روزشمار: ۲۴ اسفند؛ زادروز «دیان آربس»، عکاس آوانگارد آمریکایی

«دیان آربس» یکی از مطرح‌ترین عکاسان جهان است؛ عکس‌های بی‌شماری در تاریخ رسانه وجود دارد که به‌خاطر جادوی بصری تصویر یا موقعیت استثنائی شان، اسم عکاس را پس‌ زده و در ذهن مردم جای گرفته‌اند، اما داستان دیان آربس متفاوت است؛ طریقه زندگی شخصی او، سوژه‌های خاص عکاسی‌اش که با تعهد مثال‌زدنی آربس دنبال شده‌اند، و مطالب مختلفی که درباره او نوشته شده، آربس را به چهره ممتازی در بدنه عکاسی قرن بیستم تبدیل کرده و با تلاش هالیوود، شهرت این عکاس در بین مردم غیرعکاس هم فزونی یافته است.

دیان در سال ۱۹۴۱ برای بازدید گالری «آلفرد استیگلیتز» پیش وی رفت و در همان‌جا با خیلی از عکاسان معروف آن زمان آشنا شد از جمله آن عکاسان «متیو برادی»، «پل استرند»، «بیل برانت»، و «یوجین آتگت» بودند. آلن نیز در آن زمان برای مخابرات ارتش آمریکا در جنگ جهانی دوم عکاسی می‌کرد.

در سال ۱۹۴۶ و پس از پایان جنگ آلن و دایان هر دو به سمت عکاسی تجاری رفتند و برای مجله‌های زیادی عکس می‌گرفتند، با این وجود هر دوی آنها به عکاسی پرزرق و برق و عکاسی مد چندان علاقه نداشتند. کار آنها آنقدر خوب بود که از یک مجله مد ۲۰۰ صفحه‌ای ۸۰ صفحه آن فقط عکس‌های آنها بود.

عکس‌های او بیشتر بازتاب کاستی‌های آدم‌های اطراف او بود. وی بیشتر از آدم‌های منحرف و حاشیه‌ای که زندگی نسبتاً سختی داشتند عکس می‌گرفت. بیشتر عکس‌های دایان به صورت سیاه و سفید گرفته شده است. آدم‌های عکس‌های او بیشتر کوتوله‌ها، آدم‌های عظیم‌الجثه، فراجنسیتی‌ها و یا افرادی که طبیعی به نظر نمی‌رسیدند، بود. بررسی دقیق عکس‌های آربس این حقیقت را آشکار می‌کند که برای وی دوربین وسیله‌ای بوده که می‌توانسته با آن پدیده‌هایی که مردم آنها را غیرعادی می‌دانند به تصویر بکشد.

آربس در جایی گفته که برای من سوژه تصویر مهم‌تر از خود عکس است. حس خاصی به عکس دارم، اما این حس مقدس نیست. واقعا معتقدم که «هرچه هست، دربارگی آن است»؛ یعنی هر چیزی درباره یک موضوع اصلیست و دربارگی، مهم‌تر از همه‌چیز است. به‌نظرم چیزهایی وجود دارند که تا وقتی عکسشان را نگیرم، دیگران آن را نمی‌بینند.

در سال ۱۹۵۴ دختر دوم آنها به نام «امی» به دنیا آمد که او نیز بعدها عکاس شد و حرفه مادرش را پیش گرفت. او در سال ۱۹۶۹ از همسر خود آلن جدا شد، به گفته برخی علت جدایی افسردگی دایان بوده است.

برخی از آشنایان بر این باور بودند که سابقه بیماری آربس به افسردگی باعث مرگ و خودکشی او است و بعضی نیز در آن باور هستند که او نیز مثل مادرش از بیماری هپاتیت رنج می‌برده، اما دلیل هر چه بوده است، خودکشی و صحنه مرگ او در ۴۸ سالگی و در تاریخ ۲۶ جولای سال ۱۹۷۱ غیرقابل انکار است.

او یک عکاس کاملا ماهر و چیره‌دست بود. کارهای او در هر مجموعه معروفی در دنیا یافت می‌شود و اولین رساله‌اش در سال ۱۹۷۲ و یک سال پس از مرگش چاپ شد که به مدت ۲۳ سال پرفروش‌ترین رساله عکاسی بود. شهرت او در زمان زندگی‌اش حاصل شد؛ پس از مرگش، دخترش به عنوان وارث اموال مادرش، وظیفه دختری خود را انجام داده است، او شهرت مادرش را پرورش و گسترش می‌دهد و با جدیت نمایشگاه‌ها و انتشار عکس‌ها در مجلات و کتا‌ب‌ها را کنترل می‌کند.

بدون عنوان، که توسط «دون آربس» و «یولانتا کومو» ویرایش شده، جلد سوم عکس‌های او است که از زمان خودکشی دیان آربس در سال ۱۹۷۱ در سن ۴۸ سالگی منتشر شده است. می‌شد نام این اثر را «آدم های بی‌نام» هم گذاشت چون سوژه‌ها بی‌نام هستند، یا حتی «در یک جای ناشناخته»، چون محله‌ها مشخص نیست. اما بهترین نامی که می‌شد روی آن گذاشت احتمالا «یک کار تمام نشده» بود. به هر حال، مجموعه‌ای بی‌نظیر است.

این ۵۱ عکس سیاه و سفید، که تقریبا همه آنها از زنان و دختران گرفته شده است، بخشی از مجموعه‌ا‌ی است که آربس تا پیش از مرگش روی آن کار می‌کرد. این عکس‌ها حداقل در دو موسسه ناشناس گرفته شده‌اند که از افراد عقب‌مانده ذهنی نگهداری می‌کردند.

تنها چند عدد از این عکس‌ها در اولین رساله عکاسی آربس به نمایش در آمدند؛ بقیه آنها از سال ۱۹۷۱ در مجموعه اموال او منتشرنشده باقی مانده‌اند.

در سال ۲۰۰۶ نیز بر اساس زندگی‌نامه دایان آربس فیلمی به بازیگری «نیکول کیدمن» ساخته شد.

• تصويب ماده واحده ملی شدن صنعت نفت در مجلس شورای ملی (۱۳۲۹ شمسی)
• تولد «آلبرت انيشتين» دانشمند بزرگ فيزیک نظری و رياضی (۱۸۷۹ میلادی)
• زادروز «اقرار علیف»، مورخ آذربایجانی (۱۹۲۴ میلادی)
• درگذشت «جورج ايستمن» مخترع آمريكایی (۱۹۳۲ میلادی)