حمل و نقل عمومی در بلگراد؛ صربستان

در گذشته سیستم حمل و نقل عمومی شهر بلگراد، قدیمی، شلوغ و نامطمئن بود؛ اما طی چند سال اخیر رشد چشمگیری داشته و گردشگران می‌توانند با خیال راحت، سریع و ارزان در شهر بگردند. بخش اعظم این سیستم شامل اتوبوس‌های قدیمی است، هر چند اکثر نقاط گردشگری دارای خطوط تراموا و اتوبوس برقی هستند.

دو نوع بلیط در این شهر وجود دارد: بلیط زمان‌دار و بلیط روزانه. با بلیط زمان‌دار می‌توانید به‌مدت ۹۰ دقیقه از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنید. قیمت این بلیط‌ها ۳ هزار تومان است و کل شهر را پوشش می‌دهد. بلیط‌های روزانه شامل بلیط یک، سه یا پنج روزه است که قیمت آن‌ها به‌ترتیب ۱۰، ۲۸ و ۴۰ هزار تومان است.

اولین خط تراموا در سال ۱۸۹۲ راه‌اندازی شد. به‌طور کلی شبکه مسیرهای فعلی از سال ۱۹۸۸ تاکنون تغییری نکرده، هرچند تعدادی از مسیرها با تغییر همراه بوده است. ۱۱ خط تراموا در شهر فعالیت دارند و خط ۲ به‌صورت مدور در مرکز شهر بلگراد حرکت می‌کند.

۱۷۶ خط اتوبوس در بلگراد تردد می‌کنند که زمان انتظار برای عبور آن‌ها بین ۳ تا ۳۰ دقیقه است. ۲۷ خط اتوبوس نیز در شب فعالیت می‌کنند که از ترکیب تعدادی از خطوط روزانه تشکیل شده‌اند و در شهر و حومه تردد دارند. زمان حرکت آن‌ها از میدان جمهوری، اسلاویجا (Slavija) یا شهرداری بلگراد جدید، هر ۳۰ تا ۶۰ دقیقه است. این اتوبوس‌ها زیر نظر شرکت‌های خصوصی فعالیت می‌کنند.

اولین خط اتوبوس برقی در سال ۱۹۴۷ افتتاح شد و هدف از آن جایگزین شدن به‌جای تراموا بود. مسیر خطوط آن نیز از دهه ۱۹۸۰ بدون تغییر به کار خود ادامه داده است. در حال حاضر اتوبوس برقی با ۷ خط فعالیت می‌کند.

۶ خط مینی‌بوس در آوریل ۲۰۰۷ در بلگراد آغاز به کار کردند. کوچک‌تر از اتوبوس بوده و مجهز به کولر هستند. از آنجا که در همه ایستگاه‌ها توقف ندارند، با سرعت بیشتری مسافران را جابه‌جا می‌کنند. البته در روزهای تعطیل، یکشنبه‌ها و در طول شب‌ خدماتی ارائه نمی‌دهند. بلیط را باید از راننده تهیه کنید که کمی گران‌تر از بلیط سایر وسایل حمل و نقل عمومی است.

بلگراد فاقد سیستم مترو بوده و آغاز ساخت آن نیز با تاخیر مواجه شده است. این پروژه سومین پروژه مهم کشوری محسوب می‌شود.

طبق استانداردهای اکثر شهرهای غربی، استفاده از تاکسی‌های بلگراد نسبتا ارزان است و کرایه‌ها از ۵ هزار تومان شروع می‌شود. تا حد ممکن از تاکسی‌هایی که در نزدیکی مراکز توریستی هستند، استفاده نکنید؛ چراکه برخی رانندگان، تاکسی متر ندارند و به این ترتیب هزینه مسافر خیلی گران تمام می‌شود یا از گردشگران سوءاستفاده می‌کنند؛ پس بهتر است با تاکسی‌های عبوری تردد کنید. با این حال کرایه‌ها از ۱۰ شب تا ۶ صبح، روزهای یکشنبه و تعطیلات عمومی بیشتر است.

دزدی به‌وسیله تاکسی در بلگراد رایج است، پس بهتر است با تلفن درخواست تاکسی دهید زیرا در پایگاه داده‌ها ثبت می‌شود. اگر هم مجبور شدید در خیابان تاکسی بگیرید، مطمئن شوید که علامت تاکسی و شرکت متعلق به آن روی سقف خودرو باشد. کرایه تاکسی از ۴ هزار تومان شروع شده و برای هر کیلومتر ۳۵۰۰ تومان به آن افزوده می‌شود و برای هر دقیقه انتظار ۴۰۰ تومان دیگر باید بپردازید.

منطقه قدیمی بلگراد روی تپه‌‌ قرار گرفته و به همین دلیل دوچرخه کاربرد چندانی ندارد؛ اما منطقه جدید بلگراد و زمون (Zemun) نسبتا مسطح هستند و فضای کافی برای دوچرخه‌سواری وجود دارد. به این ترتیب گردشگران می‌توانند از بیش از ۵۰ مسیر دوچرخه‌سواری در کل شهر استفاده کنند. در خیابان‌های بزرگ و دارای چند مسیر عبور، از دوچرخه‌سواری صرف‌نظر کنید که خطرناک است. برای اجاره دوچرخه می‌توانید به اکثر مراکز تفریحی نظیر اسکله زون یا Ciganlija مراجعه کنید. کرایه به‌طور متوسط ساعتی ۵ هزار تومان و روزی ۱۳ هزار تومان است.

شبکه راه‌آهن بلگراد در حال بازسازی است. بلگراد به‌طور مستقیم از طریق شبکه ریلی به بسیاری از شهرهای اروپایی (سالونیکا، استانبول، صوفیه، بخارست، بوداپست، وین، کیف، مسکو) متصل می‌شود.

بلگراد به خطوط اتوبوسرانی بین‌شهری با سایر شهرهای بزرگ صربستان متصل است، با این حال در تابستان و زمستان که فصل گردشگری است، خطوط فصلی خاص نیر اضافه می‌شود. اتوبوس‌های بین‌المللی نیز عمدتا به کشورهای اروپای غربی نظیر آلمان، اتریش، سوئیس و فرانسه تردد می‌کنند. بخش اعظم سیستم اتوبوسرانی برون شهری زیر نظر شرکت « SP Lasta» فعالیت می‌کند. شبکه خطوط حومه‌ای از بلگراد به مراکز شهرهای دیگر گسترش یافته است و به این ترتیب می‌توان از بلگراد به شهرهای کوچک‌تر سفر کرد.

ایستگاه اتوبوس بلگراد معروف به « BAS» درست در کنار ایستگاه مرکزی قطار قرار دارد و اتوبوس‌ها به مقاصد بین‌المللی و داخلی تردد می‌کنند. در جریان باشید که بابت چمدان‌های خود باید پول بپردازید و اکثر راننده‌ها به زبان انگلیسی یا زبان خارجی دیگر مسلط نیستند. اتوبوس‌هایی که به کشورهای اروپای غربی می‌روند، اغلب مدرن و تمیز هستند؛ ولی این موضوع برای اتوبوس‌هایی که عازم کشورهای یوگسلاوی سابق می‌شوند، صدق نمی‌کند. در سفرهای طولانی هر دو ساعت، ۱۵ دقیقه توقف می‌کنند، هر چند شاید این موضوع هم رعایت نشود. با این حال در صورت توقف اتوبوس، وسایل خود را رها نکنید و به‌همراه خود ببرید.

فرودگاه بین‌المللی «بلگراد نیکولا تسلا» در ۱۸ کیلومتری غرب بلگراد واقع شده است و شلوغ‌ترین فرودگاه صربستان محسوب می‌شود. از طریق خط اتوبوس ۷۲ و A۱ می‌توان از فرودگاه به مرکز شهر رفت. پروازهای فرودگاه به شهرهای اروپا، آسیا و آفریقا صورت می‌گیرد که حدود ۵۰ پرواز می‌شود. فرودگاه اخیرا مورد بازسازی قرار گرفته و امکانات جدیدی به آن اضافه شده است.

این فرودگاه در سال ۲۰۱۵ موفق به جابه‌جایی حدود ۵ میلیون نفر شد که در مقایسه با سال قبل با ۳ درصد رشد همراه بود. دو ترمینال این محل در کنار هم قرار گرفته و به هم مرتبط هستند. از امکانات فرودگاه می‌توان به رستوران‌ها و مغازه‌ها، سالن های تجاری، وای‌فا، بانک‌ها، دفاتر و دستگاه‌های تبدیل ارز، دستگاه‌های خودپرداز و غیره اشاره کرد. برای رفتن به شهر نیز می‌توانید از اتوبوس، تاکسی، کرایه خودرو استفاده کنید.

بلگراد در محل تلاقی رودخانه‌های ساوا و دانوب قرار گرفته و کشتی‌های مسافرتی به شما امکان می‌دهند با سهولت از جاذبه‌های گردشگری متعدد در امتداد دانوب دیدن کنید؛ اگر کشتی را برای سفر خود انتخاب کردید، باید بدانید که سفری آهسته و تقریبا گرانی خواهید داشت. بندر تجاری بلگراد به‌عنوان بندر گردشگری نیز استفاده می‌شود و کشتی‌های تفریحی متعددی از سراسر اروپا به این بندر رفت و آمد می‌کنند.

قایق‌های کوچکی که از «Ada Ciganlija» به «Novi Beograd's Block» تردد می‌کنند، تنها نوع حمل و نقل عمومی برای عبور از روی رودخانه به شمار می‌رود. البته با قایق‌های توریستی نیز می‌توان در طول روز یا شب روی رودخانه دانوب و ساوا قایق‌سواری کرد.