طرز تهیه شربت زعفران ؛ یک نوشیدنی سنتی گوارا

هوس یک نوشیدنی خنک و گوارا به سرتان زده است؟ از شربت‌های کارخانه‌ای آماده خسته شده‌اید؟ دوست دارید برای یک مهمانی خاص، نوشیدنی‌های جدید درست کنید؟ نگران نباشید. به آشپزخانه بروید و مواد لازم برای تهیه یک نوشیدنی لذیذ ایرانی را فراهم کنید. لذت درست کردن یک نوشیدنی با دستان خودتان از آن دسته فعالیت‌هایی است که روز شما را پر از انرژی و تفریح خواهد کرد. امروز قرار است با استفاده از ادویه لوکس زعفران، یکی از پرطرفدارترین شربت ‌های ایرانی را درست کنیم که نام آن شربت زعفران است.

شربت زعفران چیست؟

زعفران از نظر خواص درمانی، یکی از ارزشمندترین ادویه‌ها به شمار می‌آید. این ادویه شگفت‌انگیز به‌دلیل طبع گرم و خشک آن در بسیاری از غذاها و نوشیدنی‌های بین‌المللی و به‌خصوص ایرانی استفاده می‌شود.

شربت زعفران به روشی ساده و خانگی تهیه می‌شود و یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌ها در بین ایرانیان است. از مواد تشکیل‌دهنده این شربت لذیذ، می‌توان به زعفران دم‌کرده، شکر و گلاب اشاره کرد. ترکیبات و مقیاس استفاده از آن‌ها بسته به ذائقه‌های مختلف، متفاوت است. به‌طور مثال برخی از افراد در تهیه این شربت از انواع عرقیجات مانند بیدمشک یا تخم شربتی هم استفاده می‌کنند.

پیشینه شربت زعفران

تاریخچه استفاده از زعفران به ۳۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. ادویه زعفران از کلاله خشک گل زعفران به‌دست می‌آید. جالب است بدانید که زعفران، همواره در طول تاریخ، یکی از گران‌ترین مواد لازم برای آشپزی بوده است. خاستگاه اصلی و بومی زعفران، آسیای جنوب غربی است و بعد از آن، برای اولین بار این ادویه گران‌بها در یونان کشت شد. زعفران به مرور زمان در دیگر نقاط اوراسیا گسترش پیدا کرد و حتی به بخش‌هایی از آمریکای شمالی، آفریقای شمالی و اقیانوسیه رسید.

در حال حاضر ایران، بزرگ‌ترین تولیدکننده زعفران در جهان است و نزدیک به ۹۰ درصد زعفران جهان در کشور عزیزمان تولید می‌شود. نام زعفران برگرفته از واژه فارسی «زرپران» به‌معنای «دارای گل‌های زرد» است. از زعفران به‌عنوان عطر، دارو و حتی رنگ نیز استفاده می‌شود.

آثار استفاده از رنگدانه‌های زعفران در نقاشی‌هایی با قدمت ۵۰ هزار سال در غارهای عراق کنونی و شمال غرب امپراتوری ایران، کشف شده است. زعفران، حتی در دوران یونان باستان و در قرن هشتم قبل از میلاد تا قرن ۱۳ پس از میلاد، نقش مهمی داشته است. در برخی از ادیان و سنت‌ها، از زعفران برای نوشتن متون مقدس یا حتی رنگ کردن لباس افراد مقدس استفاده می‌شده است. 

به مرور زمان، دسترسی به زعفران در سراسر جهان بیشتر شد و به همین دلیل، دستورالعمل‌های مختلفی از نحوه مصرف زعفران به‌دلیل خواص متعدد آن در میان مردم رواج یافت که یکی از این شیوه‌ها، استفاده از زعفران برای تهیه شربت و نوشیدنی است.

مواد لازم

• زعفران به مقدار دلخواه
• نصف لیوان گلاب
• نصف قاشق غذاخوری عرق بیدمشک
• ۲ لیوان آب
• ۵ لیوان شکر

طرز تهیه

۱. زعفران را در هاون بکوبید و کاملا پودر کنید. سپس آن را دم کنید.

۲. برای درست کردن شهد یا شیره شربت، ۲ لیوان آب را در یک قابلمه بریزید و روی حرارت ملایم گاز قرار دهید. وقتی آب به جوش افتاد، شکر را به آن اضافه کنید و تا قوام آمدن شربت، شکر را از اطراف قابلمه هم بزنید، تا زمانی که شکر کاملا در آب حل شود. 

۳. زعفران دم‌کرده، گلاب و عرق بیدمشک را به مخلوط آب و شکر اضافه کنید و به‌مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه به آن زمان دهید تا شربت به غلظت لازم برسد.

۴. قابلمه را از روی گاز بردارید و اجازه دهید تا شربت در دمای محیط، خنک شود.

۵. شهد شربت به دست آمده را می‌توان با هر نسبتی با آب مخلوط کرده و نوش جان کرد. شهد باقی‌مانده را می‌توانید در ظرف تمیز و در بسته در یخچال نگهداری کنید.

نکات مهم برای تهیه شربت زعفران

• برای تهیه حدود دو لیتر شربت، یک قاشق چای‌خوری زعفران کافی است. پس از سابیدن زعفران در هاون، آن را با آب جوش مخلوط کنید و اجازه دهید روی بخار کتری دم بکشد. پس از دم کشیدن، یک قالب کوچک یخ به آن اضافه کنید تا یک شوک به زعفران وارد کنید و رنگ بهتری از آن بگیرید. توجه کنید که در زمان سابیدن زعفران به قند یا شکر، احتیاجی ندارید.
• حرارت بالا و تبخیر سریع آب، منجر به شکرک زدن شربت باقی‌مانده می‌شود. برای رفع این مشکل، کمی آب جوش به شربت اضافه کنید و دوباره با حرارت ملایم بجوشانید. 
• اگر شربت به قوام کافی نرسد و غلیظ نشود، ممکن است که کپک بزند یا حتی ترش شود. اگر بعد از گذشت چند روز متوجه شدید که شربت، قوام نیامده است، قبل از کپک زدن شربت، آن را دوباره بجوشانید.
• شما می‌توانید از تخم شربتی یا خاکشیر هم در تهیه شربت زعفران، استفاده کنید. برای این کار، خاکشیر یا تخم شربتی را از قبل خیس کنید و در زمان سرو شربت زعفران با آن مخلوط کنید.
• به‌جای شکر، می‌توان از عسل هم استفاده کرد.
• میزان استفاده از شکر، کاملا سلیقه‌ای است. پس شربت را امتحان کنید و اگر لازم بود به آن شکر بیشتر اضافه کنید. 
• اگر احساس کردید عطر یا رنگ شربتتان کم است، زعفران دم‌کرده بیشتری به آن بیفزایید.

فواید استفاده از شربت زعفرانی

• نشاط‌آور و ضد افسردگی
• کمک به تمدد اعصاب، رفع تنش و استرس و در نتیجه افزایش نشاط
• کمک به رفع بی‌خوابی‌هایی با منشا تحریکات مغزی. پیشنهاد می‌کنیم که چند ساعت قبل از خواب برای تسکین تحریکات مغزی و آرامش بیشتر، یک لیوان شربت زعفران نوش جان کنید.
• تقویت معده، کاهش التهابات معده و کمک به مشکلاتی چون نفخ و یبوست و سیستم گوارش
• ویتامین ث موجود در زعفران، گلبول‌های سفید خون را افزایش می‌دهد و در نتیجه باعث تقویت سیستم دفاعی و ایمنی بدن می‌شود.
• زعفران دارای آنتی‌اکسیدان است و به همین دلیل، برای بهبود بیماری‌های آسمی مفید است و باعث پاکسازی ریه و بهبود سیستم تنفسی بدن می‌شود.
• مصرف زعفران سبب می‌شود که کلسیم بیشتری به بدن جذب شود و در نتیجه از بیماری‌های مربوط به استخوان در پیری جلوگیری می‌کند.
•  بهبود گردش و تصفیه خون و مفید برای سلامت قلب. جالب است بدانید در طب سنتی، آنتی اکسیدان موجود در زعفران را برای تقویت سیستم ایمنی بدن و به‌خصوص سلامت قلب مفید می‌دانند.
• مصرف مستمر شربت زعفران به تقویت حافظه کمک می‌کند و در پیشگیری از بیماری‌های پارکینسون و آلزایمر، بسیار مفید است.

طعم شربت زعفران

یک لیوان شربت زعفران با رنگ و عطر خارق‌العاده‌اش، ما را به خانه‌های مادربزرگ در روزهای گرم تابستان و مجالس نذری می‌برد. ترکیب فوق‌العاده گلاب و زعفران، یک نوشیدنی مجلسی، مقوی و شادی‌آور را خلق می‌کند.

زعفران در آشپزی و شیرینی‌پزی ایرانی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و یکی از لذیذترین خوردنی‌هایی که می‌توان با آن درست کرد، شربت زعفران است. این نوشیدنی با طعم و رنگ زیبایی که دارد، هر سلیقه‌ای را راضی خواهد کرد.

تجربه‌ها و نظرات خود را در خصوص شربت زعفران یا دیگر نوشیدنی‌های سنتی ایرانی در بخش نظرات این پشت با ما و دیگر خوانندگان کجارو ه اشتراک بگذارید. همچنین اگر موفق به درست کردن نوشیدنی‌های ارائه‌شده در مجموعه نوشیدنی‌های ایرانی شدید، حتما از از نوشیدنی‌های خود عکس بگیرید و  با تگ‌کردن کجارو در اینستاگرام (mykojaro@)، تصاویر خود را با ما به اشتراک بگذارید.