- chevron_right کجارو
- chevron_right مجله گردشگری
- chevron_right اخبار
- chevron_right جاذبهها
- chevron_right راهنمای سفر
- تبلیغات در کجارو
میانه، یکی از شهرهای زیبا و تاریخی ایران است که در استان آذربایجان شرقی قرار دارد و بهدلیل بهرهمندی از آثار تاریخی در کنار میهماننوازی ساکنان، اقلیم مطلوب و دیدنی های طبیعی، امروزه یکی از مقاصد گردشگری شناخته شده به شمار میرود.
«میانج»، نامی است که در کتب قدیمی برای این شهر ثبت شده است و در مورد وجه تسمیه آن نظریات مختلفی وجود دارد.اعتقاد گروهی از مورخان بر این است که با توجه به قدمت پیش از میلاد مسیح و قرارگیری آن در خط مرزی بین دو سرزمین مادها و پارتها، به نام «میانه» شهرت یافته است. البته ممکن است امروزه نیز بهدلیل حضور این شهر در مرکز مراغه و تبریز یا قرارگرفتن آن مابین زنجان و تبریز، به میانه نامگذاری شده باشد. «گرمرود» نام دیگری است که در قرون هفتم و هشتم هجری قمری بر این شهر تاریخی نهاده شد که گاهی اوقات هر دو نام گرمرود و میانه برای اشاره به این شهر استفاده میشد. با توجه به کاوشهایی که در این منطقه از کشور صورت گرفته است، آثار باستانی و مجسمههای سفالینی به دست آمده که قدمت آنها به دوران پیش از دولت مادها بازمیگردد و این نشان از تاریخ طولانی این ناحیه از آذربایجان دارد.
منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: مهدی نصیری)
«قلعه دختر» یا «قیز قالاسی»، یکی از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی است که در فاصله ۱۸ کیلومتری از بخش جنوبی میانه و روی صخرهای بزرگ با قلههای تیز که برفراز کوههای قافلانکوه واقع شده است، قرار دارد. در واقع این اثر زیبای تاریخی همانند یک شکل کثیرالاضلاعی است که چینش آن بهصورت غیرمنتظم بوده و درههای عمیق و قلههای تیز کوه قافلانکوه را دربرگرفته است.
سازندگان این قلعه باشکوه از آجر و سنگ برای ساخت آن استفاده و ۲۴ برج دیدهبانی، بارویی با ۴ متر ارتفاع، یک دروازه و یک راه خروجی با ارتفاعی بالغ بر سه متر را برای آن احداث کردهاند؛ هرچند این راه خروج بیشتر به راه فرار شباهت دارد که پایان آن به تختهسنگها و پرتگاههای بسیار خطرناک و مهیب متصل میشود. وجود دو منبع آب در وسط قلعه، تامینکننده آب مورد نیاز ساکنان قلعه با استفاده از برف و باران بوده است. گفته میشود که در زمان سلطنت شاه عباس صفوی، اشرار و راهزنان از این قلعه استفاده میکردند که به دستور پادشاه تخریب شده است. این در حالی است که گروهی تاریخ ساخت قلعه دختر را متعلق به قرن ششم و تعدادی دیگر آن را برابر با اوایل دوران ساسانی عنوان کردهاند.
منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Khalife63)
در فاصله ۳۰ کیلومتری از شمال شرقی میانه، «مسجد سنگی ترک» قرار دارد که میتوان آن را یکی از آثار ارزشمند تاریخی در استان آذربایجان شرقی عنوان کرد. مسجد در روستایی تاریخی به نام «ترک» ساخته شده و نوع معماری انجام شده در آن و نیز مصالحی که برای ساخت استفاده شده، تعجب و حیرت باستانشناسان را برانگیخته است. بنای این اثر و نیز نمای بخش بیرونی آن بهصورت یکپارچه از سنگ ساخته شده است و کندهکاریهای زیبا و چشمنواز در کنار کتیبههای آن، که به زیبایی تمام به هنر خط نستعلیق مزین شده است، چشم هر بیننده و محققی را در نگاه اول به خود خیره میسازد. در مورد زمان دقیق ساخت مسجد سنگی ترک، اطلاعات دقیقی در دست نیست. برخی آن را متعلق به قرن ششم، گروهی به قرن هشتم و عدهای نیز احداث این مسجد باشکوه و منحصربهفرد را برابر با دوران امام حسن (ع) میدانند.
«پل پردلیس»، یکی دیگر از جاذبههای گردشگری میانه است که در بخش تاریخی کاغذکنان قرار دارد. این سازه تاریخی دارای ۹ دهانه است و در گذشته بهعنوان راه عبوری از ایران به سرزمینهای قفقاز و روسیه مورد استفاده قرار میگرفت. همچنین افرادی که قصد گذر از اردبیل را داشتند، باید از این پل زیبا و باشکوه، عبور میکردند. پل روی روخانه «قزل اوزن» با پنج پایه سنگی و مصالحی همچون آهک و ساروج ساخته شده است. این میراث تاریخی، امروزه بهعنوان یکی از جاذبههای زیبا و ارزشمند بخش کاغذکنان در شهرستان میانه به شمار میرود.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهدی بهروزی)
«قلعه سنگی» یا «داشت قالا»، نام یکی دیگر از جاهای دیدنی میانه است که در بخش تاریخی کاغذکنان قرار دارد. این اثر تاریخی در بخش کوهستانی و شمالی کاغذکنان و با فاصله کمی از دره رودخانه قزلاوزن واقع شده است. قلعه که شکل و شمایل یک روستا را پیدا کرده است، در گذشته قلعهای سنگی و بهدلیل حضور درههایی ژرف و صخرههایی عظیم در پیرامون خود، همانند دژی مستحکم محسوب میشده است.
در اواخر قرن ۱۲ هجری قمری، محمد خان سعدلو که از حاکمان وقت کاغذکنان بود، در قسمت پایینی قلعه دستور ایجاد حصارهایی جهت امنیت و جلوگیری از نفوذ بیگانگان را صادر کرد. تعدادی ساختمان و برج نیز در سالهای بعد به قلعه افزوده شد. اما آنچه که جذابیت و محبوبیت این دژ مستحکم تاریخی را دوچندان میسازد، وجود پرتگاهی است که قلعه سنگی روی آن احداث شده است؛ بهگونهای که گردشگران با حضور در این بنای قدیمی، ضمن مشاهده چشماندازی بینظیر، برفراز پرتگاهی زیبا و تماشایی میایستند.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: یوسف بایکانی)
از دیدنی های محبوب و پرطرفدار میانه، پدیدهای است طبیعی که در فاصله چهار کیلومتری از روستای بلوکان قرار دارد و به «آبشار بلوکان»معروف است. این آبشار در بین درهای بسیار زیبا و خرم قرار گرفته و دارای ۱۰ متر ارتفاع است. رودخانه بلوکان از ارتفاعات بزقوش (یا بزغوش) که در بخش بالادست آبشار است، سرچشمه میگیرد و با عبور از دره، به رودخانه «شهر چایی» و سپس «قزل اوزن» میریزد و سرانجام به دریای خزر سرازیر میشود. برای رسیدن به آبشار ابتدا باید از مسیر شهر «ترکمانچای» وارد مسیر خاکی روستای «یوخاری سوما» و پس از آن روستای «دستجرد» شد و در نهایت به روستای بلوکان رسید.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: هادی نیکبخش)
در فاصله ۱۲ کیلومتری از جنوب شهر میانه، اثری تاریخی روی رودخانه شهرچای وجود دارد که از انشعابات رودخانه قزل اوزن است، که به «پل شهر چای» نامگذاری شده است. این پل تاریخی در فاصله کمی از روستای «تازه کنده» ساخته شده است و با توجه به اسناد تاریخی، قدمت آن به دوران صفویان بازمیگردد. پل دارای ۲۳ چشمه با طاق جناغی است و ازاینرو در بین مردم به «۲۳ پل» نیز شهرت یافته است. سازندگان این اثر تاریخی آن را با طولی برابر با ۲۶۰ متر و عرضی نزدیک به ۱۰ متر احداث کردهاند. عمدهترین مصالح استفاده شده در احداث پل «آجر» است و در ساخت پایهها نیز از سنگ سفید استفاده شده است. پل تعمیرات متعددی را به خود دیده است که آخرین آنها در دوران ولیعهدی «عباس میرزا» انجام گرفته است.
«کاغذکنان»، یکی از مناطق تاریخی و قدیمی شهرستان میانه و استان آذربایجان شرقی است که در دورانی از تاریخ همچون ابتدای دوران اسلامی تا دوران حکومت مغولان، شهری پویا و آباد بوده است. «خونا» و «خونج»، نامهای منسوب به این شهر تاریخی در سده ششم و اوایل قرن هفتم هجری است که در زمان فرمانروایی سلجوقیان تا زمان یورش مغولان به ایران، یکی از مناطق مهم و ارزشمند تجاری به شمار میرفت.
این منطقه با وسعتی بالغ بر ۸۰ هکتار در نزدیکی و در غرب «شهر آقکند» از توابع شهرستان میانه قرار دارد که با کاوشهای انجامشده در آن، آثاری تاریخی همچون سفالهای شکسته متعلق به سدههای آخر پیش از میلاد مسیح (ع) و دوران حکومت ساسانیان و اشکانیان کشف شده است. پل پردلیس، کاروانسرای جمالآباد، شهر سوخته کاغذکنان و قلعه سنگی کاغذکنان از آثار تاریخی و ارزشمند در این ناحیه از استان آذربایجان شرقی است.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: توریسم گاید)
«پل دختر» یا «قیز کورپوسی»، یکی دیگر از آثار تاریخی میانه است که در فاصله ۲۰ کیلومتری از این شهر و روی رودخانه قزلاوزون، احداث شده است. متاسفانه مدرک یا نوشتهای که نشاندهنده تاریخ احداث آن باشد، وجود ندارد.
این در حالی است که با توجه به نقل قولهای گردشگران و رجال سیاسی پس از تماشای پل، به نظر میرسد که متونی به خط نستعلیق، کوفی و نسخ بر بخشهایی از این سازه مشاهده شده که گویای زمان بازسازی و تعمیر آن بوده است. پل با سه دهانه بزرگ، پایههایی آجری و مستحکم که روی آببرهای سنگی قرار دارد، ساخته شده است. داخل پایهها میتوان اتاقهای کوچکی را مشاهده کرد که در ساخت آنها دقت، ظرافت و هنرمندی بسیار به کار برده شده و امروزه پس از گذشت سالیان متمادی، همچنان در نگاه نخست، توجه گردشگران را به خود جلب میسازد.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مرتضی جنتی)
«آرامگاه امامزاده اسماعیل»، یکی از جاذبههای مذهبی و بسیار محبوب میانه است که در ضلع جنوبی مسجد جامع میانه و در قرن ۸ هجری قمری احداث شده است. بارگاه در بنای نخستین با مساحتی برابر با ۳۰ مترمربع و با گنبدی به ارتفاع ۶ متر ساخته شده است که با هنرمندی خیرهکنندهای بخش بیرونی آن را با کاشیهایی به رنگ فیروزهای تزیین کردهاند. این در حالی است که متاسفانه بر اثر تعمیرات و بازسازیهای انجامشده در این بخش، شکل نخستین و هنرمندیهای اولیه آن از بین رفته و بنایی که امروزه شاهد آن هستیم، تفاوت بسیاری با ساختمان اولیه دارد. این بارگاه متعلق به «کمالالدین بن سید محمد»، از نوادگان امام صادق (ع) است که در بین گردشگران و اهالی از احترام و ارزش والایی برخوردار است.
منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: هادی نیکبخش)
«کاروانسرای جمالآباد»، در فاصله ۳۵ کیلومتری از شهر میانه و درون روستایی به همین نام قرار دارد که قدمت آن به سال ۱۰۶۵ هجری قمری بازمیگردد. البته «شارون»، نویسنده و جهانگرد مشهور، در سفرناه خود، تاریخ ساخت این کاروانسرا را سال ۷۳۳ هجری قمری عنوان کرده که به دستور «غیاثالدین محمد» از وزرای «سلطان ابوسعید»، از سلاطین مغول احداث شده است. متاسفانه با وجود تمام زیباییها و شکوهی که در دوران مختلف تاریخ از این کاروانسرا در کتب مختلف ثبت شده است، امروزه شاهد خسارات جدی و قابلتوجهی به این اثر تاریخی هستیم.
تجربیات و نظرهای خود را در خصوص جاذبههای گردشگری میانه با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
نویسنده: محبوبه حسنی
آثار ملی ایران 
میراث جهانی یونسکو