۱۳ تابلوی نقاشی ارزشمند کاخ مرمر توسط پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی - فرهنگی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با تلاش متخصصان و پژوهشگران مرمت و در جای خود نصب شدند.
«فتح‌الله نیازی» سرپرست کارگاه مرمت تابلوهای کاخ مرمر تهران گفت که با توجه به اینکه تابلوهای کاخ مرمر زمان خلق اثر جزو تزیینات وابسته به معماری محسوب می‌شدند و هنرمند آن‌ها را برای محیط خلق کرده بود، امکان جدا کردن و نصب آن‌ها در مکانی دیگر غیرممکن به نظر می‌رسید.
«نیازی» با اشاره به نصب این تابلوها با قاب گچی بیان کرد که آسیب‌های وارد شده به تابلوهای کاخ مرمر خاص بودند. بخشی از تابلوها آسیب دیده و رنگ بخش‌های دیگر نیز از بستر اصلی جدا و ماهیت رنگ از دست رفته بود که این کار مرمت را بسیار سخت می‌کرد، چون در این پروژه، نیاز به استفاده از دو شکل مرمتی بود.
او تعداد تابلوهای مرمت شده را ۱۳ عدد اعلام کرد و گفت:
تابلوهای کمتر آسیب دیده مرمت جزئی و بقیه‌ی تابلوها نیز در وضعیت نامناسبی نگهداری می‌شدند.
این پژوهشگر با اشاره به روند اجرای پروژه مرمت تابلوهای کاخ مرمر بیان کرد که تجهیزات و مواد مورد نیاز بر اساس قرار داد پژوهشگاه و مجمع تشخیص مصلحت نظام تهیه و بخشی هم که امکان خرید آن‌ها وجود نداشت و هزینه‌بر بود، از پژوهشکده حفاظت و مرمت انتقال داده شد و مورد استفاده قرار گرفت.
او ادامه داد که با روند دو سه ماهه کارگاه مرمت تجهیز و با بهره‌گیری از تخصص کارشناسان ابتدا مطالعات، مستندنگاری، آسیب‌نگاری و سپس کارهای اجرایی انجام شد.
نیازی با اشاره به تشریفاتی بودن فضایی که تابلوها در آن قرار گرفته‌اند، گفت: در این شرایط آثار باید اصولی مرمت شوند تا بیننده حظ بصری کامل را ببرد.
وی همچنین با اشاره به قابل تشخیص نبودن شکل اولیه تابلوها به‌دلیل شوک حرارتی بالا افزود: تصاویری که در قالب یک کتابچه توسط مجمع تشخیص به چاپ رسیده است، مستندات گروه را برای پی بردن به‌شکل اولیه تابلوها کامل کرد. بنابراین در این مرحله تثبیت، برداشتن آثار حرارت دیده، لایه‌برداری ورنی‌ها (در مراحل پاکسازی، تمیزکاری و لایه‌برداری) و تزریق چسب در لایه‌ها انجام شد .
به گفته‌ی نیازی، پیش‌تر تابلوها با گل‌میخ روی دیوار نصب شده بودند که در صورت تکرار آن به خود اثر که یک اثر تاریخی ارزشمندی است، آسیب می‌رسید.
سرپرست کارگاه پروژه مرمت تابلوهای کاخ مرمر با اشاره به اینکه یکی از تابلوها بعد از پاکسازی و تثبیت به‌عنوان شاهد نگه داشته شد تصریح کرد: از آنجا که اسناد ، گزارش‌ها و عکس‌ها روزی از میان می‌روند، این تابلو نشان می‌دهد که چه آسیبی به مجموعه رسیده و مرمت این تابلوها نیز در گذشت زمان جزو تاریخ خواهد شد .
او با بیان اینکه با توجه به باقی ماندن نقوش اسلامی این تابلو یک کپی با یک پرده روشن‌تر خلق و در محل نصب شد، گفت که تابلوی شاهد نیز روی یک سه پایه در زیر جای خود گذاشته شد .
وی با اشاره به تابلوی دیگری که حجم آسیب‌اش بسیار بالا بود گفت: دو تابلو شبیه این تابلو وجود داشت که به درخواست مجمع تشخیص مصلحت نظام، یک کپی از آن‌ها کشیده و در جای خودش نصب شد.
او در ادامه به مرمت نقاشی‌های دیواری سرسرای کاخ مرمر اشاره کرد و افزود که پیش از این پاکسازی ناقصی روی این نقاشی‌ها انجام شده بود که مجددا پاکسازی، لایه‌برداری و تثبیت نهایی شد.
نیازی همچنین با اشاره به اینکه اجرای این پروژه ۱۰ ماه به طول انجامید، بیان کرد:
پیش از آنکه پروژه مرمت تابلوهای کاخ مرمر به پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری سپرده شود، تعدادی از این تابلوها که کمترین آسیب را دیده بودند توسط پیمانکار خصوصی ترمیم مختصری شده بود.
دفتر مرکزی مجمع تشخیص مصلحت نظام (کاخ مرمر) که جزو آثار میراث فرهنگی کشور است، بر اساس تفاهم‌نامه‌ای که بین این نهاد و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری به امضا رسید، ساماندهی می‌شود.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، ساختمان مرمر به دستور رضا شاه و به دست معماران معروف آن زمان ساخته شده است. گنبد این بنا برگرفته از گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان است که به‌وسیله استاد حسین لرزاده کاشی‌کاری شده است.
این مکان که عملیات ساختمانی آن ۱۳۱۶ شمسی پایان یافت، محل زندگی و کار رضا شاه بود، در دوره‌ی محمدرضا به موزه تبدیل شد و در دهه‌ی ۱۳۷۰، مجمع تشخیص مصلحت نظام به آن نقل مکان کرد و نام قدس گرفت.
دیدگاه