سفر تصویری به قرقیزستان؛ بهشتی گمنام در آسیای مرکزی

کشف زیبایی‌های طبیعت دست‌نخورده و حیات وحش متنوع، اقامت در مهمان‌خانه‌های روستایی و چادرهای سنتی عشایری که با ظرافت هرچه تمام‌تر برپا شده‌اند و نیز لذت بردن از هوایی پاک و چشم‌اندازی از کهکشان راه شیری با وضوحی باورنکردنی، دقیقا همان ویژگی‌هایی هستند که در کوه‌ها و روستاهای قرقیزستان نصیب هر مسافری می‌شوند. قرقیزستان یکی از معدود مکان‌های کره‌ی زمین است که در آن می‌توان به‌معنای واقعی کلمه در زمان سفر کرد.

شما را دعوت می‌کنیم تا با سفر تصویری کجارو در طبیعت دائما در حال تغییر قرقیزستان، دل‌تنگی ناشی‌ از خانه ماندن را چاره کنید. 

بهشت کشف‌نشده‌ی قرقیزستان، درست در میانه‌ی آسیای مرکزی و در ابتدای رشته‌کوه همالیا واقع شده است و از لحاظ زیبایی، چشم‌اندازهای آن ترکیبی از مناظر سوئیس، ایسلند، مریخ و پرو هستند.

برای اثبات این ادعا فقط کافی است که کوه‌های مرتفع، طبیعت نسبتا دست‌نخورده، مراتع کوهستانی گسترده و خیمه‌های سنتی مسکونی و کروی‌شکل پراکنده در آن‌ها را در ذهن مجسم کنید. پیش‌بینی می‌شود گذرگاه‌های کوهستانی و جاهای دیدنی قرقیزستان، از دریاچه‌ی «تولپار کول» (Tulpar Kul) گرفته تا تنگه‌ی سرخ‌رنگ «کانُرچک کانیون» (Konorcheck Canyon) و غرفه‌های رنگارنگ «بازار اوش بیشکک» (Osh Bazaar)، در آینده‌ای نه‌چندان دور تبدیل به مقصدی پرطرفدار در میان گردشگران طبیعت‌گرد شود.

اولین مقصد در قرقیزستان، کانُرچک کانیون است؛ دره‌ای پوشیده از صخره‌های ماسه‌ای قرمز رنگ که قدمت آن به میلیون‌ها سال پیش می‌رسد و در اثر فرسایش زمین به‌شکل کنونی درآمده است.

در مسیری که از شهر بیشکک به‌سمت روستای کوچکور می‌رود، یک راه فرعی به طول سه کیلومتر وجود دارد که با گذشتن از میان گردنه‌های قرمز رنگ، به کانُرچک کانیون می‌رسد. جاده‌های قرقیزستان، مسیرهایی ایدئال برای طبیعت‌گردی هستند. در این راه، دوچرخه‌سواری یا حتی پیاده‌روی را حتما امتحان کنید. 

_{کانرچک کانیون و کوه‌هایی که گویی متعلق به مریخ هستند}

به ابتدای راه کانرچک که رسیدید، در امتداد رودخانه‌ی خشک‌شده و یک تنگه‌ی باریک گام بردارید تا چند کیلومتر جلوتر ورودی دره‌ را مشاهده کنید. از صخره‌ها بالا بروید؛ از موانع کوچکی عبور کنید که زمانی آبشار بودند و اکنون دیگر خشک شده‌اند و از تغییر رنگ‌ها لذت ببرید. در انتهای مسیر به محلی در خور تصویر خواهید رسید که مریخ را در ذهن تداعی می‌کنند.

هرچه به جلوتر گام برمی‌دارید، رنگ سبز به‌تدریج جای خود را به قهوه‌ای می‌دهد و سازندهای صخره‌ای شگفت‌انگیزی پدیدار می‌شوند که از جنس ماسه‌سنگ‌هایی به رنگ سرخ با اشکال جذاب و باورنکردنی هستند.

راه خود را به‌سمت دریاچه‌ی «سانگ کول» (Song Kul) ادامه می‌دهیم تا دمی را به کاوش در زندگی روستایی قرقیزستان بگذرانیم.

زیبایی و فرهنگ این بخش دورافتاده از قرقیزستان، حقیقتی پایان‌ناپذیر است. به هر سمت که نگاه کنید، مناظری شایان تصویر و کوه‌هایی رنگارنگ می‌بینید که چادرهای سنتی قرقیزها در نقاط مختلف آن برپا شده است و چوپانانی که چارپایان خود را به چرا برده‌اند.

_{عکس اول: نمایی از آسمان صاف منطقه‌ی سانگ‌کول؛ عکس دوم: خانواده‌ای روستایی که به استقبال مهمان آمده‌اند}

سانگ کول، دریاچه‌ی آب شیرینی است که در ارتفاع ۳۰۰۰ متری از سطح دریا واقع شده و دورتادور آن را مراتع گسترده‌ی قشلاقی فراگرفته است. 

جاده‌های پیچ‌درپیچ این علفزار، مسافران را به‌سمت دریاچه‌ی بی‌نهایت زیبایی راهنمایی می‌کند که دومین دریاچه‌ی بزرگ قرقیزستان به حساب می‌آید و بخش زیادی از شهرتش را مدیون گستردگی و چادرهای سنتی پراکنده در آن است. اگر خوش‌شانس باشید و آسمان صاف باشد، شب‌ها می‌توان کهکشان راه شیری را تماشا کرد؛ از ستاره‌ها عکس گرفت و بیشترین بهره را از آسمانی برد که عاری از هرگونه آلودگی نوری و ایدئال برای رصد ستارگان است.

شبی را مهمان یکی از کوچ‌نشینان شوید و در چادرهای سنتی بخوابید. با کمی معاشرت در اینجا به‌آسانی می‌توان چند مورد از ساده‌ترین و پرکاربردترین اصطلاح‌های روزمره را به زبان محلی‌ها بیاموزید؛ شاید در ادامه‌ی این سفر و سفرهای آتی به کارتان بیایند. اینجا یکی از زیباترین مناطق قرقیزستان به شمار می‌آید و حیف است که اینقدر زود از آن دل کند.

در کنار دریاچه می‌توانید کمی اسب‌سواری کنید؛ از هوای خوب منطقه لذت ببرید؛ تنی به آب بزنید؛ در بازی‌های محلی هم‌بازی کودکان شوید؛ چارپایان در حال چرا را تماشا کنید و غذا را مهمان محلی‌ها باشید. 

_{عکس اول: گذرگاه پرپیچ‌وخم کازارمان؛ عکس دوم: رودخانه‌ای که از میان کوه‌ها می‌گذرد}

مقصد بعدی، کوه «تخت سلیمان» (Sulayman Mountain) است که برای رسیدن به آن باید از چندین روستا و جاده‌های پرپیچ‌وخم در ارتفاعی ۳,۵۰۰ متری عبور کنیم؛ کوه‌ها را پشت سر بگذاریم تا به تنها محوطه میراث فرهنگی یونسکو در قرقیزستان برسیم.

قرقیزها، کوه تخت سلیمان را مکان مقدسی می‌دانند. این کوه تاریخی که بر «دره‌ی فرغانه» (Fergana Valley) سایه افکنده است، در گذشته یکی از مهم‌ترین توقفگاه‌های مسافران در بخش آسیای میانه‌ی جاده‌ی ابریشم بود. پرستشگاه‌های باستانی و غارهای بی‌شماری با سنگ‌نگاره‌های بسیار کهن در این کوه و دامنه‌های آن کشف شده است.

از کوه سلیمان دل بکنید تا راهی دره‌ی چنگ-آلای بشویم. باید از جاده‌ای خوش‌منظره و رویایی گذر کنیم تا از میان دره‌های وصف‌ناپذیر و کوه‌های رنگارنگ به منطقه‌ی آلای برسیم.

کمی بایستید و به قدرت خدا فکر کنید؛ آنچه که پیش روی‌تان وجود دارد، دیواره‌ای یخی متشکل از کوه‌های شمال پامیر است که قله‌ی هرکدام از آن‌ها ارتفاعی بیشتر ۷۰۰۰ متر دارد.

_{عکس اول: یکی از چندین یخچال طبیعی قرقیزستان در کوه‌های پامیر؛ عکس دوم: گل‌های سپیدگوهر که در دره‌ی چونگ آلای می‌رویند}

منطقه‌ی چنگ-آلای را باید دقیق‌تر کاوش کرد؛ برای این کار از کنار دریاچه‌های کوچک و بزرگ منطقه عبور کنید و همچنان خستگی‌ناپذیر به کوهنوردی خود ادامه بدهید تا به یخچال پتروفسکی (Petrovsky) در بالای کوهی به همین نام برسید.

در راه رسیدن به قله از دیدن میلیون‌ها گل کمیاب سپیدگوهر و موش‌خرماهای کوچک و بامزه‌ای که از یک طرف به طرف دیگر می‌دوند، غافلگیر نشوید. اگر خوش‌شانس باشید گاوهای موبلند و وحشی یاک را هم از نزدیک خواهید دید.

«تولپار کول» (Tulpar Kul) حسن ختام سفر به قرقیزستان است. اینجا، مروارید پنهان آسیای میانه تلقی می‌شود؛ نقطه‌ی سرسبز که در نزدیکی مرز مشترک قرقیزستان و تاجیکستان و در دامنه‌ی کوه استوار «ابن سینا» (Ibn Sina Peak) با ۷,۱۳۴ متر ارتفاع قرار دارد.

قله‌ی ابن سینا را به نام لنین هم می‌شناسند. از قله‌ی پتروفسکی تا به اینجا طبیعت دل‌ربایی وجود دارد؛ از دریاچه‌های متعدد، ابرهای سیاهی که بر سر روستا می‌بارند و گاوهای تنومند یاک که بگذریم، از همه جذاب‌تر یخچال‌های طبیعی پرشماری هستند که در این کشور کوهستانی به‌وفور به چشم می‌خورند.

_{گالری عکس‌های سفر تصویری به قرقیزستان؛ برای دیدن عکس‌ها در اندازه‌ی واقعی روی آن کلیک کنید}

قرقیزستان، باورنکردنی است. زمان زیادی از باز شدن پای گردشگران به قرقیزستان نمی‌گذرد. تاریخ قرقیزستان با سنت‌های دیرینه‌ی زندگی عشایری گره خورده است و دنیایی از تجربه‌های ناب را پیش روی مسافران می‌گشاید.

آداب‌ورسوم قرقیزها آمیخته‌ای از صمیمیت توأم با مهمان‌نوازی، گشاده‌رویی و مهربانی در برخورد با غریبه‌ها است. می‌توان این انتظار را داشت که هرروز به یکی از خیمه‌های سنتی قرقیزها دعوت شد و از صرف چای در این خانه‌های موقت لذت برد. سفر به قرقیزستان را تا پایان عمر از خاطر نخواهید برد.