شهر میانه، شرقیترین شهر در بین مراکز شهرستانهای استان آذربایجان شرقی و مرکز شهرستان میانه است که از سمت شمال به سراب، از شمال غرب به بستان آباد، از غرب به هشترود، از جنوب به زنجان، از شرق به خلخال و از شمال شرقی به اردبیل منتهی میشود. جالب است بدانید میانه را بهعنوان دروازه آذربایجان شرقی میشناسند؛ زیرا برای سالیان متمادی، تنها راه ارتباطی منطقه به بدنه اصلی کشور بوده است.
شهر میانه با حدود ۹۹ هزار نفر جمعیت بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵، پنجمین شهر پر جمعیت استان آذربایجان شرقی به شمار میآید که اکثریت ساکنین آن را ترکهای آذربایجان تشکیل میدهند و به زبان ترکی آذری صحبت میکنند.
قدمت میانه به دوران مادها میرسد و کشف آثار باستانی نظیر کتیبههای آشوری و اورارتویی خود گواهی بر این مدعا است و از همین رو یکی از قدیمیترین شهرستانهای ایران به شمار میرود. در گذشته به میانه، «میانج» به معنای واسطه بین دو شهر میگفتند؛ چراکه این منطقه در خط مرزی سرزمینهای ماد و پارت قرار داشت و بعدها بین مراغه و تبریز واقع شد. در روایتی دیگر نیز آمده که میانه از نام مییانا یا مایانا گرفته شده که در زبان مادی قدیم، به معنای «ماد بزرگ» یا «ماد مادر» است.
میانه را بهتر بشناسید:
آب و هوای میانه
عکس از گوگلمپ (عکاس: کامیار رستمی)
میانه در فصل بهار و تابستان، آبوهوای نیمه خشک و گرم دارد و در پاییز و زمستان، سرد و برفی است. به این ترتیب میتوان بهترین زمان سفر به میانه را فصل بهار و اوایل پاییز دانست که نویدبخش سفری دلانگیز در آبوهوایی مطبوع و خنک است که از گرمای تابستان هم خبری نیست.
جاهای دیدنی میانه
هر ساله خیل عظیمی از گردشگران برای دیدن طبیعت چشمنواز و جاهای دیدنی میانه، خود را به این منطقه جذاب میرسانند تا تعطیلاتی بهیادماندنی را برای خود رقم بزنند. با ما همراه باشید تا گوشهای از دیدنی های میانه را به شما معرفی کنیم.
جاذبه های تاریخی و فرهنگی میانه
عکس از گوگلمپ (عکاس: امیر میرزایی)
همانطور که گفتیم، میانه منطقهای تاریخی و کهن به حساب میآید و از همین رو وجود جاذبههای تاریخی و قدیمی در آن، امری بدیهی به نظر میرسد. در واقع بیش از ۳۰۰ اثر تاریخی در این شهرستان به ثبت رسیده است که از این نظر رتبه اول را در استان آذربایجان شرقی دارد.
قلعه دختر یا قیز قالاسی که در فهرست آثار ملی قرار دارد، ساختمانی بهشکل کثیرالاضلاع غیرمنتظم است. در نقاط مختلف ایران و حتی کشور آذربایجان، قلعههای مختلفی با نام «قلعه دختر» وجود دارند که در وجه تسیه هریک، داستانهای مختلفی روایت میشود. درباره نام این قلعه چنین میگویند که دختری علیه پدر پادشاهش شورش میکند و بهتبع آن به جایی دورافتاده تبعید و این قلعه بهعنوان محلی برای حبس او ساخته میشود.
مسجد سنگی ترک (Tark) در ۲۵ کیلومتری شهر میانه نیز بهعنوان اثر ملی به ثبت رسیده است و قدمت آن به اواخر دوره ایلخانی برمیگردد. ستونهای آن از سنگ یکپارچه هستند و در تزیینات مسجد، کتیبهها و حجاریهایی به خط نستعلیق دیده میشود.
عکس از گوگلمپ (عکاس: محمد هادی قاسمی)
آرامگاه امامزاده اسماعیل میانه هم طرفداران زیادی بین گردشگران دارد و با توجه به اینکه در خود شهر میانه قرار گرفته، امکان بازدید از این اثر ملی متعلق به عصر صفوی بهراحتی میسر است.
بخش کاغذکنان (Kaghaz Konan) شهرستان میانه از مراکز ساخت کاغذ در دوران رونق صنعت کاغذسازی در ایران بوده که جاذبههای متعددی را در خود جای داده است و با سفر به این منطقه، با یک تیر چند نشان خواهید زد. قلعه سنگی کاغذکنان (داش قالا)، منطقه حفاظتشده کاغذکنان، سد تاریخی قاضی لو و همین طور پل پردلیس از آن جملهاند. پل پردلیس که در گذشته بهعنوان راه ارتباطی بین ایران و سرزمینهای قفقاز و روسیه به کار میرفته است، ۹ دهانه داشته و روی رودخانه قزل اوزن ساخته شده است.
مجموعه تفریحی، پذیرایی و گردشگری آنا باغی میانه هم در نوع خود دیدنی است؛ بهخصوص که امکانات متنوعی از باغ پرندگان تا رستوران ایرانی و فست فود، پیست موتورسواری، میدان بسکتبال، والیبال و اسکیت، بخش بازی کودکان، فروشگاه، تالار پذیرایی و... در آن احداث شده است.
جاذبه های طبیعی میانه
عکس از گوگلمپ (عکاس: بابک عباسنژاد)
ارتفاعات بزغوش و قافلانکوه از عروفترین تفرجگاههای میانه هستند که باعث شدهاند این شهر، طبیعت زیبایی داشته باشد؛ اما این همه ماجرا نیست و جاذبههای طبیعی متعددی در گوشه و کنار این شهرستان وجود دارد. از جمله آبشار بلوکان با ارتفاع حدود ۱۰ متر در نزدیکی روستای بلوکان قرار دارد و در سفر به این منطقه نباید بازدید از آن را از دست بدهید.
آبشار آیدوغموش با ارتفاع حدود ۳۰ تا ۴۰ متر، از آبشارهای مصنوعی و فصلی شهرستان میانه محسوب میشود که بهتر است فصل بهار و تابستان را برای دیدن آن انتخاب کنید. تالاب فصلی ماهی آباد در ۲۰ کيلومتری شمال ميانه که برای مصارف کشاورزی استفاده میشود نیز، یکی دیگر از جاذبههای میانه است که در فصل بهار بسیار دیدنی میشود.
سوغات میانه
عکس از وبسایت sahebkhabar.ir (عکاس: نامشخص)
یکی از جذابترین بخشهای هر سفر، خرید سوغاتی است. میانه نیز از این قاعده مستثنا نیست و با تهیهی نان ایشلی فطیر، جارو، کمبوزه (تئل خیرچا)، برنج، عسل، گیاهان دارویی و گلیم و قالی میتوانید یادگاریهای جذابی از این شهر زیبا داشته باشید. جالب اینکه روستای توشمانلو از بهترین تولیدکنندههای سیب در میانه است و برای برداشت این میوه، هر سال جشنی محلی برگزار میکند. لبنیات محلی میانه نظیر ماست، خامه، پنیر و... از جمله خوراکیهای لذیذی هستند که طرفداران زیادی بین گردشگران دارند. با توجه به اینکه مراتع سرسبز وعلفزارهاى زیادی در میانه وجود دارد، این شهرستان به لحاظ پرورش زنبور و توليد عسل جایگاه مهمی در کشور دارد و عسل آن بسیار مرغوب است.
غذاهای محلی میانه
عکس از وبسایت sanajou.ir (عکاس: نامشخص)
ساج بالیغی یا ماهی ساجی میانه از غذاهای سنتی این منطقه است که بعد از باز کردن شکم ماهی قزل آلا، آن را روی ساج پهن کرده و میپزند. از آنجا که در طبخ این غذا از روغن استفاده نمیشود، یکی از سالمترین روشهای طبخ ماهی به حساب میآید. در طول سفرتان به میانه احتمالا به غذاخوریهایی برمیخورید که با نام ماهی پزی سنتی میانه مشغول فعالیت هستند.
بستنی سنتی با کیک مخصوص میانه را نیز حتما امتحان کنید؛ بهخصوص که با لبنیات درجه یک این منطقه تهیه میشود. آبگوشت بامیه نیز از دیگر غذاهای معروف میانه است که مطمئنا با طعم متفاوت و خوشمزهاش برای شما جذاب خواهد بود.
اقامت در میانه
عکس از گوگلمپ (عکاس: عبدالرضا ولدخانی)
در طول سفرتان، علاوه بر اقامت در هتل های میانه نظیر هتل سولماز یا مهمانپذیر و رستوران جهانگیری، میتوانید با اجاره سوئیت و ویلا نیز اقامت راحتی را در این شهر تجربه کنید. همچنین اقامتگاههای بومگردی سبک جدیدی از اقامت برای گردشگران را فراهم میکنند که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند. اگرچه هنوز از این دست اقامتگاهها در محدوده شهرستان میانه احداث نشده است، اما گزینههای متعددی در محدوده تبریز و کلیبر وجود دارند که با توجه به برنامه سفر خود میتوانید قبل یا بعد از بازدید از میانه، از شهر خارج شده و در یکی از این اقامتگاهها، شبی خاطرهانگیز را به سبک اهالی روستا و به دور از هیاهوی شهر سپری کنید.
رستوران های میانه
بخش مهمی از هر سفر به غذاخوردن میگذرد! شما نیز میتوانید این تجربه خوشمزه را در شناختهشدهترین رستوران های میانه همچون رستوران زیتون، مجموعه رستوران و تالار طبقاتی وصال، رستوران ارکیده، تالار پذیرایی و رستوران خیام، پیتزا باران و... برای خود رقم بزنید.
راهنمای سفر به میانه
عکس از گوگلمپ (عکاس: یاشار صدف زاده)
میانه، پهناورترین شهر استان آذربایجان شرقی است که بهلطف جاذبههای گردشگری تاریخی و طبیعی، جزو مقاصد گردشگری به حساب میآید و امکان سفر زمینی به میانه بهراحتی وجود دارد؛ هرچند برای سفر هوایی به میانه میتوانید به فرودگاه بینالمللی شهید مدنی تبریز بروید و از آنجا با سواریهای بین شهری راهی میانه شوید. فاصله تبریز تا میانه حدود ۱۷۰ کیلومتر است و این مسافت تقریبا سه ساعت طول میکشد.
سفر ریلی هم جزو گزینههای پرطرفدار بین گردشگران است که تا حدودی ارزانتر از سفر هوایی است و در طول سفر میتوان از مناظر اطراف نیز نهایت لذت را برد. برای سفر با قطار به میانه میتوانید ضمن کسب اطلاع از ایستگاه راهاهن محل اقامت خود، با تهیه بلیط آن، سفری خاطرهانگیز را شروع کنید. در صورت نبود قطار از شهر محل سکونتتان به میانه میتوانید با قطار به تبریز بروید و از آنجا با قطار یا سواریهای بین شهری، راهی مقصد شوید. در حال حاضر از تهران، تبریز، زنجان، قزوین، کرج و مشهد امکان سفر ریلی به میانه وجود دارد. قطار تهران به میانه از ایستگاههای کرج، قزوین و زنجان عبور میکند و شما را در مدت زمان نزدیک به ۶ ساعت به مقصد میرساند.
سفر با اتوبوس هم جذابیتهای خاص خود را دارد و چنانچه این روش را برای سفر خود انتخاب کردید، با پایانه مسافربری محل سکونت خود تماس بگیرید تا از وجود اتوبوس به مقصد میانه مطلع شوید. اگر از ساکنین تهران هستید، روزانه اتوبوسهای زیادی از ترمینالغرب تهران راهی این شهر میشوند. چنانچه از تهران یا شهرهای دیگر امکان سفر اتوبوسی مستقیم به میانه برای شما مهیا نبود، میتوانید به تبریز بروید و سپس از تبریز راهی میانه شوید.
عکس از گوگلمپ (عکاس: mohammad baik)
بسیاری از شما گردشگران به سفر با خودروی شخصی علاقهمند هستید و دوست دارید از رانندگی در مسیر نیز به اندازه خود مقصد لذت ببرید. پس اگر ساکن تهران هستید، با عبور از کرج، قزوین، ابهر و زنجان میتوانید به میانه سفر کنید. فاصله تهران تا میانه حدود ۴۶۰ کیلومتر است که میتوانید در مدت زمان حدود ۶ ساعت این مسیر را طی کنید.
برای اینکه از غرب کشور و شهری همچون سنندج بهسمت میانه راه بیفتید، باید مسیر ۴۱۰ کیلومتری بیجار، زنجان و آزادراه زنجان تبریز را در پیش بگیرید و پس از خروج از آزادراه مذکور راهی میانه شوید؛ اما برای اینکه از مبدا بندرعباس در جنوب کشور به میانه سفر کنید، مسیری ۱۶۴۰ کیلومتری را در پیش دارید که از سیرجان-بندرعباس شروع میشود، در ادامه از بزرگراه سیرجان-شهربابک و همین طور بزرگراه نائین-اردکان، کاشان، قم و زنجان میگذرد و در نهایت به میانه میرسد.
اگر هم در شرق کشور و شهری مثل بیرجند سکونت دارید و برای سفر به میانه برنامهریزی میکنید، میتوانید با گذر از سبزوار، شاهرود، تهران، قزوین و زنجان، خود را به میانه برسانید و این مسیر ۱۵۴۰ کیلومتری را در مدت حدود ۲۰ ساعت طی کنید.
عکسهای گالری از گوگل مپ؛ عکاسان: امیر میرزایی، ابراهیم عادلی، محمد هادی قاسمی