تایلند به دنبال راه‌اندازی قطار سریع‌السیر تا سال ۲۰۲۳ است

پس از سال‌ها تأخیر و بحث‌های زیاد،‌ سرانجام قطار سریع‌السیر به تایلند می‌آید. با توجه به یک پروژه‌ی در حال ساخت، یک مورد در انتظار تأیید و پروژه‌های دیگری که در دست بررسی هستند، افراد زیادی در تایلند نسبت به مناسب‌بودن قطار سریع‌السیر برای چنین کشوری تردید دارند. با کجارو همراه باشید تا شما را بیشتر در جریان این خبر قرار دهیم.

تانت سورات (Thanet Sorat)، مشاور کمیته‌ی سنا در حمل‌ونقل و معاون شرکت حمل‌ونقل V-Serve می‌گوید:

راه‌اندازی قطار سریع‌السیر،‌ تغییر بزرگی برای تایلند خواهد بود. امیدوارم که در عرض پنج سال آینده شاهد حرکت این قطارها در کشور باشم که سرعتی بالغ بر ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت دارند.

در دو پروژه‌ی کنونی در دست ساخت، از فناوری قطارهای سریع‌السیر چینی استفاده شده؛ با اینکه تایلند از پذیرش وام از چین امتناع کرده است، اما این پروژه‌ها بخشی از «برنامه‌ی کمربند و جاده» (BRI) هستند، برنامه‌ای که با هدف اتصال چین به سایر کشورهای آسیایی از طریق زیرساخت‌های جدید حمل‌ونقل به راه افتاده است.

انتظار می‌رود که یک قطب بزرگ ریلی در منطقه‌ی بانگ سو بانکوک در سال ۲۰۲۱ آغاز به کار کند و جایگزین ایستگاه هوالامفونگ ۱۰۳ ساله شود؛ به این ترتیب مسافران علاوه بر قطارهای سریع‌السیر می‌توانند از شبکه‌ی ریلی فعلی کشور نیز استفاده کنند که از یک خط آهن به دو خط آهن ارتقا خواهد یافت.

در همین راستا، شرکت‌هایی تحت رهبری شرکت Charoen Pokphand Group تایلند در دوم آبان (۲۴ اکتبر) قراردادی را با خط آهن دولتی تایلند (SRT) به‌منظور ساخت یک خط آهن قطار سریع‌السیر منعقد کردند که دو فرودگاه بانکوک یعنی فرودگاه سووارنابومی و دن موئنگ را به استان شرقی متصل می‌کند. این خط آهن در کنار خط آهن فعلی فرودگاه فعالیت خواهد کرد و فرودگاه سووارنابومی را به سیستم متروی بانکوک متصل می‌کند.

خط آهن مذکور از فرودگاه دن موئنگ آغاز می‌شود، سپس با عبور از بانگ سو، در ماکاسان در مرکز بانکوک توقف می‌کند و در ادامه از چاچوئنگسائو، چونبوری، سیراچا و همین‌طور پاتایا می‌گذرد که به‌عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگری در ۱۲۰ کیلومتری جنوب بانکوک در خلیح تایلند قرار دارد. انتظار می‌رود که این خط آهنِ حدوداً ۲۲۰ کیلومتری در سال ۲۰۲۴ آغاز به کار کند و پایان آن به فرودگاه یو تاپائو در خارج از پاتایا در استان رایونگ ختم شود.

دولت تایلند قصد دارد که حدود ۱۰ درصد از پروازها را به فرودگاه نوسازی‌شده‌ی یو تاپائو منتقل کند و با این کار از ازدحام مسافر در فرودگاه سووارنابومی و دن موئنگ بکاهد. جیتیچای رودجاناکانوکناد (Jittichai Rudjanakanoknad) از دانشگاه چولالونگ‌کورن می‌گوید:

دولت برای انجام این کار به یک خط ارتباطی حمل‌ونقل بین این فرودگاه‌ها نیاز دارد و این می‌تواند فرصت خوبی برای راه‌اندازی قطارهای سریع‌السیر باشد.

گروهی از شرکت‌ها تحت مسئولیت شرکت Charoen Pokphand Group تایلند که شامل شرکت ساخت خط آهن چین نیز می‌شود، در قبال دریافت امتیاز انحصاری املاک و ۵۰ سال گواهینامه‌ی اجرای خطوط، مبلغی بالغ بر ۷٫۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خواهند کرد. یکی از اهداف ساخت این خط آهن، دسترسی آسان به گذرگاه اقتصادی شرق است، منطقه‌ای که ۸۰ درصد از کل سرمایه‌گذاری‌های خارجی تایلند را تشکیل می‌دهد.

حامیان این طرح می‌گویند که قطار سریع‌السیر می‌تواند زمان سفر بین دو فرودگاه بانکوک را ۲۰ دقیقه کاهش دهد و گردشگران را در کمتر از یک ساعت به پاتایا برساند. آن‌ها همچنین پیش‌بینی می‌کنند که این خط آهن نه‌تنها منجر به کاهش ترافیک در بزرگ‌راه‌ها خواهد شد، بلکه از تعداد تصادفات در کشوری که یکی از بالاترین نرخ‌های تلفات جاده‌ای را دارد، می‌کاهد. در حال حاضر مسافران برای تردد بین دو فرودگاه سووارنابومی و دن موئنگ باید از اتوبوس شاتل استفاده کنند که یک ساعت طول می‌کشد و در ساعات اوج ترافیک بانکوک، این زمان بیشتر هم می‌شود. مسافرانی که قصد سفر از فرودگاه سووارنابومی به پاتایا را داشته باشند، باید با راننده‌ی تاکسی سروکله بزنند، سوار ون با فضای فشرده‌اش شوند یا در ترمینال ایکامای سوار اتوبوس شده و دو ساعت سفر جاده‌ای را تحمل کنند. روث بانومیانگ (Ruth Banomyong)، مدیر مرکز پژوهش‌های لجستیک در دانشگاه تاماسات بانکوک، می‌گوید:

اتصال سه فرودگاه به یکدیگر، هدف مهمی است.

هرچند او و سایر منتقدان، درست‌بودن انتخاب قطارهای سریع‌السیر را با توجه به هزینه‌ی بالا و به کار بردن آن در مسافت‌های نسبتاً کوتاه زیر سؤال برده‌اند. برخی از منتقدان معتقدند که خطوط آهن دوطرفه برای استان‌های شرقی کفایت می‌کند، به‌خصوص که هم‌اکنون فاقد هرگونه خط آهن هستند.

خط آهن دولتی تایلند اعلام کرده است که ۸۰ درصد زمین موردنیاز برای ساخت خط آهن اتصال این سه فرودگاه خریداری شده است و طبق گزارش بانکوک پست، ۳۰۰۰ خانه نیز باید تخریب شود. جیتیچای می‌گوید:

خطوط گاز و برق هم شاید تحت‌تأثیر این خط آهن قرار بگیرند. جابه‌جایی مردم کار ساده‌ای نیست. برخی از آن‌ها به دادگاه شکایت خواهند کرد و حل‌وفصل این موضوع زمان زیادی می‌گیرد.

مسیر بانکوک تا خورات در ۷۷ دقیقه

خط آهن قطار سریع‌السیر تایلند در حال حاضر در کنار خط آهن موجود در ایالت ناخون راچاسیما در دست ساخت است و انتظار می‌رود که در سال ۲۰۲۳ افتتاح شود. بر خلاف خط آهن بین سه فرودگاه بانکوک، شرکت‌های دولتی چینی تقریباً تمام کار ساخت‌وساز این خط آهن را برعهده دارند. این خط آهنِ حدوداً ۲۵۰ کیلومتری از بانگ سو شروع می‌شود، در فرودگاه دن موئنگ و پایتخت تاریخی آیوتایا توقف می‌کند و در ادامه به شمال‌شرق می‌رود و از سارابوری و پاک چانگ در نزدیکی پارک ملی معروف خائو یای عبور می‌کند. خط آهن مذکور در نهایت به ایالت خورات ختم می‌شود، البته حداقل تا زمانی که این خط گسترش یابد.

دولت در برنامه‌ای بلندمدت قصد دارد خط آهن شمال را به‌ نانگ کای گسترش دهد که در ۶۰۰ کیلومتری شمال‌شرق بانکوک قرار دارد و محل عبور یک مرز معروف است که به مسافران امکان می‌دهد تا به پایتخت لائوس سفر کنند. در واقع مسافران پس از عبور از یک پل جدید که روی رودخانه‌ی مکونگ قرار دارد، می‌توانند از طریق خط آهن سریع‌السیر دیگری که در لائوس ساخته شده است، در جهت شمال به سفر خود ادامه دهند.

هدف نهایی از ساخت این خطوط راه آهن سریع‌السیر این است که آن‌ها را به کونمینگ در استان یوننان چین متصل کنند. خط آهن خورات بیشتر از خط آهن متصل‌کننده‌ی سه فرودگاه مورد نقد قرار گرفته، چراکه سرمایه‌گذاری ۵٫۹ میلیارد دلاری آن معادل بودجه‌ی عمومی کشور تایلند است. منتقدان معتقدند که شمال‌شرق تایلند اساساً در برنامه‌ی اکثر گردشگران قرار ندارد، در عینِ حال نسبت به عدم شفافیت این پروژه که در سال ۲۰۱۷ به تصویب دولت نظامی تایلند رسید، ابراز نگرانی کرده‌اند.

در گزارشی که در The Diplomat منتشر شد، پچنیپا دومینیک لام (Pechnipa Dominique Lam) از مؤسسه‌ی تحقیقاتی توسعه‌ی تایلند برآورد کرده است که این خط آهن برای بازگشت سرمایه باید بتواند روزانه ۵۰ تا ۸۵ هزار مسافر را برای ۲۰ سال جابه‌جا کند. هرچند طبق پیش‌بینی وزیر حمل‌ونقل که صرفاً شامل ۵ تا ۲۵ هزار مسافر در روز می‌شود، فاصله‌ی زیادی به چشم می‌خورد. پچنیپا می‌گوید:

اگر مزایای قطارهای سریع‌السیر نظیر صرفه‌جویی در زمان مسافران را در نظر بگیریم، می‌توان گفت که مزایای اقتصادی اجرای این پروژه همچنان بیشتر از ضررهای مالی آن خواهد بود. این خط آهن به‌شدت تحت‌تأثیر چین است. اگر تایلند این خط آهن را بسازد، شاید منفعت زیادی نصیب ما نشود؛ اما اگر آن را نسازیم، احتمال دارد که از سایر منافع کشور چین بی‌بهره بمانیم. این همان چیزی است که دولت به آن فکر می‌کند.

روث نیز می‌گوید که با توجه به اتصالات حمل‌ونقل موجود، احتمال زیادی وجود دارد که پروژه‌ی خط آهن قطارهای سریع‌السیر موفقیت‌آمیز نباشد. راه آهن دولتی تایلند و خدمات اتوبوس‌رانی دولتی مدت زمان زیادی است که با ضررهای مالی مواجه شده‌اند، چراکه تعداد مسافران‌شان هر سال کمتر می‌شود. ایرلاین دولتی تای (THAI) نیز با مشکلات مالی دست‌وپنجه نرم می‌کند؛ زیرا خطوط هواپیمایی ارزان‌قیمتی نظیر ایر آسیا و نوک ایر برای جابه‌جایی مسافر از بانکوک به بیش از ۲۰ شهر تایلند با مبلغ ناچیز ۲۰ دلار، با یکدیگر رقابت می‌کنند.

منتقدان همچنین در تعجب هستند که با توجه به شکاف اقتصادی بسیار گسترده و حداقل دستمز که فقط به ۱۰ دلار در روز می‌رسد، چه تعدادی از مردم تایلند می‌توانند از پس هزینه‌ی قطار سریع‌السیر در این کشور برآیند. با اینکه اکثر طبقه‌ی متوسط تایلند می‌توانند برای قطار سریع‌السیر مسیر بانکوک به یو تاپائو، ۳۳۰ بات و برای مسیر بانکوک به خورات، ۵۰۰ بات کرایه بپردازند؛ اما اکثر آن‌ها از خودروهای شخصی خود استفاده می‌کنند.

طبقه‌ی کارگر نیز چاره‌ای ندارند جز اینکه با اتوبوس و ون جابه‌جا شوند، چراکه کرایه‌ی آن تقریباً یک‌چهارم بلیط قطار سریع‌السیر است. قطارهای معمولی از این وسایل نقلیه ارزان‌تر هستند و با ساخت خطوط دوطرفه، مدت‌زمان سفر روی خطوط فعلی کوتاه‌تر می‌شود که همین موضوع آن را رقابتی‌تر می‌کند. دینگ تانگ‌سونرن (Daeng Tungsunern)، از اهالی خورات که لوازم دست‌دوم می‌فروشد، می‌گوید:

تا پیش از اینکه کار ساخت پروژه‌ی قطار سریع‌السیر شروع شود، چیزی راجع به آن نشنیده بودم. من از آن استفاده نخواهم کرد؛ زیرا قدرت پرداخت بلیط آن را ندارم.

تانت سورات، مشاور کمیته‌ی سنا در حمل‌ونقل معتقد است که تایلند در آینده به قطبی در جنوب‌شرق آسیا تبدیل خواهد شد که با قطارهای سریع‌السیر به هم متصل می‌شود. او همچنین به ارزش انتقال فناوری نیز نیم‌نگاهی دارد و می‌گوید که در ۲۰ سال آینده شاید تایلند حتی بتواند خودش قطارهای سریع‌السیر را تولید کند و فقط به خرید آن‌ها از چین یا ژاپن وابسته نباشد. جیتیچای می‌گوید:

اگر به یک شبکه‌ی وسیع‌تر نگاه کنیم، به‌عنوان مثال در صورتی که خطوط راه آهن تایلند به شبکه‌ی راه آهن چین یا سنگاپور یا حتی آسیای مرکزی و اروپا وصل شود، قطارهای سریع‌السیر ارزشش را دارند.

دولت تایلند برای تحقق این موضوع به فکر ساخت خطوط قطارهای سریع‌السیر دیگری است که در شمال از بانکوک به ناخون ساوان، فیتسانولوک و چیانگ مای کشیده می‌شود؛ در جنوب از هوا هین، سورات تانی، هت یای و در شرق دورتر از رایونگ به چانتابوری و ترات می‌رود. پروژه‌های آتی شاید شامل گسترش خط آهن جنوبی به مالزی و سنگاپور باشد، در حالی که خط شمالی می‌تواند با یک امتداد غربی به میانمار و به‌سمت هند متصل شود.

خط آهن دولتی تایلند در حال حاضر مشغول تبلیغ این پروژه‌های مکمل است؛ اما هزینه‌ی بسیار بالای آن‌ها احتمالاً مانع از این می‌شود که به این زودی اجرایی شوند. جیتیچای در این‌باره توضیح می‌دهد:

اگر هزینه‌ی ساخت‌وساز و فناوری ارزان‌تر شود، آن زمان می‌توان به سراغ این پروژه‌های مکمل رفت.

پیتون تیکول (Paitoon Tikul)، سرباز بازنشسته‌ای است که به‌منظور جمع‌آوری پول برای خیریه، با قطار و دوچرخه به اطراف تایلند می‌رود. او می‌گوید:

به نظرم قطارهای سریع‌السیر برای گروه خاصی از مردم مفید خواهد بود؛ اما هزینه‌ی این پروژه‌ها بسیار سنگین است و من نگران فساد هستم. فکر می‌کنم که بهتر است از این پول برای بهبود وضعیت مدارس، بیمارستان‌ها و کارهای مثمرثمرتر استفاده شود.

هرچند پلیس راه آهن، نوتاووت ساوانفومارت (Nutthawoot Sawanphomrat) معتقد است که درست مثل ژاپن، این قطارها به نفع کشور و اقتصاد هستند.

اگر برای سفر به تایلند برنامه‌ریزی می‌کنید، می‌توانید تور تایلند را در کجارو جستجو کرده و بهترین آفر تور را از میان آژانس‌های معتبر مسافرتی با پایین‌ترین قیمت خریداری کنید.