بازدید از نیکوزیای قبرس؛ آخرین پایتخت تقسیمشدهی جهان


قبرس، سومین جزیرهی بزرگ در دریای مدیترانه است و از آبوهوایی مشابه سایر جزیرههای منطقه برخوردار است. آنچه این جزیره را از سایرین متمایز میسازد، دیواری است که از وسط پایتخت آن عبور میکند.
وقتی صحبت از شهرهایی که به دو بخش تقسیم شدند به میان میآید، اولین گزینهای که به ذهن میرسد، برلین است؛ اما فروپاشی دیوار برلین در نوامبر ۱۹۸۹ پایانی بر دوران پایتختهای دو نیمشدهی جهان نبود. نیکوزیا، شهری کوچک در جزیرهای کوچک در دریای مدیترانه، شهری است که تا به امروز همچنان دو نیمه باقی مانده است. دیوار این شهر که به نام «خط سبز» نامیده میشود، ۲۰۰ کیلومتر درازا دارد و عملا، شهر را دو بخش کرده است.
پایخت قبرس یک مقصد گردشگری بسیار منحصربهفرد برای تاریخدوستان، ماجراجویان و کسانی است که بهدنبال گذشتههای پرپیچوخم و آیندهای نامشخص میگردند. با وجود ابهاماتی که دربارهی آیندهی این شهر وجود دارد، اکنون بهترین زمان برای بازدید از نیکوزیا است؛ پایتختی که پس از گذشتن موانع و وارد شدن به آن، با مناطق تفریحی، کافهها و غذاهایی عالی روبهرو میشوید. همهی این موارد را میتوان در دو طرف مرز ترسیمشده در شهر یافت و همین موضوع، شهر را تبدیل به توقفگاهی جذاب در سفر به منطقهی مدیترانه کرده است.
برای آنکه تاریخ را بهطور کامل درک کنید باید از هر دو سمت نیکوزیا بازدید کنید. آنچه در ادامه میآید، نکاتی جامع را دربارهی این شهر برای شما توضیح میدهد. همیشه میتوانید بهترین آفرهای تور قبرس را در کجارو پیدا کنید. تنوع فروشندهها و پکیجهای تور عرضهشده، به شما این اطمینان را میدهد تا بتوانید سفر به قبرس را ارزانتر از همه جا برنامهریزی کنید.
دربارهی قبرس و تقسیم آن
قبرس، یکی از مستعمرات سابق بریتانیا است که آبوهوای گرم مدیترانهای و ساحلهای دستنخوردهی آن آفتابیترین روزهای اروپا را پدید میآورند و از دههی ۱۹۵۰ توجه خورشیددوستان و کسانی که به دنبال لذت و خوشگذرانی هستند را به خود جلب کرده است.
قبرس در دههی ۱۵۰۰ به دست عثمانیها افتاد و سال ۱۸۷۸ تحت سلطهی انگلیسیها درآمد. سال ۱۹۷۴، ارتش ترکیه با هدف آزادسازی بخش شمالی جزیره از سلطهی بخش جنوبی و تحت کنترل یونانیها وارد این جزیره شد. این حضور نظامی و درگیریهای متعاقب آن منجر به دو نیم شدن جزیره از وسط آن شد: بخش شمالی ترک و مسلماننشین و بخش جنوبی یونانی و مسیحیت ارتدوکسنشین.
در پی درگیری نظامی بین ارتش ترکیه و قبرس، یک خط آتشبس ۱۸۰ کیلومتری برای تقسیم شهر به دو بخش ایجاد و دو گروه جمعیتی غالب پدیدار شد. با اینکه جنوب شهر، در سطح بینالمللی به رسمیت شناخته شده است و عضو اتحادیهی اروپا است، جمهوری خودخواندهی ترکنشین قبرس شمالی تنها توسط ترکیه به رسمیت شناخته میشود. با این حال، هر دو بخش کشور، یک شهر را به عنوان پایتخت خود میشناسند. بخش جنوبی شهر، نیکوزیا (Nicosia) نامیده میشود و بخش شمالی آن، لفکوزا (Lefkosa).
مرزی بزرگ و یکپارچه از وسط شهر میگذرد. این مرز را معمولا از روی موانع سفید و آبی لرزانی که در هر دو سوی آن، نیروهای نظامی مشغول گشتزنی و محافظت هستند میشناسند. جادههای نزدیک مرز که زمانی خانوادهها و مناطق مسکونی را به هم متصل میکردند، اکنون بهخاطر این مرز مسدود شدهاند و دیگر، امکان عبورومرور ازطریق آنها وجود ندارد. سوراخهای ناشیاز گلولهها مانند یک لکهی زشت روی ساختمانها باقی ماندهاند و حسی بد و شوم را در برخی از نقاط شهر پراکنده کردهاند. همهی این مناظر بهخاطر وجود «جادههایی که به هیچکجا نمیرسیدند» عجیبوغریبتر شدهاند. ایستهای بازرسی پلیس صحنهی غیرمعمولی در این شهر نیست. حتی اگر زمان نزدیکتر شدن به سنگربندیهای موقتی، پا روی کیسههای شنی بگذارید هم موضوع غیرمعمولی نیست.
قبرس، به مدت ۴۵ سال، درگیر بحران دیپلماتیکی بود و خیلیها از خانههایشان در مناطق مرزی رانده شده بودند و امکان بازگشت نداشتند. این وضعیت در اثر درگیری نظامی تشدید و حتی مرز بین دو کشور بسته شده بود. با این حال، پس از اقداماتی که رهبران مدرن تجددخواه انجام دادند، مرز بازگشایی شد و شرایط بهگونهای تعیین شد که عبور از مرز برای بازدیدکنندگان، هیچوقت آسانتر و امنتر از این نبوده است. شهر اکنون کاملا امن است و جاهای دیدنی جذاب و زیادی وجود دارد که سفر به این شهر تقسیمشده را ارزشمند میسازد.
بازدید از منطقهی حائل سازمان ملل و قدمزدن روی خط سبز
عبارت «منطقهی حائل سازمان ملل متحد»، تصویری از منطقهای درگیر جنگی خونین که در محلی بسیار از دور از جزیرهی همیشه آفتابی واقع در دریای مدیترانه را به ذهنها متبادر میکند؛ اما این همان عبارتی است که بسیاری از نواحی مجاور دیوار را به آن نام میخوانند. خیلیها حتی از اینکه میفهمند یک منطقهی حائل سازمان ملل متحد داخل اتحادیهی اروپا وجود دارد شگفتزده میشوند. هیچکس اجازهی ورود به منطقهی حائل را ندارد؛ چرا که این منطقه بهشدت نظامی است و توسط سربازان تا دندان مسلح محافظت میشود. تنها میتوان به این منطقه نزدیک شد؛ درست مانند گردشگران کنجکاوی دیگری که آنها هم همین کار را انجام میدهند و بهقدری به آن نزدیک میشوند تا بتوانند نگاهی دقیقتر به آن بیندازند.
دیدن برجهای نگهبانی مرتفعی که برای حفظ صلح در این منطقه بنا شدهاند حسی عجیب و جالبتوجه است. شاید این امنترین درسی باشد که هر فرد میتواند بهصورت شخصی در تاثیرات ملموس و ماندگار جنگ روی مردم و جوامع بیابد. چندین نقشهی گردشگری محلی در منطقه وجود دارد که گردشگران میتوانند از آن برای دنبالکردن دیوار و نقاط جذاب و مرتبط با دیوار استفاده کنند و سایر رویدادهای تاریخی و ساختمانهای موجود در مسیر را بشناسند.
همچنان که مسیر را میپیمایید، از دیدن هنرهای خیابانی باورنکردنی که از مفهومی سیاسی برخوردار هستند و تقریبا در همه جا، از گوشهوکنارهای خیابان گرفته تا ساختمانهای مختلف، دیده میشوند، لذت خواهید برد و آنها را تحسین خواهید کرد. مادامی که در نیکوزیا به سر میبرید، میتوانید در «خانهای برای همکاری» (Home for Cooperation) غذا بخورید. اینجا، یک کافه / محل تجمعی است که در واقع درون منطقهی حائل واقع شده است. هدف این مرکز، فعالیت بهعنوان پلی بین خاطرات، دیدگاهها و جوامع جداشده است.
پیادهروی روی مرز در خیابان لدرا
تا به حال، از روی چند مرز به صورت پیاده عبور کردهاید؟ چند مورد از آنها در یک جزیره واقع شده بودند؟ اگرچه عبور از مرز درون شهری نیکوزیا روندی کاملا بوروکراتیک دارید؛ اما پیاده گذشتن از مرز و رفتن از نیکوزیا به لفکوزیا، یکی از منحصربهفردترین تجارب ممکن در جزیره (اگر نگوییم در کل منطقهی مدیترانه) است. در سال ۲۰۰۸، موانع نصبشده در خیابان لدرا (Ledra Street)، شاهراه بزرگ خرید در نیکوزیا، بهطور رسمی برچیده شدند و مردم اجازه یافتند تا به سمت دیگر بروند.
به محض اینکه از مرز گذر میکنید، متوجه تفاوتهای فاحش در میان دو منطقه خواهید شد. این تفاوتها ابتدا در زبان و پول رایج منطقه نمود پیدا میکند و سپس، در فرهنگ، مذهب، غذا و محافظهکاری مردم. شهر از نمایی چهلتکه و درهموبرهم برخوردار است. بد نیست بدانید که با وجود اینکه گردشگران بدون هیچ سختی میتوانند از این مرز عبور کنند، مردم محلی تا سال ۲۰۰۳ چنین اجازهای نداشتند. بهسختی میتوان دنیایی را تصور کرد که مردم آن بیشتر از ۳۰ سال از دسترسی به خانههای خود محروم بودند؛ اما اینها همه واقعیت تلخ زندگی قبرسیها است.
بازدید از موزه باستانشناسی قبرس و موزه لونتیس
موزه باستانشناسی قبرس (Cyprus Archaeological Museum) که از برنامهریزی و منابع مالی خوبی برخوردار است، پیشرفتهای فرهنگی و صنایع دستی جزیره را در خود جای داده است. قدمت برخی از آنها به دوران نوسنگی و دوران بیزانس میرسد. این موزه، برخلاف خیلی از سایتهای قبرس جنوبی، متکی بر خرابهها و ویرانهها نیست و با این حال، بزرگترین و معتبرترین موزه در کشور به شمار میآید.
در میان این مجموعهی عظیم آهسته آهسته گام بردارید و هم به لحاظ اجتماعی و هم به لحاظهای دیگر، کمی دربارهی این حجم وسیع از تاریخ که در نقطهای از این خاک رخ دادهاند، بیندیشید. این کار به شناختن درگیریهای عصر مدرن و درک سنتها و تواریخ متنوع که در این جزیرهی بارور به وفور یافت میشود، کمک میکند. موزه بیزانس (Byznantine Museum) و کاخ اسقف اعظم (Archbishop Palace)، که در سمت لفکوزیا قرار دارند، محل نگهداری مجموعهای عظیم از هنرهای متعلق به دوران بیزانس و آثار تاریخی است.
به همین صورت، نمایشگاههای فراوان در موزه لونتیس (Leventis Museum) بهخوبی سازماندهی شدهاند و بازدیدکنندگان را به سفری دورودراز در دل تاریخ نیکوزیا و قبرس میبرد. توجه گالریها روی امپراتوریهای مختلف منطقهای، مصنوعات بهجا مانده از آن و دورههای زمانی مرتبط با قبرس، ازجمله دوران عثمانیها، انگلیسیها، فرانکیها و ونیزیها، متمرکز شده است. همچنین، این موزه میزبان نمایشگاههای موقتی و گالریهای هنری است. موزه لونتیس، هزینهی ورودی ندارد.
گشتوگذار در میان کافههای قبرسی
فرهنگ کافه بخشی جداییناپذیر از زندگی قبرسیها و یکی از جاذبههای محبوب برای بازدیدکنندگان است. از قدمزدن در کوچههای پیچدرپیچی که باد در آنها میوزد لذت ببرید و روز خود را در کافههایی که زیر شاخوبرگهای پیچک پنهان شدهاند به شب برسانید. برای آنکه حالوهوای واقعی قبرسیها را تجربه کنید، در یکی از کوچههای پوشیده از گل و تکافتادهی شهر قدم بزنید – از این کوچهها در شهر به تعداد فراوان وجود دارد. آنقدر قدم بزنید تا رایحهی دانههای تلخی را که از ریههای تکتک ساکنان شهر، در هر دو سمت دیوار، به هوا برمیخیزند را استشمام کنید. از رستوران محلی آپومرو (Apomero) گرفته تا فروشگاه هنری لونا کافه آرت (Luna Café Art Shop)، محیطی بینظیر وجود دارد که همهی جویندگان کافئین و کافئیندوستان باید آن را کشف کنند. قهوههای ترک و قبرسی که در این منطقه تهیه و سرو میشوند، بهخاطر دانههای ریزی که در دم کردن آنها مورد استفاده قرار میگیرد، از طعمی تکرارنشدنی برخوردار هستند و به یقین میتوان گفت که با نوشیدن آنها، میتوان طعم فرهنگ قبرس را چشید.
تابستان قبرس، بهترین فصل برای کافهگردی در قبرس است؛ درست همان زمانی که همهمههای مشتریان میزهای پراکنده در پیادهروهای خیابانها را در بر میگیرد. از یخدربهشتهای خود در این کافهها لذت ببرید، خودتان را در کتاب غرق کنید، یا حتی بهتر از آن، با احترام تمام در مکالمات بین سایر مشتریان کافه دربارهی وضعیت درگیریها در منطقه شرکت کنید.
بسیاری از شهروندان مسنتر و خانوادههای آنها در اثر جنگ آواره شدند و بهشدت مشتاق تعریف تجربیات و سختیهای خود در جنگ برای دیگران هستند. خیلی وقتها، با نگرشی امیدوارانه در میان مردم مواجه خواهید شد که تغییر در وضعیت کشور را نزدیک میدانند. آنها، چشماندازی مثبت نسبت به کشور و آیندهی آن دارد که بزرگترین و مهمترین موضوعی است که در حین بازدید از این شهر با آن روبهرو خواهید شد.
بازدید از ساختمانهای مذهبی و یادبودهای کهن و زیبای نیکوزیا
اهمیت تاریخی نیکوزیا مربوط به زمانی بسیار پیشتر از تاریخ مدرن و پیچیدهی آن است. مسجد بویوک خان (Büyük Han Mosque) که در اواخر قرن ۱۶ میلادی ساخته شده است، محلی برای استراحت تاجران و کاروانهایی بود که از این کشور عبور میکردند. این بنا، محلی مناسب برای اسکان مسافران، مرتعی برای چرای چارپایان و امکاناتی برای استحمام بود. این ساختمان با همان شکوه سابق خود دوباره بازسازی شده است و بهآسانی میتوان از هر نقطه از شهر به این محل دسترسی یافت.
یکی از جنبههای منحصربهفرد فرهنگی نیکوزیا، وجود سایتهای مذهبی متعددی است که با در نظر گرفتن خواستههای دینی مردم منطقه ساخته شدهاند. در سمت شمالی شهر، کلیساهای عظیم به مسجد تبدیل شدهاند تا پاسخگوی نیازهای اکثریت ترک و مسلمان منطقه باشند. مردمی که همزمان با صدای اذان به سوی مسجدی بزرگ در حرکت هستند، در حالی که بهخاطر شیشههای رنگارنگ بهجا مانده از دوران مسیحیت هر کدام به رنگی درآمدهاند، منظرهای جذاب و چشمگیر است.
مسجد سلیمیه (Selimiye Mosque)، شناختهشدهترین بنای تاریخی نیکوزیا است که در ابتدا با نام کلیسای ایا صوفیه (Agia Sofia) بنا شد و پس از یک قرن، ساخت آن در سال ۱۳۲۶ میلادی به اتمام رسید. پس از فتح جزیره توسط عثمانیها در قرن شانزدهم، این کلیسا پس از تغییر کاربری به یک مسجد تبدیل شد. برای ورود به این مسجد، الزامی است که زنان سرهای خود را بپوشانند.
غذاهای محلی نیکوزیا
غذاهای ترکی و یونانی، هر دو به یک اندازه در سطح بینالمللی طرفدار دارند و در این شهر دو نیم شده، میتوانید بهترینها را از هر دو جهان مزه کنید. از سبزیهای تازه لذت ببرید و خود را در غذاهای متولدشده و پرورشیافته در خاک حاصلخیز این جزیرهی درهموبرهم و جورواجور غرق کنید. به شامهی خود و همچنین، به محلیها، اعتماد کنید و وارد یکی از اغذیهفروشیهای شلوغ و کوچک بشوید و هر چه دیگران سفارش میدهند، شما هم سفارش بدهید. به احتمال زیاد، آنچه در بشقاب دیگران خواهید دید، دونات یونانی یا لوکومادس (Loukoumades) خواهد بود که گلولههای خمیری سرخشدهی آغشته به شربت عسل هستند. لوکومادس، شیرینی سنتی قبرس است. پنیرهای کبابی یا هالومی (halloumi) نیز در کافههای سطح شهر بهوفور دیده میشود؛ غذایی بسیار خوشمزه که دنیای نوپرستان را به تسخیر خود درآورده است و این شهر، منبع آن است.
راههای سفر به نیکوزیا
متاسفانه، فرودگاه پایتخت در سمت اروپایی آن پس از مداخلهی نظامی ترکیه در سال ۱۹۷۴ تعطیل است. بنابراین، اگر میخواهید وارد سمت جنوبی شهر بشوید، باید به فرودگاه لارناکا (Larnaca International Airport) یا به اختصار LCA پرواز کنید که فاصلهای ۳۰ دقیقهای (با ماشین) تا شهر دارد و از این فرودگاه، پروازهای زیادی به بسیاری از شهرهای اروپایی انجام میشود. به راحتی میتوان با کرایهی یک تاکسی، شاتل یا با استفاده از اتوبوسهای عمومی از این فرودگاه به شهر رفت. راه دیگر برای سفر به پایتخت قبرس، پرواز به فرودگاه لفکوزا (Lefkosa airport) یا به اختصار ECN در سمت ترکنشین شهر است. در هر کدام از دو سمت شهر، با مکانهایی باورنکردنی برای اقامت و مهمان نوازی بیبدیل مواجه خواهید شد.
از همین الان آمادهی سفر و بازدید از جاهای دیدنی قبرس شوید. تور قبرس را در کجارو از لحاظ قیمت با هم مقایسه کرده و آفر موردنظرتان را از فروشندههای معتبر همکار، پیدا و با پایینترین هزینه تهیه کنید.
دیدگاه