تعداد شرکت کنندگان مسابقات المپیک طی ادوار مختلف
امروزه، مسابقات المپیک به یکی از محبوبترین رویدادهای ورزشی بینالمللی در تاریخ بشریت تبدیل شده است؛ اما این اتفاق چرا و چگونه به وقوع پیوسته است؟ دلیل محکم و قاطعانهای برای این موضوع وجود ندارد اما چندین عامل مختلف بر محبوبیت این مسابقات تاثیر گذاشتهاند. قدمت برگزاری مسابقات المپیک به دوران شهرنشینی و تمدن گرایی غرب بازمیگردد که نشان از پیشینه و تاریخ بشریت دارد. همچنین بازیهای المپیک اخیر نیز برای خود پیشینهای دارند؛ یادوارهها، مباحثات و جنجالهایی که بین ورزشکاران وجود داشته، همواره در اذهان باقی خواهد ماند. از سوی دیگر، شرکت در مسابقات المپیک، حس وطنپرستی و غرور ملی افراد را برمیانگیزد.
در سالهای پس از جنگ جهانی دوم، شرایط زندگی مردم بهبود یافت و با همهگیر شدن فناوریهای نوینی مانند رادیو، تلویزیون و اینترنت، مسابقات المپیک بهطور جدیتری در سراسر جهان دنبال شد. وجود چنین امکاناتی موجب شد تا بسیاری از مردم از اقصانقاط دنیا قادر به مشاهده و پیگیری مسابقات المپیک باشند که در زمان خود، تجربهی جدید و منحصر بهفردی محسوب میشد.
تکامل شرکت در مسابقات المپیک طی سالیان مختلف
کمیته بینالمللی المپیک (IOC)، که وظیفه مدیریت و برنامهریزی مسابقات را بر عهده داشت، توسط «بارون پیر د کوبرتین» در سال ۱۸۹۴ تشکیل شد. او از مسابقات المپیک یونانباستان الهام گرفت و بازیهای خود را بر اساس مسابقات المپیکی Wenlock که از سال ۱۸۵۰ شروع شده بود، پایهگذاری کرد. اولین دوره از مسابقات المپیک در آتنو در سال ۱۸۹۶ برگزار شد. تقریبا ۲۴۵ ورزشکار از ۱۴ کشور مختلف جهان در این مسابقات شرکت کردند که البته بیشترشان از یونان بودند. در سال ۱۹۰۰، مسابقات المپیک در پاریس و با حضور ۹۹۷ ورزشکار از ۲۴ کشور دنیا برگزار شد. این المپیک، اولین دوره از مسابقات بود که زنان نیز در آن حضور داشتند؛ طی این مسابقات، ۲۲ ورزشکار زن در مسابقات مختلف به رقابت با یکدیگر پرداختند. در سال ۱۹۰۴، سنت لوئیس میزبان مسابقات المپیک بود اما این بار، تعداد کشورهای شرکت کننده به ۱۲ و تعداد ورزشکاران به ۶۵۱ نفر کاهش یافت. این میزان کاهش شرکت کنندگان، بهدلیل مسیر طولانی راه بود که بایستی با کشتی و از طریق اقیانوس اطلس انجام میشد. مسابقات المپیک سالهای ۱۹۰۰ و ۱۹۰۴ با برپایی نمایشگاههای جهانی « World Fairs» مصادف شد که مدت زمان برگزاری بازیها را تا چندین ماه طولانیتر کرد. این موضوع موجب یکنواخت شدن مسابقات المپیک شد که به حضور ورزشکاران در دورههای بعد نیز لطمه وارد کرد. مسابقات میاندورهای المپیک در سال ۱۹۰۶ در آتن برگزار شد. در آن زمان، این بازیها بهعنوان یک دورهی رسمی از مسابقات قلمداد شد. اما اکنون، کمیته بینالمللی المپیک و نیز بسیاری از تاریخشناسان، این دوره را از مسابقات را به رسمیت نمیشناسند. المپیک میاندورهای سال ۱۹۰۶، توجه بسیاری را به خود جلب کرده و بار دیگر محبوبیت این بازیها را باز گرداند. این دوره از المپیک، سرآغاز و سکوی پرشی برای شرکت در المپیک بود؛ بهطوری که ۲۰۰۰ ورزشکار در مسابقات المپیک ۱۹۰۸ لندن شرکت کردند که به نوبهی خود بسیار شگفتانگیز بود.
افزایش شرکت کنندگان مسابقات المپیک
از المپیک سال ۱۹۰۸ به بعد، تمامی مسابقات بهجز بازیهای سال ۱۹۳۲، بیش از ۲۰۰۰ شرکت کننده داشته است. از المپیک سال ۱۹۶۰ به بعد، تمامی مسابقات بیش از ۵۰۰۰ شرکت کننده و از المپیک ۱۹۹۶ به بعد، تمامی مسابقات بیش از ۱۰۰۰۰ شرکت کننده داشته است. از المپیک سال ۱۹۴۸ به بعد، تمامی مسابقات میزبان بیش از ۵۰ کشور و پس از مسابقات ۱۹۸۴، در تمامی مسابقات بیش از ۱۰۰ کشور جهان حضور داشتهاند. افزایش حضور شرکت کنندگان در مسابقات المپیک دو دلیل عمده دارد:
- بهبود شرایط حملونقل بهوسیلهی هواپیما و غیره
- مستعمره زدایی و رهایی بسیاری از کشورها از یوغ استعمار
با پایان جنگ جهانی دوم، پرواز با هواپیما بسیار رایج و در میان مردم محبوب شد. ورزشکاران قادر بودند وارد هواپیما شده و در عرض کمتر از یک روز به کشور میزبان مسابقات برسند. این مدت زمان کوتاه سفر، در مقایسه با سفرهای یک ماههی کشتی بسیار راحتتر و بهتر بود. رهایی و استقلال بسیاری از کشورها در پی مستعمره زدایی که بین جنگهای جهانی اول و دوم صورت گرفته و تا پایان جنگ جهانی دوم ادامه یافت، موجب شد تا ورزشکاران زیادی از کشورهای مختلف در مسابقات المپیک حضور یابند. این مستعمره زدایی، باعث شد تا کشورهایی از آفریقا و آسیا که به تازگی استقلال یافته بودند، در مسابقات المپیک شرکت کنند.
مسابقات لغو شده المپیک
در سال ۱۹۱۶، قرار بود مسابقات المپیک در برلینآلمان برگزار شود. المپیک حتی با شروع جنگ جهانی اول در ۲۸ جولای ۱۹۱۴، با این گمان که جنگ بهزودی تمام خواهد شد، به برگزاری مسابقاتش ادامه داد. اما پس از اینکه مردم فهمیدند جنگ تمامی ندارد، مسابقات المپیک ۱۹۱۶ بالاخره لغو شد. مسابقات المپیک سال ۱۹۴۰ قرار بود در توکیو ژاپن برگزار شود اما بهدلیل وقوع «جنگ دوم چینوژاپن»، این دوره از بازیها با اختلال مواجه شد. پس از این موضوع، میزبانی مسابقات المپیک ۱۹۴۰ به هلسینکی فنلاند داده شد. این مسابقات نیز بهدلیل شروع جنگ زمستانی بین فنلاند و اتحاد جماهیر شوروی لغو شد. مسابقات المپیک سال ۱۹۴۴، بهدلایل نامعلومی بعد از شروع جنگ جهانی دوم لغو شد.
تحریم های گسترده مسابقات المپیک
در سال ۱۹۷۶، کشورهای بسیاری، مسابقات المپیک را بهدلیل محروم نشدن تیم راگبی نیوزلند توسط کمیته بینالمللی المپیک، این دوره از مسابقات را تحریم کردند. تیم راگبی نیوزلند در آن زمان، از جنبش آپارتاید كه بر پايهى جدا نگهدارى نژادها و نابرابرى آنها استوار بود حمایت کرده بود. این موضوع خشم بسیاری از ورزشکاران آفریقایی را برانگیخته و در نهایت موجب تحریم مسابقات از سمت آنها شد. تقریبا تمامی کشورهای آفریقا و نیز عراق و گیانا این مسابقات را تحریم کردند. تایوان و چین نیز بر سر مسائلی دیگر این مسابقات را تحریم کردند.
در سال ۱۹۷۹، پس از حملهی اتحاد جماهیر شوروی به افغانستان، آمریکا تهدید کرد که اگر شوروی خاک افغانستان را ترک نکند، مسابقات المپیک ۱۹۸۰ را تحریم خواهد کرد. آمریکا، ژاپن، آلمان غربی، چین، آرژانتین، کانادا، ایران و کشورهای بسیاری مسابقات المپیک ۱۹۸۰ را به خاطر مسئلهی افغانستان تحریم کردند. درمجموع، ۶۵ کشور این دوره از مسابقات را بهدلیل مشکلات اقتصادی و نیز حواشی مربوط به افغانستان تحریم کردند. شوروی در پاسخ به رویکردهای ضد و نقیضی که علیه این کشور وجود داشت بههمراه متحدانش، مسابقات المپیک ۱۹۸۴ لسآنجلس آمریکا را تحریم کردند. این تحریم از سوی شوروی و بلوک شرقیاش بههمراه یمن جنوبی، مغولستان، اتیوپی، ویتنام، لائوس، کوبا، کره شمالی و آنگولا اعمال شد.
چگونگی گسترش روابط کشورها طی مسابقات المپیک
شرکت گستردهی کشورهای مختلف در مسابقات المپیک، موجب بهبود روابط آنها شد. با گردهمایی انسانهای مختلف از اقصانقاط جهان در «دهکده المپیک» و برخورد آنها با یکدیگر، تفاوتها و نابرابریها کنار گذاشته شد و مردم بدون در نظر گرفتن نژاد یا رنگ پوست، به تعامل با هم پرداختند. مسابقات المپیک به ما میآموزد که چگونه میتوان با برقراری دوستی و همکاری، به برقراری روابط صلحآمیز بین ملتهای مختلف کمک کرد.