روستای صخره‌ای کندوان، تجربه زندگی در دل کوه

1. خانه
2. ایران
3. تقسیم‌بندی استانی
4. آذربایجان شرقی

روستای زیبای کندوان در استان آذربایجان شرقی یکی از بهترین مکان‌ها برای پی برد به تلاش بشر برای ایجاد یک سرپناه است. 

کندوان در شهر اسکو واقع شده و فاصله‌ای حدود ۲ ساعته با شهر تبریز دارد. مردم کندوان خانه‌های خود را درون صخره‌های سنگی ساخته‌اند و قدمت آن نیز به ۶ هزار سال پیش باز می‌گردد. دلیل نامگذاری کندوان شباهت آن به‌کندوی عسل بوده اما باید بدین نکته نیز توجه داشت که واژه 'کند' در زبان آذری به معنای روستا است و شاید این موضوع نیز در نام‌گذاری کندوان تاثیرگذار بوده است. البته گاهی به این روستا کندجان نیز گفته می‌شود.

اطلاعات جغرافیایی

روستای کندوان در شهرستان اسکو از آذربایجان شرقی واقع شده که آب و هوای سردی دارد و  مردمان آن ۱۸۰ روز از سال را در شرایط یخبندان می‌گذرانند. کندوان در بخش شمال غربی کوه سهند واقع شده و البته در شکل‌گیری آن نیز این کوه نقش بسیار زیادی داشته است. گردشگران برای بازدید از این روستا باید از طریق هواپیما یا هر وسیله دیگری به تبریز بروند و از آنجا با طی کردن مسافتی یک یا دو ساعته با خودرو از دامنه کوه سهند و گذر از شهر اسکو به کندوان برسند. گفتنی است که کندوان و اسکو در جنوب شرقی تبریز واقع شده‌اند. کندوان در دامنه کوه سلطان‌داغی قرار گرفته است و یک رودخانه پر آب نیز از وسط آن می‌گذرد.

ویژگی‌های کندوان

اطلاعات دقیقی در خصوص تاریخچه شکل‌گیری کندوان وجود ندارد اما عده‌ای آن را مربوط به‌قرن هفتم و برخی دیگری مربوط به دوران پیش از اسلام می‌دانند. اما آنچه که عمومیت دارد قدمت ۶ هزار ساله این روستا را نشان می‌دهد و گفته می‌شود که خانه‌های صخره‌ای کندوان نیز قدمتی ۷۰۰ ساله دارند. از دیدگاه برخی محققان، ساکنان اولیه کندوان اهالی حیله‌ور بوده‌اند و برای حفظ جان خود از شرر مغول‌ها به این مکان آمده‌اند و برخی سفالینه‌های موجود در این روستا نیز نشان دهنده این است که زندگی قبل از زمان ایلخانیان نیز در این مکان وجود داشته است.

صخره‌های موجود در روستای کندوان نتیجه آتشفشان کوه سهند هستند. این گدازه‌های آتشفشانی توسط مردم این محل حفاری و تبدیل به مکانی برای سکونت شده‌اند. این خانه‌های اسطوانه‌ای که کَران نامیده می‌شوند، اغلب از دو طبقه تشکیل شده‌اند ولی برخی از آن‌ها نیز سه یا چهار طبقه هستند که طبقه نخست آن مربوط به‌ محل نگهداری چهارپایان است و در طبقات دوم و سوم نیز انسان‌ها سکونت دارند. به‌ دلیل اینکه در طبقه نخست، جداره دیوار‌ها نسبت به طبقه دوم یا سوم کلفت‌تر است، اغلب در طبقه دوم و سوم شاهد حفره‌ای برای ورود نور به‌بخش داخلی صخره هستیم. گفتنی است که به‌ دلیل ساختار کران‌ها امکان ارتباط داخلی بین طبقات مختلف هر کران وجود ندارد و بلند‌ترین کران نیز حدود ۴۰ متر ارتفاع دارد (در مجموع تمام طبقات). نور کم و ارتفاع کوتاه از ویژگی‌های اصلی خانه‌های کندوان به‌حساب می‌آید.

شرایط دمایی در کران‌ها به‌دلیل ساختاری که دارند، برعکس محیط خارجی است. این خانه‌های صخره‌ای در زمستان هوای نسبتا گرمی دارند و در تابستان نیز هوای آن‌ها سرد و مطبوع است. در حال حاضر صاحبان منازل اجازه ورود گردشگران به‌خانه‌هایشان را می‌دهند و در مقابل مبلغی را نیز دریافت می‌کنند. بخشی از این خانه‌ها تبدیل به مکانی جهت فروش صنایع دستی زنان محلی نظیر گلیم، جاجیم و شال‌های رنگی شده‌اند.

نکته جالبی که در خصوص کندوان باید بدان توجه داشت این است که کندوان تنها روستای صخره‌ای در جهان به‌ حساب می‌آید که زندگی در آن جریان دارد. گفتنی است که در کل جهان تنها ۳ روستای صخره‌ای وجود دارد که کندوان در ایران، کاپادوکیه در ترکیه و داکوتا در آمریکا از این جمله هستند اما به‌جز کندوان، در هیچ یک از این روستاهای صخره‌ای سکونت وجود ندارد. باید بدین نکته نیز توجه داشت که وسعت کاپادوکیه حدود ۱۵ تا ۲۰ برابر کندوان است. در حال حاضر کندوان ۸۰۰ نفر جمعیت دارد.

کندوان از چندین خانه، مسجد و مدرسه تشکیل شده است که کران مربوط به مسجد بزرگترین کران موجود در کندوان است و مسجد این روستا نیز از سه طبقه تشکیل شده که طبقه نخست مربوط به‌ محل نگهداری چهارپایان، طبقه میانی مربوط به مسجد و طبقه سوم نیز مسکونی است.

آب معدنی کندوان

آب معدنی کندوان یکی از ویژگی‌های این روستا به‌حساب می‌آید و براساس آزمایشات انجام شده، این آب کمترین میزان آهک را دارد و همین دلیلی می‌شود تا بیماران کلیوی از آن استقبال کنند. براساس تحقیقات انجام شده این آب معدنی خواص زیادی در جهت رفع ۴ نوع از سنگ کلیه دارد. گفتنی است ساکنان شهر‌های اطراف نظیر تبریز، ارومیه، مراغه و بسیاری از شهر‌های دیگر گاهی برای استفاده از آب معدنی این محل و یا درمان بیماری‌های کلیوی‌شان به‌ این روستا سفر می‌کنند.

کندوان سالیانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی را میزبانی می‌کند و همین موضوع باعث بهبود شرایط اقتصادی این روستا شده است. بیشتر مردم کندوان به‌ شغل کشاورزی و دامداری مشغول هستند و حال به‌ لطف گردشگران فروش صنایع دستی نیز در این روستا شرایط خوبی دارد.

در کندوان شاهد رودخانه‌ای پرآب هستیم که تقریبا از مقابل روستا عبور می‌کند و در کنار تمام زیبایی‌هایی که ایجاد کرده شاهد فروشگاه‌های محلی مختلفی نیز در اطراف آن هستیم. این فروشگاه‌ها اقدام به‌فروش صنایع دستی، خشکبار (تولیدات محلی)، سوغاتی و موارد مشابه می‌کنند.

سوغاتی

اصلی‌ترین سوغاتی کندوان عسل است و شهرت خاصی در این زمینه دارد. گردشگران به‌عنوان ره‌آورد از سفرشان می‌توانند عسل یا صنایع دستی کندوان را خریداری کرده و به‌آشنایانشان هدیه دهند. البته اگر محل سکونتان با این روستا فاصله چندان زیادی ندارد و بین آشنایانتان نیز بیمار کلیوی دارید، در این صورت بهتر است که مقداری از آب معدنی این روستا را نیز برای وی به‌ ارمغان ببرید.

هتل سنگی

کندوان با وجود تمام جاذبه‌های تاریخی‌ای که دارد، با مشکلاتی نیز دست و پنجه نرم می‌کند. ساختمان‌های مختلفی در اطراف این روستا ساخته شده‌اند که همگی باعث از بین رفتن ساختار کلی کندوان می‌شوند. اما یکی دیگر از ویژگی‌های مدرن اما جالب این روستا به‌ هتل سنگی آن باز می‌گردد که یکی از سه هتل سنگی در جهان است. هتل لاله کندوان دارای ۴۰ کران یا همان خانه سنگی است که امکانات خوبی نیز در آن‌ها ایجاد شده و در این بین می‌توان به جکوزی و بخش سمعی بصری اشاره کرد. در این هتل شاهد مینی‌بار و رستوران هستیم که ظرفیت ۱۲۰ میهمان را دارد.

امکانات رفاهی و روش دسترسی

در بخش ورودی روستای کندوان کیوسکی قرار دارد که گردشگران برای ورود به این روستا باید مبلغی را به‌ عنوان ورودیه پرداخت کنند. برای استراحت نیز بخش مقابل روستا مکانی باصفا و سرسبز است که می‌توان در آن به‌خوردن ناهار یا استراحت پرداخت.

مسیر روستا کندوان به‌ صورت آسفالته است و در این خصوص مشکلی نخواهید داشت و از تبریز تا اسکو نیز در مسیری جاده‌ای رانندگی خواهید کرد. گفتنی است که گاهی اوقات تور‌های تفریحی کندوان برگزار می‌شود که از طریق آن‌ها نیز می‌توانید برای بازدید از این روستا اقدام کنید.

همان‌طور که در این مقاله از کجارو مطالعه کردید، با روستای تاریخی کندوان آشنا شدیم و پیشنهاد می‌کنیم حتما در سفرتان به استان آذربایجان شرقی از این روستا نیز بازدید کنید. برای بازدید مجازی از این روستا نیز می‌توانید از طریق این لینک وارد عمل شوید.

منبع: آنوبانینی | ویکی‌پدیا | کندوجان | mytabriz | garnafa

منبع تصاویر: ایرنا | Go To Persia