ایدههایی که استانبول برای تبدیلشدن به شلوغ ترین فرودگاه جهان اندیشیده است
در حال حاضر، فرودگاه استانبول از نظر وسعت بزرگترین ترمینال فرودگاهی جهان است و فاز اول این پروژهی عظیم به انتها رسیده است. انتظار میرود که پس از تکمیل چهار فاز ساخت ترمینالهای ماهوارهای دیگر و باندهای فرودگاه در سال ۲۰۲۸، این فرودگاه بتواند ۲۰۰ میلیون مسافر داخلی و خارجی را در سال جابهجا کند؛ این رقم بسیار بیشتر از ظرفیت هر فرودگاه دیگری در جهان است.
سال گذشته، فرودگاه قدیمی آتاتورک استانبول که فرودگاه فعلی استانبول جایگزین آن شده است، هفدهمین فرودگاه شلوغ جهان بود که تنها ۶۱ میلیون مسافر را در خود جا میداد. بنابراین، برنامهی فرودگاه جدید مبنی بر بالا بردن گنجایش بیش از سه برابری در کمتر از ۱۰ سال، واقعا، هدفی بلندپروازانه است. برای درک بهتر موضوع به این نکته توجه کنید که شلوغ ترین فرودگاه جهان از نظر تعداد مسافران در سال گذشته، فرودگاه آتلانتا (ATL) بود که تنها ۱۰۷ میلیون مسافر را در خود جای میدهد. الگوی فرودگاه استانبول هم مانند سایر فرودگاههای رقیب خود در منطقه، مانند دبی (DXB) ، ابوظبی (AUH) و دوحه (DOH)، در درجهای اول ایجاد اتصال بین مسیرهای پروازی مسافران است. شرکت هواپیمایی پرچمدار ترکیه که قطب عملیاتی آن در استانبول (IST) است، به مقاصد بیشتری در مقایسه با سایر خطوط هوایی پرواز میکند. این امر شرایطی برای این شرکت هواپیمایی و البته فرودگاه فراهم میکند که مسیری پروازی تنها با یک توقف بین مقصدهای مختلف برقرار کند. این ويژگی است که شرکتها و فرودگاههای انگشتشماری از آن برخوردار هستند.
کادری سامسونلو، مدیر اجرایی فرودگاه، در جشنوارهی جهانی حمل و نقل هوایی در لندن گفت که استراتژی جاهطلبانهی توسعه برای تبدیل شدن به شلوغ ترین فرودگاه جهان شامل چالشهای منحصربهفردی است که فراتر از جذب خطوط هوایی بیشتر و انجام پروازهای بیشتر است.
سرمایهگذاری روی فناوری
سامسونلو، سرمایهگذاریهای بزرگ در فناوری بیومتریک را آیندهی تجربهی مسافر در فرودگاه میداند. او میگوید IST، این فرودگاه را با بهرهگیری از برترین کارشناسان فناوری اطلاعات حاضر در ترکیه، صرفنظر از اینکه آیا آنها در تجربهی کار در صنعت حمل و نقل هوایی را داشتهاند یا خیر، طراحی کرده است.
از نظر تئوری، هرچه میزان استفاده از ابزار بیومتریک بیشتر باشد، پرسنل کمتری برای کمک به مسافران نیاز خواهد بود. سامسونلو معتقد است که این سرمایهگذاری، از مرحلهی صدور کارت پرواز تا مهاجرت و سوارشدن بر هواپیما، این قابلیت را دارد که هزینههای خود را بپردازد. علاوه بر این، چون خودکارسازی فرایندها باعث کاهش یافتن زمان لازم برای عبور مسافر از ابتدا تا انتهای مسیر میشود، این امکان مهیا خواهد شد که به مسافران بیشتری در فرودگاه خدماترسانی بشود. حداقل از نظر تئوری که چنین است.
کاهش زمان انتظار، افزایش خدمات خردهفروشی
اپراتور فرودگاه تصدیق میکند که فرودگاه باید بدون توجه به تعداد مسافرانی که باید مدیریت کند، به بهرهوری در این کار بیندیشد. بنابراین، فرودگاه باید درآمد زیادی داشته باشد تا به صدها میلیون مسافر بالقوه در هر سال خدماترسانی کند. فرودگاه از محل فرود هواپیماها و پیادهکردن مسافران درآمد زیادی میتواند جذب کند؛ بنابراین سود واقعی در عملیاتهای خردهفروشی است؛ خواه این هزینهها مربوط به فروش مواد غذایی و آشامیدنی بدون هزینهی گمرک باشد و چه سایر خریدهای دیگر.
فرودگاه استانبول برای به حداکثر رساندن مقدار پولی که مسافران در فروشگاههای خردهفروشی فرودگاهها هزینه خواهند کرد، باید زمان آزادی که مسافران پیش از پرواز در این اماکن میگذرانند را به حداکثر برساند. سادهترین راه برای انجام این مهم، به حداقل رساندن مدت زمان گذراندن مسافران در صفها است. این اتفاق برای مسافران هم یک برد به شمار میآید. شاید مسافران نخواهند در این مدت چیزی بخرند، اما بهطورحتم بهجای اینکه ساعتها در صفهای امنیتی منتظر بمانند، میتوانند در کنار گیت یا در سالن فرودگاه به استراحت بنشینند.
سرمایهگذاری شرکت هواپیمایی، سرمایهگذاری غیردولتی
سود واقعی فرودگاه استانبول در خردهفروشی، اعماز مواد خوراکی و آشامیدنی یا هر کالای دیگری، است
یكی از جالبترین عواملی که سامسونلو فاش میکند مربوطبه روابط دولتی است. وی ترکیه را یک «اقتصاد نوظهور» توصیف کرد و توضیح داد که وی یک توی تلاش کرده است مقامات دولتی را متقاعد کند که فرودگاه پررونق استانبول به نفع کل کشور خواهد بود. در ابتدا، مقامات دولتی نمیفهمیدند که چرا یک تجربهی یکپارچه و کارآمد مسافری با استفاده از فناوری گرانقیمت باید ارزش صرف این مقدار از وقت و تمرکز و هزینه را داشته باشد.
او از ناامیدی خود از سرمایهگذاری دولت روی پروژهی فرودگاه صحبت کرد. در حقیقت، شرکت فرودگاهی میلیاردها دلار وام برای موفقیت این پروژه گرفته است. در عوض او بهدنبال شرکتهای هواپیمایی سودآور است تا آنها را برای سرمایهگذاریهای آتی در فناوری فرودگاه و تجربهی مسافر متقاعد کند. او از لوفت هانزا، قطر ایرویز و ایرفرانس و سایر شرکتهای هواپیمایی ترکیه نام برد و گفت:
این شرکتهای هواپیمایی، پول و علاقهی کافی برای سرمایهگذاری را دارند و کار کردن با آنها بسیار راحتتر از کار با دولت است.
او میگوید که این امر باعث شده است وی بهجای اینکه منتظر پاسخ دولت بماند و زمان را از دست بدهد، از شرکتهای هواپیمایی بخواهد تا در استقرار بهترین روشهای جهانی به آنها کمک کنند.
جلب رضایت مسافران برای بازگشت دوباره
مسافران، بهویژه در منطقهی رقابتی خاورمیانه که کشورهایی مانند قطر و امارات متحده عربی از منابع نامحدودی برای قرار دادن کشورهایشان در نقشههای گردشگری و حمل و نقل هوایی برخوردار هستند، با گزینههای زیادی مواجه هستند. استانبول، به لطف شبکهی مسیرهای بینظیر شرکت هواپیمایی ترکیه، میتواند مسیرهایی پروازی را برای مسافران فراهم آورد که هیچ فرودگاه دیگری قادر به انجام آن نیست. علیرغم این موضوع، مسافران ترانزیتی در منطقه، از لحاظ حق انتخابهای بیشماری که دارند، جذابیت خود را از دست دادهاند. به استثنای مسافران بیتجربه و بهخصوص افرادی که نسبت به قیمت پروازها حساس هستند، سایر مشتریان فرودگاهی را برای ترانزیت انتخاب نمیکنند که تجربهی بدی در گذشته در آن داشته باشند.
با توجه به این موضوع، فرودگاه استانبول بهسختی در تلاش است تا تجربهی فرودگاه را برای مسافران خود تا حد ممکن به تجربهای لذتبخش بدل کند تا مسافران آن را برای سفرهای آتی خود نیز انتخاب کنند. سامسونلو، این مسئله را نیز بهاندازهی هر کار دیگری، مفید و تاثیرگذار میداند. بهعنوان مثال، مسافران واجد شرایط برای استفاده از گیتهای الکترونیکی گذرنامه میتوانند وقت زیادی را صرفهجویی کنند؛ تنها به شرط اینکه از امکان استفاده از آن آگاه باشند.
اگرچه ظرفیتهای فرودگاه جدید در آینده ثابت خواهد شد (در هیچ کجای آن هیچ صفی دیده نمیشوند)، اما نکتهی قابلتوجه آن این است که تعداد زیادی از کارمندان اطلاعرسانی با عنوان «Ask me» در مکانهای مختلف فرودگاه به چشم میخورد. وظیفهی آنها، پاسخ دادن به همه سوالات مسافران و اطمینان یافتن از آن است که آنها از تمامی امتیازهای خود آگاه هستند. این کار به این امید انجام میشود که مسافران IST را برای سفر بعدی خود نیز انتخاب کنند.