زندگی در همدان چگونه است؟
همدان، پایتخت تاریخ و فرهنگ ایران است و به‌عنوان یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران، از پیشینه چند هزار ساله‌ای برخوردار است.
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۶/۱۰/۲۹ منتشر شده و در تاریخ ۱۴۰۰/۰۹/۲۱ به‌روزرسانی شده است.
همدان کلان‌شهری در کوهستان‌های غرب ایران و یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های بشر است که به‌عنوان مهد تمدن ایران باستان نیز شهرت دارد. این شهر به‌واسطه قدمت طولانی، از جاذبه‌های تاریخی بسیاری نیز برخوردار است و زادگاه دانشمندان و شعرای متعددی نیز محسوب می‌شود.اگر تصمیم دارید همدان را برای مهاجرت و ادامه زندگی خود انتخاب کنید، در این مقاله از کجارو اطلاعاتی درباره نحوه زندگی در این شهر به شما ارائه خواهد شد.
آنچه باید درباره همدان بدانید
- همدان کجاست؟
- تاریخچه همدان
- جمعیت، زبان و دین مردم همدان
- آب و هوای همدان
- اقتصاد همدان
- فرودگاه همدان
- هزینه مسکن در همدان
- دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی همدان
- جاهای دیدنی همدان
همدان کجاست؟
عکس از وب‌سایت خبرگزاری فارس
استان همدان با وسعت ۱۹,۴۹۳ کیلومتر مربع از شمال به استان زنجان و قزوین، از جنوب به استان لرستان، از مشرق به استان مرکزی و از مغرب به استان‌های کرمانشاه و کردستان محدود می‌شود و بین مدارهای (۳۳ درجه و ۵۹ دقیقه) تا (۳۵ درجه و ۴۸ دقیقه) عرض شمالی از خط استوا و (۴۷ درجه و ۳۴ دقیقه) تا (۴۹ درجه و ۳۶ دقیقه) طول شرقی از نصف‌النهار گرینویچ قرار گرفته است. (مشاهده در نقشه)
مسیرهای دسترسی به همدان
- راه اصلی تهران-همدان به درازای ۳۴۱ کیلومتر که از قزوین می‌گذرد و ۲۰۰ کیلومتر آن آزادراه و بزرگراه است.
- بزرگراه تهران-همدان که از ساوه می‌گذرد.
- بزرگراه تهران-خسروی که همدان در کیلومتر ۳۷۵ این مسیر از سوی تهران قرار دارد.
- راه اصلی تهران-سنندج که همدان در ۳۴۳ کیلومتری این مسیر قرار دارد.
- راه اصلی سنندج-همدان به طول ۱۸۲ کیلومتر
- راه اصلی تبریز-زنجان-همدان- اهواز به طول ۲۷۵ کیلومتر
- بزرگراه همدان -ملایر به طول ۷۵ کیلومتر
تاریخچه همدان
منبع عکس: Wikipedia
نام همدان برگرفته از هگمتانه پارسی باستان است که در کتیبه بیستون توسط داریوش هخامنشی ضبط‌شده است. این نام در زبان یونانی اکباتان ذکر شده است. ژرک دومرگان محقق فرانسوی می‌نویسد:
تنها شهر مهم این ناحیه بدون شک شهر همدان، اکباتان باستانی و پایتخت مادها، است که هرودت آن را دیده و در کتیبه‌های میخی اکباتانه است.
همدان قدمتی بیش از سه هزار سال دارد و هرودت مورخ معروف یونانی مبنای این شهر را به دیااکو، نخستین شهریار ماد، نسبت می‌دهد. در آن زمان همدان را هگمتانه (محل اجتماع) و سپس اکباتان می‌نامیدند. در سال ۵۵۰ قبل از میلاد این شهر به دست کوروش، پادشاه هخامنشی به تصرف درآمد و در دوران هخامنشی، اسکندر، اشکانیان و ساسانیان از شهر همدان به‌عنوان پایتخت تابستانی استفاده می‌کردند. در دهه دوم هجرت و پس از فتح نهاوند، مردم استان به دین مبین اسلام تشرف پیدا کردند.
منبع عکس: ناشناس
هگمتانه از دو واژه هنگ و متانا تشکیل شده است و به معنی محل اجتماع است. این در تورات اخمثا مرکب از هاخای زندی ثانای پالی آمده که شعبه‌ای از زبان سانسکریت است و ثانا به معنی استان فارسی یا محل و مکان است و اخمثار را به شهر دوستی ترجمه کرده‌اند؛ زیرا شاهان ایران در تابستان دوستان خود را به این شهر دعوت می‌کردند. روی سکه‌های دوره ساسانی ضرب شده در همدان، نام شهر را به‌صورت دهم که مخفف اهمتنا است دیده می‌شود و در متون اسلامی نیز نام شهر به‌صورت همدان دیده می‌شود.
جمعیت، زبان و دین مردم همدان
عکس از وب‌سایت خبرگزاری مهر
استان همدان با مساحت ۱۹,۴۹۳ کیلومتر مربع، ۱٫۲ درصد از مساحت کل کشور را در برمی‌گیرد، در حالی که ۲٫۴۲ درصد از کل جمعیت کشور را در خود جای داده است. استان همدان در سال ۱۳۹۰، ۱,۷۵۸,۲۶۸ نفر سرشماری شد. برخورداری استان همدان از آب و هوای معتدل، زمین‌های هموار و حاصلخیز، کوهپایه‌ها، بهداشت و درمان از عوامل تراکم جمعیت بالا است. در همه جای استان، جمعیت به‌طور یکنواخت پراکنده نشده است. از دلایل تراکم زیاد جمعیت در شهرستان همدان می‌توان به مرکزیت اداری و سیاسی استان، مهاجرپذیر بودن این شهرستان، مرکز خدمات‌رسانی، برخورداری از مراکز علمی و دانشگاهی، شرایط اشتغال بهتر، درآمد بیشتر و غیره اشاره کرد. به‌دلیل عدم توسعه اقتصادی، همدان مهاجران زیادی به خارج از استان می‌فرستد. به‌جز شهرستان همدان که رشد جمعیت مثبت داشته در بقیه شهرستان‌های استان بین دهه ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۵ رشد جمعیت منفی بوده است.
مردم این استان آمیخته‌ترین سکنه‌ای هستند که در ایران وجود دارد، زیرا در سطح استان همدان اقوام مختلفی با فرهنگ‌ها و آداب و سنن خاص سکونت دارند. که عبارت‌اند از:
- آذری‌ها: در شمال و غرب استان، به‌ویژه در شمال و غرب شهرستان همدان ساکن است. آذری‌ها در ۵۶۲ روستای استان سکونت دارند.
- لر و لک: این اقوام در شهرستان‌های ملایر، نهاوند و بخش سامن در ۲۵۵ روستا ساکن است.
- کردها: این قوم در ۱۵۹ روستا در غرب و شمال غربی و در مجاورت استان‌های کردستان و کرمانشاه سکونت دارند.
- فارس‌ها: بیشتر ساکنان مرکز استان را تشکیل می‌دهند و از قدیمی‌ترین مردم این منطقه محسوب می‌شوند که از دوران مادها در این سرزمین اسکان یافته‌اند.
بیشتر مردم این استان مسلمان و شیعه هستند؛ اما علاوه بر آنان تعدادی از مسیحیان و یهودیان نیز در این استان سکونت دارند که بخوبی در کنار دیگر هموطنان‌شان به زندگی مشغول هستند.
آب و هوای همدان
عکس از وب‌سایت Wikipedia
از عوامل موثر در شرایط جوی این استان یکی دوری آن از دریا و دیگری جریان‌های پرفشار هوای سرد شمالی و غربی است. به‌طور کلی مناطق مرتفع استان آب و هوای سرد کوهستانی دارد و مناطق جنوبی آن (ملایر و نهاوند) دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است.
حداکثر مطلق درجه حرارت هوا در این استان ۳۶٫۸ و حداقل مطلق آن ۲۹٫۶- و متوسط حرارت آن ۶ درجه سانتی‌گراد است. گرم‌ترین ماه‌های سال با حداکثر دمای ۳۵ درجه سانتی‌گراد تیر و مرداد است و سردترین ماه‌های سال، با میانگین ۲۵٫۴- درجه سانتی‌گراد دی و بهمن است.
به استناد همین گزارش، میزان سالانه بارندگی بیش از ۳۰۰ میلیمتر است که در ماه‌های مختلف سال متغیر است، به‌طوری که در فروردین حداکثر ۹۵ میلیمتر، در اردیبهشت ۸۲ میلیمتر، در خرداد ۸۱ میلیمتر و در بقیه ماه‌ها نیز به تناسب فصل متغیر است. استان همدان با ۱۴۳ روز یخ‌بندان در سال یکی از سردترین استان‌های کشور است. سردترین ماه‌های سال دی، بهمن، اسفند و گاهی فروردین است.
اقتصاد همدان
منبع عکس: ناشناس
در میان شاخص‌های اقتصاد کلان، تولید ناخالص داخلی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا به‌عنوان مهم‌ترین شاخص عملکرد اقتصادی در تجزیه و تحلیل‌ها و ارزیابی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. کل ارزش ریالی محصولات نهایی تولیدشده توسط واحدهای اقتصادی مقیم کشور در دوره زمانی معین (سالانه یا فصلی) را تولید ناخالص داخلی می‌نامند. تولید ناخالص داخلی (GDP) استان همدان ۵۸۳,۵۵ میلیارد ریال بوده که سهمی معادل ۱٫۵ درصد از کل تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده است. در این سال سهم بخش‌های عمده «کشاورزی و ماهیگیری»، «صنعت و معدن»، «خدمات» و «ساختمان، آب، برق و گاز» به‌ترتیب برابر ۲۲٫۴، ۱۱٫۵، ۵۷٫۳ و ۸٫۸ درصد است که نمایان‌گر گرایش بیشتر به‌سمت فعالیت‌های خدماتی و کشاورزی در سطح استان است.
متوسط سالانه شاخص کل در استان همدان نیز در سال ۱۳۸۹ معادل ۲۴۱ بوده که نسبت به سال قبل ۱۲٫۹ واحد افزایش داشته است.
عکس از وب‌سایت اقتصاد آنلاین
بررسی وضعیت شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در استان همدان و کشور نشان می‌دهد استان همدان با شاخصی بالاتر از شاخص کشور مواجه بوده است که از بالا بودن نسبی قیمت‌ها در این استان حکایت می‌کند. مقایسه شاخص سه گروه اصلی «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها و «حمل و نقل» با ضرایب اهمیت ۲۸٫۴۹، ۲۸٫۶ و ۱۱٫۹۷ که نقش بیشتری در رشد شاخص دارند، نشان می‌دهد در استان همدان شاخص این سه گروه بالاتر از میانگین کشوری قرار گرفته است. در بین گروه‌های اصلی، گروه‌های پوشاک و کفش ارتباطات و بهداشت و درمان از شاخص کشوری پایین‌تر بوده‌اند.
فرودگاه همدان
عکس از وب‌سایت Wikipedia
فرودگاه همدان در پنج کیلومتری شهر همدان قرار دارد. عملیات اجرایی بهسازی سطوح پروازی فرودگاه همدان از مهر ماه سال ۱۳۹۰ آغاز شده است. هدف از اجرای طرح‌های فرودگاه همدان آماده‌سازی این فرودگاه برای افزایش پروازهای همدان-تهران به روزانه حداقل دو پرواز، برقراری پروازهای اهواز، بندرعباس، شیراز، تبریز و روزانه شدن پروازهای مشهد اعلام شده است. همچنین افزایش پروازهای مسیر همدان-کیش فعال شدن حداقل سه شرکت هواپیمایی هما، ماهان و آسمان را از دیگر اهداف اجرای این طرح‌ها شمرده شده است.
پرواز حجاج ایرانی از ۹ دی سال ۱۳۹۲ شمسی از فرودگاه همدان آغاز شد. عملیات عمرانی این فرودگاه تا پایان سال ۱۳۹۳ نیز ادامه داشت. دو سال به‌دلیل اجرای عملیات عمرانی طویل باند فرودگاه، ساخت برج مراقبت و ترمینال فرودگاه تعطیل بوده؛ اما از ابتدای ۱۳۹۲ پرواز همدان به مشهد و تهران در حال انجام است.
هزینه مسکن در همدان
عکس از وب‌سایت Wikipedia
استان همدان در رتبه نهم قیمت مسکن در کشور قرار دارد. شهر همدان به چهار منطقه شهری تقسیم شده که مناطق یک و دو واقع در دامنه کوهستان الوند و بهترین و خوش‌آب‌و‌هواترین بخش شهر را شامل شده و به بالای شهر معروف است و مناطق سه و چهار واقع در قسمت‌های شمالی شهر از قبیل شهرک‌ها و حواشی به پایین شهر شهرت دارد.
در اوایل پاییز ۱۴۰۰، داده‌های مسکن همدان از افزایش قیمت ۳۹ درصدی بهای مسکن در این شهر خبر داد که به کاهش ۶۹ درصدی معاملات و رکودی بی‌سابقه منجر شده است. هم‌اکنون بهای ملک در همدان از متری ۱۵ میلیون تومان آغار و تا ۳۰ میلیون تومان بسته به موقعیت مکانی و نوع سازه، معامله می‌شود.
دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی همدان
منبع عکس: ناشناس
از نظر علمی نیز با وجود مراکزی چون دانشگاه بوعلی سینا، دانشگاه صنعتی همدان، دانشگاه آزاد اسلامی همدان، دانشگاه پیام نور همدان و مراکز دیگر به‌عنوان یکی از قطب‌های دانشگاهی کشور شناخته شده است. آرامگاه بوعلی سینا نماد شهر همدان و همچنین یکی از نمادهای پیشینه ایران در فرهنگ جهان و دانش و علم به شمار می‌رود.
سال ۱۳۰۷ شمسی، زمانی که همدان توسط نیروهای انگلیسی آشغال شده بود، دبیرستان شریعتی همدان ساخته شد. دبیرستان ابن سینا مربوط به دوره پهلوی اول ۱۳۶۰ هجری قمری است و در خیابان طالقانی، چهارراه ابن سینا واقع شده و به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. دبیرستان دخترانه فرزانگان همدان و دبیرستان پسرانه علامه حلی همدان، مراکز پرورش استعدادهای درخشان شهر همدان هستند.
مدرسه علمیه آخوند معروف‌ترین مدرسه علمیه همدان است و در سال ۱۲۵۳ هجری قمری تاسیس شده است. این مدرسه دارای دو قسمت بیرونی و اندرونی و ۲۵ حجره است. مدرسه علمیه زنگنه در فاصله کمی از میدان مرکزی همدان قرارگرفته است. این مدرسه در عهد صفویه توسط شیخ علیخان زنگنه از وزرای شاه عباس دوم وقف طلاب علوم دینی شده بود و از آن تاریخ به بعد مرکز تعلیم علوم اسلامی و تربیت عالمان دینی در منطقه به شمار می‌آید. مدرسه علمیه دامغانی نیز در جوار امامزاده عبدالله قرار دارد و دارای کتابخانه و دو سالن تدریس و تعدادی حجره است.
جاهای دیدنی همدان
عکس از وب‌سایت خبرگزاری ایسنا
تپه باستانی هگمتانه
تپه باستانی هگمتانه واقع در مرکز شهر همدان وسیع‌ترین تپه باستانی ایران با ۴۰ هکتار وسعت است و بقایای ابنیه کاسی، مادی، هخامنشی و بعد از آن محسوب می‌شود. قدمت این تپه که در دو طرف خیابان اکباتان واقع شده است، به قرن ۱۷ پیش از میلاد باز می‌گردد.
گنبد علویان
گنبد علویان یکی از شاهکارهای معماری و گچ‌بری بعد از اسلام در همدان و میراث دار پیشینه اعتقادی مردمان همین دیار است.
آرامگاه باباطاهر
آرامگاه باباطاهر بر فراز تپه‌ای در شمال غربی شهر همدان واقع شده است و یکی از جاهای دیدنی همدان محسوب می‌شود. بنای این آرامگاه از شاهکارهای ممتاز و بدیع معماری عصر جدید است که طرح اصلی آن تلفیقی از معماری‌های قرن هفتم و هشتم هجری و عصر حاضر است.
آرامگاه بوعلی سینا
عکس از وب‌سایت Wikipedia
بنای یادبود شیخ الرییس ابوعلی سینا فیلسوف، دانشمند و طبیب مشهور ایرانی در مرکز شهر همدان.
آبشار گنج‌نامه
آبشار باشکوه گنج‌نامه در کنار کتیبه‌های گنج‌نامه و دره زیبای عباس‌آباد در دامنه کوه الوند قرار دارد.
مجسمه شیر سنگی
مجسمه شیر سنگی همدان از یادمان‌های تاریخ ایران باستان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهر است.
غار علی صدر
غار علی صدر تنها غار تالابی ایران و بزرگ‌ترین غار آبی جهان؛ این غار در ارتفاعات ساری قیه نزدیک روستای علی صدر شهرستان کبودراهنگ در استان همدان واقع شده است و یکی از دیدنی‌های جهانگردی این استان به شمار می‌آید
نظر و تجربیات خود را از سفر به همدان و زندگی در این شهر با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.
دیدگاه