۱۰ میراث جهانی یونسکو در آسیا (قسمت اول)
قاره‌ی پهناور و شگفت‌انگیز آسیا، میزبان تعدادی زیادی از میراث ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو است؛ از معابد شگفت‌انگیز گرفته تا جاذبه‌های طبیعی نفس‌گیر. این قاره به‌دلیل گستردگی زیاد، دارای تنوع فرهنگی، طبیعی و قومی چشمگیری است. در این مقاله با چند نمونه از آثار و جاذبه‌های به ثبت رسیده در فهرست میراث جهانی یونسکو، آشنا می‌شویم. با کجارو همراه باشید.
مقاله‌های مرتبط:
میراث جهانی یونسکو (World Heritage Sites) مجموعه‌ای از مکان‌های فرهنگی یا طبیعی ثبت شده در سازمان جهانی یونسکو مانند جنگل، کوه، آبگیر، معبد، ساختمان، مجموعه یا شهر است که در قالب فهرستی توسط کمیته میراث جهانی یونسکو، هر سال انتخاب می‌شوند. مکان‌هایی که در این فهرست قرار می‌گیرند، طبق کنوانسیون حفاظت از میراث جهانی فرهنگی و طبیعی، متعلق به تمام انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص، محسوب می‌شوند و دولت‌ها موظف به حفظ و نگهداری این آثار هستند.
طبق این کنوانسیون، کشورهای عضو یونسکو، می‌توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را برای ثبت به عنوان میراث جهانی، معرفی کنند. حفاظت از این آثار، به عهده‌ی تمام کشورهای عضو کنوانسیون خواهد بود.
در ادامه با ده مورد از آثار و جاذبه‌های به ثبت رسیده در این فهرست که در قاره‌ی آسیا واقع شده‌اند، آشنا می‌شویم.
۱. شالیزارهای پلکانی بانائو (Banaue)، فیلیپین
این شالیزارهای پلکانی شگفت‌انگیز، ۲۰۰۰ سال پیش در دامنه‌ی کوه ایفوگائو ((Ifugao)) در منطقه‌ی Cordillera توسط اجداد ساکنان بومی منطقه، ایجاد شده‌اند. این شالیزارهای سنگی و گلی از یک سیستم آبیاری پیچیده بهره می‌برند. دانش ساخت این مزارع پلکانی، قرن‌ها از نسلی به نسل دیگر تا به امروز منتقل شده است. این شالیزارهای پلکانی به‌عنوان «یکی از شگفت‌انگیزترین پروژه‌های کشاورزی جهان» در دنیا شناخته می‌شوند. ظاهرا برای ساخت این مزارع از کمترین وسیله استفاده شده است و بیشتر آن را با دست ایجاد کرده‌اند. این مزارع، ۱۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارند. اهالی این منطقه تا امروز به کشت برنج و سبزیجات در این مزارع مشغول هستند. گردشگری در این منطقه یکی از صنعت‌های مهم و درآمدزا است. بازدید از مزارع و آشنایی با قبایل محلی از مهم‌ترین تفریحات گردشگران این منطقه است. علاوه بر شالیزارهای پلکانی بانائو، ۷ شالیزار مشابه دیگر در این محدوده وجود دارد. در یکی از این شالیزارها به نام شالیزار Mayoyao، یک نوع کمیاب و اورگانیک از برنج به نام tinawon کشت می‌شود.
۲. آنگکور (Angkor)، کامبوج
یکی از مهم‌ترین سایت‌های باستان‌شناسی جنوب شرقی آسیا، پارک باستان‌شناسی آنگکور است که معابد، کانال‌های آبیاری و راه‌های ارتباطی متعددی بین پایتخت‌های امپراتوری خمر (Khmer) از قرن نهم تا پانزدهم را در خود جای داده است. شاخص‌ترین بنای موجود در این مجموعه، معبد آنگکور وات (Angkor Wat) است که با عنوان بزرگ‌ترین بنای مذهبی دنیا که قدمت آن به اوایل قرن دوازدهم برمی‌گردد، شناخته می‌شود. آنگکور وات که مهم‌ترین جاذبه‌ی گردشگری کامبوج است، نشان ملی این کشور نیز به شمار می‌آید و طرح آن روی پرچم کامبوج نقش بسته است. این معبد در میان جنگل‌های منطقه‌ی سیم ریپ (Siem Reap) با بلوک‌های ماسه‌سنگی ساخته شده است که از کوه مقدس Phnom Kulen به این منطقه منتقل شده‌اند. این مجموعه‌ی مذهبی، مساحتی معادل ۱۶۲۶۰۰۰ مترمربع را در بر می‌گیرد. سبک معماری خمر در بنای این معبد به وضوح قابل‌مشاهده است. علاوه بر سبک معماری ویژه‌ی این معبد، دکوراسیون و تزیینات آن بسیار جالب توجه است. روی دیوارهای بخش‌های مختلف این معبد، تصاویری از اسطوره‌ها و افسانه‌های مذهبی نقش بسته است.
۳. خلیج ها لونگ (Ha Long)، ویتنام
خلیج ها لونگ به‌معنای اژدهای نزول‌کرده، خلیج کوچکی واقع در شمال شرقی ویتنام است. در آب‌های زمردین این خلیج، هزاران جزیره و کارست سنگ آهکی در شکل‌ها و اندازه‌های گوناگون سر بر آورده‌اند و با جنگل‌های بارانی پوشیده شده‌اند. بیش از ۱۶۰۰ جزیره‌ی کوچک و بزرگ در این خلیج وجود دارد که یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری مشهور در دنیا هستند. خلیج ها لونگ مساحتی در حدود ۱۵۵۳ کیلومتر مربع دارد. سنگ آهکی که در این خلیج وجود دارد در طول ۵۰۰ میلیون سال و تحت شرایط و محیط‌های گوناگون شکل گرفته است. همچنین تکامل کارست‌های خلیج ها لونگ در طی ۲۰ میلیون سال و تحت تأثیر آب و هوای مرطوب گرمسیری روی داده است. در سال ۲۰۰۹، بنیاد عجایب هفت‌گانه‌ی نوین این خلیج را در فهرست نامزدهایش به عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه طبیعت اضافه کرد. خلیج ها لونگ زیستگاه ۱۴ گونه‌ی گیاهی بومی و ۵۰ گونه‌ی جانوری بومی است. طبق پژوهش‌های تاریخی انجام شده، انسان پیش از تاریخ، در حدود ده‌ها هزار سال پیش در این منطقه زندگی می‌کرده است.
۴. آتشفشان‌های کامچاتکا (Kamchatka)، روسیه
شبه‌جزیره‌ی کامچاتکا در روسیه، میزبان تعداد زیادی آتشفشان فعال است. قرار گرفتن این منطقه بین اقیانوس آرام و پهنه‌ی وسیعی از زمین، تنوع زیستی جالب توجهی ایجاد کرده است. زیستگاه‌های طبیعی این منطقه شامل دریاچه، نواحی ساحلی، رود و... است. رود کامچاتکا و دره‌های اطراف آن میزبان یک کمربند آتشفشانی متشکل از ۱۶۰ آتشفشان است که در حال حاضر، ۲۹ تای آن‌ها فعال هستند. آتشفشان کلیوچوسکایا سوپکا با ۴۷۵۰ متر ارتفاع، بلندترین آتشفشان فعال کامچاتکا است.
۵. مرکز تاریخی شهر بخارا، ازبکستان
این شهر تاریخی که قدمت آن به بیش از ۲۰۰۰ سال می‌رسد، در جاده‌ی ابریشم واقع شده است. این شهر، زمانی یکی از بزرگ‌ترین شهرهای آسیای مرکزی بوده است. موقعیت استراتژیک این شهر در تقاطع مسیرهای تجاری مشهور آن زمان، باعث شده که یکی از قطب‌های تجارت و سفر باشد. این شهر مدت‌های طولانی، مکانی برای مطالعات مذهبی و فرهنگی بوده است. خود شهر بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد اما سابقه‌ی سکونت انسان‌ها در محلی که این شهر بر آن بنا شده به هزاره‌ی دوم پیش از میلاد می‌رسد.
از مهم‌ترین بناهای تاریخی واقع در این شهر، مقبره‌ی امیر اسماعیل سامانی است که از شاهکارهای معماری مسلمانان در قرن دهم میلادی به شمار می‌رود. تعداد زیادی مدرسه‌ی متعلق به قرن هفدهم میلادی هم در این شهر تاریخی وجود دارد. بخارا از بزرگ‌ترین شهرهای ماوراء‌النهر و یکی از کانون‌های دانش و ادب ایران بعد از اسلام است. امیر اسماعیل سامانی این شهر را به‌عنوان پایتخت خود انتخاب کرده بود. بیشتر قسمت‌های آرامگاه امیر اسماعیل سامانی تا چند دهه‌ی اخیر، زیر خاک قرار داشت و به همین دلیل، با گذشت زمان آسیب چندانی ندیده است. امروزه تمام آن از زیر خاک، بیرون آورده شده است.
دیدگاه