جزایر سقطری، قدیمی ترین جزایر جهان با بیش از ۵۰۰ میلیون سال قدمت

دورتر از ساحل یمن، یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین ثروت‌های دنیا وجود دارد، یعنی مجمع‌الجزایر سوکوترا.

این جزایر معمولا به‌عنوان عجیب‌ترین مناظر طبیعی کره زمین توصیف می‌شوند. دلیل خوبی برای این توصیف شایسته وجود دارد. در واقع ۷ هزارتای آن‌ها...

سوکوترا یکی از ۴ نقطه قدیمی‌ روی کره زمین است.

بیشتر زمینی که روی آن قدم برمیداریم دائما توسط صفحه‌های زمین‌ساخت و آتشفشان‌ها در حال ساخته شدن است.

مطمئنا میلیون‌ها سال طول می‌کشد تا کلمه‌ی "دائما" عملی شود، اما این بدین معناست که تپه‌ها و کوه‌های اطراف ما در مقایسه با سن واقعی زمین (که اگر کنجکاو هستید باید گفت ۴.۵ بیلیون سال) بسیار جوان هستند.

سوکوترا، از زمانی که گوندوآنا یک ابرقاره بود، به همین شکل بوده است.

گوندوآنا یکی از دو ابرقاره‌ای بود که پانگه‌آ (Pangaea) تنها گستره‌ی خشکی را، که ممکن است از دوران مدرسه به خاطر داشته باشد، تشکیل می‌داد.

این بدین معناست که سوکوترا احتمالا بیش از ۵۱۰ میلیون سال روی زمین، و میزبان این زندگی همیشگی بوده است.

۵۱۰ سال!

جاهای بسیار کمی وجود دارند که دارای چنین قدمت جغرافیایی و زیستی باشند.

در واقع، تنها ۳ مکان دیگر هم‌ردیف با سوکوترا وجود دارد: جزایر گالاپاگوس، هاوایی، و کالدونیای جدید (دورتراز ساحل استرالیا).

توجه داشته باشید که همه این مکان‌های بسیار قدیمی که به‌خوبی محافظت می‌شوند، همگی جزیره هستند.

این جزایر میلیون‌ها سال قبل، از قاره اصلی جدا شدند و هرکدام بخشی از گیاهان و جانوران قدیمی را در خود نگه داشتند.

در انزوای سوکوترا، این پوشش گیاهی و جانوری در چنین محیط منحصربه‌فردی رشد می‌کنند.

بر اساس تازه‌ترین بررسی ملل متحد درباره پوشش گیاهی و جانوری محافظت شده‌ی سوکوترا، بیش از ۷۰۰ گونه‌ی گیاهی و جانوری وجود دارد که تنها مختص مجمع‌الجزایر هستند.

این بدین معناست که این ۷۰۰ یا بیشتر، گونه عجیب گیاهی، مانند درخت خیار، مارمولک‌های بدون پا، و درخت‌های خون سیاووشان(یا خون اژدها) تننها در سوکوترا یافت می‌شوند.

محیط عجیب جزیره‌ی اصلی و بزرگ سوکوترا و ۳ جزیره کوچک مجاور، شرایط سوکوترا را عجیب‌تر کرده‌اند.

سوکوترا، به‌طور متناوب در معرض خشکسالی‌های طولانی مدت و گرمای شدید به‌همراه رطوبت دریای عرب قرار می‌گیرد.

تمام موجودات زنده‌ی این جزیره، برای زنده ماندن باید خود را به محیط محلی و شرایط آب وهوایی دیوانه این منطقه وفق دهند، که این باعث می‌شود انواع خارق‌العاده از هرچیزی وجود داشته باشد.

این جزیره اخیرا تحت حفاظت مطلق یمن در انتهای شبه‌جزیره عربستان قرار گرفته است.

تا دو سال قبل، این منطقه به‌عنوان بخشی از زمین‌های جمهوری یمن اداره می‌شد.

اما در سال ۲۰۱۳، به آنجا اجازه حکومت مستقل عطا شد تا در داخل یمن حکومتی خود مختار باشد.

این منطقه همچنین توسط سازمان ملل متحد تحت حفاظت است. یونسکو (UNESCO) این منطقه را در لیست میراث جهانی طبیعی خود قرار داده است.

۴۴۰۰۰ نفر این جزیره را خانه خود می‌نامند.

بسیاری از این افراد، محلی‌های سوکوتری هستند، اما این جزایر منحصربه‌فرد، همچنین میزبان مهاجرانی از سومالی و هند نیز هست.

حداقل تا ۲ میلیون سال پیش، در این جزیره انسان زندگی کرده‌ است.

جعبه ابزاری که از صنعت الدوایی(Oldowan) (صنعت ساختن ابزار سنگی) ماقبل تاریخ به جا مانده است، نشان می‌دهد که قدمت اولین ساکنان جزیره برمی‌گردد به قدیمی‌ترین فرهنگ انسانی.

جزایر کوچک سوکوترا، طی باقی تاریخ انسان، اتراقگاه‌های بین‌راهی مسیرهای تجاری بودند که از میان دریای سرخ و دریای عربستان عبور می‌کردند.

با اینکه ساکنان جزیره غسل تعمید داده شده‌اند و اصولا متعلق به کلیسای شرق و کلیساهای قبطی آفریقایی شرقی بودند، اما این جزیره به جادوی سیاه‌اش و اینکه کارهای خود را خود انجام می‌دادند، معروف بود.

طی قرن‌ها، این شهرت عجیب به حفاظت از جزیره کمک می‌کرد، به این صورت که خطر استعمار از جانب پرتغالی‌های دوران رنسانس را دفع می‌کرد. پرتغالی‌ها به این نتیجه رسیده بودند که تلاش برای این کار بسیار عجیب و غیرعادی است.

نام جدید این جزیره می‌تواند از توصیفات یونان باستان آن گرفته شده باشد.

در یونان باستان، این جزیره به نام دیوسکوریدو (Dioskourido) شناخته می‌شد.

 اما می‌تواند از عبارت سوکادهارا (Sukhadhara) به زبان سانسکریت گرفته شده باشد، که به‌معنای جزیره سعادتمند است.

یا شاید عبارتی عربی است که واردات اقتصادی آن را توصیف می‌کند، یعنی از دو کلمه‌ی  سوق ( به معنی بازار) و قوطرا ( به‌معنای روغن کندر) گرفته شده است، که معنای دقیق آن بازاری است که در آن روغن کندر وجود دارد.

از هرجایی که نام آن گرفته شده باشد، و شهرت عجیب آن هرآنچه که باشد، روشن است که سوکوترا همیشه استثنایی بوده و هست.

رفتن به‌ این جزیره کار دشواری است، زیرا بادها و باران‌های موسمی جزیره را برای نیمی از سال از دسترس خارج می‌کند، و تنها تعداد کمی از پروازهای برنامه‌ریزی شده، خارج از مکان‌های عجیب به فرودگاه‌های کوچک وجود دارند. اما صنعت طبیعت‌گردی کم‌کم این امکان را به مردم فراهم می‌کند تا به دیدن این مکان باستانی بروند.

بیایید امیدوار باشیم که همه بازدیدکنندگان به همان اندازه‌ی ساکنان قبلی جزیره، نسبت به این چشم‌انداز باستانی عجیب و منحصربه‌فرد، مودب و خرافاتی باشند.