دود آتش‌سوزی در قاره آفریقا، عامل اصلی حاصلخیزی آمازون
پژوهشگران دانشگاه میامی به‌تازگی دریافته‌اند که دود ناشی از سوختن بیوزیست در آفریقا احتمالاً عامل اصلی حاصلخیزی جنگل آمازون و اقیانوس‌های منجمد جنوبی و اطلس گرمسیری است.
پژوهشگران دانشکده‌ی علوم دریایی و جوی روزنستیل دانشگاه میامی در پژوهشی جدید دریافته‌اند که دود منتشرشده از آفریقا شاید مهم‌ترین منبع ماده‌ی مغذی فسفر است که به‌عنوان بارورکننده در جنگل آمازون، اقیانوس‌های منجمد جنوبی و اطلس گرمسیری عمل می‌کند.
به مواد مغذی موجود در ذرات جوی، هواپخش می‌گویند که توسط باد منتقل شده و در اقیانوس و روی خاک ته‌نشین می‌شوند و با اثرگذاری روی حاصلخیزی فیتوپلانکتون‌های دریایی و گیاهان زمینی، باعث ترسیب دی‌اکسید کربن هوا (ذخیره‌ی کربن موجود در هوا در خاک و گیاهان) می‌شوند. کاساندرا گاستون، نویسنده‌ی ارشد این پژوهش و استادیار دانشکده‌ی روزنستیل دانشگاه میامی، می‌گوید:
این‌طور فرض شده که گردوغبار صحرای بزرگ آفریقا از طریق تأمین فسفر حوضه‌ی آمازون و اقیانوس اطلس گرمسیری، عامل اصلی حاصلخیزی این دو اکوسیستم است؛ هرچند یافته‌های ما نشان می‌دهد که مواد منتشرشده‌ی ناشی از سوختن زیست‌توده در آفریقا، به‌صورت بالقوه منبع فسفر بسیار مهم‌تری (نسبت به گردوغبار) برای اکوسیستم‌های ذکرشده محسوب می‌شوند.
پژوهشگران برای انجام این مطالعه، هواپخش‌های روی فیلترهایی را که در تپه‌ای در گویان فرانسه (حاشیه‌ی شمالی حوضه‌ی آمازون) قرار داشت، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند تا غلظت جرمی، میزان کل فسفر و مقدار فسفر حل‌شدنی را در گردوغباری که توسط باد منتقل شده بود، مشخص کنند. آن‌ها همچنین با استفاده ابزارهای سنجش از راه دور ماهواره‌ای، مسیر حرکت دود در اتمسفر را ردیابی کردند تا در همان دوره‌های زمانی که سطح بالای فسفر حل‌شدنی شناسایی شده بود، درک بهتری از حرکت طولانی دود از آفریقا به‌دست آورند. پژوهشگران در ادامه توانستند مقدار فسفر ته‌نشین شده در حوضه‌ی آمازون و اقیانوس‌های دنیا را که ناشی از سوختن بیوزیست آفریقا بود، با استفاده از یک مدل انتقال تخمین بزنند.
مقاله‌ی مرتبط:
دانشمندان به این نتیجه رسیدند، دودی که در اثر سوختن بیوزیست در آفریقا منتشر می‌شود و اکثراً ناشی از پاکسازی زمین، سوختن علف هرز و انتشار احتراق صنعتی است، نسبت به گردوغبار صحرای بزرگ آفریقا، به‌طور بالقوه منبع فسفر مهم‌تری برای جنگل آمازون و اقیانوس‌های جنوبی و اطلس گرمسیری به شمار می‌رود. آن بارکلی (Anne Barkley)، از نویسندگان ارشد این پژوهش، می‌گوید:
ما در کمال تعجب دریافتیم، فسفری که به دود ناشی از جنوب آفریقا مربوط است، می‌تواند مسیری طولانی تا آمازون را طی کند و به‌طور بالقوه تا اقیانوس منجمد جنوبی برود و بر حاصلخیزی این دو اکوسیستم و متعاقب آن کاهش دی‌اکسید کربن تاثیر بگذارد.
کاساندرا گاستون نیز توضیح می‌دهد:
هواپخش‌ها نقش مهمی در آب‌وهوای زمین دارند و از آنجا که راجع به موارد زیادی نظیر تاثیر آن‌ها بر تابش نور خورشید، ابرها و چرخه‌های بیوژئوشیمی اطلاع نداریم، نمی‌توانیم پیش‌بینی دقیقی از افزایش دمای جهانی داشته باشیم. هرچند یافته‌های جدید حاوی استدلال‌هایی است که شاید بتواند روند احتمالی این قضیه در آینده را نشان دهد، نظیر اینکه احتراق و انتشار آتش در آفریقا و الگوهای انتقال و مقادیر گردوغبار، به‌واسطه‌ی تغییرات اقلیمی و افزایش جمعیت انسانی تغییر می‌کند.
پژوهش کنونی بر اساس بیش از ۵۰ سال مطالعه‌ی پیشگامانه‌ی استاد امریتس جو پراسپرو از دانشکده‌ی روزنستیل دانشگاه میامی در زمینه‌ی هواپخش در آمریکای لاتین و منطقه‌ی کارائیب بوده که اکنون با همت کاساندرا گاستون ادامه دارد.
دیدگاه