پتوی نجات چیست؟

زهره خسروی
زهره خسروی پنجشنبه، ۲ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۱۲:۰۴
پتوی نجات چیست؟

همراه داشتن یک پتوی نجات برای همه طبیعت‌گردها و به‌خصوص کوهنوردان و غارنوردها یک ضرورت است. این وسیله کم حجم حتی می‎‌تواند شما را از خطر مرگ نجات دهد.

پتوی نجات، وسیله سبک، کم‌حجم و بسیار کاربردی است که در شرایط اضطراری برای حفظ دمای بدن و جلوگیری از هیپوترمی (کاهش شدید دمای بدن) استفاده می‌شود. این پتوها معمولا از یک لایه پلاستیکی نازک و بادوام ساخته شده‌اند که یک طرف آن آلومینیومی و اغلب طرف دیگر با روکش طلایی است. برای گردشگران ماجراجو که صعود در برف یا کندوکاو در دل غارها و دره‌‍‌های سرد و تاریک را تجربه می‌کنند، همراه داشتن این ابزار در لیست «تجهیزات سفر» یک ضرورت است. برای آشنایی بیشتر با این ابزار کابردی ادامه مقاله را دنبال کنید.

هرآنچه باید درباره پتوی نجات بدانید: 

پتوی نجات چیست؟

اگر علاقه‌مند به مسابقات ماراتن باشید، حتما بارها دیده‌اید که در خط پایان ماراتن ورزشکاران بدن خود را با چیزی شبیه یک فویل نازک آلومینیوم می‌پوشانند. این وسیله نازک به دوندگان کمک می‌کند تا دمای بدن خود را تنظیم کنند.

البته فناوری به‌کار رفته در این ابزار به‌سادگی فناوری ساخت فویل‌های آلومنیوم موجود در خواروبار فروشی‌ها نیست. در واقع، این ورقه‌های نازک که از فضانوردان تا کوهنوردان آن را استفاده می‌کنند، پتوی فضایی (Space Blanket)، پتوی خورشیدی یا پتوی نجات (Emergency Blanket) نام دارد.

استفاده از پتوی نجات هنگام بارش برف؛ منبع عکس: dagmioutdoors.com؛ عکاس: نامشخص

منبع عکس: dagmioutdoors.com؛ عکاس: نامشخص

پتوی نجات در واقع یک پتوی با وزن و حجم کم است که از ورقه‌های نازک پلاستیک، آلومینیوم و طلایی رنگ ساخته می‌شود. این پتو در حفظ دمای بدن خصوصا به هنگام جلوگیری از سرمازدگی در محیط‌های خیلی سرد بسیار کاربردی است.

مهم‌ترین مزیت پتوی نجات قیمت ارزان، حجم بسیار کم و سبکی آن است. وزن این وسیله حدود ۵۰ گرم است و در ابعاد جیبی (به‌اندازه کف دست) بسته‌بندی می‌شود؛ بنابراین می‌توان آن را در کیف، کوله کمری، کوله‌پشتی و حتی جیب خود حمل کرد. پتوی نجات عایق گرما و سرما است و در شرایط اضطراری می‌تواند حتی تا دمای ۳۰ درجه سانتی‌گراد زیر صفر از بدن حفاظت کند. این وسیله ضد سرما، ضد آب، ضد باد و حتی ضدآفتاب است و در موارد اضطراری برای نجات جان افراد کاربرد دارد.

حجم یک پتوی نجات در مشت انسان

منبع عکس: سایت banggood.com؛ عکاس: نامشخص

تاریخچه پتوی نجات

اگرچه استفاده از پتوی فضا امروزه بسیار متداول شده است، تکنولوژی ساخت آن به دهه ۱۹۷۰ باز می‌گردد. زمانی که ایستگاه فضایی اسکای‌لب (Skylab) بعد از قرارگرفتن در مدار به‌دلیل شکست ‌شدن یک سپر حرارتی به‌شدت گرم شد و کارکنان ناسا را نگران فاسد‌ شدن و از بین رفتن غذا، تجهیزات و انتشار گازهای سمی در ایستگاه کرد.

مهندسان ناسا با یک کمپانی در نیوجرسی تماس گرفتند تا به آن‌ها در ساخت یک محافظ برای مقابله با گرمای خورشید کمک کند. در آن زمان مهندسان فناوری متالایزینگ در تولید اسباب‌بازی و وسایل تزیینی درخت کریسمس استفاده می‌کردند؛ اما ناسا به پتانسل این ورقه‌های براق و نازک در دفع گرمای خورشید پی برده بود.

استفاده از پتوی فضایی بعد از دوی ماراتن

منبع عکس: سایت wikiwand.com؛ عکاس: نامشخص

همکاری ناسا با شرکت نشنال متالایزینگ (National Metallizing) به ایجاد یک چتر محافظ در برابر نور و حرارت خورشید منجر شد که در بالای ایستگاه فضایی قرار گرفت و دمای ایستگاه را متعادل نگه داشت.

پتوی فضایی همان طور که گرما و حرارت را دور نگه می‌دارد، این کارایی را نیز دارد که گرما و حرارت را در داخل خود نیز حفظ کند. به همین جهت پتانسیل استفاده در شرایط مختلف را دارد.

به این ترتیب، کم‌کم این فناوری برای گرم نگه داشتن دوندگان ماراتن در خط پایان، گرم نگه داشتن بیماران در حین عمل جراحی، کوهنوردان و طبیعت‌گردها و همه افرادی مورد استفاده قرار گرفت که در شرایطی نیاز به حفظ دمای بدن خود داشتند.

اولین استفاده ناسا از پتوی نجات یا پتوی فضایی؛ منبع عکس: spinoff.nasa.gov؛ عکاس: نامشخص

منبع عکس: spinoff.nasa.gov؛ عکاس: نامشخص

کارایی‌های مختلف، پتوی فضایی را به لیست کیت کمک‌های اولیه اضافه کرد و از آنجا پتوی نجات نامیده شدند. بعدها در سال ۲۰۰۵، بعد از زلزله مهیب در بخش‌هایی از پاکستان، سازمان‌های خیریه به توزیع رایگان پتوی‌های فضایی کمک کردند تا قربانیان از آن به‌عنوان زیرانداز و برای محافظت از جان خود در برابر سرما استفاده کنند.

پتوی نجات طلایی و نقره‌ای

پتوهای نجات طلایی و نقره‌ای هر دو برای کمک به حفظ دمای بدن کاربرد دارند. پتوی نقره‌ای خاصیت بازتاب‌کنندگی دارد و به همین دلیل هنگام استفاده به‌عنوان پتوی نجات گرمای بدن را به‌سمت بدن منعکس می‌کند و از اتلاف آن جلوگیری می‌کند.

پتوی نجات با دو لایه نقره ای و طلایی؛ منبع عکس: backpacker.com؛ عکاس: نامشخص

منبع عکس: backpacker.com؛ عکاس: نامشخص

پتوی نجات طلایی خاصیت جذب گرمای آفتاب را دارد و این خاصیت موجب جذب گرما و انتقال آن به بدن خواهد شد. امروزه پتوهای نجات به‌گونه‌ای ساخته می‌شوند که یک سمت آن‌ها طلایی و یک سمت نقره‌ای باشد تا امکان جذب گرما و حفظ آن در بدن فراهم شود.

کاربردهای پتوی نجات

کوهنوردان، طبیعت‌گردها، غارنوردها، دره‌نوردها، اسکی‌بازها و همه افرادی که به‌نوعی ماجراجویی در طبیعت را تجربه می‌کنند باید حداقل یک پتوی نجات در کوله‌پشتی خود داشته باشند تا در مواجه با موارد اضطراری از جان خود در مقابل باران، برف، سرما و تبعات بعدی آن حفاظت کنند. این وسیله کاربردی ترکیبی از پلاستیک و آلیاژ آلومنیوم است و وظیفه اصلی آن حفظ دمای بدن در مقابل گرما و سرما است.

پتوی نجات همانند پتوی مسافرتی نیست که صرفا برای یک خواب راحت در طبیعت از آن استفاده کنید. همه طبیعت‌گردهایی که قصد بیتوته شبانه در طبیعت را دارند باید تجهیزات لازم برای شب‌مانی مثل چادر، کیسه خواب و زیرانداز همراه خود داشته باشند؛ اما در مواردی که دسترسی به این تجهیزات میسر نیست، یک پتوی نجات می‌تواند ناجی شما باشد. در واقع باید گفت این وسیله بیشتر از اینکه ابزاری برای خواب راحت در طبیعت باشد، ابزاری برای بقاء و نجات جان افراد است. در ادامه به برخی از کاربردهای این وسیله ارزشمند اشاره می‌کنیم:

استفاده از پتوی نجات برای بقا

منبع عکس: سایت wonderfulengineering.com؛ عکاس: نامشخص

  • استفاده از پتوی نجات فقط به طبیعت‌گردها و افراد ماجراجو محدود نمی‌شود. این ابزار در موارد مواجهه با زلزله، سیل و بلایای طبیعی، تصادفات رانندگی و به‌طورکلی هر شرایطی که نجات جان افراد در اولویت است، کاربرد دارد. می‌توانید از این وسیله برای ساخت یک سرپناه موقت در مقابل باران استفاده کنید.
  • از سطح تمیز و صاف پتوی نجات می‌توان برای نوشتن و کشیدن تصاویر مختلف استفاده کرد.
  • پتوی نجات را می‌توان به‌عنوان زیرانداز در محل برپایی چادر استفاده کرد یا آن را به‌عنوان یک عایق میان چادر و کیسه خواب قرار داد.
  • این ابزار ضد آب است و در شرایط بارانی حتی می‌توان از آن به‌جای پانچو استفاده کرد.
  • اگر کیسه‌زباله به‌همراه نداشته باشید، پتوی نجات می‌تواند جایگزین مناسبی باشد تا از پخش شدن زباله‌ها در طبیعت جلوگیری کنید.
  • اگرچه به‌همراه داشتن کیت کمک‌های اولیه یکی از ضروری‌ترین اقدامات لازم برای سفرهای طبیعت‌گردی است؛ اما اگر به هر دلیلی کمک‌های اولیه به‌همراه نداشته باشید، پتوی نجات به کمک شما خواهد آمد. نوارهای باریک پتوی نجات را می‌توان به‌عنوان باند استفاده کرد. از خود پتوی نجات نیز می‌توان به‌عنوان آتل برای ثابت نگه‌داشتن محل شکستگی یا پیچ‌خوردگی بهره برد.

پتوی نجات به عنوان پانچو؛ منبع عکس: bushlife.ca؛ عکاس: نامشخص

منبع عکس: bushlife.ca؛ عکاس: نامشخص

  • به هنگام بارش باران می‌توان با استفاده از پتوی نجات و چند شاخه درخت یک چتر موقت ایجاد کرد.
  • پتوی نجات را حتی می‌توان به‌عنوان یک بالش راحت در طبیعت‌گردی استفاده کرد. مقداری از برگ درختان یا علف را داخل آن بریزید و سپس چهارگوشه آن را جمع کرده و ببندید.
  • در محیط‌های سرد و طاقت‌فرسا که حتی کفش مناسب نیز توان محافظت از پاها در برابر سرما را ندارد، می‌توان با استفاده از پتوی نجات جوراب تهیه و از سرمازدگی پاها جلوگیری کرد.
  • سمت نقره‌ای رنگ پتوهای نجات نور را به‌خوبی منعکس می‌کند. از این خاصیت می‌توان برای برقراری ارتباط دیداری با اعضای تیم یا تیم‌های نجات استفاده کرد. این ابزار در موفقیت عملیات‌ جست‌و‌جوی هوایی نقش پررنگی دارد.
  • نشانه‌گذاری در مسیر یکی از کارهایی است که به پیدا کردن مسیر بازگشت یا موقعیتی که در آن حضور دارید کمک خواهد کرد. از پتوی نجات می‌توان به‌عنوان یک وسیله برای نشانه‌گذاری استفاده کرد. برای این منظور کافی است آن را به نوارهای کوچک برش بزنید و در طول مسیر روی عوارض مختلف همچون بوته، درخت، صخره و... نصب کنید.
  • در صورتی که نیاز به آب آشامیدنی دارید می‌توانید از این ابزار برای جمع‌آوری آب باران استفاده کنید.
  • می‌توان از پتوی نجات به‌عنوان محافظی مناسب برای حفظ و نگهداری مواد غذایی استفاده کرد.

برای خرید پتوی نجات به چه نکاتی توجه کنیم؟

برای خرید پتوی نجات باید به چند نکته ساده، اما کاربردی توجه داشته باشید تا از نتیجه خرید خود راضی بمانید. در ادامه به این نکات اشاره می‌کنیم:

نحوه پوشش بدن با پتوی نجات؛ منبع عکس: offthegridnews.com؛ عکاس: نامشخص

منبع عکس: offthegridnews.com؛ عکاس: نامشخص

  • جنس و دوام: پتوهای نجات با توجه به کشور تولیدکننده و جنس مواد مورد استفاده تفاوت‌های زیادی با یکدیگر دارند. پتوهای نجات بادوام و ضدآب را انتخاب کنید. پتوهای نجات در انواع یک‌بار مصرف، چندبار مصرف و مقاوم در برابر پارگی تولید می‌شوند. این پتوها به‌رغم ضخامت کم، استحکام بسیار بالایی دارند. 
  • وزن و اندازه: پتوی نجات یک ابزار کوچک برای طبیعت‌گردی است. پتوی نجات را در اندازه‌ای انتخاب کنید که مناسب قد و وزن شما باشد. به این نکته نیز توجه داشته باشید که پتوی نجات باید به‌صورت آزاد روی بدن قرار بگیرد.
  • گواهینامه ایمنی: پتوی نجات در شرایط حساس نقش حکم مرگ یا زندگی را ایفا می‌کند؛ بنابراین هنگام خرید حتما به استانداردهایی که پتوی موردنظر را تائید کرده‌اند، توجه کنید.

قیمت پتوی نجات کوهنوردی ۱۴۰۳

شما می‌توانید پتوهای نجات را با قیمت‌های مختلف از فروشگاه‌های لوازم کوهنوردی و فروشگاه‌های آنلاین خریداری کنید. این ابزار قیمت بالایی ندارد و در سال ۱۴۰۳ قیمت آن از ۲۵,۰۰۰ تومان شروع می‌شود و تا مبالغ بالاتری حدود ۳۵۰,۰۰۰ تومان به فروش می‌رسد.

نحوه استفاده از پتوی نجات

پتوی نجات دو سمت طلایی و نقره ای دارد که علت این اختلاف در رنگ به‌منظور استفاده در روز یا شب است. اگر قصد دارید پتوی نجات را در روز استفاده کنید باید روی طلایی آن به‌سمت بیرون باشد تا گرما و حرارت روز را جذب کند و شما را گرم نگه دارد؛ اما اگر قصد دارید از آن در شب استفاده کنید باید روی نقره‌ای آن به‌سمت بیرون باشد تا دمای بدن شما را نگه دارد.

استفاده از سمت نقره‌ای این پتو برای انعکاس نور و علامت‌دادن در شرایطی که گم شده‌اید و درخواست کمک دارید موثر است. چون سمت نقره‌ای آن مانند آینه عمل کرده و نور را منعکس می‌کند.

برای استفاده از پتوی نجات، مراحل زیر را انجام دهید:

۱- آن را به‌طور کامل باز کنید.

 ۲- حدود ۳۰ سانتی‌متر آن را زیر پای خود قرار دهید تا جابه‌جا نشود.

۳- مابقی پتو را روی بدنتان بکشید و آن را از قسمت پهلوها در زیر بدن خود فرو کنید؛ به این ترتیب، پتو مانند یک کیسه خواب عمل کرده و گرمای بدن شما را حفظ می‌کند.

استفاده از پتوی نجات به عنوان عایق و سایه بان در طبیعت

منبع عکس: سایت exploreserac.com؛ عکاس: نامشخص

اگر در زمینه استفاده از پتوی نجات تجربه‌ای داشته‌اید یا با سایر کاربردهای آن آشنایی دارید، می‌توانید نظرات و پیشنهادها خود را با ما و کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.

منبع عکس کاور: adventuremedicalkits؛ عکاس: نامشخص

پرسش‌های متداول

پتوی نجات چیست؟

پتوی نجات، یک پتوی با وزن و حجم کم است که برای حفظ دمای بدن خصوصا به هنگام جلوگیری از سرمازدگی در محیط‌های خیلی سرد به کار می‌رود.

نحوه استفاده از پتوی نجات چیست؟

پتوی نجات در شب و روز کاربرد متفاوتی دارد. در روز، سمت طلایی آن با جذب گرمای خورشید، شما را گرم نگه می‌دارد؛ اما در شب، سمت نقره‌ای آن به حفظ دمای بدن کمک می‌کند.

مطالب مرتبط:

منبع کجارو

دیدگاه