تکامل و بقا، خلاف قوانین طبیعت؛ حیوانی که هرگز آب نمی‌نوشد!

جمعه 5 دی 1404 - 20:30

مطالعه 4 دقیقه

همه می‌گویند که «آب مایه حیات است»؛ اما غزالی آفریقایی با گردنی عجیب، ثابت کرده که است که بدون نوشیدن آب هم می‌توان زنده ماند و تکامل یافت.

همه ما از کودکی شنیده‌ایم که آب برای بقای تمام موجودات زنده روی زمین حیاتی است و هیچ جانداری بدون آن دوام نمی‌آورد؛ اما طبیعت همیشه راهی برای غافلگیری ما در آستین دارد. در دشت‌های سوزان شرق آفریقا، پستانداری زندگی می‌کند که انگار این قانون به‌ظاهر تغییرناپذیر را نادیده گرفته است. نام این پستاندار «گرنوک» (Gerenuk) است؛ موجودی ظریف با ظاهری شگفت‌انگیز که با نام‌های «غزال زرافه‌ای» و «زرافه‌گردن» هم شناخته می‌شود. (My Modern Met)

گرنوک که زیرگونه‌ای خاص از بز کوهی محسوب می‌شود، بدنی دارد که دقیقا برای تاب‌آوری در برابر گرما و خشکی جهنمی زیستگاهش مهندسی شده است. نام «گرنوک» در زبان سومالیایی به معنای «گردن‌زرافه‌ای» است؛ لقب دقیقی که با نگاهی به گردن بسیار کشیده آن‌ها کاملاً قابل درک است. طبق داده‌های بنیاد حیات وحش آفریقا (AWF)، این غزال‌های دوست‌داشتنی شاید سرهایی کوچک‌تر نسبت به سایر بزها و غزال‌ها داشته باشند؛ اما چشم‌ها و گوش‌هایشان بزرگ‌تر است. پوشش بدنشان مانند سایر بزهای کوهی، قهوه‌ای دو‌رنگ است و غدد بویایی مشابهی برای تعیین قلمرو دارند.

کپی لینک

آکروبات‌بازهای دشت آفریقا

جذاب‌تر از ظاهر عجیب گرنوک‌ها، سبک غذا خوردن منحصر‌به‌فرد آن‌ها است. این جانوران نه‌تنها گردنی کشیده دارند، بلکه برای رسیدن به غذا کارهای محیرالعقولی می‌کنند. گرنوک‌ها روی دو پای عقب خود می‌ایستند و گاهی از پاهای جلویی برای پایین کشیدن شاخه‌های غیرقابل‌دسترس استفاده می‌کنند. این تکنیک هوشمندانه به آن‌ها اجازه می‌دهد تا به ارتفاعاتی دسترسی داشته باشند که برای اکثر گیاهخوارانِ هم‌قدشان رویایی است. تخمین زده می‌شود که رژیم غذایی این غزال‌ها شامل حدود ۸۰ گونه گیاهی مختلف است که با وسواس خاصی انتخاب می‌شوند.

کپی لینک

فرار هوشمندانه از تشنگی

رژیم غذاییِ انتخابی، کلید معمای زندگی بدون آب برای آن‌ها است. گرنوک‌ها بیش از هر چیز عاشق جویدن گیاهان گوشتی یا همان «ساکولنت‌ها» هستند. این گیاهان به دلیل ذخیره حجم بالای آب در برگ‌ها و ساقه‌هایشان معروف‌اند. در واقع، گرنوک‌ها با زیرکی تمام سیستم تکامل را دور زده‌اند. آن‌ها تمام رطوبت مورد نیاز بدنشان را مستقیما از غذا می‌گیرند و نیازی ندارند مانند دیگر حیوانات به دنبال چشمه یا رودخانه بگردند. با این حال، حتی این ویژگی شگفت‌انگیز هم نتوانسته آن‌ها را کاملا ایمن نگه دارد.

کپی لینک

سایه‌ سنگین انقراض

متاسفانه گونه‌ خاص گرنوک با تهدیدهای جدی روبه‌رو است که مهم‌ترین آن‌ها از دست دادن زیستگاه و تکه‌تکه‌شدن محل زندگی‌شان محسوب می‌شود. با رشد جمعیت انسانی و نفوذ سکونتگاه‌ها به اراضی بکر، گرنوک‌ها برای پیدا کردن پناهگاه امن و منابع غذایی با چالش‌های بزرگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. آمارها نگران‌کننده است؛ بنیاد حیات وحش آفریقا اعلام کرده که اکنون کمتر از ۱۰۰,۰۰۰ راس از این موجودات باقی مانده است. دردناک‌تر اینکه آن‌ها در ۱۴ سال گذشته، حدود یک‌چهارم جمعیت خود را از دست داده‌اند. اگر شرایط به همین منوال پیش برود، این گردن‌زرافه‌ای‌های زیبا به زودی در وضعیت قرمز و آسیب‌پذیر قرار خواهند گرفت. بدون حفاظت جدی، ممکن است یکی از شاهکارهای تکامل را قربانی توسعه‌طلبی انسان کنیم.