چرا تعطیلات برای سلامتی ما مفید است؟
مفید بودن اوقات فراغت و تعطیلات برای سلامت جسم و اندیشه انسان، موضوع جدید و تعجب‌برانگیزی نیست. مطمئنا بیشتر افراد از دیدن مکان‌های جدید، مشارکت در کارهای دلخواه و دورهم بودن با خانواده و دوستان لذت می‌برند و این امور برای پرکردن اوقات فراغت‌شان خوشایند است. اما گذشته از این‌ها، تعطیلات مزایای حیرت‌انگیز دیگری برای سلامتی انسان به ارمغان می‌آورد که ممکن است از آن‌ها بی‌اطلاع باشیم. در این مقاله از کجارو بر آن هستیم تا ۸ دلیل اصلی سودمندی تعطیلات را برای شما بر‌‌شماریم. با ما همراه شوید.
۸. تعطیلات استرس را کاهش می‌دهد
در آغاز کلام با اشاره‌کردن به روشن‌ترین دلیل سودمندی تعطیلات برای سلامتی انسان به استقبال مطلب می‌رویم. تعطیلات یکی از بهترین روش‌های ممکن برای در هم شکستن استرس‌های منفی و مخرب است. تاکنون مطالعات و پژوهش‌های بسیاری این دیدگاه را ثابت کرده و سازمان معتبری مانند انجمن روانشناسی آمریکا بر آن صحه گذاشته‌اند.
در حقیقت کار روزمره و یکنواختی که ما همواره در زندگی‌مان درگیر آن هستیم، باعث این احساس در وجود ما می‌شود که از خود بی‌خود شده‌ایم، هنوز کارهای ناتمام بسیار برایمان باقی مانده‌است و از سویی در مضیقه زمانی قرار داریم. همچنین ممکن است بیشتر اوقات فکر کنیم که فشارهای عصبی متناقضی به ما وارد می‌شود. برای مثال، مهلت اتمام پروژه مهمی که در محل کارمان به ما سپرده شده بود، رو به پایان است و به‌رغم همه تلاش‌هایمان، پروژه پیشرفت چندانی نداشته است و... .
اما فراموش نکنید که درهرصورت ما باید برای خانواده، فرزندان و بستگانمان وقت بگذاریم. بیشتر اوقات تعطیلات آخر هفته یا اوقات فراغت عصرگاهی برای استراحت، آرامش و دورهم بودن کافی نیست. ازاین‌رو مرخصی گرفتن و داشتن تعطیلات به ما کمک می‌کند که وقت و فضای بیشتری برای خودمان داشته باشیم و در این مدت کارهای شخصی یا فعالیت‌های دلخواهمان را انجام دهیم.
ما می‌توانیم با رفتن به تعطیلات برای مدتی هرچند کوتاه از برخی همکارانمان که رابطه خوبی با آن‌ها نداریم فاصله بگیریم و البته در این فرصت، مانند تعطیلات آخر هفته، فقط مشغول شستن لباس و نظافت خانه و... نباشیم.
این نکته مهم را به خاطر بسپارید: اگرچه تعطیلات گریز موقتی از وضعیت روزمرگی محسوب می‌شود، اما این تنوع برای کاستن از میزان استرس ما بسیار کارساز است.
۷. تعطیلات سلامتی را بهبود می‌بخشد
تاکنون مطالعات فراوانی رابطه تعطیلات را با کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها و ناهنجاری‌های خاص ثابت کرده است. برای نمونه تحقیق مهمی که فرامینگهام در مورد قلب انجام داد (Framingham Heart Study)، این نتیجه را در پی داشت که داشتن تعطیلات و اوقات فراغت با کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی در ارتباط است. نتیجه یادشده یک‌بار دیگر در پژوهش موسسه ملی سلامت امریکا درباره عوامل موثر در پیشگیری خطر بیماری سرخرگ‌های قلبی تکرار شد.
اگرچه تمایز قایل‌شدن بین دو فرضیه متناقض با این مضمون که «تعطیلات با کاستن از میزان استرس منجر به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌ها می‌شود» و «داشتن تعطیلات صرفا عادت افرادی است که سبک زندگی کم استرسی دارند» کار دشواری است؛ اما درهرصورت، تحقیق موسسه ملی سلامت امریکا نشان می‌دهد که داشتن تعطیلات منظم یکی از مهم‌ترین عوامل دخیل در سلامت قلب و عروق است.
بر پایه این تحقیق، افراد شاغلی که در طول یک سال حداقل یک هفته به مرخصی می‌روند، در مقایسه با گروهی که از تعطیلات صرف‌نظر می‌کنند، خطر بروز حملات قلبی تا ۳۰ درصد کمتر تهدیدشان می‌کند. بنابراین ما هم به شما توصیه می‌کنیم تا برای رفتن به تعطیلاتی که سلامتی‌تان را بهبود می‌بخشد، برنامه‌ریزی کنید.
۶. تعطیلات روابط افراد را محکم‌تر می‌کند
بر کسی پوشیده نیست که رمز پایدار ماندن روابط عمیق بین افراد، در کنار هم بودن و وقت گذراندن با یکدیگر است. بااین‌حال روابط شخصی بسیاری از افراد از در سطح کیفی مطلوبی نیست. اشتغال بیش‌ازحد نه تنها استرس بیشتری به ما می‌دهد، بلکه بر روابطمان با دیگران نیز تاثیر منفی می‌گذارد. این مساله به‌طور خاص زمانی زیان‌بارتر می‌شود که ما ارتباطمان را با دیگران قطع می‌کنیم، به دعوت دیگران جواب رد می‌دهیم و در تعامل با دوستان و آشنایان استرس‌مان را به آن‌ها منتقل می‌کنیم. اما تعطیلات در جای خود به ما فرصت می‌دهد که با افرادی که دوست‌شان داریم ارتباطی دوباره برقرار کنیم.
مسافرت کردن تاثیر خاصی در تعمیق پیوند عاطفی دارد. در حقیقت تعطیلات مجال مناسبی برای برقراری روابط صمیمی با خانواده، دوستان و آشنایان و کسب تجربه‌های مشترک است. این تجربه‌ها فارغ از غم‌انگیز بودن یا شادی‌بخش بودن، دل‌ها را به هم نزدیک‌تر می‌کند. بنابراین یک نکته مهم دیگر را به خاطر بسپارید: افرادی که پیوند عاطفی عمیق‌تری با دیگران دارند، معمولا کمتر دچار استرس می‌شوند و ازاین‌رو کمتر در معرض بیماریهای جسمی و تنش‌های روحی مانند افسردگی قرار می‌گیرند.
۵. تعطیلات سلامت روانی را ارتقا می‌دهد
تنها مزیت رفتن به تعطیلات بهبود سلامت جسمی نیست، بلکه سلامت روانی افراد هم از تعطیلات تاثیر می‌پذیرد. براساس پژوهش کلینیک مارشفیلد در ایالت ویسکانسن امریکا، زنانی که بیشتر به تعطیلات می‌روند خطر ابتلا به افسردگی کمتر تهدیدشان می‌کند. در این رابطه پژوهشکده (Mind Body Center) در دانشگاه پترزبورگ هم نتایج مشابهی را در مطالعات خود به ثبت رساند.
براساس نتایج این تحقیق، اگر افراد در یک تعطیلات زمستانی به مقصدی آفتابی سفر کنند،بدن‌شان ویتامین D بیشتری جذب می‌کند و حتی یک استراحت ساده، به‌نوبه خود به بدن فرصت می‌دهد تا انرژی تحلیل رفته‌اش را بازیابد. بنابراین جای هیچ انکاری نیست که تعطیلات از خطر بروز اختلالات ذهنی مانند افسردگی و فرسودگی شغلی می‌کاهد. با این اوصاف اگر شما تصمیمتان را برای داشتن یک تعطیلات خوب و ضروری گرفتید، اما با اعتراض رییس‌تان مواجه شدید، به او بگویید که این شما هستید که لطف بزرگی به او می‌کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که ضرر و زیان ناشی از افسردگی کارکنان سالانه حدود ۷۹ میلیارد دلار هزینه روی دست کارفرمایان می‌گذارد.
۴. تعطیلات در تجدیدقوا به ذهن کمک می‌کند
تا اینجای کار در مورد این موضوع سخن گفتیم که تعطیلات چگونه در کوتاه‌مدت سلامت جسم و روان را بهبود می‌دهد و از بروز اختلالات و بیماری‌ها پیشگیری می‌کند. اما تعطیلات به‌خودی‌خود هم می‌تواند برای بهبود کارایی مغز نقش مهمی ایفا کند. ما عمدتا در شغل‌هایمان کارهای معین و تکراری را به انجام می‌رسانیم و ناخودآگاه روند تکرارپذیری کارها را تشخیص می‌دهیم. این موضوع رفته‌رفته از انعطاف‌پذیری ذهن ما می‌کاهد و ازاین‌رو توانایی بروز خلاقیت و کارهای خودجوش در ما کاهش می‌یابد.
مساله اخیر در مورد بسیاری از شغل‌های امروزی که تا حد زیادی یکنواخت هستند، صدق می‌کند. بنابراین وقتی از ما می‌خواهند که ابتکار عمل به خرج دهیم، احساس می‌کنیم ضربه‌ای سنگین به سرمان وارد شده و این امر به خاطر خستگی بیش‌از‌اندازه مغز است. پس فراموش نکنید تعطیلات همان‌طور که به بدن استراحت می‌دهد، به تجدیدقوای ازدست‌رفته مغز هم کمک شایانی می‌کند. این شرایط، به‌طور خاص، زمانی روی می‌دهد که ما اوقات تعطیلاتمان را به سفر و سیاحت اختصاص می‌دهیم. فعالیت‌هایی نظیر برنامه‌ریزی برای سفر، انجام کارهای خودانگیخته و آموختن چیزهای تازه به ذهن نیروی تازه‌ای می‌بخشد و در پی آن ذهن می‌تواند موضوعات جدیدی را برای تجزیه‌وتحلیل در اختیار مغز قرار دهد.
۳. تعطیلات نگرش‌های جدید می‌آفریند
اگر در زمره افراد اهل سفر باشید، حتما تاکنون به این نکته پی برده‌اید که یادگرفتن مطالب جدید درباره جهان هستی، اصولا با مسافرت و بازدید از جاهای مختلف میسر می‌شود. ما می‌توانیم مقاصد گوناگونی برای سفرمان انتخاب کنیم، مثلا رفتن به مکانی ناشناخته و عجیب‌و‌غریب برای سیاحت بسیار ایده آل است؛ یا این‌که می‌توانیم سفری کوتاه داشته باشیم به آن‌سوی شهر برای بازدید از موزه جدیدی که به‌تازگی افتتاح شده است. به‌هرحال، تجربه سفرهای متنوع، ما را با راه و رسم زندگی افراد در مناطق مختلف آشنا می‌کند.
چنانچه ما با تجربه شخصی خودمان مطالب جدیدی درباره مردم و فرهنگ‌های متنوع یاد بگیریم، متقابلا می‌توانیم روش زندگی و نوع نگرش حاکم بر هر منطقه را بهتر درک کنیم. خوب است بدانید که آشنایی با نگرش‌های جدید به روش‌های مختلف برای ما ثمربخش است. برخی از این نگرش‌ها ممکن است به‌قدری برای ما تکان‌دهنده باشند که موجب شروع حرکت تازه‌ای در زندگی‌مان شده کمک کنند که برای تغییر برخی از عادات‌مان تصمیم جدی بگیریم. گاهی آشناشدن با نگرش‌های نو طرز فکر ما را آن‌چنان دگرگون می‌کنند که می‌توانیم با نگاهی جدید با مشکلات روبرو شویم و راهکارهای نوینی را کشف کنیم که پیش‌تر هرگز به ذهن‌مان نمی‌رسید.
۲. تعطیلات افزایش بهره‌وری را در پی دارد
پس از پایان تعطیلات وقتی به سر کارمان برمی‌گردیم، نشانه‌های مثبت دوره فراغت همچنان ما را همراهی می‌کنند. وقتی ذهن و بدن استراحت می‌کنند به دنبال آن قوه ابتکار فرد فعال می‌شود و او می‌تواند روش‌های جدید و خلاقانه‌ای برای حل مشکلات ابداع کند. بنابراین اگر خواسته ما رسیدن به پیشرفت و ارتقای شغلی در کارمان است، داشتن خلاقیت کمک شایانی به ما خواهد کرد.
استراحت و تعطیلات، از سوی دیگر مقاومت ذهنی لازم برای کار کردن را در ما ایجاد می‌کند. ما می‌توانیم حتی در شرایط استرس زیاد به کارمان ادامه دهیم و درنتیجه وظایف سپرده‌شده را در مهلت معین به انجام برسانیم و اهداف شغلی‌مان را محقق کنیم.
از طرفی وقتی به مرخصی نمی‌رویم، احساس خستگی، کسالت و زمین‌گیر شدن تا حد زیادی بر ما چیره می‌شود. در حقیقت تعطیلات به ما کمک می‌کند تا هنگام بازگشت به محل کار بتوانیم بر همه مشکلاتی که تا پیش از مرخصی حل‌نشدنی به نظر می‌رسیدند، غلبه کنیم.
۱. تعطیلات ایجاد انگیزه می‌کند
روانشناسان تاکنون برای تشخیص اثرگذاری الگوهای تنبیه و پاداش در ایجاد انگیزه، بحث‌های زیادی انجام داده‌اند. بااین‌حال هنوز مشخص نیست که کدام‌یک از این دو الگو برای ارتقای سطح انگیزه کارایی بیشتری دارد. در بسیاری از موارد، این پاداش‌ها هستند که ایجاد انگیزه می‌کنند و تعطیلات یکی از پاداش‌های انگیزه‌ساز بسیار مفید برای تشویق کارکنان به حساب می‌آید.
در یکی از پژوهش‌ها با موضوع تاثیر تعطیلات بر افزایش بهره‌وری نیروی کار، این مشاهده به ثبت رسید: افراد موردمطالعه تا هشت هفته پیش از رسیدن به تعطیلات، با اندیشیدن به مرخصی بر انگیزه‌شان افزوده شد و نشانه‌های مثبتی در کارشان مشاهده شد. در مرحله بعد، تعطیلات به عنوان پاداشی برای حسن انجام کار به کارمندان تعلق گرفت. براساس نتایج، این پاداش فوق‌العاده کارامد و روحیه‌بخش بود؛ به‌طوری‌که ازآن‌پس کارشناسان فن به افراد شاغل توصیه می‌کنند که پس از بازگشتن از تعطیلات، به سرعت برای تعطیلات پیش رو برنامه‌ریزی کنند.
امیدواری به کسب پاداش‌هایی مانند مرخصی و تعطیلات به ما کمک می‌کند تا لحظات دشوار شغلی را در منزل یا محل کارمان پشت سر بگذاریم. وقتی سرانجام موفق می‌شویم که چند روز یا چند هفته را به‌عنوان پاداش به تعطیلات برویم، احساس می‌کنیم که با تلاش خودمان به این نتیجه رسیده‌ایم و آنگاه حس شیرین رضایتمندی از کار و زندگی را تجربه خواهیم کرد.
در پایان برای همراهان همیشگی کجارو آرزوی توفیق و سلامتی می‌کنیم و امیدواریم که با برنامه‌ریزی برای تعطیلاتی دل‌چسب، موفقیتی مستمر را برای خودتان تضمین نمایید.
منبع: EscapeHere
دیدگاه