درخواست برای ثبت ملی شب چله ابیانه

شب چله در گویش محلی ابیانه، به نام «کرنون چلا» شهرت دارد. مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه از آغاز فرایند ثبتِ آیین «شب‌ چله» ابیانه‌ای‌ها به درخواست اهالی این منطقه، در فهرست میراث ناملموس خبر داد.

احمد نجیبی استقبال مردم ابیانه برای برگزاری آیین شب‌چله در این روستای تاریخی را قابل‌توجه دانست و افزود:

با وجود سرمای شدید و اولین بارش برف امسال در ابیانه در شب چله به‌دلیل برگزاری این آیین در خانه‌ها، اهالی روستا به ابیانه می‌آیند و «کرنون» سنتی خود را برگزار می‌کنند. در فصل سرما معمولا ابیانه هم از بعد گردشگری و هم از بعد تعداد ساکنان حاضر در روستا با افت حضور مواجه می‌شود، اما یلدا یکی از میعادهایی است که ابیانه‌ای‌ها را به روستای آبا و اجدادی‌شان می‌آورد.

در این منطقه، هنوز در همه خانه‌های ابیانه، کُرسی برپا می‌شود و هر چند برخی مواقع کرسی‌ها با منقل برقی کار می‌کنند، اما همه با لباس سنتی ابیانه بر سر سفره‌ها می‌نشینند. فرقی نمی‌کند که ابیانه‌ای‌ها از کجا آمده باشند و چه شغل یا وضعیت مالی داشته باشند، همه در ابیانه لباس محلی ابیانه که پیش از این به‌عنوان یکی از منحصر به فردترین پوشاک در ایران در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، این آیین کهن را برپا می‌کنند. نجیبی بر اینکه «کِرنون» سنت عمومی شب‌نشینی در ابیانه به‌خصوص در شب‌های زمستان است، تاکید کرد و در این زمینه گفت:

شب‌چله به‌عنوان یکی از مفصل‌ترین «کرنون‌»های مردم ابیانه‌ است که به کرنون «شاو چلّا» یا «کرنون چلّا» معروف است، آجیل‌های ابیانه با نام محلی «دینارجه» که عموما از محصولات باغات ابیانه مانند مغز هسته زردآلو یا برگ سیب خشک شده و حتی آلو هستند، سر سفره برده می‌شوند. در واقع تنوع این سفره از چنین محصولاتی به دست می‌آید.

وی به اینکه در گذشته بر سر سفره‌های «شب‌چله» مردم ابیانه شاهنامه‌خوانی انجام می‌شده است، اشاره کرد و گفت:

امروز رسم شاهنامه‌خوانی برگزار نمی‌شود، اما نسل جدید که تعداد زیادی از آن‌ها درخواست ثبت ملی این آیین را دارند، قصد احیای شاهنامه‌خوانی در شب‌چله را دارند.

نجیبی ابراز امیدواری کرد با ثبت ملی این آیین ارزشمند و با در دست تهیه بودن پرونده‌ی ثبت جهانی «شب‌چله» توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، به مرور بتوان این آیین ملی را زنده نگه داشت. وی تصریح کرد که این پرونده ممکن است به‌صورت یک پرونده مستقل یا الحاق به یک پرونده کلی‌تر تصویب شود. مدیر پایگاه میراث فرهنگی ابیانه به دیگر سنت‌های شهر ابیانه مثل آیین‌های «نخل‌گردانی»، «جغجغه‌زنی»، «گویش ابیانه» و «مهارت دوخت لباس سنتی ابیانه» که در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت رسیده‌اند، اشاره کرده و تصریح کرد پنج پرونده‌ی ناملموس دیگر را برای ثبت در فهرست میراث ناملموس تهیه کرده که آماده طرح در کمیته ثبت هستند.

منبع عکس: ایسنا