انواع شربت ایرانی برای پذیرایی که می‌توانید در خانه تهیه کنید
پذیرایی با یک لیوان شربت لذیذ و گوارای خانگی در روزهای عید، برای همه لذت‌بخش است؛ پس با ما همراه باشید و لذیذترین شربت‌های ایرانی را درست کنید.
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۹/۰۷/۰۸ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۲/۰۴/۰۵ به‌روزرسانی شده است.
از انواع شربت برای پذیرایی می‌توان به شربت ترخون، شربت بهار نارنج، شربت ریواس، شربت زنجبیل، شربت بیدمشک، شربت زعفران، شربت سکنجبین، شربت آلبالو، شربت خاکشیر، شربت تخم شربتی، شربت آبلیمو، شربت نعنا و شربت افرا اشاره کرد.
از گذشته‌های دور در ایران رسم بر این بوده است که از مهمانان، به‌خصوص در روزهای گرم سال با شربت خانگی پذیرایی شود. این نوشیدنی های خوشمزه ایرانی علاوه بر رفع عطش، دارای خواص بی‌شماری هستند. همچنین با فرارسیدن سال نو و ایام نوروز، خانواده‌ها تمام تلاش خود را به کار می‌بندند که با بهترین و خوشمزه‌ترین خوراکی‌ها و نوشیدنی‌ها از مهمانان خود پذیرایی کنند. اگر به درست کردن شربت های خانگی علاقه‌مند هستید، در این مجموعه با ما همراه شوید تا با طرز تهیه انواع شربت خانگی ساده و مجلسی آشنا شوید.
انواع شربت سنتی ایرانی:
- شربت ترخون
- شربت بهار نارنج
- شربت ریواس
- شربت زنجبیل
- شربت بیدمشک
- شربت زعفران
- شربت سکنجبین
- شربت آلبالو
- شربت خاکشیر
- شربت تخم شربتی
- شربت آبلیمو
- شربت نعنا
- شربت افرا
۱. شربت ترخون
ترخون یکی از سبزی‌های همیشه حاضر در سبزی خوردن است که بسیاری از افراد، علاقه‌ای به خوردن آن ندارند؛ اما با افزودن کمی شکر و آب، می‌توان شربت گوارایی به نام شربت ترخون را آماده کرد که قطعا سلایق بسیاری را راضی خواهد کرد. گیاه ترخون از خانواده گل آفتابگردان است و خاستگاه آن به آسیای میانه و شمالی، قفقاز و خاور دور برمی‌گردد؛ اما در حال حاضر در بیشتر نقاط ایران نیز پرورش داده می‌شود.
شربت ترخون به‌سادگی از ترکیب آب، شکر و چند شاخه ترخون درست می‌شود و با طعمی تند و تیز و عطری فوق‌العاده، شما را متحیر خواهد کرد. شربت ترخون معطر را می‌توان به‌صورت تنها سرو کرد یا به انواع بستنی، چای و آب‌های گازدار افزود. ترخون، منبع غنی آهن، کلسیم، منگنز، پتاسیم، منیزیم و ویتامین‌های A و C است و خواص بی‌شماری از جمله درمان دردهای شکمی و افزایش اشتها، رفع خستگی و آرامش اعصاب، کاهش علائم التهاب و تقویت ایمنی بدن دارد.
۲. شربت بهار نارنج
بهار نارنج، شکوفه درخت نارنج در فصل زیبای بهار است که در فصل پاییز و زمستان، جای خود را به میوه نارنج می‌دهد. از این گیاه، فرآورده‌های بسیاری تولید می‌شود که در میان آن‌ها می‌توان به مربا، عرق، شربت، گیاه تازه، گیاه خشک شده، گیاه پودر شده و چای سیاه اشاره کرد. شربت بهار نارنج یکی از لذیذترین محصولات این گیاه است که با عرق بهار نارنج یا شکوفه‌های بهار نارنج، شکر، آب و آب لیمو درست می‌شود و شما می‌توانید آن را به‌سادگی در خانه درست کنید.
درمان اختلالات دستگاه گوارش، درمان اختلالات خواب، آرامش اعصاب، تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان سردردهای عصبی و میگرن از جمله خواص بی‌شمار شربت بهار نارنج هستند که غنی از انواع ویتامین‌ها مانند B، C و D است. نوشیدن یک لیوان شربت بهار نارنج در روزهای گرم تابستان عطش شما را رفع می‌کند و به شما آرامش می‌بخشد.
افرادی که با طعم تلخی عرق بهار نارنج مشکلی ندارند، می‌توانند برای درست کردن شربت بهار نارنج از این عرق استفاده کنند؛ اما اگر دوست دارید شربت شما شیرین باشد بهتر است شربت را با خود گیاه بهار نارنج درست کنید. برای تهیه یک شربت لذیذتر، عرق بهار نارنج را با عرق بیدمشک، تخم شربتی، عسل، شربت سکنجبین، زعفران دم‌کرده و گلاب مخلوط کنید.
۳. شربت ریواس
شربت ریواس یکی از خوش‌رنگ ترین و لذیذترین شربت های اصیل ایرانی است که خاستگاه آن به شهر نیشابور برمی‌گردد. شربت گوارا و دلچسب ریواس دقیقا همان نوشیدنی خنکی است که در فصول گرم سال به آن نیاز دارید. مواد تشکیل دهنده این شربت خوشمزه، ساقه‌های ریواس، آب و شکر هستند و طرز تهیه آن بسیار ساده است.
ریواس، نوعی گیاه صورتی رنگ است که در طبخ خورش، آبگوشت، اشكنه، سالاد، كوكو، شربت یا حتی لواشک به کار گرفته می‌شود. ریواس، شباهت بسیاری به کرفس دارد و می‌توان آن را به‌صورت خام یا پخته مصرف کرد. جالب است بدانید که ریواس از قرن‌ها قبل از میلاد مسیح در چین، به‌عنوان دارو استفاده می‌شده است و یک گیاه بومی آسیا به شمار می‌آید. از خواص این گیاه بی‌نظیر سرشار از کلسیم، پتاسیم، آنتی‌اکسیدان، فیبر، انواع ویتامین و املاح معدنی، می‌توان به رفع کم‌خونی، بهبود کارکرد روده و برطرف کردن یبوست و اسهال، رفع افسردگی و رفع تشنگی و آسان کردن هضم غذا اشاره کرد.
۴. شربت زنجبیل
شربت زنجبیل یک شربت متفاوت با طعمی تند و تیز است که در ایران و کشورهای آسیای جنوب شرقی از محبوبیت بالایی برخوردار است. زنجبیل، یک نوع ادویه یا گیاه خوراکی است که در تهیه بسیاری از غذاهای آسیایی و خاورمیانه و داروهای گیاهی به کار می‌رود. شربت زنجبیل را می‌توان به‌صورت تنها سرو کرد یا به‌عنوان یک طعم‌دهنده برای انواع چای، دمنوش و حتی قهوه و شکلات داغ، آن را به کار گرفت.
زنجبیل در ایران باستان با نام «ژنگویر» شناخته می‌شد و از ایران و دیگر کشورهای عربی به غرب صادر شد. شربت زنجبیل با زنجبیل تازه، آب، شکر و کمی نمک درست شده و با یخ، آب لیموی تازه، عرق نعنا یا هر عرق دلخواه دیگر و چند برگ نعنا سرو می‌شود. شما می‌توانید این شربت را جایگزین نوشابه کنید و از طعم آن در کنار غذا لذت ببرید.
از خواص شربت زنجبیل می‌توان به درمان درد، درمان استفراغ و حالت تهوع، آرام‌بخش اعصاب، مقابله با استرس و کاهش فشار خون اشاره کرد. شربت زنجبیل با عسل و لیمو یکی از پرطرفدارترین انواع این شربت است که به‌محض مزه کردن، تمام وجودتان را گرم خواهد کرد.
۵. شربت بیدمشک
شربت بیدمشک، یکی از خوش‌طعم‌ترین نوشیدنی های سنتی ایران است که از ترکیب عرق بیدمشک با آب، تخم شربتی، گلاب، خاکشیر، زعفران، شکر، نبات یا عسل درست می‌شود. بیدمشک در ایران، جنوب شرق ترکیه، جنوب شرق قفقاز، عراق، تالش، افغانستان و پاکستان رشد می‌کند و عرق معطر آن از خواص فراوانی بهره‌مند است.
شربت بیدمشک منبع غنی ویتامین های B6، B2، B۱، A، C، E و املاحی چون فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، منیزیم، کلسیم، روی، سلنیوم و مس است و یک نوشیدنی شادی آور، اشتهاآور، مفید برای دستگاه گوارش و مفید برای تقویت حافظه به شمار می‌آید. این شربت خوشمزه، مهمان های شما را مسرور خواهد کرد. یکی از عجیب‌ترین ویژگی‌های این شربت این است که قبل از نوشیدن آن، تنها با به مشام کشیدن عطر بیدمشک، آرام خواهید شد.
شربت بیدمشک را با ترکیبات مختلفی چون زعفران، تخم شربتی یا خاکشیر مخلوط کنید تا نوشیدنی های چشم‌نواز و زیبایی برای سرو در مهمانی مجلسی خود داشته باشید.
۶. شربت زعفران
شربت زعفران با زعفران، گلاب، شکر، آب و عرق دلخواه مانند بیدمشک درست می‌شود. این شربت اصیل ایرانی نشاط‌آور و ضد افسردگی است و به رفع بی‌خوابی کمک بسیاری می‌کند. همان طور که می‌دانید، زعفران از نظر خواص درمانی، یکی از ارزشمندترین ادویه‌های جهان به حساب می‌آید و تاریخچه استفاده از آن به ۳۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد.
ادویه زعفران همواره در طول تاریخ، یکی از گران‌ترین مواد لازم برای آشپزی به شمار می‌آمده است. خاستگاه اصلی و بومی زعفران، آسیای جنوب غربی است، اما در حال حاضر ایران بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران در جهان است. نام زعفران برگرفته از کلمه فارسی «زرپران» به معنی «دارای گل‌های زرد» است.
شربت زعفران، یکی از محبوب‌ترین شربت های نذری به‌خصوص در ماه محرم است که با رنگ و عطر خارق‌العاده‌اش هر ذائقه‌ای را راضی خواهد کرد. پس دست به کار شوید و این شربت گوارا را در خانه درست کنید.
۷. شربت سکنجبین
شربت سکنجبین یکی از بهترین نوشیدنی های سنتی برای رفع عطش در روزهای گرم است. این نوشیدنی به سرعت حرارت بدن را پایین می‌آورد و مانع از گرمازدگی می‌شود. شربت سکنجبین را می‌توان به‌صورت آماده خریداری کرد؛ اما مطمئنا نسخه خانگی آن، طعم و مزه بهتری دارد و سالم‌تر است. طرز تهیه شربت سکنجبین بسیار آسان است و در مدت زمان کوتاهی آماده می‌شود. شربت سکنجبین با شکر، آب، سرکه و نعنا درست می‌شود و معمولا آن را با خیار، عسل، خاکشیر، نعنا، آب لیمو و سرکه سیب مخلوط می‌کنند.
واژه سکنجبین از ترکیب دو کلمه «سرکه» و «انگبین» به وجود آمده است. در روزهای قدیم برای درست کردن سکنجبین، سرکه و عسل را به مقدار معین در هم می‌آمیختند، البته در مناطقی که عسل در دسترس نبود یا گران بود، از شکر برای تهیه شربت سکنجبین استفاده می‌کردند. شربت سکنجبین برای سلامت قلب و باز کردن انسداد عروق، کاهش چربی، قند و فشار خون و جلوگیری از سکته مغزی، رفع تنش‌ها و استرس های روزمره و تسکین دردهایی چون دل‌پیچه، دل درد، نفخ، سكسكه و اسهال بسیار مفید است.
۸. شربت آلبالو
آلبالو یکی از میوه‌های محبوب تابستانی است که فرآورده‌های مختلفی با آن درست می‌شود؛ شربت آلبالو یکی از خوش‌طعم‌ترین این فرآورده‌ها است. یک نوشیدنی لذیذ که می‌توان آن را در روزهای گرم سال به‌تنهایی یا در کنار غذا سرو کرد. این نوشیدنی علاوه بر رنگ و طعم بی‌نظیر، خواص بسیاری دارد که آن را تبدیل به یک نوشیدنی فوق‌العاده برای رفع عطش، به‌خصوص در ماه رمضان می‌کند.
شربت آلبالو را می‌توان با مربای آلبالو یا از آلبالوی تازه تهیه کرد. انواع ویتامین‌های A ،C ،E و گروه ویتامین‌های B از جمله B۱ ،B۲ ،B۶، قند طبیعی، پروتئین، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، منیزیم، پتاسیم، مس، روی، پکتین، آنتی اکسیدان، گوگرد و منگنز، همگی از خواص این نوشیدنی گوارا هستند. همچنین می‌توانید در هنگام سرو شربت آلبالو، چند قطره آب لیموی تازه نیز به آن اضافه کنید تا خاصیت رفع عطش آن چند برابر شود.
۹. شربت خاکشیر
شربت خاکشیر یک نوشیدنی خنک، سنتی و پرطرفدار تابستانی است که از ترکیب آب، دانه‌های خاکشیر، یخ، شکر و گلاب تهیه می‌شود. این شربت از دوران قدیم برای رفع عطش و مقابله با گرمازدگی مصرف داشته است. تاثیرات این گیاه چون کاهش درجه حرارت بدن، تسکین سردرد و رفع بی‌حالی و سرگیجه ناشی از گرما، بلافاصله پس از نوشیدن آن آشکار می‌شود.
شربت خاکشیر، یک نوشیدنی کم‌هزینه است که به سرعت و به آسانی می‌توان آن را آماده کرد، فقط باید در مرحله شست‌و‌شوی خاکشیر دقت لازم را به عمل آورد تا خاکشیر کاملا تمیز و عاری از شن و سنگ‌ریزه باشد. همچنین با افزودن چند قطره گلاب، آب لیمو یا زعفران دم‌کرده، می‌توان طعم و عطر متفاوت و لذتبخشی به این نوشیدنی گوارا بخشید.
۱۰. شربت تخم شربتی
تخم شربتی نوعی گیاهی خودرو بومی هند، فلات ایران و منطقه مدیترانه است که در اوایل فصل بهار در کوهستان‌ها و بیابان‌ها می‌روید. رنگ تخم شربتی، سیاه شفاف است و وقتی در آب ریخته شود، بلافاصله حالتی خمیری، لعاب‌دار و لغزنده پیدا می‌کند. رنگ تخم شربتی در آب، متمایل به خاکستری می‌شود و جویدن آن، زیر دندان، حس خوب و دلنشینی دارد و برای رفع عطش بسیار مفید است. البته این شربت فواید بسیار دیگری نیز دارد.
شربت تخم شربتی از ترکیب آب، تخم شربتی، شکر، گلاب و یخ درست می‌شود. البته به این ترکیب پایه می‌توان افزودنی‌های مختلفی را همچون عرق گیاهان مختلف، عصاره میوه‌های گوناگون و... را اضافه کرد و این شربت را در رنگ‌ها و طعم‌های مختلف آماده کرد. زعفران دم‌کرده غلیظ، یکی از رایج‌ترین افزودنی‌ها به این شربت است.
۱۱. شربت آبلیمو
لیمو میوه‌ای است که خواص فراوانی دارد و برای سلامتی، بسیار مفید است. لیمو به درمان بسیاری از بیماری‌های عفونی، تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش وزن، رفع اسهال و یبوست کمک می‌کند. شربت آبلیمو با طعمی ترش و شیرین، یکی از بهترین نوشیدنی‌هایی است که می‌توان در خانه درست کرد و همراه با غذا یا به‌عنوان عصرانه میل کرد. برای تنوع، می‌توانید شربت آبلیمو را با تخم شربتی، خاکشیر، زعفران یا خیار مخلوط کنید تا یک نوشیدنی مجلسی داشته باشید.
۱۲.شربت نعنا
نعنا به شیوه‌های مختلفی در آشپزی ایرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ از چاشنی غذا، ماست و سالاد گرفته تا دمنوش نعنا و شربتی معطر. یکی از مهم‌ترین خواص نعنا، تقویت معده و دستگاه گوارش و جلوگیری از بیماری‌های عفونی و گوارشی مانند تهوع و اسهال است. شربت نعنا با عطر و طعمی تند و تیز و ظاهری خوش رنگ و سبز، از آن دسته شربت‌هایی است که بدون شک، مورد استقبال همه اعضای خانواده قرار می‌گیرد. این شربت را می‌توان با گلاب، آب لیمو، زعفران یا حتی سکنجبین مخلوط کرد تا یک شربت جدید به دست بیاید.
۱۳. شربت افرا
شربت افرا از صمغ کهربایی یا قهوه‌ای رنگ درخت افرا به دست می‌آید و بزرگ‌ترین تولیدکننده آن، کشور کانادا است. این محصول منحصربه‌فرد، یک ماده غذایی کاملا خالص است؛ زیرا هیچ فرایند خاصی روی آن انجام نمی‌‌شود. در روند تولید شربت افرا پس از گرفتن صمغ درخت، تنها آن را کمی می‌جوشانند تا غلیظ شود. این شربت، یکی از محبوب‌ترین شیرین‌کننده‌ها در سراسر جهان است که درست مانند عسل، ۱۰۰ درصد طبیعی است.
شربت افرا طعمی متمایز و منحصربه‌فرد دارد و مزه آن کاملا وابسته به نوع درخت، منطقه و زمان جمع‌آوری شیره افرا است. به‌طور کلی می‌توان گفت که طعم شربت افرا، یک مزه کاراملی غلیظ با رایحه غلاف وانیل است. با برداشت شیره در طول سال، عطر و طعم آن افزایش می‌یابد. اگر تاکنون درست کردن شربت افرا را در خانه امتحان نکرده‌اید، به احتمال زیاد از سادگی این کار، شوکه خواهید شد.
اگر تاکنون شربت های سنتی ایرانی را در خانه تهیه کرده‌اید یا شربت مناسب دیگری برای پذیرایی می‌شناسید، نظر خود را با ما و دیگر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
دیدگاه