موزه علم هنر سنگاپور، نمادی از ده انگشت انسان یا گل نیلوفر

اولین موزه هنر و علم جهان در سنگاپور

موزه هنر و علم سنگاپور (ArtScience Museum)  توسط معمار مشهور و بین‌المللی «موشه سفدی» برای اولین بار در ۱۷ فوریه ۲۰۱۱ در مرکز فرهنگی ۶۰۰۰ متر مربعی خود از بازدیدکنندگان استقبال کرد. این موزه در مجاورت خلیج مارینا احداث شده و جزو مجموعه شن‌های خلیج مارینا (Marina bay sands) است. این موزه اولین پروژه موزه در جهان است که به تقابل پویا بین هنر و علم اختصاص داده شده و طراحی دایره‌شکل آن شامل ده زبانه (یا به تعبیری نمادی از ده انگشت انسان) است که مانند سازه‌هایی برای ایجاد شکل «گل نیلوفر» (lotus flower) گسترش یافته است. طراحی این موزه به‌نوعی مفهومی از «دست خوش‌آمدگویی سنگاپور» (The Welcoming Hand of Singapore) نیز است که با برخورداری از ده انگشت می‌تواند نمای چرخشی و در عین حال جذابی را به فضای اطراف خود القا کند. در اين موزه که به دليل شکل و حالت منحصربه‌فرد آن، «گل نيلوفر» يا «دست باز» ناميده می‌شود، آثار باستانی مختلفی از نقاط مختلف جهان به نمايش گذاشته شده است.

ماینا بی‌سندز که گران‌ترین مجتمع تفریحی- سرگرمی جهان به شمار می‌رود در سنگاپور مستقر است و موزه هنر علم سنگاپور که یکی از زیباترین موزه‌های جهان به شمار می‌رود در جوار ماینا بی‌سندز قرار گرفته و یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر این کشور است.

طراحی این موزه به‌نوعی مفهومی از «دستِ خوش آمدگویی سنگاپور» بوده که با برخورداری از ده انگشت می‌تواند نمای چرخشی و در عین حال جذابی را به فضای اطراف خود القا کند. هریک از این انگشت‌ها مربوط به یک گالری خاص می‌شوند. بخش سر هر یک از این انگشت‌ها نیز به سوی یک درخشش هنرمندانه به‌همراه دیوارهای منحنی و قوس دار باز می‌شوند.

بخش سقف این موزه همچون یک بشقاب بزرگ طراحی شده که این بشقاب از کانال‌های آب‌رو باران برخوردار است. عمق این کانال های آب‌رو حدود ۳۵ متر بوده که در نهایت به یک استخر کوچک منتهی می‌شوند. آب باران توسط این کانال‌ها جمع‌آوری شده و پس از طی مراحل تصفیه به مصرف داخلی موزه علم هنر انتقال می‌یابد.

در واقع گروه معماری این موزه بر این باورند که می‌توان در حین ارائه یک معماری و طراحی متفاوت، از انرژی‌های موجود در طبیعت نیز به نحو احسن بهره‌مند شد. موزه علم هنر ۲۱ گالری مختلف دارد که در فضایی معادل ۶ هزار مترمربع جای گرفته‌اند و هریک از این گالری‌ها بخش‌هایی از هنر، علم، موسیقی و فناوری نوین را به نمایش درمی‌آورند.

به گفته موشه سفدی هر عنصر در طراحی موزه هنر و علم، تقویت کننده فلسفه ایجاد یک پل میان هنر و علم بوده و ساختمان ترکیبی از زیبایی، عملکرد و تکنولوژی است. ضمن اینکه برای وی، واقعا نشان‌دهنده روح جستجوگر سنگاپور است.

دانلود ویدیو

در میان حجم عظیمی از آب، ورودی شیشه‌ای موزه خودنمایی می‌کند.

این موزه تندیس‌گرا، در کل شامل ۲۱ گالری روشن است و هر فرم برگ مانند آن دارای پنجره‌های سقفی گسترده است که نور روز را در این محیط بسته وارد می‌کند. در این موزه سه سطح مجزا وجود دارد که با آسانسورهای بزرگ و پله برقی‌های متعدد، طبقات همکف، زیرین و بالایی به هم متصل می‌شوند.

بازدیدکنندگان، پیوندها و تاثیرات میان هنر و علم را در جریان بازدید از یک گالری دائمی موسوم به علوم هنر مورد بررسی قرار می‌دهند. وقتی به طبقات بالایی موزه می‌رویم، حالت «گل نیلوفر» یا «کف دست» که از بیرون دیده می‌شود را می‌توان در اتاق‌های داخلی آن مشاهده کرد. اتاق‌هایی که از نظر هندسی ظاهری مختص به خود داشته و هر اتاق از حالتی متفاوت برخوردار است. دو طبقه فوقانی موزه متعلق به نمایشگاه علم و هنر است که به سه گالری تقسیم می‌شود: گالری‌هایی با عناوین کنجکاوی، خلاقیت و تاثیرگذاری.

 همچنین فعالیت‌های متنوعی در قالب کارگاه و نمایشگاه‌های گردشی با همکاری و حمایت مجموعه‌ها و موزه‌های شاخص جهان برگزار می‌شود.

طراحی این موزه از دو بخش اصلی تشکیل شده است. بخش پایه‌ی ساختمان که روی زمین در میان آب‌های خلیج مارینا جای گرفته و یک برکه‌ی بزرگ نیلوفر آبی نیز آن را احاطه کرده است.

بخش دیگر سازه‌ای به‌شکل گل است که از ده گلبرگ ساخته شده و با بهره‌گیری از هندسه‌ی کروی، یک مجموعه برش‌ها با شعاع‌های مختلف را ارائه کرده که در نهایت به‌شکل شناور بالای محوطه‌ی برکه به چشم می‌آید. این گلبرگ‌ها یا انگشت‌ها (چنانچه طرح اصلی را به مثابه یک دست در نظر آوریم) از طریق افزایش ارتفاع به‌سمت آسمان اشاره می‌کنند و چنان در هوا پیش رفته‌اند که همه بیست و یک گالری مستقر درون این گلبرگ‌ها (انگشت‌ها) از نور طبیعی روز بهره می‌برند.

از دیگر ویژگی‌های این موزه آبشاری است که از بام به‌سمت مرکز این بنای چهار طبقه‌ای سرایز شده است. سقف کاسه‌ای شکل ساختمان آب باران را از طریق حفره‌ی مرکزی روی بام که مانند گرداب عمل می‌کند مکیده و به‌شکل یک آبشار ۳۵ متری به برکه‌ی مرکزی داخل صحن ورودی می‌ریزد. بخشی از آب باران به سامانه‌ی تصفیه و گردش مرکزی آب ساختمان وارد می‌شود که برای سرویس‌های بهداشتی و شست‌و‌شو مورد استفاده واقع می‌شود و به گفته کارشناسان، هدف طراحان موزه تلفیق هنر و علم در کنار یکدیگر بوده است.

سازه‌ی نامتقارن این بنا که از سوی آروپ (ARUP) طراحی شده و تا ارتفاع ۶۰ متری خط آسمان شهر را می‌شکافد، به‌وسیله‌ی یک سازه‌ی شبکه‌ای پیچیده‌ی فولادی تقویت شده است. این سازه با کمک نرم‌افزارهای پیشرفته‌ی سه‌بعدی‌سازی طراحی شده است. این ساختار پیچیده با ده ستون پا برجا است. این ستون‌ها به قالبی سبدی‌شکل که وظیفه‌ی خنثی سازی نیروهای نامتقارن وارد بر پیکر بنا را در مرکز سازه به عهده دارد در پایین ساختمان متصل می‌گردند.

پوسته‌ی بیرونی ساختمان با پوششی خمیده و دو جداره شکل یافته که از جنس مواد پلیمری مسلح به الیاف فایبر گلاس (GFRP) ساخته شده و غالبا در ساخت بدنه‌ی قایق‌ها و کشتی‌های تفریحی به کار می‌رود. سطوح جانبی عمودی گلبرگ‌ها با ورق‌های فلزی ضدآب پوشیده شده است. استفاده از ترکیبات پلیمری در نمای ساختمان این فرصت را فراهم کرده که سازنده با کمترین میزان اتصالات، نمایی یکدست و بادبان مانند روی بنا بکشد که در نهایت مانند جسمی نورانی، در میان حجم عظیم آب درخشندگی خاصی دارد.

این مجموعه یک نمونه عالی از معماری تندیس‌گرا است که در واقع نوعی الهام گرفتن از یک یا چند چیز و بیان نماد آن‌ها به زبان معماری است. الهامات می‌تواند از هر چیزی در این کره خاکی گرفته می‌شود. همان طور که دیدید الهامات زیادی می‌توان از موزه هنر علم گرفت. از انگشتان انسان گرفته تا گل نیلوفر یا بشقابی نا‌متقارن. این سبک از معماری که تا امروز به‌خوبی در میان سبک‌های محتلف خوش درخشیده است بسیار در میان مردم محبوب است. معماران سال‌ها است در تلاش‌اند تا به معماری‌ای برسند که برای مردم و به‌همراه مردم باشند تا ماندگار بمانند. دیگر دوران معماری برای معماری تمام شده است. امروزه معماران می‌کوشند که پاسخگوی انسان و محیط و تعاملات بین این دو باشند.