اهمیت دیجیتالی شدن دفترچه ملاحظات گردشگری در ایران

این برای نخستین بار است که دست‌اندرکاران دولتی صنعت گردشگری کشورمان،‌ به ارائه راهنمای مکتوب چندزبانه درباره ملاحظات سفر به ایران برای گردشگران خارجی پرداخته‌اند.

(گزارش ایسنا از تهیه دفترچه همراه سفر برای گردشگران خارجی در ایران)

اخیرا، مرتضی رحمانی موحد،‌ معاون گردشگری سازمان صنایع‌دستی و گردشگری کشورمان درباره این دفترچه جزییاتی ارائه کرد که جالب‌توجه بود. این دستورالعمل، مجموعه‌ای تحت عنوان توصیه‌های سفر به ایران یا Travel Advisers است که سعی و اهتمامش بر اطلاع‌رسانی درباره آنچه گردشگری خارجی در سفر به ایران نیاز دارد، متمرکز شد. ۲۶ بخش مختلف و متنوع در دفترچه سفر به ایران گنجانده شده است که از اطلاعاتی درباره جاذبه‌های گردشگری، راهنمای گردشگری، آب‌وهوا در ایران، فرهنگ‌ها و سنت‌ها و مهمان‌نوازی ایران تا گردشگری در ماه‌های خاص و شیوه پوشش و قوانین عرفی و قانونی در کشورمان، شامل می‌شود. کالاهای مجاز، رعایت قوانین گمرکی، حقوقی،‌ انتظامی، پوششی و مسائل عمومی و ایمنی، ازجمله دیگر مسائلی است که در این کتابچه مورد اشاره قرار گرفت. این دفترچه دستورالعمل ملاحظات گردشگران، فعلا به زبان فارسی آماده شده و قرار است در گام اول به پنج زبان انگلیسی، عربی، فرانسه، اسپانیایی و چینی یا ژاپنی، ترجمه شود. همچنین این مجموعه در اختیار وزارت امور خارجه قرار گرفته است تا روی وب‌سایت همه سفارتخانه‌ها و کنسولی‌های ایران در کشورهای مختلف گذاشته شود. علاوه بر این، این مجموعه قرار است روی پورتال جامع گردشگری نیز قرار بگیرد. اگرچه در دولت‌های قبلی نیز‌ اهتمام زیادی به اطلاع‌رسانی درباره ظرفیت‌های گردشگری کشور در رسانه‌های مختلف صورت گرفت،‌ اما تهیه و توزیع راهنمای مکتوب چندزبانه که به موضوعات مهم مربوط به سفر گردشگران خارجی به کشورمان اشاره کند، مسبوق به سابقه در این سطح نبوده است. تولید چنین راهنمایی را قطعا باید به فال نیک گرفت و از آن به‌عنوان گامی جدی در ارتقای سطح آگاهی مشتاقان سفر به ایران نام برد که شمار آن‌ها روزبه‌روز خوشبختانه در حال افزایش است. صنعت گردشگری به‌عنوان صنعتی فعال در عرصه توسعه پایدار و تضمین‌کننده امنیت و اقتصاد یک کشور، در کشور چهارفصل و پر پتانسیل ایران،‌ باید یک صنعت راهبردی تلقی شود. چراکه بر اساس سند چشم‌انداز ۲۰ ساله کشور که در این پرتال www.vision1404.ir/fa در دسترس است، ایران باید در سال ۱۴۰۴ یا ۲۰۲۵ میلادی، میزبان ۲۰ میلیون گردشگر با درآمدی معادل ۲۵ تا ۳۰ میلیارد دلار باشد. اگر درباره سند چشم‌انداز چیزی نشنیده‌اید، خلاصه بخش‌هایی از آن به این شرح است چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق ۱۴۰۴ هجری شمسی با اتكال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و كوشش برنامه‌ریزی ‌شده و مدبرانه جمعی و در مسیر تحقق آرمان‌ها و اصول قانون اساسی، در چشم‌انداز بیست‌ساله: ایران كشوری است توسعه‌یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه، با هویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و مؤثر در روابط بین‌الملل. جامعه ایرانی در افق این چشم‌انداز، چنین ویژگی‌هایی خواهد داشت: توسعه‌یافته، متناسب با مقتضیات فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی خود و متكی بر اصول اخلاقی و ارزش‌های اسلامی، ملی و انقلابی، با تأکید بر مردم‌سالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادی‌های مشروع، حفظ كرامت و حقوق انسان‌ها و بهره‌مند از امنیت اجتماعی و قضایی. برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متكی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی. امن، مستقل و مقتدر با سازمان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه‌جانبه و پیوستگی مردم و حكومت. برخوردار از سلامت، رفاه، امنیت قضایی، تأمین اجتماعی، فرصت‌های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحكم خانواده، به‌دوراز فقر، فساد، تبعیض و بهره‌مند از محیط‌زیست مطلوب. فعال، مسئولیت‌پذیر، ایثارگر، مؤمن، رضایتمند، برخوردار از وجدان كاری، انضباط، روحیه‌ تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شكوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن. بر اساس سند راهبردی بیست‌ساله کشور - که ۱۰ سال از آن نیز سپری شده است - ایران می‌بایست تنها تا ۱۰ سال آینده به قدرت اول اقتصادی و عملی در سطح منطقه تبدیل شود. ناگفته پیداست که چنین جهشی، با تقویت اقتصاد گردشگری که اقتصادی سبز و حامی توسعه پایدار نیز تلقی می‌شود، امکان‌پذیر است. طبق گفته‌های اخیر رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشورمان، تاکنون ۱۰ سال از دوره سند چشم‌انداز گذشته است و تعداد گردشگران ورودی کشورمان ۵ میلیون نفر با درآمدی معادل ۷ تا ۷.۵ میلیارد دلار است، بنابراین اعداد و ارقام، ما ۵۰ درصد از برنامه سند چشم‌انداز عقب هستیم. وی اخیرا اعلام کرده است که در دوران پساتحریم که احتمالا از دی‌ماه سال جاری آغاز شود، ۱۵۰۰ پروژه در صنعت گردشگری به ارزش ۳۰ میلیارد دلار طراحی شده‌اند که به علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در صنعت پرسود گردشگری ایران پیشنهاد می‌شود. همه این موارد، نشان‌دهنده عزم دولت برای گسترش ظرفیت‌ها و ساختارهای عرصه گردشگری کشورمان است که باید به آن‌همه بخش‌های مرتبط و غیر مرتبط توجه کنند و مسیر برای حضور فعال و پررنگ بخش خصوصی نیز فراهم شود. گام‌هایی که دولت برای توسعه فضای اطلاع‌رسانی قابلیت‌های گردشگری کشورمان انجام می‌دهد، بهتر است نسخه دیجیتالی نیز داشته باشد. بسیاری از پروژه‌های گردشگری و حتی ظرفیت‌های گردشگری ایران، از طریق رسانه‌های مکتوب و حتی جمعی غیر دیجیتالی، به‌سرعت نمی‌توانند در اختیار مخاطبان قرار بگیرند. همین دفترچه همراه که اخیرا ارائه شده است، می‌بایست نسخه دیجیتالی و حتی اپلیکیشن موبایلی آن نیز در اختیار گردشگران خارجی قرا بگیرد تا با نصب و استفاده از آن، همواره یک مشاور الکترونیکی امن در طول سفر به ایران داشته باشند. بعید است که گردشگری به ایران سفر کند و موبایل هوشمند نداشته باشد یا نحوه استفاده از اینترنت را نداند. وقتی چنین تجهیزاتی در اختیار گردشگران عاشق سفر به ایران است، بهتر است مسئولان گردشگری کشورمان نیز از قابلیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات بهتر استفاده کنند. روش‌هایی که می‌توان به کار برد، عبارت‌اند از: ۱- ارائه نسخه دیجیتالی و PDF راهنمای سفر به ایران. ۲- انتشار این دفترچه همراه در کلیه پرتال‌های دولتی و رسمی‌جمهوری اسلامی‌ در فضای مجازی. ۳- معرفی و تبلیغ این دفترچه و راهنمای اینترنتی آن در رسانه‌های عمومی‌ و مجازی گردشگری خارجی. ۴- طراحی اپلیکیشن اندروید و IOS دفترچه همراه ملاحظات سفر به ایران که قابلیت نصب رایگان داشته باشد. ۵- امکان تعامل این نرم‌افزار با مشاوران گردشگری کشور که به صورت آنلاین، اطلاعات گردشگری به مخاطبان خارجی بدهند. ۶- امکان دانلود نسخه دیجیتالی و اپلیکیشنی دفترچه همراه گردشگر در سایت‌های گردشگری ایرانی. ۷- ارائه این دفترچه به زبان‌های زنده دنیا (حتی‌المقدور زبان‌های رسمی‌سازمان ملل متحد). ۸- ارائه نسخه ویدئویی آموزش ملاحظات پوششی و رفتاری و گردشگری خارجی‌ها در سفر به ایران. ۹- انتشار نسخه‌های ویدئویی آموزشی دفترچه راهنما در شبکه‌های مجازی. ۱۰- راه‌اندازی پرتال اختصاصی جامع برای این دفترچه راهنما، تا هزاران لینک و اطلاعات تکمیلی این دفترچه توسط این سامانه الکترونیکی در اختیار گردشگران بین المللی قرار بگیرد.

(نقش اپلیکیشن‌های موبایل در توسعه صنعت گردشگری مجازی ایران مهم است)

به نظر می‌رسد نکات ده‌گانه بالا، گام مهمی برای انتشار، تشویق و ترغیب گردشگران به استفاده از این دفترچه و فواید مرتبط باشد. دیجیتالی شدن همه صنایع به‌خصوص صنعت گردشگری و خرده صنایع مرتبط، مسئله مهمی است که در دهکده جهانی باید به آن توجه داشت. همه گردشگران خارجی، علاقه‌مند هستند در هنگام سفر به ایران و نقاط مختلف کشور، اپلیکیشن مترو، اتوبوس و حتی اتوبوس‌های برون‌شهری را حداقل به زبان انگلیسی دانلود و نصب کنند تا به‌راحتی از خدمات اطلاع‌رسانی این ابزارهای خدماتی و حمل‌ونقل استفاده کنند. استفاده از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های موبایل‌های هوشمند (Smart Phones) نباید دست‌کم گرفته شود. اکنون صنعت گردشگری مجازی (e-tourism) نقش راهبردی در توسعه این صنعت در جهان دارد و باید در ایران نیز به اهمیت آن بیش از قبل پی برد و برای نهادینه کردن آن، برنامه‌ریزی کرد. خیلی چیزها را باید در فضای گردشگری به دنیای دیجیتال مرتبط کرد تا اطلاع‌رسانی، تبلیغ و بازاریابی و درنهایت درآمدزایی مراکز گردشگری افزایش یابد. مردم دنیا، امروز سلفی‌باز، اینستاباز و آنلاین در شبکه‌های اجتماعی هستند و هر چیزی را از قالب فضای دیجیتالی دنبال می‌کنند. به اشتراک‌گذاری اطلاعات و تبادل ارتباطات و محتوا در این شبکه‌ها سریع، آسان و رایگان است. این فرصت ممتاز برای صنعت گردشگری جمهوری اسلامی ‌ایران است که بتواند بخشی از قابلیت‌های دنیای گردشگری خود را در فضای شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارد. به همین خاطر است که پیشنهاد می‌کنیم تا هر نسخه از ویرایش‌های زبانی، اطلاعاتی و محتوایی این دفترچه راهنمای مفید و ارزنده، پس از انتشار، به‌صورت نسخه‌های دیجیتالی طراحی و در شبکه‌های اجتماعی نیز به اشتراک گذاشته شود. خیلی‌ها علاقه‌مند دریافت این راهنمای مکتوب و ارزنده هستند، اما به زبان موردعلاقه آن‌ها و به فرمت موردنیازشان در دسترس نیست و شاید هم به‌راحتی این دفترچه به دست آن‌ها نرسد. حتی اگر هم برسد، برای کسب اطلاعات بیشتر، راه‌حل‌های سنتی و مکتوب جواب‌گو نیستند. یکی از بهترین شیوه‌ها برای تبلیغ بهتر این دفترچه و ارتقای کارایی آن، ارائه نسخه دیجیتالی و به اشتراک‌گذاری گسترده در فضای مجازی است. چنین رویکردی، به‌طور ناخودآگاه، گردشگران بالقوه علاقه‌مند به ایران را بالفعل کرده و زمینه اطلاع‌رسانی قوانین، شرایط و ظرفیت‌های حاکم بر صنعت گردشگری و سفر در ایران را به میلیون‌ها مخاطب منتقل می‌کند. چنین فرصت‌آفرینی در فضای گردشگری مجازی و در مختصات کارآفرینی دیجیتالی (digital entrepreneurship) نباید فراموش شود. توسعه ساختار گردشگری مجازی ایران، هم توسعه صنعت گردشگری کشور را به همراه می‌آورد و هم اشتغال‌زایی عرصه فناوری اطلاعات ایران را به دنبال خواهد داشت. موضوعی که باید به‌صورت جدی‌تری دنبال شود. هزاران طراح اپلیکیشن موبایلی و نرم‌افزار و پرتال در ایران وجود دارند که آماده طراحی، نصب و راه‌اندازی هوشمندترین و پیچیده‌ترین شیوه‌های اطلاع‌رسانی الکترونیکی برای فعالان صنعت گردشگری کشور هستند تا کسب‌وکار خود را گسترش دهند. وقتی یک‌سوم جمعیت جهان، کاربر اینترنت و به قولی شهروندان آنلاین دهکده جهانی امروز هستند، نباید این فرصت ممتاز را به‌سادگی از دست داد. به‌راحتی می‌توان کوچک‌ترین اپلیکیشن‌های اطلاع‌رسانی یک موزه، کاخ، مرکز گردشگری و سفر و حتی کتاب‌های گردشگری و آموزشی گردشگران را از طریق نرم‌افزار موبایل، بر روی تلفن صدها میلیون نفر نصب کرد و از فواید آن بهره برد. حفظ ارتباط با گردشگران و پیاده‌سازی ساختارهای هوشمندانه و هدفمند برای تعامل بهینه آنان با دیگر کاربران و گردشگران و مدیران صنعت گردشگری کشور،‌مقوله کمی نیست که به‌راحتی از کنار آن بگذریم. امیدواریم مسئولان محترم صنعت گردشگری کشورمان، به ارائه نسخه‌های دیجیتالی و در حقیقت پیوست دیجیتالی هر گزارش، برنامه، دستورالعمل، شیوه‌نامه، برنامه آموزشی و اطلاع‌رسانی مربوط به صنعت گردشگری کشورمان اقدام و آن را در فضای مجازی منتشر کنند. تبلیغ چنین نسخه‌های دیجیتالی نیز باید در دستور کار باشد و قطعا شبکه‌های اجتماعی در این حوزه تأثیرگذار خواهد بود. انتظار می‌رود،‌ معاونت فناوری اطلاعات سازمان گردشگری کشورمان در تعامل با نهادهای رسمی و مؤثر حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران، در راستای توسعه ظرفیت‌های صنعت گردشگری ایران در فضای مجازی بیش از گذشته همکاری کند. تشکیل کارگروه مشترکی بین این معاونت با دیگر ارگان‌ها برای تسریع فعالیت‌های موردنیاز در این عرصه و حمایت از استارت‌آپ‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با توسعه گردشگری مجازی و کارآفرینی دیجیتالی در این حوزه، مسئله‌ای است که باید به آن توجه کرد. پرتال تخصصی سفر و تفریح کجارو آمادگی دارد تا در زمینه اطلاع‌رسانی و معرفی ظرفیت‌های فعالان صنعت گردشگری کشورمان در فضای مجازی، در قالب‌های مختلف و مالتی مدیا، اقدام کند تا این توانمندی‌ها به اطلاع علاقه‌مندان و متخصصان این صنعت قرار بگیرد. همواره دنیای گردشگری ایران و جهان را با پرتال کجارو دنبال کنید.