ثبت ملی منظر فرهنگی روستای نایبند
علی شریعتی‌منش روستای تاریخی نایبند را یکی از جاذبه‌ها و واحه ای بر ساحل دو کویر لوت و دشت کویر است توصیف کرد. وی افزود: موقعیت ممتاز روستا به‌گونه‌ای است که تا شعاع 200 کیلومتری این روستا، آبادی یافت نمی‌شود. وی همچنین افزود: استقرار روستا بر بلندای کوه و کمبود زمین برای ساخت‌وساز، معماری روستا را دارای فرم خاصی کرده و چاره اندیشی ساکنان روستا برای بهره وری بیشتر از فضاهای معماری سبب ساخت بناهایی با مساحت محدود و چند طبقه شده است که از جمله ویژگی ها و ارزش های معماری روستا محسوب می‌شود. به گفته شریعتی‌منش، کوچه‌های پیچ‌درپیچ همراه با فرم چند طبقه ای بناها بر بلندای کوهی که اطراف آن را باغات و نخلستان ها در بر گرفته است، منظر فرهنگی قابل ارزشی را در میانه کویر ایجاد کرده است.
آن‌طور که معاون میراث فرهنگی خراسان جنوبی معتقد است،در مستندات و کتب تاریخی قرون اولیه تاریخ اسلام ، نام نایبند به‌همراه تعریف آن به‌عنوان استراحتگاه و مأمنی در حاشیه کویر برده شده است که از آن جمله می‌توان به اصطخری و ابن حوقل اشاره کرد.
وی افزود: به عبارت دیگر وجود چشمه های آب سرد و گرم منحصربه‌فرد در دو ناحیه معروف به زردگاه و دیگ رستم، شاید مهم ترین عامل پیدایش آبادی در این نقطه از کویر بوده است.
وی گفت: این چشمه ها در نتیجه فعالیت فرآیندهای زمینی شکل گرفته‌اند که تاکنون مورد توجه ساکنان و رهگذران از روستا بوده اند. همچنین استقرار نایبند بر میانه کویر و شکل‌گیری بستر مناسب برای ایجاد باغات و نخلستان ها در زمینهای مجاور روستا ، باغات چند طبقه (نخلستان، مرکبات و سبزیجات) را در اطراف روستا شکل داده است.
شریعتی منش نیز از همکاری بنیاد مسکن در خصوص تهیه مستندات پرونده برای ثبت منظر فرهنگی روستای نایبند تشکر کرد.
روستای نایبند، در جنوب شهرستان طبس، در کنار جاده طبس- راور و تابع دهستان کویر با 105 کیلومتر فاصله از مرکز دهستان، روستای زنوغان، و 134 کیلومتر فاصله با نزدیک‌ترین شهر، دیهوک، واقع شده است.