گزارش اختصاصی کجارو از مسجد شیخ زائد ابوظبی

ابوظبی، پایتخت امارات متحده‌ی عربی شاید به اندازه‌ی شهر دبی دارای برج‌های سر به فلک کشیده نباشد، اما برخورداری از ذخایر نفتی این شیخ نشین را تبدیل به ثروتمندترین امارات کشور کرده است، بطوریکه ساخت مجتمع‌های بزرگ تنها نیازمند اراده و تصمیم سران این شهر است. در دیداری که از پایتخت امارات متحده‌ی عربی داشتیم، سری نیز به بزرگ‌ترین مسجد این کشور زدیم که به مسجد شیح زائد شناخته می شود. این مسجد به واقع بزرگ را باید محلی خواند که نمازگزاران را در روزهای جمعه برای برگزاری نماز جمعه گرد هم می‌آورد. این مسجد به فرمان شیخ زائد بن سلطان آل نهیان تاسیس شده است. وی با هدف گردآوری تمام تنوع فرهنگ‌های موجود در جهان اسلام در کنار بهره‌گیری از ارزش‌های مدرن معماری و هنر دستور به تاسیس این مسجد بزرگ داده که درون آن کتابخانه‌ای نسبتا خوبی نیز با دسترسی به کتبی با قدمت ۲۰۰ ساله وجود دارد.

با وجود اینکه مسجد شیخ زائد از مظر ساختمان اصلی شاهد پایان ساخت و ساز خود بوده، اما در ضلع جنوبی این مسجد بزرگ می‌توان ساخت و ساز بخش دیگری از مجموعه‌ی بزرگ را مشاهده کرد که البته به خوبی از سایر قسمت‌ها منفک شده است. به واقع این مسجد بزرگ هر بیننده‌ای را مقهور عظمت و زیبایی خود می‌کند. استفاده از سنگ‌های سفید، در همه جا با انعکاس نور خورشید ترکیب شده و همه‌ی بخش‌های مسجد را نورانی کرده و حس خوبی را در بازدیدکنندگان القا می‌کند. ترکیب حوضچه‌های کوچک در کنار راهروهای متصل کننده‌ی بخش‌های مختلف، بسیار زیبا است. ستون‌های این مسجد الهام گرفته از درختان نخل است، چراکه در سرستون‌ها می‌توان تمثیلی از شاخ و برگ درختان نخل را با رنگ طلایی مشاهده کرد. همچنین گنبدهای متعدد موجود در این مسجد، علاوه بر ایجاد زیبایی و عظمت منحصر به فرد از بیرون، در درون نیز به شکل بسیار شکیلی با آیات قرآنی تزئین شده‌اند. در دیوارها می‌توان نقش و نگاری را از بوته‌های گل مشاهده کرد.

با ورود به صحن اصلی مسجد، محل مخصوصی برای کفش‌ها قرار گرفته که می‌توان بدون هیچ نگرانی کفش‌های خود را در آن‌ها قرار دارد و نیازی به جای دادن کفش‌ها در قفسه‌های مجهز به قفل و برداشتن کلید نیست. یکی از موارد جالب، خنک بودن هوای درون ساختمان اصلی مسجد با وجود درهای عظیمی است که بازدیدکنندگان و نمازگران از طریق آن‌ها به داخل وارد می‌شوند. یکی از مواردی که نظر هر بیننده‌ای در اولین ورود به خود جلب می‌کند، لوسترهای بسیار معظم و زیبایی است که هم از نظر اندازه و هم از نظر زیبایی بسیار مسحور کننده است. با نگاهی به کف، می‌توان نقش و نگار آشنای ایرانی را مشاهده کرد که لمس آن پای هر بازدیدکننده‌ای را نوازش می‌دهد. یکی از موارد جالب توجه در مورد فرش، برجستگی منظم بخش‌های از فرش بصورت عرضی است که از آن برای تشکیل صفوف در زمان نمازگزاردن استفاده می‌شود. این برجستگی‌ها بدون آنکه تغییری در نقش و نگار فرش ایجاد کرده و مسئولین را وادار به استفاده از سجاده کند، نظم را در صفوف نمازگزاران برقرار می‌کند.

صحن درون مسجد بسیار گسترده است و ستون‌های درون صحن اصلی نیز از نظر عظمت و زیبایی کمی از سایر نقاط ندارد. یکی از موارد جالب توجه در مورد این مسجد، حساسیت مسئولین در مورد حفظ حجاب بانوانی است که از ابتدا وارد فضای مسجد می‌شوند. مامورینی که درون مسجد قرار دارند، اجازه‌ی نشستن یا روی فرش را به کسی نمی‌دهند. تصویر بوته‌های گل، نکته‌ای است که در هر جای مسجد اعم از دیوارها و شیشه‌های به کار برده شده در پنجره‌ها می‌توان شاهد آن بود. در دیوار مقابل در ورودی که دیوار اصلی مسجد و محل قرارگیری محراب است، می‌توان اسما الهی را مشاهده کرد که بصورت پراکنده تا سقف روی دیوار نقش بسته‌اند. نکته‌ای که در زمان خروج نظر ما را به خود جلب کرد، نظافت فوق العاده خوب محل بود، بطوریکه تغییری در رنگ و نمای جوراب‌هایمان ایجاد نشده بود.

در ساختمان روبروی مسجد، کتابخانه و سایر مراکز اداری قرار گرفته است. کتابخانه‌ی مسجد شیخ زائد از آنچه که در نظر داشتیم، کوچک‌تر بود، اما آمار و ارقام ارائه شده حکایت از این دارد که این کتابخانه، کتبی با قدمت بیش از ۲۰۰ سال را در خود جای داده است.

اما در انتها، بهتر است اشاره‌ای نیز به سیستم راهنمایی و امنیتی در این مسجد داشته باشیم. طی بازدید از ساختمان اصلی مسجد، عکاس کجارو برحسب شرایط نیازمند قرارگرفتن در شرایطی بود که باعث افتادن گوشی وی از جیبش شد. پس از خروج از ساحتمان اصلی و گذشت بیش از ۲۰ دقیقه و بازدید از کتابخانه که فاصله‌ای قریب به ۱۰۰ متر با ساختمان اصلی مسجد داشت، متوجه موضوع شدیم و با مراجعه به یکی از مامورین امنیتی، موضوع را با وی مطرح کردیم. مامور مورد نظر از ما در مورد محلی که احتمال گم کردن گوشی وجود داشت، اقدام به استعلام کرده و خود برای آوردن گوشی که در فاصله‌ی نسبتا دوری بود، مراجعه کرد. پس از گذشت چند دقیقه، وی با گوشی مورد نظر بازگشت و پس از طی مراحل کوتاه اداری که شامل پرکردن فرم بود، گوشی را دریافت کردیم.

عکاس: نادر امرایی