آرامگاه همسر پادشاه توت کجاست؟
توت‌عنخ‌آمون یا پادشاه توت یازدهمین فرعون مصر باستان از دودمان هجدهم بود که مقبره‌ی وی، یکی از مهم‌ترین کشف‌های باستان‌شناسی در قرن بیستم معرفی می‌شود. ولی همسر او، آنخ‌آسن‌آمون، کجا آرمیده است؟
این همه‌ی آن چیزی است که ما می‌دانیم: در حدود ۳۳۵۰ سال پیش، مصر تحت حکومت نوجوانی به‌عنوان «توت‌عنخ‌آمون» (Tutankhamen) بود. مقبره‌ی وی به‌صورت کامل بررسی شده است، گنجینه‌ها (و نفرین‌های منتسب) به او هم تقریبا ۱۰۰ سال پیش تقسیم شد. ولی ما هنوز هیچ تصویر واضحی از شجره‌نامه‌ی خانوادگی او نداریم و نمی‌دانیم که بستگان درجه‌ی یک وی چه کسانی بودند. اما کشف این آرامگاه جدید می‌تواند تا اندازه‌ای به هر دو سوال پاسخ دهد؛ اگر گفته‌ی زاهی حواس، باستان‌شناس معروف را قبول داشته باشیم، کشف آرامگاه جدید در دره‌ی پادشاهان مصر به‌ویژه از این لحاظ حائز اهمیت خواهد بود که حاوی بقایای اجساد همسر/خواهر ناتنی پادشاه توت، «آنخ‌آسن‌آمون» (Ankhesenamun) است.
گنجینه‌های کشف‌نشده
آرامگاه جدید تنها جایی نیست که احتمال آن می‌رود که جایگاه ابدی آنخ‌آسن‌آمون باشد. در واقع، بسیاری از باستان‌شناسان بر این باور هستند که ما قبلا او را یافته‌ایم. توت‌عنخ‌آمون تنها به خاک سپرده نشده بود. همراه او، دو جنین دختر دفن شده که مرده متولد شده بودند و آزمایش‌های ژنتیکی تأیید کرده‌اند که این جنین‌ها، متعلق به او و جسد زن مومیایی شده‌ای بودند که در قبری به نام KV21 کشف شده است. چون پادشاه توت تنها یک بار ازدواج کرده بود، پس باید این پرونده را همین جا مختومه اعلام کنیم، درست است؟
علاوه بر این‌ها، ما می‌دانیم که فرعونی به نام آخناتون، پدر توت‌عنخ‌آمون و آنخ‌آسن‌آمون بوده است (بله، حق با شماست. واقعیت خیلی ناخوشایندی است). مومیایی کشف شده در KV21 از نظر ژنتیکی با پدر فرضی آن‌ها همسان نبود. علاوه بر این، داستان تا بعد از مرگ توت ادامه پیدا می‌کند، آنخ‌آسن‌آمون با فرعون بعدی ازدواج می‌کند (این احتمال می‌رود که فرعون بعدی، پدربزرگ او بود!). بیایید از این حرف‌ها بگذریم و به جای آن، در مورد مکانی صحبت کنیم که او در آن آرمیده است.
به گفته زاهی هاوس، استفاده از رادار در ناحيه‌ای از دره‌ی پادشاهان (Valley of Kings) در نزديکی آرامگاه «آیی» (Ay)، پرده از رازی برداشت که می‌تواند مقبره‌ای باشد که تا به حال ناشناخته باقی مانده است. کاوش‌ها در این منطقه بقایای چهار ستون را کشف کرد که مصریان باستان، قبل از ساختن آرامگاه، نذری‌های خود را در آنجا ادا می‌کردند. این بقایا، حاکی از وجود یک آرامگاه در منطقه است.
این حقیقت که این آرامگاه فاصله‌ی نزدیکی با آیی دارد، باعث شده است که حواس باور کند آنجا استراحتگاه بدی آنخ‌آسن‌آمون باشد، اما این اولین باری نیست که او تلاش می‌کند تا شجره‌نامه‌ی توت‌عنخ‌آمون را فاش کند. در حقیقت، حواس در پی یافتن توالی ژنی مومیایی‌های KV21 هم بود و حتی قصد دارد ژن‌های کودکان دفن شده به همراه توت را هم آزمایش کند.
یک سریال آبکی پر آب چشم
تا به حال حتما همه‌ی ما پذیرفته‌ایم که مصری‌های باستان، از نظر احساسات درباره‌ی نوزدانی که مرده به دنیا می‌آیند، فرق چندانی با ما نداشتند. اما حتی اگر به این موضوع هم توجه نکنیم، زندگی آنخ‌آسن‌آمون واقعا زندگی شگفت‌انگیز و غیرعادی بوده است. او در ۱۳ سالگی با برادر خود که پادشاه شد، ازدواج کرد و در سن ۲۱ سالگی بیوه شد. به سرنوشت ناخوشایند ازدواج با آیی دچار شد (که شاید پدربزرگ او بود، ببخشید که مجبوریم این حرف را چندین بار تکرار کنیم)؛ او نامه‌ای به پادشاه هیتی‌ها (Hittites) نوشت تا ببیند که آیا او پسری دارد که خواهان ازدواج با او باشد یا خیر. هیتی‌ها بسیار خواهان این ازدواج بودند، اما نسبت به شرایط مشکوک بودند؛ بنابراین فرستاده‌ای فرستادند تا روشن شود که او چقدر در این تصمیم جدی است. متأسفانه، آن‌ها خیلی تعلل کردند و زمانی که به این امر رضایت دادند، آنخ‌آسن‌آمون مجبور به ازدواج شده بود. آنچه که بعدها اتفاق افتاده در گذر زمان به فراموشی سپرده شده است، اما اگر آرامگاه جدید رمزگشایی شود، شاید سرانجام بتوانیم اطلاعاتی در مورد فصل پایانی زندگی آنخ‌آسن‌آمون به دست بیاوریم.
دیدگاه