‌ام، ایرادی نگرفته است.

محمدعلی عرفانی، مدیر حوزه اتومبیل‌رانی کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی، در خصوص این چالش به خبرنگار کجارو گفت:

برخی از کمپرها پلاک سفید هستند و آنهایی که پلاک سفید دارند تجهیز شده و به راهبر مراجعه کرده و تاییدیه می‌گیرند و کارت خودرو تبدیل به کمپر و کاروان می‌شود؛ با این وجود، بخش عمده کمپر و کاروان‌های موجود در کشور پلاک زرد دارند؛ یعنی کاربری آن‌ها کامیونت، ون یا مینی‌بوس بوده است؛ بنابراین کارت خودروی این‌ها، کارت کمپر نیست و خود فرد خودروی مینی‌بوس یا ون را به‌عنوان یک کمپر یا کاروان تجهیز کرده‌ است. در واقع از یک خودروی مسافرتی برای امر گردشگری استفاده شده و با خودرو بار یا مسافر جابه‌جا نمی‌شود. به همین دلیل موضوع تغییر کاربری در خصوص این خودروها به وجود می‌آید.

وی افزود:

تغییر کاربری یک پروسه‌ای دارد که زمانبر است و یک جاهایی موضوعاتی در خصوصش پیش می‌آید و نیاز به اسنادی مثل گواهی نوسازی خودرو وجود دارد. در مواردی نیز لازم است شرکت مادر یا کمپانی تولید کننده بخواهد گواهی بدهد که این خودرو امکان و توان تعریف کاربری جدید را دارد؛ اما به خاطر مسائل مرتبط با تحریم‌ها امکان انجام این موارد وجود ندارد؛ بنابراین تغییر کاربری اتفاق می‌افتد؛ اما نمی‌توانند تغییر کاربری را اعمال کنند.

عرفانی در پاسخ به این پرسش که «آیا این امکان وجود ندارد که هماهنگی‌هایی با مراجع مربوطه برای حل این مشکل صورت گیرد؟» به خبرنگار کجارو گفت:

در حال حاضر پلیس راهور خیلی با کانون اتومبیل‌رانی تعامل دارد و در برنامه‌های گروهی و کاروان‌ها و تورهای گردشگری همراهی و مساعدت کرده و مجوز صادر می‌کند. به این ترتیب کمپرهای دارای تغییر کاربری در طی زمانی که در حال انجام تور گردشگری هستند تردد می‌کنند؛ بنابراین این مساعدت و همکاری وجود دارد؛ اما فعالان این حوزه درخواستشان این است که پلاک خودروهایشان تغییر کند. برای تحقق این درخواست یکسری موانع قانونی وجود دارد که این موانع قانونی نیز در دست بررسی است و مذاکراتی شده و دارد پیگیری می‌شود که مشکلات این حوزه مرتفع شود؛ اما این یک فرایند زمانبر است.

_{گردهمایی کمپرها و کاروان‌ها در برج میلاد؛ منبع عکس: کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی؛ عکاس: نامشخص}

مشکلات بیمه‌ای کمپرها

یکی از مشکلات ریشه‌دار کمپربازها که سال‌ها است تداوم دارد مسئله چالش‌های بیمه‌ای آن‌ها است. سوری که سال‌ها است از یک خودروی کمپر که خودش تجهیز کرده استفاده می‌کند، در خصوص چالش‌های بیمه‌ای خودرویش گفت:

بیمه را برای خودروی من برای ۱۱ نفر حساب می‌کنند. در واقع برای محاسبه بیمه به کارت خودرو و ظرفیت تعیین‌شده نگاه می‌کنند. در حال حاضر این امکان وجود ندارد که تعداد افراد بیمه شده را کاهش بدهم؛ چون در آن صورت نیاز به «تغییر وضعیت» وجود دارد که فعلا قبول نمی‌کنند انجام شود.

عرفانی، مدیر حوزه اتومبیل‌رانی کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی، در خصوص مشکلات بیمه‌ای کمپرها به خبرنگار کجارو گفت:

مشکل بیمه نیز به مسئله کاربری بر می‌گردد یعنی تا زمانی که مسئله کاربری حل نشود، مابقی مسائل غیرقابل حل است. فرض کنید خودرو پیش از تبدیل به کمپر مینی‌بوس بوده و ۱۲ نفر ظرفیت داشته است؛ بنابراین چون در کارت خودرو «مینی‌بوس» نوشته شده است باید بیمه را بر اساس ۱۲ نفر سرنشین مینی‌بوس پرداخت کنند. این در حالی است که بعد از آنکه خودرو برای گردشگری تجهیز شده است کلا دو نفر ظرفیت دارد؛ اما چون کارت خودرو مربوط به کاربری مینی‌بوس است، هزینه نیز بر همین اساس محاسبه می‌شود.

وی در پاسخ به این پرسش که «به کسانی که قصد خرید کمپر را دارند چه توصیه‌ای می‌کند تا به مشکل نخورند؟» گفت:

کانون اتومبیل‌رانی این امکان را ندارد که در این خصوص پیشنهادی ارائه دهد، علت نیز آن است که یک چنین جایگاهی نداریم. کانون اتومبیل‌رانی صرفا یک ارگان خدماتی است و تمام سعی مجموعه بر این است که یک سری از مشکلات دوستان را تسهیل کنم.

تا پیش از این، کمپرهای پلاک زرد امکان خروج از کشور را نداشتند که با تعاملاتی که با وزارت راه شد، به‌صورت موردی طبق توافقاتی که اتفاق افتاده و پس از انجام مکاتبات مربوطه امکان خروج و ورود آن‌ها مهیا شده است؛ بنابراین خودروها تحت این شرایط می‌توانند سفرهای خارج از کشور نیز بروند اما اینکه کلا این موضوعات بخواهد مرتفع شود لازمه‌اش این است که تغییر کاربری اتفاق بیفتد که آن هم در دست بررسی و هماهنگی‌های بین دستگاهی است.

چالش با سازمان استاندارد برای تایید کمپرها

برخی از کمپرداران می‌گویند هزینه‌های بالایی که سازمان استاندارد برای بررسی خودرو طلب می‌کند، مانع انجام فرایند تغییر کاربری خودروهای کمپر پلاک زرد می‌شود.

عرفانی، مدیر حوزه اتومبیل‌رانی کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی، در این خصوص به خبرنگار کجارو گفت:

چنین چیزی نیست. سازمان استاندارد یک سری استانداردها دارد و این خودروهایی نیز که الان کاربری می‌گیرند، توسط کسانی تجهیز می‌شوند که خودروهای دیگر را نیز تجهیز می‌کنند؛ بنابراین بحث این نیست و بحث مربوط به تغییر کاربری است.

وی در پاسخ به این پرسش که «آيا منظور شما این است که حتی اگر استانداردها را رعایت کرده باشند ممکن است نتوانند تغییر کاربری بگیرند» به خبرنگار کجارو گفت:

دقیقا! مگر آنکه خودروهایی که الان وجود دارند، به تاییدیه استاندارد و راهور برسند و بتوانند کارت کمپر دریافت کنند. در حال حاضر در کشور فقط دو مدل خودرو این شرایط را دارند که به‌دلیل آنکه تبلیغات می‌شود، نمی‌توانم اسم آن‌ها را اعلام کنم.

با توجه به مشکلات ریز و درشت کمپربازها در ایران، لازم است که نهادهای قانون‌گذار و ذی‌نفع از مجلس گرفته تا پلیس راهور، بیمه و استاندارد، دور یک میز نشسته و با بررسی همه‌جانبه مشکلات یک بار برای همیشه مشکلات این حوزه را مرتفع کنند.

فراموش نکنیم که انجام سفر ارزان همواره وعده دولت بوده، پس اگر دولت به‌دنبال عمل به این وعده است باید در نظر داشته باشد که کمپرها یکی از مهمترین زیرساخت‌های لازم برای شکل‌گیری سفرهای ارزان و در دسترس برای خانواده‌ها هستند و لازم است که به دادشان برسد.