پیاده‌روی اربعین؛ میراث ناملموس ملی

آزاده یوسف نژاد
آزاده یوسف نژاد شنبه، ۲۰ آبان ۱۳۹۶ ساعت ۱۸:۵۷
پیاده‌روی اربعین؛ میراث ناملموس ملی

 به گفته مدیر کل میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث فرهنگی پیاده‌روی اربعین، فرهنگی با ارزش‌های میراث ناملموس ملی است.

فرهاد نظری مدیر کل ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری پنجشنبه ۱۸ آبان ۹۶ اعلام کرد دو سال قبل، پرونده «اربعین» با قرار دادن آیین‌هایی مانند پیاده‌روی اربعین، عزاداری‌ها، نوحه‌ها و اطعام زائران و بحث‌هایی که به تیتر بزرگ اربعین وابسته هستند، تهیه و در فهرست آثار ملی ناملموس به ثبت رسید، گفت:

هرچند ”پیاده‌روی اربعین“ در پرونده ثبت مراسم ”اربعین حسینی“ قرار گرفته و در فهرست میراث ناملموس به ثبت رسیده است، اما هرکدام از آیین‌های قرار گرفته در این پرونده، به‌ویژه این آیین قابلیت ثبت در فهرست میراث ناملموس ملی را دارند و می‌توان آن‌ها را به‌صورت جداگانه در این فهرست به ثبت رساند.

او آیین‌های سوگواری مربوط به شهادت امام‌حسین‌(ع) در دهه اول محرم را در حالت کلی به‌عنوان «آیین‌های عاشورایی» معرفی کرد و افزود:

واقعیت آن است که همه این‌ها یک مجموعه کامل از آیین‌های شکل یافته عمیق و ریشه‌دار در فرهنگ ایرانی هستند که در فرهنگ سایر کشورها نیز وجود داشته، تنوع دارند و کلیت‌ آن‌ها یک چیز یعنی ”سوگواری برای شهادت امام حسین‌(ع)“ است، اما با توجه به اقلیم، فرهنگ، زبان، گویش و مراسم‌ها، این آیین‌ها تنوع و تفاوت‌هایی دارند که به غنای مراسم و آیین‌های عاشورایی کمک می‌کنند.

ایشان همچنین در زمینه ثبت سایر میراث معنوی ایران اشاره کرد:

آیین‌های متعددی از نقاط مختلف ایران مانند نخل‌گردانی‌ها، زنجیرزنی‌ها، نوحه‌ها و تعزیه‌ها به‌وفور ثبت شده‌اند، بنابراین پیاده‌روی نیز یکی از مواردی است که می‌تواند به‌صورت جداگانه در فهرست میراث ناملموس ملی ثبت شود.

او افزود:

آیین‌های عاشورایی یک مجموعه بسیار غنی و متنوع در حوزه موسیقی و آواها، مرثیه‌ها، هنرهای اجرایی عاشورایی مانند تعزیه، نخل گردانی یا شعر و ادبیات عاشورایی و در واقع یک بسته‌‌اند که در طول ۱۲، ۱۳ قرن به‌صورت دائم به این گنجینه اضافه شده‌اند و همه‌ی این موارد واجد ارزش‌هایی هستند که آن را میراث فرهنگی ناملموس تعریف می‌کنیم.

نظری با بیان این‌که اداره کل دفتر ثبت آثار تاریخی می‌تواند پیاده‌روی اربعین را در دستور کار خود قرار دهد تا بعد از طی کردن روند ثبت، پرونده آن نیز آماده و در کمیته شورای ثبت مطرح تا فرایند ثبت انجام شود، تصریح کرد:

قطعا پیاده‌روی اربعین، فرهنگی با ارزش‌های میراث ناملموس ملی است که یک امتیاز ویژه دارد.

او این امتیاز ویژه را آغاز این آیین از یک یا چند کشور و ختم آن در کشور دیگر دانست و گفت:

امتیاز ویژه ”پیاده‌روی اربعین“ نشان می‌دهد که فرهنگ تابع مرزهای اعتباری و سیاسی نیست و فراتر از تقسیمات سیاسی و جغرافیایی عمل می‌کند و حتی نشان می‌دهد که چقدر یک فرهنگ می‌تواند عامل نزدیکی و پیوند فرهنگ‌های دو کشور باشد.

 

مطالب مرتبط:

دیدگاه