- chevron_right کجارو
- chevron_right مجله گردشگری
- chevron_right اخبار
- chevron_right جاذبهها
- chevron_right راهنمای سفر
- افزودن مکان
موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی از جاهای دیدنی دوحه قطر است که با گنجینهای از خودروهای قدیمی تا فرشهای نفیس، گردشگران را با تاریخ و فرهنگ مناطق مختلف دنیا آشنا میکند.
«موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی» (Sheikh Faisal Bin Qassim Al Thani Museum) یکی از بزرگترین موزههای خصوصی جهان و جاهای دیدنی قطر به شمار میرود که به همت «شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی» تاسیس شده است.
مجموعهای با بیش از ۳۰,۰۰۰ اثر از دوران ژوراسیک تا به امروز در موزه شیخ فیصل به نمایش در آمدهاند. از تجهیزات نظامی تا آثار چوبی و سرامیکی، آلات موسیقی سنتی، خودرو، هواپیما، قایقهای بادبانی در اندازه واقعی و... در موزه وجود دارد. این مجموعه که با سالها تلاش شیخ فیصل از سراسر جهان جمعآوری شده است، شما را با جوامع و فرهنگهای مختلف از جنوب اروپا و شمال آفریقا تا خاورمیانه و جنوب آسیا آشنا میکند.
اگر به هنرهای اسلامی و میراث فرهنگی کشورهای عربی علاقه دارید یا عاشق خودروهای کلاسیک و دنیای پوشاک و جواهرات هستید، حتما بازدید از موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی را در برنامه سفرتان به دوحه بگنجانید که یکی از بهترین موزه های قطر است.
موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی در مزرعه السامریه در شهر الشحانیه قطر واقع شده است. این جاذبه گردشگری، بیرون شهر دوحه و حدودا در ۳۰ کیلومتری شمال غرب آن (۳۰ دقیقه با خودرو) قرار دارد. فاصله موزه تا فرودگاه بینالمللی حمد دوحه (Hamad International Airport) حدود ۴۵ کیلومتر است که با ۳۵ دقیقه رانندگی به آن میرسید.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
موزه شیخ فیصل به دست شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی در قلعهای تاریخی در سال ۱۹۹۸ تاسیس شد. این جاذبه ارزشمند با نام «موزه افبیکیو» (FBQ Museum) نیز شناخته میشود.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
بیش از ۳۰,۰۰۰ اثر از چهار قاره جهان در موزه شیخ فیصل قرار دارند که همانند دریچهای بهسوی گذشته، شما را به سفری در اعماق تاریخ و تمدن بشر میبرند. مجموعههای موزه از سراسر جهان جمعآوری شدهاند و نمادی از گفتگوی بین فرهنگها هستند. تیم پشت صحنه موزه نیز از این قاعده مستثنا نیست و شامل افراد با استعداد و خلاقی از حدود ۱۵ ملیت مختلف میشود که با دانش و پیشینههای گوناگون خود، تجربهای بهیادماندنی برای بازدیدکنندگان رقم میزنند.
وزارت فرهنگ قطر در سال ۲۰۱۰، موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی را بهعنوان یکی از جاذبههای فرهنگی این کشور انتخاب کرد. این محل با قدمتی بیش از ۲۵ سال، جزو قدیمیترین موزههای خصوصی خاورمیانه به حساب میآید و برخلاف موزههای سنتی که امکان لمس آثار تاریخی وجود ندارد، در اینجا میتوانید برخی از آنها را از نزدیک ببینید.
منبع عکس گالری از راست به چپ: asergeev.com، عکاس: Alexey Sergeev (عکس اول و چهارم)، منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص (عکس دوم و سوم)
موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی از بدو تاسیس تاکنون، شاهد رشد و توسعه چشمگیری بوده است. این موزه، علاوه بر بخشهای نمایشگاهی، امکانات تحقیقاتی و آموزشی پیشرفتهای برای اهداف علمی و فرهنگی دارد. همچنین، جاذبه گردشگری مزبور از طریق برگزاری نمایشگاههای اختصاصی و امانتدادن آثار به موزههای خارجی، مرزهای جغرافیایی خود را گستردهتر کرده است.
کارگاههای آموزشی، سخنرانیها، جلسات گفتوگو با هنرمندان و کنسرتهای موسیقی در موزه شیخ فیصل برگزار میشوند. تورهای موزهگردی و برپایی کارگاههای آموزشی حضوری و مجازی از جمله برنامههای این موزه هستند. این رویدادها فرصتی برای تقویت سواد بصری و تفکر انتقادی دانشآموزان درباره دنیای اطرافشان فراهم میکنند. همچنین، آنها با شرکت در فعالیتهای مختلف میآموزند که چگونه اشیا را بهشکل عمیقتری ببینند و از آنها برای درک بهتر تاریخ و فرهنگ الهام بگیرند.
منبع عکس: dohanews.co، عکاس: نامشخص
از جمله برنامههای آموزشی موزه شیخ فیصل میتوان به برنامه «پشت هر شیء، داستانی است» (Behind an Object, There is a Story) اشاره کرد که برای دانشآموزان هفت تا ۱۲ سال طراحی شده است. دانشآموزان ۱۳ تا ۱۷ سال نیز امکان حضور در این رویداد را دارند.
برنامه «FBQ.Uni» برای افراد ۱۸ تا ۲۴ سال در نظر گرفته شده است. شرکتکنندگان در این برنامه میتوانند بر اساس رشته تحصیلی و علاقه خود، موضوعاتی همچون «هنر جنگ»، «لحظات کلیدی در هنر اسلامی» و «قطر: از قبیله تا ملت» را انتخاب کنند. این تورهای دانشگاهی به بررسی ویژگیهای اثرگذار در شکلگیری جوامع عرب میپردازند.
یکی از پروژههای جذاب موزه شیخ فیصل را میتوان «مجلس-گفتگوی تمدنها» (The Majlis-Cultures in Dialogue) دانست که با هدف ایجاد تفاهم و همبستگی میان جوامع مختلف شکل گرفت. «مجلس» به فضایی اجتماعی در منازل کشورهای حاشیه خلیج فارس گفته میشود که برای گفتوگو و مهماننوازی مورد استفاده است. این پروژه به برگزاری نمایشگاههایی در شهرهای اروپایی نظیر پاریس و وین اختصاص دارد تا بازدیدکنندگان با ابعاد مختلف فرهنگ و تمدنهای خلیج فارس آشنا شوند و گفتوگویی سازنده با یکدیگر داشته باشند.
اگر به اشیای تاریخی علاقه دارید و هنوز فرصت بازدید از موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی را پیدا نکردهاید، با استفاده از لپتاپ یا هر دستگاه دیجیتال دیگری میتوانید با تور مجازی از گالریهای آن دیدن کنید. این تور رایگان شامل بازدید از گالریها و تالارها با تمرکز بر آثار شاخص موزه میشود. در تور مزبور، «عبداللطیف التمیمی» (Abdullatif Al-Tamimi)، راوی داستانهای موزه، با صدایی رسا و دلنشین شما را در سفری اکتشافی همراهی خواهد کرد.
اپلیکیشن موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی را میتوانید در محل موزه دانلود کنید و حین گشت در تالارهای مختلف، از اطلاعات و توضیحات صوتی مربوط به آثار بهرهمند شوید.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
تیم موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی برای تبدیل موزهگردی به تجربهای بهیادماندنی برای نوجوانان، یک فعالیت آموزشی تعاملی با عنوان «نقشه خانوادگی» (Family Map) تدارک دیدهاند. در این رویداد که هر جمعه برگزار میشود، نوجوانان بههمراه والدین یا بزرگسالان همراه خود، در گشتوگذاری دو ساعته به تمامی تالارهای موزه سر میزنند.
در نقشه خانوادگی که بهشکل بروشور است، تصویر شتری به نام «آدم» (Adam) وجود دارد که راهنمای بازدیدکنندگان میشود تا سفر تاریخی متفاوتی داشته باشند. «جستوجوی گنج» از بخشهای جالب این تور به حساب میآید که تجربهای سرشار از تفریح و یادگیری را برای کودکان و والدین به ارمغان میآورد.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی در قلعهای باشکوه در مزرعه السامریه قرار دارد و تضاد بین معماری سنتی موزه با دوحه مدرن امروزی، بر جذابیت آن افزوده است.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
موزه زیبای شیخ فیصل با معماری اصیل قطری و برجهای سنتی، بهتنهایی اثری ارزشمند برای بازدید محسوب میشود. معماران هنرمند، با استفاده از سنگهای محلی، بنایی باشکوه و مستحکم با چند برج خلق کردهاند که یادآور دژهای بلند و پرصلابت در صحرا است. درهای چوبی منقش نیز جذابیت زیادی به موزه بخشیدهاند و گویی دروازهای بهسوی دنیای گذشته و تاریخ پر فرازونشیب این سرزمین هستند.
ساختمان موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی از چندین تالار و اتاق تشکیل شده است که در آن از فسیل و جواهر تا سلاح و سکه وجود دارد. بازدید از بخشهای مختلف موزه، تجربهای منحصربهفرد و سفری مهیج به دنیای فرهنگ و هنر را برای شما به ارمغان خواهد آورد.
منبع عکس: asergeev.com، عکاس: Alexey Sergeev
آثار موزه شیخ فیصل به پنج دسته اصلی تقسیم میشوند: میراث قطری، هنر اسلامی، فرش، خودرو و سکه.
درست پس از ورود به عمارت باشکوه موزه شیخ فیصل، با مجموعهای از پرترههای خاندان آل ثانی مواجه میشوید. نقاشیها و عکسها که از نسلهای مختلف آل ثانی هستند، اصالت و اشرافیت این خانواده سلطنتی را به تصویر میکشند.
بخشهای مختلف موزه شیخ فیصل:
«موزه خودرو» (Car Museum)، گنجینهای از تاریخ صنعت خودروسازی را به نمایش میگذارد و آثار متنوع، آن را به مکان جذابی برای علاقهمندان به خودرو تبدیل کرده است. بیش از ۶۰۰ خودروی کلاسیک در موزه گنجانده شدهاند که از کامیون و خودروهای کروک (خودرو با سقف تاشو) گرفته تا خودروهای اسپرت و لیموزین، تنوع و گستردگی زیادی دارند.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
خودروهای کلاسیک موزه شیخ فیصل هشت بخش را تشکیل میدهند که هرکدام دورهای خاص از سال ۱۹۰۰ تا ۱۹۸۰ را پوشش میدهند و تعدادی از مشهورترین و محبوبترین مدلهای آن دوره را در خود جای دادهاند. این خودروها شامل «کرایسلر» (Chrysler) و «بیوک» (Buick) از ۱۹۵۱، «پونتیاک» (Pontiac) از ۱۹۵۵، «پژو» (Peugeot) از ۱۹۳۷، «رودستر» (Roadster) و حتی تانکی از سال ۱۹۴۰ میشود.
خودروی لوکس و باشکوه «رولز-رویس فانتوم یک» (Rolls-Royce Phantom I) مدل ۱۹۲۸ که نمادی از صنعت خودروسازی در اوایل قرن بیستم به شمار میرود، جزو جاذبههای دیدنی موزه خودروی شیخ فیصل است. «مرسدس بنز ۳۰۰ اسال گالوینگ» (Mercedes-Benz 300SL Gullwing) یکی از زیباترین و معروفترین خودروهای اسپرت کلاسیک ساخت سال ۱۹۵۵ و «فورد موستانگ» (Ford Mustang) از سال ۱۹۶۹ نیز در میان خودروهای شگفتانگیز موزه هستند. در این موزه خودروی بخار متعلق به سال ۱۸۸۹ نیز به نمایش درآمده است.
منبع عکس گالری از راست به چپ: منبع عکس: asergeev.com، عکاس: Alexey Sergeev (عکس اول، دوم و چهارم)، منبع عکس: timeoutdoha.com، عکاس: نامشخص (عکس سوم)
خودروهای باشکوه تنها گوشهای از موزه خودروی شیخ فیصل هستند و موتورسیکلت، دوچرخه، کامیون و پلاکهای قدیمی خودرو نیز در این محل دیده میشود.
علاوه بر جذابیت بصری موزه خودرو، آثار آن بهدلیل حفظ و نگهداری اصولی، از نظر فنی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. به همین دلیل، بسیاری از خودروهای این مجموعه بهطور مکرر برای نمایشگاههای گوناگون به امانت داده میشوند. این موزه برای مدتی بهخاطر نوسازی، تعطیل شد و پس از بازگشایی، تعداد خودروی بیشتری را در معرض دید علاقهمندان قرار داد. برخی از خودروهای آن متعلق به شیخ فیصل و پدرش، خانوادههای قطری و افراد مشهور بینالمللی هستند.
«موزه فرش» (Carpet Museum) در محل موزه شیخ فیصل قرار ندارد و در طبقه ششم هتل ماریوت مارکیس سیتی سنتر واقع شده است. تعداد بالای فرشها باعث شد که نیاز به فضایی اختصاصی برای نمایش و نگهداری آنها باشد. همچنین، با افتتاح موزه فرش در ساختمانی مجزا، فرصتی برای معرفی بهتر این گنجینه ارزشمند در اختیار گردشگران قرار گرفت تا بدون خروج از دوحه به تماشای آنها بپردازند. در این بخش امکان آشنایی با فنون بافت، رنگرزی و نقوش رایج فرش در مناطق مختلف دنیا وجود دارد.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
موزه فرش شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی با بیش از ۱,۲۰۰ اثر ارزشمند، دنیای شگفتانگیز فرش و تاریخ و فرهنگ غنی ملل مختلف (آمریکای لاتین، کشورهای عربی، اروپا و آسیا) را نشان میدهد. فرشهای ایرانی، هندی و ترکی، نفیسترین گنجینههای این موزه هستند که با ظرافت و دقت بینظیری بافته شدهاند.
اهمیت آثار موزه فرش شیخ فیصل به عوامل مختلفی بستگی دارد. برخی از آنها به عمارت یا کاخ افراد سرشناس تعلق داشتهاند؛ تعدادی دیگر بهخاطر قدمت، مواد مصرفی، نوع بافت و... مورد توجه هستند. قدمت قدیمیترین اثر آن به قرن ۱۳ میلادی و جدیدترین فرش به اواسط قرن بیستم (فرش ایرانی از شهر کاشان) بر میگردد. فرشی دورو از ایران نیز زینتبخش موزه است.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
موزه فرش شیخ فیصل، فرصتی برای آشنایی با هنر سنتی «سدو» (Sadu؛ از بهترین صنایع دستی قطر) را برای بازدیدکنندگان فراهم کرده است؛ این روش سنتی بافندگی که قدمتی دیرینه دارد، همچنان برای تهیه بالش و چادر عشایری استفاده میشود و نمونههای زیبایی از آن در موزه به نمایش گذاشته شده است. مرمت فرش نیز بخشی از فعالیتهای موزه به شمار میرود و بهگونهای انجام میشود که به ماهیت و ارزش آن آسیبی نرسد.
بیشک هر کشوری در طول تاریخ درگیر جنگهایی بوده و شیوههای مقاومت در سرزمینهای مختلف، تفاوتهایی داشته است. به همین منظور، گوشهای از موزه شیخ فیصل به نمایشگاههای مرتبط با ابزار و ادوات جنگی اختصاص دارد که بزرگترین کلکسیون خصوصی شمشیر و سلاح در کل دنیا به حساب میآید.
منبع عکس: asergeev.com، عکاس: Alexey Sergeev
«مجموعه اسلحه» (Weapon Collection) در موزه شیخ فیصل از نظر ساخت و طراحی دارای ویژگیهای منحصربهفردی است. این بخش به نمایش سلاحهایی میپردازد که توسط جنگجویان و پادشاهان در طول قرنها و در زمان جنگها مورد استفاده بودند.
تالار اسلحه در موزه شیخ فیصل، روند تکامل و تغییر خنجرها و شمشیرها را در طول تاریخ به تصویر میکشد؛ در واقع با تغییر شکل و اندازه سلاحها میتوان بهوضوح سیر تحولات آنها را مشاهده کرد. هنر ساخت سلاح با گذر زمان بهشکل هنری تزیینی در آمد و برای طراحی آن از تزیینات مجللی مانند طلا، نقره و عاج استفاده شد. این روند با ساخت سلاحهای گرم ادامه پیدا کرد.
«تالار سکه و اسکناس» (Coins & Currency Hall) در موزه شیخ فیصل، حکایت جالبی از تحول واحدهای پول و نحوه پیدایش آنها را روایت میکند. سکههای این مجموعه از جنس طلا، نقره، مس و آلیاژهای مختلف هستند و نوشتهها و طرحهای روی آنها در دوره هر حکومت دستخوش تغییراتی شدهاند.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
تالار سکه و اسکناس شامل سکههای قبل از اسلام و همچنین سکههای اسلامی از دوران امویان تا عثمانی میشود. اسکناسهایی از سراسر جهان نیز در معرض نمایش قرار دارند.
یکی از بهترین آثار تالار، سکهای تاریخی از دوره «لیدیه» (Lydia؛ پادشاهی باستانی در غرب آناتولی) است که قدمت آن به ۵۷۵ - ۵۷۶ قبل از میلاد میرسد. آنها نخستین کسانی بودند که سکههای طلا و نقره را ضرب کردند و بهعنوان پول مورد استفاده قرار دادند. مجموعه جذابی از اسکناسهای فرانسوی، بلاروسی، اوکراینی و... نیز در این موزه دیده میشود.
تمبرهای پستی در تالار سکه و اسکناس موزه شیخ فیصل، طرفداران زیادی دارد. از تمبرهای کمیاب و خاص مناطق مختلف تا تمبرهای یادبود مرتبط با رویدادهای مهم، در مجموعه مزبور به چشم میخورد.
بخشی از موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی، به «تالار لباس و منسوجات» (Clothing & Textiles Hall) با گنجینهای از لباسها و اکسسوریها (وسایل جانبی) اختصاص دارد که فرهنگ و هنر اقوام مختلف منطقه را به نمایش میگذارد. علاوه بر مبلمان و سازهای عتیقه که مکمل ارزشمندی برای این مجموعه هستند، روی دیوارها با آثار هنری و عکسهای مختلف تزیین شدهاند.
منبع عکس: newindoha.com، عکاس: نامشخص
در بخش منسوجات شاهد مجموعهای از پارچههای مربوط به دوره عثمانی، عصر شکوفایی صنعت نساجی، خواهید بود. پارچههای ابریشمی و مخملی، معرفه اصلی هنر نساجی در این دوره بودند که با نقوش گیاهی و در رنگهای روشن تولید میشدند. در این بخش میتوانید از تماشای پارچهها و لباسهای گلدوزیشده با سبکهای منحصربهفرد لذت ببرید.
مجموعه پارچهها و لباسهای موزه شیخ فیصل، نشان از شکوفایی و اصالت هنر نساجی در طول تاریخ دارند و نوع رنگها، نقشها و تکنیکهای بافندگی، بیانگر سلیقه و مهارت مردم هستند.
«سرامیک، سفال و شیشه» (Ceramics & Pottery & Glass Section) یکی از بخشهای جذاب موزه شیخ فیصل است که توجه بازدیدکنندگان زیادی را به خود جلب میکند. قدمت برخی آثار این بخش به دوران پیش از میلاد مسیح باز میگردد و شامل اشیایی از تمدنهای آشور، بابل، سومر، فراعنه مصر و... میشود.
مجموعه سفالینههای دوره عباسی در موزه شیخ فیصل، گنجینهای ارزشمند و راوی داستانی از شکوفایی هنر، خلاقیت و فرهنگ در آن دوره هستند. در این عصر طلایی، آثار سفالی عمدتا با نقوش و طرحهای رنگارنگ گلدار و هندسی تزیین میشدند.
منبع عکس: asergeev.com، عکاس: Alexey Sergeev
آثار شگفتانگیز چوبی در بخش «اربسک» (Arabesque؛ نقشونگار عربی یا اسلامی) قرار دارند؛ جایی که زیبایی و تنوع طرحهای سنتی دنیای عرب را نمایش میدهد. صنعتگران صدها سال پیش، از طریق ساخت مبلمان، صندوقچه، درب و فرآوردههای چوبی مختلف، مهارتهای برتر خود را به اثبات رساندند.
از آنجا که چوب، ماده اولیه منعطف و خوشتراشی در قرنها قبل بود، کاربردهای زیادی داشت و به سرعت جایگاه ویژهای در عرصه هنرهای تزیینی به دست آورد. حکاکی آیات قرآن و اشعار روی این آثار هنری، ارزش بیشتری به آنها بخشید. همچنین استفاده از صدف، نقره و عاج، زیبایی ظاهری اشیای چوبی را در آن دوره دوچندان کرد.
منبع عکس: asergeev.com، عکاس: Alexey Sergeev
در بخش اربسک میتوانید شاهد درهای چوبی سنتی با حکاکیها و نوشتههای عربی باشید. همچنین نمونه شگفتانگیزی از یک گاری چوبی هندی متعلق به قرن هجدهم در این بخش وجود دارد که مزین به حکاکیها و رنگهای طبیعی است. این بخش به شما امکان میدهد تا درباره تاریخ، نمادها و تکنیکهای مختلف هنرهای چوبی بیاموزید.
صنعتگران عرب قرنها پیش از روی غنائم جنگی کپیبرداری میکردند و انواع صنایع فلزی را میساختند. در «بخش آثار فلزی» (Metal Works Section) در موزه شیخ فیصل، اشیایی از جنس مس، برنز، طلا، نقره و آهن به نمایش گذاشته شده است. صنعتگران با استفاده از تکنیکهای بومی مانند حکاکی، این آثار را تزیین میکردند. همچنین، برخی از آنها مزین به طلا و نقره هستند و خوشنویسیهای زیبای عربی روی آنها نقش بسته است.
منبع عکس: asergeev.com، عکاس: Alexey Sergeev
جواهراتی که از فتوحات و غنائم جنگی در اختیار کشورهای عربی قرار میگرفت، زمینهساز شکوفایی صنعت جواهرسازی شد. هنرمندان با استفاده از این مواد اولیه ارزشمند، خلاقیت خود را در خلق جواهراتی نفیس و چشمنواز به کار گرفتند.
«مجموعه جواهرات» (Jewellery Collection)، بهویژه آثار صنعتگران ماهر یمنی، از جذابترین بخشهای موزه شیخ فیصل به شمار میرود. یمن از دیرباز بهخاطر صنعت جواهرسازی شهرت داشته است و هنرمندان این سرزمین در طراحی و ساخت زیورآلات، مهارت و ذوق زیادی از خود نشان دادهاند.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
جواهرات قدیمی موزه شیخ فیصل عمدتا از نقره ساخته و با نقوش گلدار و هندسی تزیین شدهاند. همچنین، هنرمندان برای افزایش زیبایی و ارزش آنها، از سنگهای قیمتی، مرجان، مروارید و کهربا استفاده میکردند.
«مجموعه خوشنویسی» (Calligraphy Collection) موزه شیخ فیصل، با نمایش نسخ خطی، اهمیت ویژهای به این هنر ارزشمند داده است. در قرن یازدهم میلادی، مواد نساجی بازیافتی برای ساخت کاغذ مورد استفاده قرار میگرفت. با گذشت زمان، مواد مناسب برای ساخت کاغذ شناسایی شد و صنعتگران آن را با استفاده از رنگدانههای طبیعی گیاهی رنگآمیزی کردند.
منبع عکس: asergeev.com، عکاس: Alexey Sergeev
نسخ خطی موزه شیخ فیصل اغلب روی پوست حیوانات نوشته شدهاند و شامل خطوط هنری مختلفی همچون کوفی، نسخ، نستعلیق و... هستند. در ابتدا جلد این نسخهها از چوب ساخته میشد؛ اما به مرور زمان، استفاده از ورقهای کاغذی محکم برای جلد آنها رواج پیدا کرد.
ارزش بخش خوشنویسی موزه شیخ فیصل بیشک به نسخه خطی قرآن از قرن چهاردهم میلادی مربوط میشود که به دوره «سلطنت مملوکها» (Mamluk Sultanate) تعلق داشته و با ورق طلا تزیین شده است. نسخههای خطی متعدد، قرآنهای نفیس و کتابهای صحافیشده با چرم که قرنها قدمت دارند، از دیگر آثار شاخص این بخش هستند.
«اتاق قرآن» (Qur’an Room) با وجود تعداد زیادی قرآن کریم و همچنین پرده کعبه که مقدسترین مکان اسلام را میپوشاند، فضایی روحانی و معنوی برای بازدیدکنندگان موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی ایجاد کرده است. یک کپی از کلید کعبه نیز در این بخش قرار دارد.
در اتاق قرآن میتوانید از تماشای کوچکترین قرآنها تا قرآن مسافرتی لذت ببرید که مردم در طول سفرهای خود به نقاط مختلف کشورهای عربی از آن استفاده میکردند.
آثار موزه شیخ فیصل فقط به ساختههای دست بشر خلاصه نمیشود و فسیلهای ارزشمندی را در خود جای داده است. «بخش فسیلها و تاریخ طبیعی» (Fossils & Natural History Section) عمدتا بقایای فسیل موجودات باستانی را در بر میگیرد.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
بخش فسیلها در موزه شیخ فیصل میزبان مجموعه گستردهای از یافتههای باستانشناسی «صحرای بزرگ آفریقا» (Sahara) است که شامل مرجانها، تکههای شهابسنگ، انواع مختلفی از کانیها و پروانهها میشود. آنچه در این بخش بیش از همه توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب میکند، مجموعه کاملی از آروارههای یک دایناسور است.
«بخش مروارید» (Pearl Section) گنجینهای دیدنی در موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی است و ابزار و عکسهایی از صنعت مروارید، یکی از ارکان اصلی اقتصاد قطر، را نمایش میدهد. قایقهای ماهیگیری، تجهیزات ماهیگیری و وسایل اولیه صید مروارید، از آثار درخور توجه موزه هستند.
«نمایشگاه گرجستان» (Georgian Exhibit) در سال ۲۰۲۲ به موزه شیخ فیصل اضافه شد. از آثار باستانی این بخش میتوان به فرشهای قدیمی گرجستان و شیشههای رنگی با تزیینات سنتی اشاره کرد.
منبع عکس: thepeninsulaqatar.com، عکاس: نامشخص
«لباس پادشاه» (King’s Cloth) که صرفا برای موزه شیخ فصل دوخته شده است، در میان آثار برجسته نمایشگاه گرجستان خودنمایی میکند. این اثر با الهام از لباس سلطنتی شاه «ایرکلی دوم» (Erekle II) متعلق به قرن هجدهم میلادی طراحی شده است. کت و کلاه ابریشمی، کفشهای چرمی قرمزرنگ، جلیقه و کمربند مزین به گلدوزی، این لباس را خاص و متفاوت کردهاند.
یک شمشیر قدیمی گرجستانی، در نمایشگاه این کشور در موزه شیخ فیصل قرار دارد. شمیر مزبور که از فولاد، برنز و چوب ساخته شده است، جزئیات و شکل شمشیر شاه ایرکلی دوم را به تصویر میکشد.
بخش آذربایجان در سال ۲۰۲۲ در موزه شیخ فیصل افتتاح شد و شامل اشیای مختلفی از میراث محلی با تاثیرات اسلامی میشود. این بخش که «آذربایجان: خلق شبکه فرهنگی در امتداد جاده ابریشم» (Azerbaijan: Crafting a Cultural Network along the Silk Road) نام دارد، تعدادی از فرشهای سنتی، لباسها، سازهای موسیقی مانند تار، پنجرههای مشبک، کاسههای تزیینی و نمونههایی از «مشربیه عربی» (Mashrabiya؛ پنجره یا بالکن پیشآمده با شبکههای چوبی) را به نمایش گذاشته است.
«خانه سوری» (Syrian House) یکی از بخشهای منحصربهفرد موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی محسوب میشود که در سال ۲۰۱۴ آجر به آجر از شهر زیبای دمشق، پایتخت سوریه، به قطر منتقل و مونتاژ شد. این خانه بازسازیشده، نمونهای بینظیر از معماری و فرهنگ سنتی سوریه را به نمایش میگذارد و بازدیدکنندگان را به سفری در زمان و مکان میبرد.
منبع عکس: iloveqatar.net، عکاس: نامشخص
خانه سوری دارای حیاط مرکزی و دو فضای نشیمن با مبلمان کامل است و تزییناتی همچون کاشیکاری و مشبککاری از جاذبههای آن به شمار میروند. تصور کنید، وارد خانهای میشوید که قرنها پیش در دمشق ساخته شده است. میتوانید معماری خاص و تزیینات زیبای آن را از نزدیک ببینید؛ در حیاط باصفای خانه قدم بزنید و با زندگی روزمره مردم سوریه آشنا شوید.
در بخشی از موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی، دو ماکت از «خانه قطری» (Qatari House) بههمراه وسایلی از خانه شخصی شیخ فیصل به نمایش در آمده است که تصویری دقیق و ظریف از معماری و سبک زندگی سنتی مردم قطر ارائه میدهند.
با بازدید از خانه قطری، درک عمیقتری از شخصیت و علایق شیخ فیصل پیدا میکنید و متوجه میشوید که این موزه صرفا کلکسیونی از اشیای تاریخی و هنری نیست؛ بلکه بازتابی از زندگی پربار بنیانگذار آن است.
در «اتاق مذهبی» (Religious Room) در موزه شیخ فیصل شاهد اشیا و لوازم مربوط به ادیان اسلام، یهودیت و مسیحیت خواهید بود.
منبع عکس: asergeev.com، عکاس: Alexey Sergeev
غرفهای مختص خوشنویسی عربی در داخل موزه شیخ فیصل وجود دارد که در صورت تمایل، نام شما را با خطی زیبا روی کاغذی تزیینی مینویسند. در نهایت، آن را هنگام خروج از موزه تحویل میگیرید و مبلغی میپردازید.
در غرفه عکاسی موزه شیخ فیصل این امکان برایتان فراهم شده است تا با لباس سنتی در فضایی قدیمی عکس بگیرد و حضور خود در این محل را به شکلی متفاوت ثبت کنید.
دو حیاط در موزه شیخ فیصل وجود دارد که در یکی از آنها، گاریهای چوبی و انواع درشکهها و چرخها به نمایش گذاشته شده است. در حیاط دیگر نیز چاه عمیقی به چشم میخورد.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
کافه موزه در موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی، فضایی دنج و دلنشین دارد و مکانی ایدئال برای استراحت و تجدیدقوا پس از گشتوگذار در دنیای تاریخ و فرهنگ است. این کافه طراحی مدرنی دارد؛ هرچند که در گوشه و کنار آن، اشیای قدیمی دیده میشود.
در کافه موزه شیخ فیصل میتوانید از طعم میانوعدههای لذیذ، نوشیدنیهای خنک و قهوه سنتی لذت ببرید. آخرین سفارشها ۳۰ دقیقه قبل از تعطیلی موزه پذیرفته میشوند.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
فروشگاه هدیه جزو بخشهای جذاب موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی است که به صنایع دستی هنرمندان در سراسر مسیر جاده ابریشم اختصاص دارد. همچنین، مجموعهای از هدایای سفارشی مناسب برای تمام سنین در این فروشگاه عرضه میشود. کتابهایی از نویسندگان عرب، جواهرات نقره، ظروف چینی، اسباببازی، نوشتافزارهای خاص و... گزینههای خوبی برای سوغاتی هستند.
شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی در سال ۱۹۴۸ در دوحه قطر متولد شد. او که رئیس هلدینگ خانوادگی الفیصل است، از ثروتمندترین بازرگانان قطر به شمار میرود و بیش از ۲۰ هتل در سراسر جهان دارد.
منبع عکس: thepeninsulaqatar.com، عکاس: نامشخص (شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی)
اشتیاق به جمعآوری آثار تاریخی و همین طور علاقه به سفر باعث شد که شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی از دوران کودکی بههمراه پدرش، موزههای مختلفی در سراسر جهان را بازدید کند. سفرهای شیخ به اقصا نقاط جهان، دریچهای به فرهنگها و تمدنهای مختلف را به روی او گشود و گنجینهای از تجربهها را در اختیارش قرار داد. شیخ فیصل در سایه این تجربهها و با اتکا به اشتیاق و پشتکارش، کار خود را با جمعآوری تمبر و فسیل آغاز کرد و آنچه در ابتدا صرفا سرگرمی بود، به رسالتی بزرگ تبدیل شد. سرانجام او این آثار را در موزه خصوصی شیخ فصل به نمایش درآورد.
شیخ فیصل همچنان بهطور گسترده به جمعآوری اشیا از مجموعهها یا حراجیها ادامه میدهد. او درباره موزه شخصی خود گفته است:
۹۹ درصد از اشیای موجود در موزه را شخصا جمعآوری کردهام. مجموعهای از کتابهای کمیاب و یک کتابخانه کامل از نسخ خطی دارم. همچنین مجموعهای از آثار خوشنویسی از تمام خوشنویسان برجسته قدیم را گرد آوردهام.
«اتحادیه کشورهای عرب» (League of Arab States) و «مرکز رسانهای گردشگری عرب» (Arab Center for Tourism Media) در سال ۲۰۱۲، با اهدای لقب «شخصیت برجسته میراث فرهنگی» به شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی، از تلاشهای خستگیناپذیر او در حفظ و احیای میراث فرهنگی جهان عرب تقدیر کردند. فعالیتهای گسترده او در زمینه جمعآوری آثار تاریخی و هنری، تاسیس موزه و حمایت از برنامههای فرهنگی، الهامبخش بسیاری از افراد در سراسر جهان عرب بوده است.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص
شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی، فقط یک مجموعهدار ثروتمند نیست، بلکه شور و اشتیاق او به هنر، در وجودش ریشه دارد. بارها این اتفاق افتاده که او پس از خرید اثری هنری از لندن یا پاریس، به دوحه بازگشته است تا آن را به سلامت تحویل موزه دهد و سپس به ادامه سفرش بپردازد. این نشان از تعهد مثالزدنی رهبری دارد که از نوجوانی، امپراتوری خود را بنا نهاد.
«مزرعه السامریه» با چشمانداز سرسبز و زیبا، انواع حیوانات و حتی طاووسهایی که آزادانه پرسه میزنند، تجربهای بهیادماندنی برای شما رقم خواهد زد. موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی در این مزرعه قرار دارد؛ ضمن اینکه، مزرعه خرما، هتل، مدرسه سوارکاری و «منطقه حفاظتشده تیزشاخ» (Al Samriya Oryx Reserve) سایر بخشهای آن را تشکیل میدهند.
منبع عکس: qatarliving.com، عکاس: نامشخص
منطقه حفاظتشده تیزشاخ از جاهای دیدنی مزرعه السامریه است؛ جایی که این گونه در معرض خطر انقراض و نماد ملی کشور قطر زندگی میکند. این مجموعه علاوه بر تیزشاخ، به حفظ و نگهداری از سایر حیوانات مانند آهو، شترمرغ و طاووس اختصاص دارد.
«مسجد و مناره کج» (Leaning Mosque and Minaret) یکی از جاذبههای اصلی مزرعه السامریه به شمار میرود. این مناره که شبیه به برج پیزا ایتالیا است، با ابتکار شیخ فیصل به موزه اضافه شد تا بازدیدکنندگان بیشتری به خود جلب کند.
در طراحی مسجد و مناره کج میتوان تلفیقی از سنت و نوآوری را مشاهده کرد. بدنه اصلی مسجد و مناره با الهام از معماری اسلامی ساخته شدهاند و انحنای مناره، جلوهای مدرن و منحصربهفرد به آن بخشیده است.
«مال آو قطر» (Mall of Qatar) یکی از مراکز خرید دوحه است که درست در کنار «استادیوم الریان» (Al Rayyan Stadium) قرار دارد. این مرکز خرید با مساحت ۵۰ هکتار (۵۰۰,۰۰۰ متر مربع) و بهلطف وجود ۵۰۰ فروشگاه، رستوران و کافه، تجربهای منحصربهفرد را برای بازدیدکنندگان به وجود میآورد.
منبع عکس: chapmantaylor.com، عکاس: نامشخص
در مال آو قطر میتوانید انواع پوشاک، کیف و کفش، محصولات آرایشی و بهداشتی، کالاهای ورزشی، عینک، ساعت، طلا و جواهرات، کتاب و نوشتافزار، اسباببازی، محصولات چرمی، لوازمخانگی، لوازم الکترونیکی، مبلمان، فرش و بسیاری کالاهای دیگر را از بهترین برندهای مطرح جهان تهیه کنید.
«کیدز موندو» (KidzMondo)، شهری کوچک در دل مال آو قطر است که بهطور کامل توسط کودکان اداره میشود. این پارک تعاملی با داشتن واحد پول مختص به خود، خدمات عمومی و بیش از ۸۰ شغل، به کودکان اجازه میدهد تا ضمن یادگیری مفاهیمی مانند شهروندی خوب و ارزشهای اجتماعی، مشاغل مختلف را تجربه کنند.
علاوه بر «اکستریملند» (Xtremeland) که مجهز به تاب خانوادگی، چرخ و فلک، دیواره صخرهنوردی و بازیهای کامپیوتری است، «سینماهای نوو» (Novo Cinemas) با چندین سالن سینمایی بزرگ و پیشرفته، پارک ترامپولین «راش اکشن» (Rush Action)، سالن بولینگ، شبیهساز پرواز، کافیشاپ و... از دیگر بخشهای سرگرمی مال آو قطر هستند.
«کتابخانه ملی قطر» (Qatar National Library) یکی از جاهای دیدنی دوحه به شمار میرود که معماری آن با الهام از ورقهای کاغذی شکل گرفته است و نمای آن، ترکیب زیبای دو ورق کاغذ را به تصویر میکشد.
منبع عکس: visitqatar.com، عکاس: نامشخص
در ساخت کتابخانه ملی قطر از فناوریهای نوآورانه استفاده شده است تا کارایی آن به حداکثر برسد. بهلطف طراحی کتابخانه، نور طبیعی زیادی از نمای شیشهای آن وارد میشود و ارتباط با دنیای بیرون را حفظ میکند. از آثار مجموعه ارزشمند کتابخانه میتوان به اسناد و نسخ خطی کمیاب، کتابها و نشریات به زبانهای اروپایی، عکسهای تاریخی، اطلسها، بیش از یک میلیون کتاب چاپی، ۵۰۰,۰۰۰ کتاب دیجیتال و... اشاره کرد.
کتابخانه ملی قطر فراتر از یک مخزن کتاب است و فضایی عالی برای یادگیری، سرگرمی و نوآوری به شمار میرود. در این کتابخانه، امکانات و ابزارهای ویژهای مانند کارگاههای مجهز به فیلمبرداری، عکاسی، طراحی، ویرایش صدا و چاپ سهبعدی، استودیوی موسیقی، کتابخانه کودکان و... وجود دارد.
منبع عکس: alsamriyaestate.com، عکاس: نامشخص (موزه شیخ فیصل)
اگر به دوحه سفر کنید، بازدید از موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی را در برنامه خود قرار میدهید؟ کدام بخش از موزه، جذابیت بیشتری برایتان دارد؟ حتما دیدگاه خود را با همراهان کجارو در میان بگذارید.
منبع عکس کاور: asergeev.com، عکاس: Alexey Sergeev
نویسنده: صدیقه شجاعی