قرنطینه ناشی از شیوع کرونا چه تاثیری بر اورتوریسم در جهان گذاشته است؟

تنها ۱۰ هفته از اعلام اولین مبتلا به ویروس کرونا در ووهان در چین می‌گذرد، اما شیوع سریع و باورنکردنی این بیماری، بیش از یک میلیون و دویست هزار نفر را در ۲۰۵ کشور، سرزمین و دو کشتی کروز بین‌المللی را درگیر خود کرده است، بیش از ۶۴ هزار نفر، قربانی شده‌اند و این آمار هر روز در حال افزایش است.

بیشتر کشورها مرزهای خود را بسته‌اند و صنعت سفر و گردشگری به‌طور کامل، تعطیل شده است. چهره شهرهایی که در حالت عادی، مملو از جمعیت گردشگران بودند، هم‌اکنون متروک و خالی از سکنه هستند. اما آیا ویروس کووید ۱۹، نتیجه مثبتی هم داشته است؟

من از آن دسته از افراد هستم که همیشه به‌دنبال روزنه‌های امید می‌گردند. معضل ویروس کرونای جدید، بخش‌های زیادی از این سیاره را ویران کرده است، اما ما می‌دانیم که این شرایط گذرا، بالاخره با گذشت زمان تمام خواهد شد.

تمام چیزی که می‌توان در این روزهای طاقت‌فرسا به آن امید داشت، این است که دانشمندان و پزشکانی که روی ساخت واکسن کار می‌کنند، زودتر به نتیجه برسند. تمام وظیفه ما نیز این است که در خانه‌هایمان بمانیم تا شیب پیک منحنی شیوع ویروس را کم کرده و زمانی که نمی‌توانیم به سفر برویم را کوتاه‌تر کنیم.

زمانی که همه‌چیز امن و امان شد و ما دوباره بتوانیم به هرکجا که دلمان می‌خواهد سفر کنیم، ممکن است برخی از مقاصد مورد نظرمان، کمی اوضاع بهتری داشته باشند، زیرا شیوع ویروس کرونا این فرصت را در اختیار آن‌ها گذاشته است که از جمعیت و آلاینده‌ها به دور باشند.

پیشرفت در زیرساخت‌ها

ما تبدیل به یک جامعه متحرک و سیار شده‌ایم و در حالی که این مساله، منافع خارق‌العاده‌ای برای ما به‌همراه داشته است، اشکالاتی نیز وجود دارند. در سال‌های اخیر اورتوریسم یا ازدحام بیش از حد گردشگران،  به یک معضل بسیار بزرگ در سراسر سیاره زمین و نه‌تنها در شهرها بلکه در اکوسیستم‌های آسیب‌پذیر و حساس تبدیل شده است. 

در سال ۲۰۱۸، دولت کشور فیلیپین به‌صورت موقت، جزیره کوچک «بوراکای» (Boracay) را با هفت کیلومتر طول و یک کیلومتر پهنا تعطیل کرد. هجوم خیل گردشگران به این جزیره و یک زیرساخت ضعیف، منجر به آلودگی سواحل، آب‌ها و دیگر منابع طبیعی آن شده بودند. تعطیلی، این فرصت را به دولت داد تا شرایط جزیره را دوباره احیا کرده و روی تقویت سیستم فاضلاب آن، کار کند.

زمانی که جزیره آماده شد، قبل از حضور گردشگران خارجی، فرصتی برای فیلیپینی‌ها فراهم شد تا در افتتاح دوباره خودمانی و آرام آن شرکت کنند.

در کشور تایلند، دولت، گام‌های مشابهی را برداشت و «خلیج مایا» را در جزیره «فی فی له» در سال ۲۰۱۸ برای یک مدت نامحدود بست تا به ساحل و صخره‌های مرجانی زمان بدهد که پس از تحمل خسارت‌های گسترده وارده از گردشگران، دوباره خود را احیا کنند. این منطقه پس از به نمایش در آمدن در فیلم «ساحل» (The Beach) با بازی لئوناردو دی کاپریو، تبدیل به یک نقطه داغ گردشگری شده بود.

اداره پارک‌های ملی، حیات وحش و حفاظت از منابع طبیعی تایلند (DNP) اعلام کرد که بیش از ۲٫۵ میلیون نفر در سال قبل از بسته‌شدن ساحل، از این منطقه دیدن کرده‌اند. DNP قصد دارد تا ساحل خلیج مایا را تا نیمه سال ۲۰۲۱ بازگشایی کند، اما مشکلات دیگر در جزیره فی فی، از جمله کمبود آب ناشی از هجوم گردشگران، کماکان پابرجا هستند. با تعطیلی صنعت گردشگری به‌علت شیوع بیماری کووید ۱۹، جزایر، زمان بیشتری برای یافتن راه‌حل مساله کمبود آب، در اختیار دارند.

هیچ کس از این موضوع خوشحال نیست که بیشتر نقاط جهان به‌علت شیوع ویروس کرونا، تعطیل یا بسته شده‌اند؛ اما شاید امروز، زمان خوبی برای دولت ها باشد تا زیرساخت‌ها را در شکننده‌ترین اکوسیستم‌ها تقویت کنند. این تعطیلی و نبود جمعیت، می‌تواند به پروژه‌های توان‌بخشی طبیعی و انسانی کمک کند تا شکوفا شوند.

جالب است بدانید که تنها جزایر و دیگر اکوسیستم‌ها نیستند که از نبود جمعیت گردشگران، برای پیشرفت و بهبود، نفع می‌برند. هفته گذشته، «اینسایدر» (Insider) گزارش داد که کارگران در لندن موفق شده‌اند که بالاخره تقاطع مشهور «ابی رود» (Abbey Road) را رنگ کنند، زیرا دیگر خبری از صف‌های طولانی خیل گردشگران برای عکس‌گرفتن در این منطقه نمادین و باشکوه نیست.

احیای گذرگاه‌های آبی

در هفته‌های اخیر، ممکن است با اخبار بازگشت دلفین‌ها به کانال‌های آبی ونیز، روبه‌رو شده باشید. متاسفانه، این اخبار، شایعه بودند، اما این موضوع درست است که گرند کانال و دیگر گذرگاه‌های آبی شهر، به‌علت کاهش شدید تعداد کشتی‌های کوچک و دودهای اگزوز تاکسی‌های آبی‌ای که در آن‌ها رفت‌و‌آمد داشتند، بسیار شفاف‌تر شده‌اند. خوب است فکر کنیم که بهبود کیفیت آب در شهر ونیز، طولانی‌مدت خواهد بود، اما همه ما می‌دانیم که به‌محض برگشت فعالیت قایق‌ها، آلاینده‌ها باز خواهند گشت.

در سراسر سیاره، گذرگاه‌های آبی از کاهش سفر سود می‌برند و احیا و بهبود شرایط آن‌ها می‌تواند پایدار باشد. صخره‌های مرجانی و دیگر زیستگاه‌های دریایی در همین لحظه، بدون رفت‌و‌آمد کشتی‌های کروز و قایق‌های سیر و تماشا، اوضاع بهتری دارند.

همین حالا، مکان‌هایی چون دیواره سد بزرگ مرجانی استرالیا و پناهگاه ملی دریایی فلوریدا کیز (Florida Keys National Marine Sanctuary)، به ابتکارعمل‌هایی برای کمک به جهان شکننده و آسیب‌پذیر زیر دریا در مقابله با تجاوزات انسانی، رسیده‌اند. داشتن کمی زمان و تعداد کم بازدیدکنندگان، به طبیعت اجازه داده است تا «به‌سازی خانه» خود را آغاز کرده و صخره‌ها و دیگر زیستگاه‌های دریایی را تعمیر کند.

تاکنون ذهنتان مشغول این مساله شده است که چه اقدامات ساده‌ای می‌توانید برای کمک به سالم نگه‌داشتن صخره‌های مرجانی و زیستگاه‌های دریایی در بار بعدی که به اینجا می‌آیید، انجام دهید؟

کمک به این اکوسیستم حساس را با آرام راه‌رفتن، آغاز کنید. مرجان‌ها را با دست‌ها یا پاهایتان، لمس نکنید، زیرا این کار به آن‌ها صدمه می‌زند و حتی باعث کشته‌شدن پلیپ‌های ظریف مرجانی می‌شود. اگر با قایق به دیدن آن‌ها می‌روید، در یک نقطه ماسه‌ای، لنگر بیندازید، نه بالای سر صخره‌ها.

دومین کار ساده‌ای که می‌توانید انجام دهید، استفاده از کرم‌های ضدآفتاب دوستدار محیط‌زیست است. قبل از خرید کرم، مواد تشکیل‌دهنده آن را بررسی کنید و مطمئن شوید که دارای «اوکستینوکسات» (oxtinoxate) و «اوکسی بنزون» (oxybenzone) نباشند، زیرا این مواد باعث جلبک‌زدایی مرجان‌ها می‌شوند. در حین این اتفاق، پلیپ‌های مرجانی، جلبک‌هایی که درون این بافت زندگی می‌کنند را بیرون می‌اندازند. این جلبک‌ها ۹۰ درصد انرژی صخره مرجانی برای ادامه زندگی را تامین می‌کنند.

در نهایت، یک تعهد سفر مسئولانه (responsible travel pledge) امضا کنید، البته اگر مقصد سفر شما این تعهدنامه را دارد. این یک توافق غیر رسمی است که شما را تشویق می‌کند که یک مسئول و حامی محیط‌زیست باشید.

جمعیت کمتر

مکان‌های خاصی در سراسر دنیا وجود دارند که تقریبا همه می‌خواهند از آن‌ها بازدید کنند. از ساختمان معبد «انگکور وات» قرن دوازدهمی کامبوج گرفته تا سیتادل «ماچو پیچو» با معماری کلاسیک اینکاها در پرو و شهر قدیمی کرواسی در «دوبروونیک»، برخی از مقاصد گردشگری به‌سادگی در لیست آرزوها و تصورات شما قرار می‌گیرند. کاملا طبیعی است که بخواهیم آن‌ها را به‌صورت حضوری ببینیم، اما این تمایل ما، منجر به ازدحام جمعیت می‌شود.

اوورتوریسم، تنها لذت‌بردن شما از مقصد موردنظرتان را تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد. این معضل، کیفیت زندگی ساکنین آن منطقه را تغییر می‌دهد، بار مضاعفی بر دوش منابع طبیعی آن، می‌گذارد و می‌تواند منجر به آلودگی و زباله اضافی شود.

این مقاصد گردشگری، بدون هجوم خیل گردشگران، می‌توانند یک نفس راحت بکشند. اگرچه تاثیر اقتصادی ناپدیدشدن گردشگران در بسیاری از مناطق، یک نگرانی جدی به شمار می‌آید، اما کاهش تعداد بازدیدکنندگان، همچنین به‌معنای هزینه‌های کمتر برای نگهداری و تمیزکردن در کوتاه‌مدت است.

زمانی که تهدید ویروس کووید ۱۹ از بین برود، ما شاهد بازگشت فوری جمعیت سابق گردشگران نخواهیم بود. به‌جای آن، این سوپاپ با آغاز از مسافران بی‌پروا و ادامه رشد از آنجا، آرام‌آرام به‌جای قبلی خود بازخواهد گشت.

مقاصد گردشگری در سراسر سیاره زمین، نیاز دارند که به‌صورت استراتژیک فکر کنند که چه‌زمانی و چگونه می‌خواهند میزبان بازدیدکنندگان باشند و شاید در این مقطع بتوانند، سطوح گردشگری را مدیریت کنند. این مساله ممکن است به‌معنای پرداخت هزینه بیشتر ورودی برای مکان‌های گردشگری مشهور باشد، اما این هزینه اضافه قطعا ارزشش را داشته باشد، هم برای بازدیدکنندگانی که به این ترتیب با جمعیت کمتر و محیط خلوت‌تری روبه‌رو می‌شوند و هم برای محلی‌ها که می‌توانند از این مناطق خارق‌العاده که خانه خود می‌دانند، لذت ببرند.

هوای پاک‌تر

شنیدن گزارش‌های حاکی از بهبود آلودگی هوا در شهرهایی مانند پاریس، لس آنجلس و پکن، بسیار دلپذیر است، اما ما در واقع می‌توانیم با کمک علم، این پیشرفت‌ها را با چشم خود ببینیم. آژانس فضایی اروپا، هفته پیش گزارش داد که قرنطینه ویروس کرونا، منجر به کاهش قابل‌توجه آلودگی در سراسر قاره اروپا شده است.

آژانس‌هایی چون موسسه هواشناسی رویال هلند (Royal Netherlands Meteorological Institute) با استفاده از داده‌های ماهواره «کوپرنیسوس سنتینل-۵ پی» (Copernicus Sentinel-5P)، در حال ثبت تغییرات در سطح آلودگی در سراسر قاره هستند.

نقشه جدید نیتروژن دی اکسید (NO2) در ایتالیا با استفاده از داده‌های ماهواره «کوپرنیسوس سنتینل-۵ پی» نشان می‌دهد که غلظت این آلاینده از تاریخ ‍۱۴ تا ۲۵ مارس ۲۰۲۰ (۲۴ اسفند ۱۳۹۸ تا ۶ فروردین ۱۳۹۹) در مقایسه با همین بازه در سال ۲۰۱۹، کاهش چشمگیری داشته است. این تغییرات را می‌توانید در تصویر بالا تماشا کنید.

کاهش تردد اتومبیل‌های شخصی، اتوبوس‌ها، قطارها و هواپیماها، قطعا سطح آلودگی هوا را در آینده نزدیک به نسبت همیشه، پایین‌تر نگه خواهند داشت. این مساله، یک روزنه امید در این شرایط غم‌انگیز است، حتی اگر موقتی باشد.

به‌طور واضحی، دنیای فیزیکی ما به‌شدت تحت‌تاثیر ویروس کووید ۱۹ قرار گرفته است؛ اما خوشبختانه، این آثار بر کره زمین، به نظر کاملا مثبت می‌آیند. در این روزهای دشوار و ناراحت‌کننده، تماشای سوسوی روشنی از اخبار خوب، می‌تواند به ما کمک شایانی کند.