پلمب های سریالی، تیر خلاص بر پیکر اقتصاد بومگردی‌ها

بر اساس آماری که اسماعیل برات، معاون نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری کشور اعلام کرده، طی یک سال گذشته ۷۷واحد گردشگری به‌علت آنچه «رعایت نکردن شئونات و حجاب» عنوان شده، پلمب شده‌اند و بر اساس برآوردها شغل بیش از ۷۵۰ نفر تحت‌تاثیر این پلمب‌ها به خطر افتاده است.

این آمار همچنین نشان می‌دهد ۵۲ درصد تاسیسات گردشگری پلمب شده مربوط به اقامتگاه‌های بومگردی بوده است و فعالان حوزه بومگردی‌ها بیشترین آسیب را از پلمب‌های مرتبط با مسئله حجاب دیده‌اند.

این در حالی است که اقامتگاه‌های بومگردی عموما در مناطق روستایی و محروم یا در بافت‌های تاریخی شهرها قرار داشته و گردانندگان آن‌ها اغلب جامعه محلی و خانواده‌های روستایی و کمتر برخوردار هستند.

از سوی دیگر، صاحبان بومگردی‌ها در سال‌های گذشته با تبعات رکود گردشگری در دوران کرونا مواجه بوده‌اند و بعدتر شکل‌گیری ناآرامی‌های اجتماعی و رکود گردشگری کشور نیز کسب‌وکارهای آن‌ها را با چالش‌هایی جدی مواجه کرده بود.

در شرایطی که انتظار می‌رفت با فرارسیدن نوروز ۱۴۰۲ شرایط برای خروج از رکود چند ساله فراهم شود، شدت گرفتن پلمب‌های مرتبط با مسئله حجاب در این ایام و البته در روزهای اخیر، صاحبان اقامتگاه‌های بومگردی را با مشکلات مضاعفی روبه‌رو کرده است.

کسادی بازار اقامتگاه‌های مجاز

با توجه به افزایش پلمب‌های اماکن گردشگری، خصوصا اقامتگاه‌ها و بومگردی‌های مجاز، بازار فعالیت خانه مسافرهای غیرقانونی و بدون مجوز رونق گرفته است.

در شرایطی که صاحبان بومگردی‌ها سختی‌های فراوان کشیده تا با وجود بوروکراسی‌های موجود مجوزهای لازم را از ارگان‌های نظارتی، آتش‌نشانی، بهداشت، اماکن، میراث فرهنگی و نیروی انتظامی بگیرند، این بار به سد پلمب‌های مرتبط با مسئله حجاب برخورده‌اند.

«یاور عبیری»، رئیس هیئت مدیره جامعه اقامتگاه‌های بومگردی ایران در این خصوص می‌گوید:

تصور کنید ما بخواهیم با مسافر برخورد کنیم یا جلوی او را به‌دلیل حجاب بگیریم، مهمان خودبه‌خود به اقامتگاه‌های غیرمجاز گرایش پیدا می‌کند. همان طور که طی چند ماه اخیر این اتفاق رخ داده و در حالی که هزینه ورودی اقامتگاه‌های بومگردی در پایین‌ترین سطح قرار دارد، خانه‌های اجاره‌ای غیرمجاز رونق گرفته‌اند و فعالیت می‌کنند و نه نظارتی بر قیمت آن‌ها است و نه به نهادی پاسخگو هستند.

وی خواستار ورود وزارت گردشگری به موضوع شده و گفت:

مالک یکی از اقامتگاه‌ها با من تماس گرفته است و می‌گوید اقامتگاه، خانه و محل زندگی‌اش هم هست و به او تذکر داده‌اند حتی وقتی مهمان ندارند، خودشان باید در حیاط اقامتگاه حجاب کامل داشته باشند! آیا شما در محیط خانهٔ خود حجاب کامل دارید؟ به‌دلیل رعایت نکردن حجاب از سوی مسافر و گردشگر، اقامتگاه پلمب می‌شود در حالی که این موضوع هیچ ارتباطی به مالک اقامتگاه ندارد. آیا مترو را به‌دلیل رعایت نکردن حجاب پلمب می‌کنید؟ متأسفانه به نظر می‌رسد این بار هم گردشگری هدف قرار گرفته و در حال آسیب دیدن است.

آمار اعلامی از سوی معاون نظارت و ارزیابی خدمات گردشگری کشور نشان می‌دهد بیشترین تعداد پلمب‌های صورت گرفته در استان‌های گردشگر محور بوده است و این امر مطمئنا آسیب‌های وارد شده به گردشگری کشور را مضاعف می‌کند. در میان استان‌های کشور بیشترین سهم پلمب تاسیسات گردشگری مربوط به استان اصفهان است و بعد استان‌های تهران، لرستان، گلستان و کرمان در رتبه‌های بعدی بیشترین پلمب قرار دارند.

در واقع، استان‌هایی که اقتصاد آن‌ها تا حدود زیادی بر پایه گردشگری تعریف شده است بیشترین آسیب را از پلمب‌های سریالی مرتبط با مسئله حجاب دیده‌اند و بدون شک، مشکلات پیش آمده برای بومگردی‌ها می‌تواند برای جوامع محلی این استان‌ها تبعات و پیامدهای ناخوشایندی به‌دنبال داشته باشد.

ناممکن بودن تقابل بومگردی‌ها با مردم

آنچه که به بومگردی‌ها تکلیف شده ، آن است که از ورود افراد با حجاب یا پوشش نامناسب جلوگیری کنند؛ این در حالی است که معمولا رزرو اتاق بومگردی‌ها به‌صورت اینترنتی صورت می‌گیرد و عملا در هنگام رزرو امکان بررسی وضعیت حجاب وجود ندارد.

از سوی دیگر، نپذیرفتن مسافران به‌دلایل مرتبط با حجاب باعث ریزش اندک مشتریان موجود بومگردی‌ها شده و در سوی مقابل، خانه مسافرهای فاقد مجوز را که رقبای آن‌ها هستند تقویت می‌کند.

افزون بر آنچه ذکر شد، نباید فراموش کرد فرهنگ مبتنی بر مهمان‌نوازی ایرانیان به هیچ روی پذیرنده تقابل میزبان با مسافر و مهمان نیست.

جمعی از مدیران بوتیک‌ هتل‌های کشور در خصوص چالش‌های موجود در این حوزه، نامه‌ای به عزت‌الله ضرغامی، وزیر گردشگری نوشته‌اند که نکات جالب توجهی در آن مطرح شده است، در این نامه آمده است:

درخصوص دلیل پلمب واحدهای اقامتی، سوال اینجا است، امروز که حجاب زنان در تمام عرصه‌های اجتماعی، بازتعریفی جدید را تجربه می‌کند و شاید مصلحت کار به سخت‌گیری‌های پیشین نیست، چگونه صنعت مهمان‌نوازی می‌تواند در واحدهای اقامتی تن به خلاف این وضعیت دهد، چگونه می‌توان از مرام مهمان‌نوازی ایرانی انتظار برخورد و تقابل با مهمان را داشت. مرامی برآمده از همان خانه‌های کهن که همیشه مأمن امن مهمان بوده است، چطور به رسم مهمان‌نوازی می‌تواند پشت کند و از ایمان مهمان بپرسد؟! برای ما ایرانیانِ میزبان، مهمان، مهمان است.

سوال‌های بی‌پاسخ و ابهامات فراوانی در خصوص پلمب‌های سریالی این روزهای بومگردی‌های کشور وجود دارد. 

به هر روی صاحبان بومگردی‌ها رکودی چند ساله را  پشت سر گذاشته‌اند؛ از  رکود ناشی از بروز حادثه هوایپیمای اوکراینی تا رکود مرتبط با کرونا، اقتصاد بومگردی‌ها در ایران را به شکننده‌ترین حالت ممکن رسایده است و  در این شرایط به نظر می‌رسد پلمب کردن‌های اخیر حکم تیر خلاص آن‌ها را داشته باشد.

بنابر آنچه ذکر شد لازم است که وزیر گردشگری و سایر مسئولان مرتبط برای توقف روند موجود به موضوع پلمب اماکن گردشگری ورود کرده و اقدامی جدی برای سر و سامان دادن به اوضاع و پرهیز از ایجاد تقابل بین حاکمیت، صاحبان بومگردی‌ها و مردم صورت دهند تا هم کهن‌الگوهای ایرانیان در خصوص مهمان‌نوازی پایدار بماند و هم چرخ اقتصاد بومگردی‌ها همچنان امکان گردش داشته باشد.