تبریز، شهر تاریخ و سوغات

تبریز یكی از قدیمی‌ترین مناطق ایران و مهم‌ترین منطقه استان آذربایجان‌شرقی است. مجموعه آثار تاریخی و نشانه‌های باستان شناختی كه از محل‌های مختلف این شهرستان در نتیجه حفاری‌های متعدد به دست آمده، دلالت بر دیرینگی و قدمت تاریخی این منطقه دارد.

تبریز، مامن عرفا و شعرا، خاستگاه فضل و هنر و سرزمین اولین‌ها، از جمله مناطق مهم ایران به‌لحاظ گردشگری است و جاذبه‌های متعددی دارد. بنای باشکوه مسجد کبود یکی از شاهکارهای معماری، عمارت ایل گلی، خانه مشروطیت و کاخ شهرداری، به‌همراه تعداد زیادی مدرسه‌های تاریخی، بازارهای قدیمی، پل‌ها و آرامگاه‌های مشاهیر از مهم‌ترین جاذبه های تبریز به شمار می‌آیند. این شهر همچنین با داشتن آب و هوای بسیار مطبوع و همجواری با رشته کوه بهشت گون سهند به‌لحاظ طبیعی نیز دارای جاذبه‌های بسیاری است.

فراموش نکنید که کجارو علاوه بر معرفی جاذبه‌های گردشگری مقاصد داخلی و خارجی و معرفی رستوران‌ها و راهنمای سفر، به معرفی برترین تورهای مسافرتی نیز پرداخته است. اگر تمایل دارید که سفری برنامه‌ریزی شده و راحت به تبریز داشته باشید، می‌توانید تور تبریز را در کجارو به‌سادگی جست‌و‌جو کنید و از میان فهرست تورهای ده‌ها آژانس معتبر، بهترین تورها را مشاهده و قیمت آن‌ها را مقایسه و در نهایت ارزان‌ترین تور به مقصد مورد نظرتان را انتخاب کنید.

تور تبریز ارزان

$('.map-container') .click(function(){ $(this).find('iframe').addClass('clicked')}) .mouseleave(function(){ $(this).find('iframe').removeClass('clicked')});

شهرستان تبریز با مساحت ۳۲۴ كیلومتر مربع (۴٫۸ درصد مساحت استان)، مركز استان آذربایجان‌شرقی است. تبریز شهری است كه نامش از دیرباز آشنای اهل سیاحت و تجارت در اقصانقاط جهان بوده و هست و در طول جاده ابریشم، غرب را به شرق پیوند داده و دروازه مشرق زمین خوانده شده است. این شهر بزرگ‌ترین شهر منطقه شمال‌غرب کشور و قطب اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه شناخته می‌شود. پس از بهره‌برداری از آزادراه نبی‌اکرم (تبریز - زنجان)، میزان مسافرپذیری تبریز رو به افزایش نهاد. شهرستان تبریز از سمت شمال با شهرستان ورزقان، از سمت شرق با شهرستان‌های هریس و بستان‌آباد، از سمت غرب با شهرستان‌های شبستر و اسکو و از سمت جنوب با شهرستان مراغه هم‌مرز است.

تبریز در دامن سهند، این آتشفشان خاموش تاریخ، آرمیده، اما خود آتشفشانی است كه هر از گاه با خروشی سهم‌آگین سیمای تاریخ را دگرگون می‌كند. تبریز یكی از قدیمی‌ ترین شهرهای ایران بوده و مجموعه آثار تاریخی و نشانه‌های باستان‌شناختی كه از محل‌های مختلف آن در نتیجه حفاری‌های متعدد به دست آمده دلالت بر دیرینگی و قدمت تاریخی این شهر دارد. قدیمی‌ترین مطلب مربوط به شهر تبریز، در كتیبه سارگن دوم پادشاه آشور (۷۲۲-۷۵۰ ق . م) آمده است كه آن را شهری بزرگ و آباد، و دارای باروی تو در تو وصف كرده است.

شهر تبریز از سمت شمال، جنوب و شرق به کوهستان و از سمت غرب به زمین‌های هموار و شوره‌زارهای تلخه‌رود محدود شده و به‌شکل یک چاله نسبتا بزرگ یا یک جلگه بین‌کوهی در آمده است. ارتفاع این شهر از سطح دریا بین ۱۳۵۰ متر تا ۱۵۵۰ متر در نقاط مختلف آن متغیر بوده و شیب عمومی زمین‌های تبریز به‌سمت مرکز شهر و سپس به‌سمت مغرب است. آب و هوای تبریز در زمستان‌ها بسیار سرد و در تابستان‌ها خشک و گرم است، اگرچه حرارت به‌دلیل نزدیکی به کوه سهند و وجود باغ‌های فراوان در پیرامون شهر تعدیل می‌شود.

تبریز با قدمت تاریخی و آب و هوای بسیار مطبوع، جاذبه‌های گردشگری بسیاری از لحاظ تاریخی و طبیعی دارد که از جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مسجد کبود یا گوی مسجد (متعلق به نیمه دوم قرن نهم هجری)
• ارگ علیشاه (یكی از ابنیه كهن و عظیم تبریز و در زمره شاهكارهای معماری اسلامی مربوط به دوره ایلخانی)
• مسجد جامع تبریز یا مسجد جمعه
• بقعه و مسجد سیدحمزه
• مقبره الشعرا (مدفن شعرا، فقها و عرفای بسیاری از جمله اسدی طوسی، خاقانی شروانی، ظهیر فارابی، قطران تبریزی، همام تبریزی، سلمان ساوجی، قطب‌الدین شیرازی و استاد و شاعر بزرگ شهریار)
• ربع رشیدی
• بازار تبریز (یكی از زیباترین و بزرگ‌ترین مجموعه بازارهای ایران)
• بقعه صاحب‌الامر و مدرسه اكبریه
• بقعه سید ابراهیم (در خیابان شمس تبریزی و در محله دوه‌چی)
• آرامگاه دو كمال (مدفن كمال‌الدین مسعود خجندی از شعرای معروف قرن هشتم و نهم هجری و كمال‌الدین بهزاد معروف‌ترین نقاش مینیاتوریست قرن دهم هجری)
• ایل‌گلی (تفرجگاهی در جنوب‌شرقی تبریز)
• موزه آذربایجان
• كلیساهای تبریز (شامل کلیسای آودنتیست‌ها، سه كلیسای ارامنه گریگوری، كلیسای پروتستان‌ها و کلیسای كاتولیک‌ها)
• مسجد مقبره، برج خلعت‌پوشان، مقبره قطب راوندی در خسروشاه، مسجد جامع خسروشاه و...

ایل گولی (ایل گلی) یکی از مهم‌‌ترین گردشگاه‌‌های شهر تبریز است که در جنوب شرقی آن و در ۷ کیلومتری مرکز شهر واقع شده ‌است. احداث بنای اولیه این آبگیر را به زمان پادشاهان آق قویونلو و توسعه آن را به زمان صفویه نسبت می‌دهند.

ایل گلی تبریز تا پیش از روی‌ کار آمدن صفویان، بزرگ‌ترین منبع ذخیره آب جهت آبیاری باغ‌های مناطق شرقی تبریز تا دروازه تهران و تپلی‌باغ بوده ‌است. در دوران حکومت صفویان، تمام شن و ماسه و نخاله‌‌های موجود در محوطه داخلی دریاچه فعلی خالی و دیواره‌ای سنگی به دور آن کشیده شد.

در دوران قاجار در پیرامون استخر ایل‌گلی خیابان‌هایی جهت عبور و مرور ساخته شد و در جوار این معابر، درختان درخت‌تبریزی، بید مجنون و گل‌های اطلسی متعددی در چندین ردیف جهت تزیین گردشگاه و پاکی آب و هوا کاشته شده است. ایل گلی در دوران پهلوی به شهرداری تبریز واگذار شد تا به یک گردشگاه عمومی تبدیل شود. سید باقر کاظمی (مهذب‌الدوله) استاندار وقت آذربایجان‌شرقی، نخستین تعمیرات اساسی را در محوطه این گردشگاه انجام داد. در مرکز استخر ایل‌گلی، عمارت کلاه ‌فرهنگی هشت‌ضلعی وجود دارد که امروزه به ‌صورت یک تالار پذیرایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و به کاخ ایل گلی مشهور است. این بنا پیش‌تر ساختمانی خشتی بود که در سال ۱۳۴۶ تخریب شد و با همت شهرداری تبریز و استانداری، جای خود را به یک ساختمان زیبا و مقاوم داد.

سهند نام قله و رشته‌‌کوهی آتشفشانی در ۵۰ کیلومتری جنوب تبریز، ۴۰ کیلومتری شمال مراغه، شرق آذرشهر و غرب بستان‌آباد در مرکز استان آذربایجان‌شرقی است. این رشته ‌کوه دارای ۱۷ قله با ارتفاع بیش از ۳۰۰۰ متر است که بلندترین آن‌ها (قوچ ‌گلی داغی) ۳۷۰۷ متر بلندی دارد و مرتفع‌ترین نقطه استان محسوب می‌شود.

چشمه‌ای در قله این کوه وجود دارد که تقدس خاصی برای آن قائل‌اند. در این تنگه‌های کوهستانی رودخانه‌های پر آبی به سوی دو آبگیر عمده آذربایجان یعنی دریاچه ارومیه و دره قزل‌اوزن جریان دارند. جهت رشته‌کوه‌‌های سهند اکثرا شرقی-غربی است ولی درمجموع کوه‌های سهند به‌صورت شعاعی در جهت مساوی کشیده شده‌اند.

ارگ تبریز-مسجد علیشاه در مرکز شهر تبریز در ضلع جنوبی تقاطع خیابان امام خمینی و فردوسی قرار دارد ارگ تبریز (علی‌شاه) نام یک بنای تاریخی در تبریز بوده، که باقی‌مانده مسجدی است که در زمان تاج ‌الدین علیشاه جیلانی از امرای گورکانیان در قرن هشتم هجری ساخته شده است. سبک معماری این بنا به شیوه آذری و معمار آن استاد فلکی تبریزی ذکر شده‌ است. این ارگ یکی از بلندترین دیوارهای تاریخی کشور و نماد شهر تبریز بوده و امروزه فضای پیرامون آن برای برگزاری نماز جمعه استفاده می‌شود و مصلای بزرگ تبریز در این مکان احداث شده ‌است.

ارگ تبریز-مسجد علیشاه، توسط خواجه تاج‌الدین علی‌شاه بنا شد و متاسفانه این بنا بر اثر زمین‌لرزه و گذر زمان تا حدودی تخریب شده‌ است. در محوطه‌ی ارگ، آثار تاریخی ارزشمندی همچون «مدرسه نجات» قرار دارد که به‌ عنوان یکی از نخستین مدارس ایران به شمار می‌رفت.

این مجموعه تاریخی در برگیرنده مدرسه، مسجد و خانقاه بود. در ساخت این بنا ساروج و مصالح ساختمانی بادوام به کار رفته است. زلزله ویرانگر تبریز در قرن دهم که این شهر را با همه بناهای تاریخی‌اش ویران کرد، بخش اعظم این مجموعه را نیز فرو ریخت. با این حال بخشی از دیوارهای بلند این مجموعه بر جای ماند تا یادگار پایداری در برابر این پدیده طبیعی مهیب باشد، گرچه شکستگی بزرگی در بدنه ارگ از این زلزله پدیدار شد.

باغ گلستان تبریز که به ترکی آن را گولوستان باغی یا باغ فجر می‌نامند یکی از بوستان‌‌های قدیمی و مشهور شهر تبریز است. باغ گلستان تبریز در غرب شهر، متمایل به مرکز تبریز واقع شده که اطراف آن را خیابان‌های منجم، ملل متحد، نادری و خیابان قونقاباشی فرا گرفته است. مساحت این بوستان ۵۲٬۰۰۰ متر مربع بوده که در سال ۱۳۰۸ خورشیدی در اراضی گورستان گجیل احداث شد و قدیمی‌ترین بوستان داخلی تبریز محسوب می‌شود.

باغ گلستان، در سال ۱۳۰۸ شمسی در اراضی گورستان گجیل ساخته شده و به‌عنوان گردشگاه عمومی و باغ ملی شهر محسوب می‌شد که از قدیم مورد توجه مردم بوده‌ است. مردم پس از خرید از بازار، در این مکان زیبا استراحت می‌کردند، اما متاسفانه، بعد از اینکه دیوارهای تاریخی این باغ به‌علت نامعلومی در سال ۱۳۷۴ برداشته شد، باغ زیبایی سابق خود را از دست داد و به همین دلیل، خانواده‌ها کمتر به ‌آن مراجعه می‌‌کنند.

باغ گلستان، علاوه بر فضای سبز، دارای شهربازی کوچکی نیز است که در آن امکاناتی چون چرخ و فلک، قایق‌سواری، ماشین‌سواری و… وجود دارد و به‌عنوان یکی از مکان های تفریحی کودکان در تبریز مورد استقبال مردم، به‌خصوص کودکان قرار می‌گیرد. در باغ گلستان تبریز استخرها و حوض‌های متعددی که توسط درختان و چمن‌ها احاطه شده‌اند، فراوان دیده می‌شود.

مقبره ‌الشعرای تبریز در خیابان ثقه‌الاسلام و در ضلع شمالی بقعه سیدحمزه واقع است. بنای یادبود زیبایی با تاسیسات توریستی به نام مقبرالشعرا در این محل ایجاد شده که آرامگاه یکی از بزرگ‌ترین شاعران معاصر کشورمان (شهریار) نیز در این محل قرار دارد.

مقبره‌الشعرا (آرامگاه شاعران) یکی از گورستان‌های تاریخی شهر تبریز است که در محله سرخاب واقع شده ‌است. مقبره‌الشعرا در گذشته با اسامی حظیره الشعرا، حظیره القضاه، قبرستان سرخاب نیز نامیده می‌شد، اما متاسفانه گذشت روزگاران و مهم‌تر از آن حوادث طبیعی چون سیل و زلزله، شکل ظاهری آن را از بین برده است.

به ‌دلیل متروک ‌شدن مقبره‌الشعرا تبریز، آرامگاه شعرای تبریز پس از زمین‌‌لرزه‌های سال‌های ۱۱۹۳ و ۱۱۹۴ هجری قمری و به‌ دلیل مدفون ‌شدن بسیاری از شاعران و عارفان بزرگ در این گورستان، در شهریورماه ۱۳۵۰ خورشیدی مسابقه‌ای برای طرح یک بنای یادبود در مقبرة الشعرا توسط روزنامه‌های اطلاعات و کیهان و مجله یغما برگزار شد و پس از چندین پیشنهاد (غلام ‌رضا فرزان ‌مهر) برگزیده شد و عملیات احداث بنای یادبود آغاز شد. هم‌اکنون این بنای یادبود نماد مقبره‌الشعرا و یکی از نمادهای شهر تبریز محسوب می‌‌شود و این مجموعه فرهنگی پذیرای میهمانان و گردشگران است.

معروف‌ترین آرمیدگان مقبره‌الشعرا تبریز، آرامگاه شعرای تبریز به شرح زیر است:

اسدی طوسی، قطران تبریزی، مجیرالدین بیلقانی، خاقانی شروانی، ظهیرالدین فارابی، شاپور نیشاپوری، شمس الدین سجاسی، ذوالفقار شروانی، همام تبریزی، مانی شیرازی، شکیبی تبریزی و سید محمدحسین شهریار.

برای آشنایی بیشتر با تبریز و دیدنی‌های آن، کجارو فهرست کاملی از جاهای دیدنی تبریز را در اختیار شما قرار داده است تا با کسب اطلاعات لازم درباره آن‌ها، سفر برنامه‌ریزی شده و بهتری به این شهر زیبا داشته باشید.

تبریز یکی از شهرهای مهم ایران است که گردشگران داخلی و خارجی بسیاری هرروز از آن بازدید می‌کنند. شهری که سوغاتی‌های رنگارنگ و بی‌نظیرش در تمام دنیا شهره است. شرینی‌جات، غذاها و صنایع دستی تبریز مورد توجه مسافران و گردشگران بوده که به گوشه‌ای از آن اشاره می‌کنیم.

یکی از شیرینی‌های لذیذ و از معروف‌ترین سوغات تبریز که طرفداران بسیاری دارد، نوقا یا لوکاست که از خانواده گز اصفهان محسوب می‌شود. این شیرینی در جای‌جای دنیا، امروز، دیده می‌شود اما نوقای تبریز بسیار محبوب و مشهور است. مواد اصلی نوقا سفیده تخم‌مرغ، شکر، گردو، وانیل و… است. شیرینی لذیذی که با یک فنجان چای طعمی بسیار لذت‌بخش دارد. گاهی در تهیه آن از نان میکادو نیز استفاده می‌شود. در سفره عید و مراسم شادی و جشن و سرور بیشتر هموطنانمان به‌خصوص تبریزی‌های عزیز، این شیرینی دیده می‌شود.

از شیرینی‌های سنتی و گران‌قیمت تبریز نوعی کلوچه خوشمزه و خوش عطر به نام قرابیه است. قرابیه که از آرد، شکر، وانیل، تخم‌مرغ و… تهیه می‌شود در اعیاد باستانی و مذهبی جایگاه ویژه‌ای دارد. تنوع آن در نوع مغزهایی است که در آن به کار برده می‌شود؛ مثل قرابیه پسته‌ای و نارگیلی و گردویی.

باقلوا شیرینی محبوبی در میان ایرانیان است. این شیرینی از کشورهای ترکی و آسیای میانه به سایر نقاط دنیا رفته است. طعم بهترین باقلواهای ایران را در شهر تبریز خواهید چشید.

باقلوا را از آرد، شکر، تخم‌مرغ، هل و… تهیه می‌کنند و دارای طعم‌های متفاوت پسته‌ای، نارگیلی، بادامی و شکل‌های مختلف مربعی، لوزی و لوله‌ای است. باقلوا می‌تواند یک سوغاتی بسیار مناسب برای آشنایان و اقوام در داخل و خارج از ایران باشد.

اریس شیرینی اصیل و قدیمی تبریزی است که از شیر، شکر، وانیل، پسته، کاکایو و… درست می‌شود و انواع مختلفی به نام تسبیحی و کاکایویی دارد. طعم‌های متفاوت این شیرینی سبب آن شده که هر ذائقه‌ای آن را دوست داشته باشد.

راحت الحلقوم را همه مردم ایران به‌ویژه کودکان می‌شناسند و از معروف‌ترین شیرینی‌های تبریز است که در اکثر شیرینی و آجیل فروشی‌های ایران دیده می‌شود. بیشتر مواقع در کنار آجیل می‌گذارند و یکی از خوردنی‌های خوشمزه در شب یلدا و اعیاد است. راحت الحلقوم را از شکر، آب، گلاب، جوهر لیمو، آرد و… تهیه می‌کنند.

لطیفه، شیرینی بسیار سبک و نرمی است که در میان آن خامه می‌گذارند و طعمی بسیار دلچسب دارد. لطیفه را از تخم‌مرغ، آرد، نشاسته ذرت، پودر قند، بکینگ پودر، وانیل تهیه می‌کنند. حتما در شهر خود طعم آن را بارها چشیده‌اید اما طعم شیرینی لطیفه تبریز را در شهر تبریز باید تجربه کرد.

از دیگر شیرینی‌های محبوب و معروف تبریز و آذربایجان‌شرقی، شیرینی کنجدی بسیار خوشمزه است که از زرده تخم‌مرغ، شکر و کنجد تهیه شده و در جشن‌ها، مهمانی‌ها و شب‌نشینی‌ها استفاده می‌شود.

در شیرینی‌ فروشی‌های تبریز نوعی حلوای تیره رنگ خواهید دید که اهالی تبریز بسیار در وصف آن می‌گویند. این حلوا که خواص بسیاری دارد از نوعی دانه روغنی به نام بزرک سیاه تهیه می‌شود، این دانه را از عطاری‌های تبریز نیز می‌توان تهیه کرد.

تبریزی‌ها نانی خوشمزه و پرطرفدار را از آرد، تخم‌مرغ، روغن، کره، ماست، شیر و پودر زنجبیل و… تهیه می‌کنند و در مهمانی‌های مهم خود چون سفره افطار، سفره صبحانه و… نوش‌جان می‌کنند.

تنقلات تبریز از گذشته‌های دور شهره جهان بوده و از اقلام صادراتی مهم ایران به خارج از کشور از دوره قاجار تا امروز است. آب و هوای مناسب این شهر سبب تهیه و آماده‌سازی انواع خشکبار شده است. تبریزی‌ها به دو روش سنتی و صنعتی میوه‌هایی مثل آلو، هلو، انگور، زردآلو و… را خشک می‌کنند.

کفش دست‌ دوز تبریز، یکی از بهترین سوغات ایران، از گذشته تاکنون طرفداران بسیاری داشته است. مشتریانی که تجربه راحتی و دوام آن را دارند، برای این صنعت احترام ویژه‌ای قائل‌اند. با اینکه کفش‌های ماشینی متنوعی این روزها در گوشه و کنار بازار دیده می‌شود. این مشتریان به‌دنبال طنین آهنگ چکش صنعتگران کفش‌دست‌دوز به بازار تبریز می‌روند. امروز بالغ بر ۲۰۰۰ کارگاه تولید کفش با ۵ هزار فروشگاه عرضه کفش و لوازم جانبی در شهر تبریز در حال فعالیت هستند که با همان کیفیت گذشته و با استفاده از تجربه بزرگان این حرفه، کفش‌های بادوام و راحتی را با سرعت و شیوه‌های نوین دوخته و عرضه می‌کنند.

از مراکز مهم تولید فرش دستباف اصیل ایرانی استان آذربایجان و به‌خصوص شهر تبریز است. هنرمندان این خطه نقش بسیار مهمی در حفظ این هنر اصیل داشته‌اند. یکی از محصولات کارگاه‌های قالی‌بافی، تولید تابلو فرش‌هایی زیبا با طرح‌هایی چشمگیر و خیال‌انگیز است.

امروز دست‌رنج قالیبافان هنرمند تبریزی در تمام دنیا شهره است و یکی از اقلام صادراتی ایران محسوب می‌شود. بسیاری از گردشگران خارجی، تهیه قالی‌ها و تابلو فرش‌های تبریزی را در اولویت خرید سوغات خود قرار می‌دهند.

هنر حجاری سنتی از گذشته‌های دور مورد توجه ایرانیان بوده که رونق سابق خود را ندارد. اما هنرمندان تبریزی جانی تازه به آن بخشیده‌اند و آثار با ارزشی را در این رشته هنری خلق کرده‌اند. حجاری نوعی حکاکی روی سنگ است که بعد از برش سنگ، طرح مورد نظر را پیاده کرده و با قلم فضاهای مثبت و منفی را تراشیده و سپس آن را پرداخت می‌کنند.

رشته نقره‌کوبی از صنایع اصیل ایرانی است که در شهر تبریز رواج داشته است. بیشتر نقره را روی تسبیح‌های مخصوصی از جنس هسته میوه آووکادو، چوب یسر، آبنوس، عناب و صندلوس کار می‌کردند. علاوه بر آن روی اشیای دیگری چون تابلوهای تزیینی، پایه فندک، پیپ، زیرسیگاری، استکان، عصا، چوب سیگار و… نقره‌کوبی می‌کنند.

در شهر تبریز چندسالی است که هنرمندان تبریزی تابلوهایی سنگی را با هنرمندی تمام خلق می‌کنند و این تابلوها مورد توجه بسیاری از مسافران و گردشگران قرار گرفته است. آن‌ها با سنگ ریزه‌های طبیعی تابلوهایی را طراحی می‌کنند که علاوه بر جذابیت و تنوع از دوام و ماندگاری خوبی برخوردار است.