پل مارنان؛ شاهکار صفوی روی زاینده رود
پل مارنان از دیگر جاهای دیدنی اصفهان است که در دل تاریخ و بر بستر زایندهرود آرام گرفته است و روایتگر قرنها عبور، زندگی و پیوند میان دو سوی شهر است. این سازه تاریخی با معماری چشمنواز و حالوهوای اصیل خود، یادگاری ارزشمند از شکوه دورانهای گذشته اصفهان به شمار میآید و در غرب اصفهان، جایی دور از هیاهوی گردشگری، فرصتی متفاوت برای کشف زیباییهای پنهان شهر فراهم کرده است. با ما همراه باشید تا بدانید پل مارنان کجاست و با این دیدنی کمتر شناختهشده اصفهان، بیشتر آشنا شوید.
پل مارنان کجاست؟
- آدرس: خیابان استاد قدسی، میدان مارنان (مشاهده روی نقشه)
پل مارنان یکی از پلهای تاریخی و شاخص شهر اصفهان است که در بخش غربی این شهر و روی رودخانه زاینده رود قرار دارد. این پل در امتداد خیابان خیام و در مسیر اتصال آن به خیابان وحید قرار دارد و از نظر موقعیت مکانی در نزدیکی بوستان سعدی و پارک وحید واقع شده است. همچنین جایگاه آن در میان پل فلزی و پل وحید، دسترسی مناسبی را در این محدوده شهری فراهم کرده است.
مسیر دسترسی به پل مارنان
برای دسترسی به پل مارنان چندین راه مختلف وجود دارد که در ادامه به آن اشاره میکنیم.
- خودروی شخصی: ابتدا وارد خیابان خیام شوید و سپس مسیر خود را به سمت میدان مارنان ادامه دهید؛ پس از رسیدن به میدان، با ورود به خروجی دوم، مستقیما به ابتدای پل مارنان خواهید رسید. مسیر دیگر دسترسی، عبور از پل وحید و ادامه مسیر از طریق خیابان استاد قدسی است که شما را به محدوده میدان مارنان و اطراف پل هدایت میکند. همچنین میتوانید از خیابان صائب وارد میدان مارنان شوید.
در سوی دیگر پل، بوستان مارنان و خیابان مارنان قرار دارد؛ برای رسیدن به این بخش، باید از بلوار بوستان سعدی خود را به انتهای خیابان مارنان برسانید، خودرو را در همان حوالی پارک کرده و با چند دقیقه پیادهروی به پل مارنان دسترسی پیدا کنید.
- اتوبوس: چنانچه برای بازدید از پل مارنان اصفهان قصد استفاده از اتوبوس را دارید، باید از طریق خط ۱۰ (پایانه باقوشخانه- میدان انقلاب - میدان ارتش)، خط ۱۶ (سه راه ملک شهر-پایانه کوی ولی عصر)، خط ۲۲ (میدان جمهوری اسلامی-پایانه شهرک ولی عصر)، خط ۳۴ (ميدان جمهوری اسلامی -پایانه شهدای صفه) یا خط ۷۹ (پایانه باقوشخانه - ميدان انقلاب - شهید مفتح) به ایستگاه پل فلزی بروید. فاصله پل فلزی تا پل مارنان حدود ۱٫۵ کیلومتر است. همچنین نزدیکترین ایستگاه اتوبوس، ایستگاه خیابان صائب در خط ۲۸ (پایانه خوراسگان-پل شیری) هست که حدود ۲۰۰ متر با پل فاصله دارد.
- مترو: نزدیکترین ایستگاه مترو به پل مارنان اصفهان، ایستگاه سیوسهپل است. این ایستگاه در فاصلهای حدود پنج کیلومتری از پل قرار دارد و طی کردن این مسیر با خودرو معمولا حدود ۱۰ دقیقه زمان میبرد.
- تاکسی: برای رسیدن به پل تاریخی مارنان میتوانید از نقاط مختلف شهر از تاکسی هم استفاده کنید و جلوی پل پیاده شوید.
درباره پل مارنان
پل مارنان اصفهان از نظر ساختار معماری، شباهتهایی با پلهای مشهور سیوسه پل و پل خواجو دارد؛ اما بهدلیل ابعاد کوچکتر و قرارگیری در محدودهای کمرفتوآمدتر، کمتر مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. این پل با طولی در حدود ۱۶۰ متر، بر پایههایی مقاوم از سنگ و آجر استوار شده و طراحی طاقها و دهانههای آن بهگونهای انجام گرفته است که در برابر فشار جریان و طغیان آب رودخانه دوام بیاورد و استحکام خود را در طول سالها حفظ کند.
پل مارنان امروزه دارای ۱۷ دهانه فعال است، در حالی که در گذشته شمار دهانههای آن بیشتر بوده است و با گذشت زمان تعدادی از آنها مسدود شدهاند. دهانههای کوچکتری که در میان دهانههای بزرگتر دیده میشوند، بیشتر جنبه تزئینی دارند و عرض دهانهها در بخشهای مختلف پل یکسان نیست؛ بهگونهای که در قسمت مرکزی، دهانهها با پهنای بیشتری طراحی شدهاند.
زمانی که زایندهرود پرآب است، عبور آب از زیر پل مارنان با صدایی رسا و خروشان همراه میشود؛ صدایی که در عین قدرت، آرامشبخش و دلنشین است؛ البته در صورت خشک بودن بستر زایندهرود نیز، گردشگران میتوانند روی پل پیادهروی یا دوچرخهسواری کنند و از نورپردازی زیبا، پارکهای زیبای اطراف پل و تماشای غروب بینظیر خورشید از روی پل لذت ببرند.
تاریخچه پل مارنان
پل تاریخی مارنان اصفهان از گذشتههای دور بهعنوان یکی از مسیرهای ارتباطی مهم و از آثار دیدنی اصفهان شناخته میشود. این پل که در غربیترین بخش شهر قرار دارد، وظیفه اتصال دو ساحل شمالی و جنوبی زایندهرود را بر عهده داشته و رفتوآمد میان روستاهای سرسبز شمال رودخانه و آبادیهای واقع در ساحل جنوبی را ممکن میساخته است و بهعنوان یک محور ارتباطی تاثیرگذار در غرب اصفهان محسوب میشد.
درباره تاریخچه پل مارنان اصفهان و نام سازندگان آن اطلاعات دقیقی در دست نیست. برخی تاریخدانان بر این باورند که همانند پل شهرستان، بنیان اولیه این پل به دوره ساسانیان بازمیگردد و در عصر صفویه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. در مقابل، گروهی دیگر ساخت این پل را به دوره صفوی نسبت میدهند و معتقدند یکی از تجار ارامنه اصفهان معروف به «سرافراز» با هزینه شخصی خود آن را احداث یا بازسازی کرده است. این پل در طول سالها بر اثر حوادث طبیعی بارها آسیب دیده و مرمت شده است؛ اما با وجود این بازسازیها، همچنان اصالت معماری و ظاهر دوران صفوی خود را حفظ کرده است.
وجه تسمیه پل مارنان
نام اصلی پل تاریخی مارنان اصفهان «ماربین» بوده است؛ واژهای که ریشه در «مهربین» و برگرفته از فرهنگ اوستایی دارد. این نامگذاری به روزگاران بسیار دور بازمیگردد؛ زمانی که پیش از ظهور زرتشت، معبد مهرپرستان بر فراز کوه آتشگاه قرار داشت و از بیشتر روستاهای اطراف بهخوبی دیده میشد. به همین سبب، این ناحیه را «مهربین» مینامیدند.
در دوره ساسانیان و در پی تغییرات زبانی در پهلوی ساسانی، واژه «مهربین» بهتدریج به «ماربین» تبدیل شد. با گذر زمان نیز نام «مارنان» بهعنوان شکل امروزی این واژه بر پل و محدوده پیرامون آن باقی ماند و تا امروز رواج دارد؛ البته درباره ریشه این نام دیدگاههای دیگری هم مطرح است؛ برخی آن را برگرفته از پیچوخم و مسیر مارپیچ زایندهرود در این بخش میدانند و برخی دیگر نام پل را به وجود قریهای به نام مارنان در نزدیکی محله جلفا نسبت میدهند.
پل مارنان با عنوان «پل سرفراز» نیز شناخته میشود. بر اساس روایتها، در دوره شاه سلیمان صفوی، یکی از ثروتمندان ارمنی معروف به سرافراز، این پل را مرمت و بازسازی کرد و به همین دلیل به لقب «سرفراز» نائل شده است.
جاهای دیدنی اطراف پل مارنان
پارک ناژوان
- آدرس: بزرگراه شهید حبیب اللهی
- فاصله تا پل مارنان: حدود سه کیلومتر (حدود پنج دقیقه با خودرو)
پارک جنگلی ناژوان اصفهان یکی از وسیعترین و سرسبزترین فضاهای طبیعی این شهر است که در حاشیه زایندهرود قرار دارد و نقش مهمی در تلطیف هوای اصفهان ایفا میکند. پوشش گیاهی انبوه، درختان کهنسال و فضای آرام این مجموعه باعث شده ناژوان به «ریه تنفسی شهر اصفهان» شهرت پیدا کند.
باغ ناژوان با بخشهای متنوع و جاذبههای گردشگری متعدد، یکی از محبوبترین جاهای دیدنی اصفهان به شمار میرود. آکواریوم اصفهان، باغ خزندگان، باغموزه پروانهها، باغ پرندگان، موزه صدف و تلهسیژ تنها بخشی از امکانات تفریحی و آموزشی این مجموعه هستند. وجود مسیرهای پیادهروی، فضاهای مناسب استراحت و دسترسی آسان، ناژوان را به مقصدی جذاب برای خانوادهها، علاقهمندان به طبیعت و گردشگران تبدیل کرده است.
موزه ملی هنر اصفهان
- آدرس: خیابان عباس آباد، نبش کوچه هفتم، پلاک ۳۳
- فاصله تا پل مارنان: حدود سه کیلومتر (حدود ۱۰ دقیقه رانندگی)
- شماره تماس: ۰۳۱۳۲۳۷۲۵۲۶
- ساعت فعالیت: ۹ تا ۱۸
- اینستاگرام: nationalmuseum_of_isfahanart@
- هزینه ورودی سال ۱۴۰۴: ۴۰٬۰۰۰ تومان
موزه ملی هنر اصفهان در بنایی تاریخی مربوط به اواخر دوره قاجار و همزمان با چهلوسومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی افتتاح شد و امروز به یکی از بهترین موزه های اصفهان تبدیل شده است. این موزه با بیش از ۳۰۰ اثر تاریخی، سیر هنر مردم اصفهان را از هزارههای پیش از تاریخ تا دوران معاصر روایت میکند. فضای موزه با مساحت بیش از هزار مترمربع، در دو طبقه و شامل ۶ سالن نمایشگاهی است.
در گذرهای متنوع موزه، آثاری شاخص همچون ابزارهای سنگی ۵۰ هزار ساله، زیورآلات و سفالهای تاریخی، شمشیرهای شاه عباس صفوی، آثار لاکی قاجاری، قلمدانها، خوشنویسی استادان بزرگ، هنرهای نساجی، فلزکاری، میناکاری و نقاشی هنرمندان نامآشنای معاصر دیده میشود.
رستوران ترنج
- آدرس: خیابان خاقانی، کوچه هوانس شیرازی، کوچه رامین، خانه هوانس
- فاصله تا پل مارنان: حدود سه کیلومتر (حدود ۱۰ دقیقه با خودرو)
- شماره تماس: ۰۳۱۳۶۲۹۳۷۸۸
- ساعت فعالیت: ۱۰ تا ۲۳؛ روزهای پنجشنبه تا شنبه از ۸ تا ۱۱ صبحانه
- اینستاگرام: toranj_house@
رستوران ترنج یکی از رستوران های سنتی اصفهان است که در خانه تاریخی هوانس، متعلق به دوره قاجار فعالیت میکند. این مجموعه پس از چند سال مرمت با کاربری رستوران افتتاح شد و با فضایی اصیل شامل حیاط سنتی و سالن سرپوشیده، حالوهوای معماری قدیم اصفهان را زنده نگه داشته است. رستوران ترنج بخشهایی مانند رستوران، کافیشاپ، شربتخانه و عکاسخانه دارد و ورودی چوبی و دالانمانند آن، مهمانان را به فضایی تاریخی و دلنشین هدایت میکند.
منوی رستوران ترنج تنوع بالایی از غذاهای ایرانی را در کنار چند گزینه بینالمللی ارائه میدهد. شربتخانه نیز با دمنوشهای گیاهی، نوشیدنیهای سرد و گرم، دسرها، شیک و بستنی، تجربهای کامل و خاطرهانگیز برای گردشگران فراهم میکند. عکاسخانه نیز با لباسهای سنتی و فاخر فرصتی جذاب برای ثبت تصاویر یادگاری در فضایی کاملا سنتی فراهم کرده است.
کلیسای وانک
- آدرس: محله جلفا، خیابان حکیم نظامی، خیابان کلیسا، کوچه کلیسا وانک
- فاصله تا پل مارنان: حدود پنج کیلومتر (حدود ۱۰ دقیقه با خودرو)
- شماره تماس: ۰۳۱۳۶۲۴۳۴۷۱
- ساعت فعالیت: ۸:۳۰ تا ۱۲:۴۵ و ۱۴:۳۰ تا ۱۷:۱۵
- سایت: vank.ir
- هزینه ورودی سال ۱۴۰۴: ۹۹,۰۰۰ تومان (کودکان زیر هفت سال رایگان)
کلیسای وانک یکی از مهمترین و شاخصترین بناهای تاریخی و مذهبی اصفهان است که در محله تاریخی جلفا قرار دارد. این کلیسا در دوره شاه عباس صفوی و بهدست ارامنه مهاجر ساخته شد. این بنا علاوه بر جایگاه مذهبی، نقشی پررنگ در تاریخ، فرهنگ و زندگی اجتماعی ارامنه داشته است.
معماری کلیسای وانک ترکیبی چشمنواز از هنر ایرانی و ارمنی است که در نقاشیهای دیواری، گنبدها و تزئینات داخلی آن جلوهای ویژه دارد. وجود موزه، کتابخانه و نخستین چاپخانه ایران در این مجموعه، اهمیت فرهنگی آن را دوچندان کرده است. کلیسای وانک امروزه نمادی ماندگار از همزیستی فرهنگی و مذهبی در تاریخ ایران به شمار میرود.
آیا شما تا کنون در سفر به اصفهان از پل مارنان هم دیدن کردهاید یا در خصوص این جاذبه کمترشناختهشده نصف جهان، اطلاعات جذاب دیگری در دست دارید؟ خوشحال میشویم دانستهها و خاطرات خود در خصوص پل مارنان را با مخاطبان کجارو در میان بگذارید.
منبع عکس کاور: سایت گوگل مپ؛ عکاس: abbas zargar
سوالات متداول
پل مارنان کجاست؟
پل مارنان یکی از پلهای تاریخی شهر اصفهان است که در بخش غربی این شهر و حدفاصل پل فلزی و پل وحید واقع شده است.
تاریخچه پل مارنان به چه زمانی میرسد؟
تاریخ دقیق ساخت پل مارنان مشخص نیست؛ اما در بسیاری از منابع تاریخی، قدمت آن را به دوره صفویه نسبت میدهند.