سفر با دوچرخه یکی از روش‌های پرطرفدار گردشگری است که اغلب، مسیرهایی جذاب‌تر از مقاصد را در بر می‌گیرد. دوچرخه همراهی آرام، پاک و قوی برای حضور در طبیعت و گذشتن از مسیرهای طبیعی مختلف است. این سبک از سفر، هیجان را برای دوچرخه سوار به ارمغان می‌آورد و به او در درک و لمس زیبایی‌های محیط کمک می‌کند. مسیرهای طبیعت گردی در دل دشت، کوهستان، کویر، جنگل و ساحل قرار دارند. آشنایی با مسیرها، استفاده از دوچرخه مناسب، برخورداری از مهارت‌های فنی و آمادگی بدنی بالا از شرایط اولیه برای این نوع از گردشگری است.
آنچه می‌خواهید درباره طبیعت گردی با دوچرخه در ایران بدانید:
- کجای ایران با دوچرخه طبیعت گردی کنیم؟
- درباره دوچرخه سواری در طبیعت
- انواع سبک های دوچرخه سواری در طبیعت
- نکات طبیعت گردی با دوچرخه
- تجهیزات مورد نیاز برای طبیعت گردی با دوچرخه
کجای ایران با دوچرخه طبیعت گردی کنیم؟
هیر به خطبه سرا؛ استان‌های اردبیل و گیلان
- آدرس مبدا: ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل، بخش هیر، دربند هیر (مشاهده روی نقشه)
- ویژگی مسیر: عبور از میان دره و دشت تا ساحل
- نوع مسیر: کوهستانی، جاده خاکی، ساحل
- طول مسیر: حدود ۵۷ کیلومتر
- سختی مسیر: متوسط (سه از ۶)
- ارتفاع مبدا: ۱,۷۵۶ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- حداکثر ارتفاع در طول مسیر: ۲,۵۳۱ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- بهترین فصل: بهار
- نزدیک‌ترین روستابه مبدا: کوهساره
- نزدیک‌ترین شهر به مبدا: هیر
منبع عکس: wikiloc
هیر شهری در بخش هیر استان اردبیل است. آب‌وهوای خوش و طبیعت زیبا از دلایل محبوبیت این شهر محسوب می‌شود. دره دربند هیر در یک کیلومتری شهر هیر، منطقه‌ای با طبیعت منحصربه‌فرد است که به نام بهشت گردشگری ایران شناخته می‌شود. دربند هیر ۲۳۴ کیلومتر وسعت دارد. درختان میوه، تنوع پوشش گیاهی، رودخانه و چشمه‌های متعدد از جمله جاذبه‌های طبیعت این دره هستند. پل معلق هیر دیگر جاذبه دربند هیر است که از روی رودخانه هیرچایی می‌گذرد. عبور از این پل شیشه‌ای تفریحی جذاب و هیجان‌انگیز محسوب می‌شود.
منطقه دربند هیر در استان اردبیل مبدا خوبی برای شروع یک طبیعت‌گردی خاطره‌انگیز با دوچرخه است. دوچرخه‌سواران حرفه‌ای در قالب تور یا گروه‌های دوستانه از هیر تا ساحل خطبه سرا در استان گیلان را با دوچرخه رکاب می‌زنند. برای دسترسی به منطقه هیر و دربند هیر با خودرو و از طریق مسیر «اردبیل - خلخال - سرچم» و سپس جاده گیوی خود را به خروجی «بلوار ۴۵ متری» (قبل از کرگان) برسانید. این بلوار به شهر هیر می‌رسد. جاده هیر به کوهساره (در شمال شرقی شهر) مسیر دسترسی به دربند هیر محسوب می‌شود.
منبع عکس: سایت خبری تحلیلی افق
دوچرخه سواری را از دره دربند هیر آغاز کنید تا به منطقه کیسالا برسید. در سه راه کیاسا وارد مسیر کیاسا به آهار باهار (سمت چپ) شوید. در سه راهی بعدی (کیاسا، دمدمه، آهار باهار) مسیر اهار باهار را در پیش بگیرید. از «قره بلاغ» و «آت هامار» بگذرید تا به «بندی بلاغ» برسید. در این منطقه چشمه آبی زلال وجود دارد و برای استراحت مناسب است. در ادامه از «کومورلو» بگذرید تا به رودخانه برسید. مسیر، جادهای خاکی و مشخص است. از این نقطه به بعد کاهش ارتفاع خواهید داشت و مسیر شراشیبی است تا به ساحل برسید. از «تمشه لاهه»، «منطقه حفاظت‌شده بینون» و «آبشار ریوو» در استان گیلان گذر کنید تا به روستای خطبه سرا در شهرستان تالش و ساحل زیبای آن برسید.
سنگ ده به آبشارهای اوبن؛ استان مازندران
- آدرس مبدا: شهرستان ساری، بخش دو دانگه، دهستان بنافت (مشاهده روی نقشه)
- ویژگی مسیر: مسیر در دل جنگل با درختان متراکم راش در دو سوی راه
- نوع مسیر: کوهستانی، جاده خاکی پرپیچوخم و سربالایی
- طول مسیر: حدود ۷۰ کیلومتر
- سختی مسیر: مشکل (پنج از ۶)
- ارتفاع مبدا: ۱,۲۰۰ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- حداکثر ارتفاع در طول مسیر: ۱,۷۵۰ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- بهترین فصل: بهار، تابستان و پاییز
- نزدیک‌ترین روستا به مبدا: درزیکلا
- نزدیک‌ترین شهر به مبدا: پل سفید
منبع عکس:irangpstracks / عکاس: سعید گودرزی
روستای سنگده منطقه‌ای نزدیک به جنگل‌های هیرکانی است و در دامنه «شروین کوه» و «شهریار کوه» قرار دارد. «سید ده» نام قدیم این روستای کوچک است. مسیر زیبا و جنگلی و سنگلاخی سنگده به «آبشار اوبن» به‌عنوان یکی از مقاصد طبیعت گردی با دوچرخه شناخته می‌شود. این طبیعت‌گردی برنامه‌ای یک‌روزه است. برای دسترسی به روستای سنگده وارد جاده فیروزکوه (۷۹) شوید. از «دوآب» و «پیت سرا» بگذرید و درست قبل از پمپ بنزین پل سفید، از خروجی سمت راست جاده وارد خیابان شیخ فضل الله نوری شوید. بعد از «فلورد» مسیر «جاده انبار زغال» را در پیش بگیرید تا به روستای سنگده برسید.
دوچرخه سواری را از روستای سنگده آغاز کنید. ابتدای مسیر آسفالته است تا به ایستگاه جنگل‌بانی برسید. وارد محوطه جنگلی شوید و در جاده خاکی دل جنگل (در امتداد جنوب) رکاب بزنید. در ادامه مسیر به سه راهی می‌رسید؛ برای رسیدن به آبشار اوبن مسیر سمت چپ را انتخاب کنید. جاده خاکی راهنمای شما در طول مسیر است. به سه راهی دیگری برخواهید خورد که باید مسیر مستقیم را در پیش بگیرید. با عبور از منطقه جنگلی به چمن‌گاهی زیبا به نام «خرمن جینگا» می‌رسید؛ دشتی وسیع که برای استراحت بسیار مناسب است.
منبع عکس: irangpstracks / عکاس: سعید گودرزی
با عبور از خرمن جینگا دومرتبه وارد جنگل شوید. مسیر مستقیم را ادامه دهید تا به سه راهی برسید. مسیر سمت راست (حرکت به سوی شرق) شما را به آبشارهای زیبای اوبن هدایت می‌کند. این آبشارها در بخش چهار دانگه (مرز بین دو استان مازندران و سمنان) جاری هستند. مسیر خاکی برای دسترسی به بالای آبشارها نیز وجود دارد. آب این آبشارها به «شیرین رود» و سپس رودخانه تجن می‌ریزد. آبشارهای اوبن پوشیده از خزه هستند. باریکه‌های آب از لابه‌لای سنگ‌ها به پایین می‌ریزند و منظره‌ای زیبا را در پایان مسیر این طبیعت‌گردی به شما هدیه می‌دهند.
میاندشت به توران؛ استان‌های خراسان شمالی، خراسان رضوی و سمنان
- آدرس مبدا: خراسان شمالی، منطقه حمزه چاه، جاجرم، پناهگاه حیات وحش میاندشت (مشاهده روی نقشه)
- ویژگی مسیر: مسیر بکر در دل منطقه کویری و دشت‌های هموار
- نوع مسیر: جاده خاکی در میان تپه‌ها و دشت‌ها و جاده آسفالته بین شهری
- طول مسیر: حدود ۱۷۰ کیلومتر
- سختی مسیر: متوسط (سه از ۶)
- ارتفاع مبدا: حدود ۱,۱۰۰ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- بهترین فصل: بهار
- نزدیک‌ترین روستا به مبدا: سرخ چشمه
- نزدیک‌ترین شهر به مبدا: سنخواست
منبع عکس: beinabein
پناهگاه حیات وحش میاندشت در استان خراسان شمالی و نزدیک به مرز دو استان خراسان رضوی و سمنان، یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های پوزپلنگ ایرانی است. دشتی وسیع و آبگیری طبیعی، آرام و دلفریب زیبایی این منطقه را دو چندان کرده است. آبگیر سبب جذب پرندگان مهاجر همچون فلامینگوها می‌شود. یک یوزپلنگ نر به نام «کوشکی» در فنس ۱۲ هکتاری در کنار پاسگاه دوشاخ (در پناهگاه حیات وحش میاندشت) زندگی می‌کند. امکان ورود و بازدید از این منطقه وجود دارد. رکاب‌زنی در مسیر کویری و گرم خشک پناهگاه حیات وحش میاندشت تا پارک ملی خارتوران یکی از برنامه‌های معروف و نمادین در حوزه طبیعت‌گردی و حمایت از حیات وحش است.
برای دسترسی به این پناهگاه ارزشمند میاندشت در خطه خراسان شمالی، مسیر اسفراین را از جاده «بجنورد - گرمه - شاهرود» در پیش بگیرید و بعد از «اندقان» از خروجی سمت راست جاده به‌سمت روستای سرخ چشمه (در پناهگاه حیات وحش میاندشت) بروید.
رکاب‌زنی را از جاده‌های خاکی روستای سرخ چشمه آغاز کنید. از پناهگاه حیات وحش بگذرید تا به روستای «راه چمن» در جنوب پناهگاه برسید. این روستا در استان خراسان رضوی واقع شده است. جاده جوین به جاجرم از میان روستا می‌گذرد. در این جاده به مسیر خود ادامه دهید و بعد از روستای شفیع آباد از خروجی سمت چپ وارد جاده «ایستگاه جاجرم» شوید. قبل از روستای «فرومد» مسیر سمت راست (جاده روستای فیروز آباد) را در پیش بگیرید تا به جاده «شاهرود - سبزوار» در استان سمنان برسید. در این جاده تا عباس‌آباد رکاب بزنید.
منابع عکس‌ها: beinabein
ایستگاه محیط‌بانی عباس‌آباد در شمال پارک ملی خارتوران محل مناسبی برای کمپ و شب‌مانی است. روز دوم در امتداد جنوب به مسیر خود ادامه دهید تا به روستای کمتر شناخته‌شده «کلاته فرهنگ» برسید. جادهای خاکی (به طول ۳۸ کیلومتر) از عباس‌آباد تا دستجرد وجود دارد. وارد این جاده شوید و تا دستجرد و پاسگاه محیط‌بانی دلبر (در قلب پارک ملی خارتوران) پیش بروید. دلبر نام یوزپلنگ ماده‌ای است که در فنس کوچکی در نزدیکی کلاته دلبر (به‌صورت نیمه اسارت) زندگی می‌کند. این بخش از پارک ملی خارتوران می‌تواند نقطه پایان طبیعت‌گردی و رکاب‌زنی شما باشد.
دریاچه نئور به تالش؛ استان‌های اردبیل و گیلان
- آدرس مبدا: ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر اردبیل، روستای نئور سفلی (مشاهده روی نقشه)
- ویژگی مسیر: دشت‌های پرگل و جنگل‌های کوه‌پایه‌ای
- نوع مسیر: جاده خاکی، مسیر کوهستانی و سنگلاخی
- طول مسیر: حدود ۸۷ کیلومتر
- سختی مسیر: بسیار دشوار (۶ از ۶)
- ارتفاع مبدا: ۲,۷۰۰ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- حداکثر ارتفاع در طول مسیر: ۳,۰۵۸ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- بهترین فصل: بهار و تابستان
- نزدیک‌ترین روستا به مبدا: نئور سفلی
- نزدیک‌ترین شهر به مبدا: اردبیل
منبع عکس: irangpstracks / عکاس: سعید گودرزی
دریاچه نئور (دریاچه‌ای طبیعی با آب شیرین) منطقه‌ای گردشگرپذیر در میان دو شهر اردبیل و خلخال است. این پهنه آبی زیبا حدود ۲۱۰ هکتار وسعت و پنج متر عمق دارد. مسیر تا رسیدن به دریاچه آسفالته است و جادهای خاکی دورتادور دریاچه را در بر می‌گیرد. ماهیگیری، قایق‌سواری و طبیعت‌گردی از تفریحات این منطقه خوش‌آب‌وهوا است. برای دسترسی به دریاچه از جنوب اردبیل وارد جاده گیوی شوید. پس از ۳۵ کیلومتر با رسیدن به روستای «بودالالو» مسیر جاده عباس‌آباد (خروجی سمت چپ) را در پیش بگیرید. در این جاده بعد از طی ۱۳ کیلومتر (مسیر سربالایی) و با گذر از روستای عباس‌آباد به دریاچه نئور می‌رسید.
برای رکاب‌زنی گروهی در مسیر نئور تا تالش تورهای طبیعت‌گردی یا گروه‌های دوستانه شب هنگام دوچرخههای خود را در اتوبوس بار می‌زنند و راهی اردبیل و دریاچه نئور می‌شوند تا صبح زود رکاب زنی خود را از مبدا آغاز کنند؛ برخی نیز یک شب در کنار دریاچه کمپ می‌زنند و از حضور در طبیعت کوهستانی منطقه لذت می‌برند. این رکاب‌زنی درمجموع حدود ۲۱ ساعت زمان می‌برد و برنامه‌ای دو روزه است. دو مسیر مالرو و جاده خاکی بین نئور تا تالش وجود دارد. اغلب گروه‌های طبیعت‌گردی و دوچرخه‌سواری مسیر مالرو را انتخاب می‌کنند؛ زیرا بکرتر و زیباتر است. در طول مسیر چشمه‌های آب فراوانی وجود دارد.
منبع عکس: irangpstracks / عکاس: سعید گودرزی
بسته به میزان توقف در طول مسیر ظهر یا عصر به ییلاق سوباتان می‌رسید. سوباتان منطقه‌ای سرسبز و روستایی در شهرستان تالش است. اسب‌های وحشی رها در طبیعت، مراتع سرسبز، چشمه‌های جوشان، آبشارهای خروشان، کلبه‌های چوبی و دشت‌های شقایق منظره‌ای بهشت‌گونه به این پهنه طبیعی بخشیده‌اند. باقی روز را در سوباتان بمانید و از طبیعت زیبای منطقه لذت ببرید. بازدید از آبشار ورزان و گشت‌زنی در روستای سوباتان را فراموش نکنید. می‌توانید در دشت‌های منطقه چادر بزنید؛ البته اقامتگاه‌هایی برای استفاده طبیعت‌گرد‌ها و گردشگران فعال هستند. صبح روز دوم رکاب‌زنی خود را به‌سوی شهر تالش آغاز کنید. ادامه مسیر سرپایینی است و حدود ۳۰ کیلومتر طول دارد.
گرمابدر به بلده؛ استان‌های تهران و مازندران
- آدرس مبدا: شهرستان شمیران، بخش رودبار قصران، دهستان رودبار قصران، روستای گرمابدر (مشاهده روی نقشه)
- ویژگی مسیر: دشت‌های وسیع و و دامنه‌های سرسبز البرز
- نوع مسیر: کوهستانی؛ جاده خاکی و سنگلاخی
- طول مسیر: حدود ۵۶ کیلومتر
- سختی مسیر: دشوار (پنج از ۶)
- ارتفاع مبدا: ۲,۴۱۹ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- حداکثر ارتفاع در طول مسیر: ۳,۳۹۹ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- بهترین فصل: بهار
- نزدیک‌ترین روستا به مبدا: آبنیک
- نزدیک‌ترین شهر به مبدا: فشم
منبع عکس: beinabein
روستای گرمابدر در ارتفاعات شمالی استان تهران قرار دارد. منطقه حفاظت‌شده ورجین در جنوب روستا واقع شده است. این روستا آب‌وهوایی خنک و طبیعتی زیبا دارد. جاده لشکرک در شمال شرقی استان تهران بهترین مسیر دسترسی به روستای گرمابدر است. در این جاده تا «زردبند» پیش بروید و سپس وارد جاده اوشان فشم (جاده ۴۲۵) شوید. این جاده از کنار رودخانه جاجرود می‌گذرد. در ادامه با عبور از شرق فشم وارد جاده زایگان (مرز غربی منطقه حفاظت‌شده ورجین) شوید و مسیر را تا رسیدن روستای گرمابدر ادامه دهید. پاسگاه محیط‌بانی گرمابدر (در انتهای شرقی روستا) شروع رکاب‌زنی سه روزه گرمابدر تا بلده است. پیش از شروع سفر برای ورود به منطقه حفاظت‌شده از اداره محیط زیست استان تهران مجوز دریافت کنید.
جادهای خاکی با شرایطی نسبتا مناسب برای خودرو تا نزدیک گردنه «خاتون بارگاه» وجود دارد و می‌توانید این بخش از مسیر را نیز با نیسان طی کنید. در روز اول خود را به گردنه برسانید. این منطقه حدود ۳,۰۰۰ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد قرار دارد و بیشتر ایام سال در میان ابرها است. کمپ شبانه در گردنه خاتون بارگاه بسیار رویایی است و صبح هنگام در میان توده عظیمی از مه ابرگونه از خواب بیدار خواهید شد. منظره قلل مرتفع البرز مرکزی از این چشم‌انداز بار دیگر عظمت خداوند را به انسان یادآور می‌شود. در روز دوم مسیر خود را از جاده قدیم و ناهموار گردنه در پیش بگیرید و در مسیری سراشیبی به‌سمت دشت لار (از تنگه یونزا) رکاب بزنید. در طول مسیر ناهمواری‌های بسیاری وجود دارد (به‌ویژه در فصول بارانی) که گذر از آن‌ها به‌تنهایی و بدون دوچرخه کوهستان امکان‌پذیر نیست. اگر اواخر بهار و اوایل تابستان به منطقه سفر کنید، حتما عشایر دشت لار را ملاقات خواهید کرد.
منبع عکس‌ها: beinabein
در ادامه رکاب‌زنی گرمابدر به بلده باید از روی رودخانه عریض و پرآب لار عبور کنید تا به آبشار سفیدآب (یا آبشار قو) برسید. با گذر از دشت وسیع لار باید از گردنه «پاکبود» بگذرید. بعد از گردنه دره کوشک قرار دارد. مسیری دشوار و ناهموار این دره را به دشت «چهل چشمه» وصل می‌کند. شب دوم در این دشت کمپ بزنید. روز سوم با عبور چندباره از رودخانه پرآب و گذر از مسیری ناهموار به جاده خاکی روستای یالرود می‌رسید. در ادامه وارد جاده آسفالته (به طول هفت کیلومتر) یالرود تا روستای بلده شوید. روستای بلده در شهرستان نور و بخش بلده مقصد نهایی این رکاب‌زنی پرچالش است. طبیعت بکر و دیدنی بلده یکی از جاذبه‌های گردشگری استان مازندران است.
تفرش به ساوه؛ استان مرکزی
- آدرس مبدا: شهرستان تفرش، جاده تفرش، ابتدای خروجی کهندان (سه راهی جاده قدیم تفرش به تهران)، گردنه عبدالله (مشاهده روی نقشه)
- ویژگی مسیر: عبور از دل روستاهای زیبا و کوچه باغ‌ها
- نوع مسیر: ۲۵ کیلومتر جاده خاکی و ۳۵ کیلومتر جاده آسفالت با سرازیری و سراشیبی
- طول مسیر: حدود ۶۰ کیلومتر
- سختی مسیر: ساده (۲ از ۶)
- ارتفاع مبدا: حدود ۲,۵۰۷ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- حداکثر ارتفاع در طول مسیر: ۲,۷۰۴ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- بهترین فصل: پاییز و بهار
- نزدیک‌ترین روستا به مبدا: عبدل آباد پایین
- نزدیک‌ترین شهر به مبدا: تفرش
منبع عکس: wikiloc
تفرش (گردنه عبدالله) به ساوه (جاده ساوه، سه راهی قاهان) یکی از مسیرهای زیبای رکاب‌زنی است. مبدا و مقصد این سفر در استان مرکزی قرار دارد. این برنامه یک‌روزه است و عبور از روستاهای بکر و زیبا و کوچه‌باغ‌های باصفا از ویژگی‌های آن محسوب می‌شود. مبدا رکاب‌زنی حوالی جنوب شرقی شهر تفرش (گردنه عبدالله) است. از طریق جاده تفرش خود را به گردنه برسانید. دوچرخه‌ها را در ابتدای مسیر آماده و محیا کنید و با هم رکابان دل به جاده خاکی خلوت گردنه بزنید. ابتدای مسیر تا حدود پنج کیلومتر سربالایی است. در ادامه با عبور از شیب تند گردنه کهندان، چشمه، کوچه‌باغ‌های منطقه و فضای سبز و پردرخت به روستای کهندان می‌رسید. از مبدا رکاب‌زنی تا این روستا حدود ۱۵ کیلومتر فاصله است.
از شمال شرقی روستای کهندان به مسیر خود ادامه دهید تا بعد از سه کیلومتر به روستای «ونان» برسید. این بخش از راه سرازیری است و به سرعت طی می‌شود. جاده خاکی شمال روستای ونان به روستای سرسبز «نویس» می‌رسد. مناظر زیبایی در طول مسیر برای عکاسی و ثبت خاطره وجود دارد. در این برنامه می‌توانید از روستاهای «انجیله» و «کاسوا» در غرب روستای نویس هم بازدید کنید. چشمه آب و چهار طاقی ساسانی در شمال غربی روستای نویس نیز مسیرهای مناسبی برای رکاب‌زنی دارند و بازدید از آن‌ها برنامه شما را پربارتر می‌کند. اگر صبح زود برنامه خود را آغاز کنید تا ظهر از این منطقه گذر خواهید کرد.
منبع عکس: wikiloc
از جاده شمال شرقی روستای نویس به مسیر خود ادامه دهید. استخری پرآب در کنار جاده خاکی وجود دارد که برای استراحت و صرف ناهار مناسب است. در ادامه به شهرک قاهان می‌رسید. با عبور از قاهان به‌سمت جاده ساوه حرکت کنید. می‌توانید رکاب‌زنی را تا ساوه ادامه دهید. در فصل پاییز ایستگاه‌های فروش انار و محصولات مشتق از آن کنار جاده فعال هستند.
مسیر رودبار تا درفک؛ استان گیلان
- آدرس مبدا: شهرستان رودبار، بخش رحمت آباد و بلوکات، دهستان دشتول، ییلاق سی دشت (مشاهده روی نقشه)
- ویژگی مسیر: سربالایی‌های تند و دشوار، چشم‌انداز عالی از کوهستان
- نوع مسیر: جاده خاکی و مسیر کوهستانی و سنگلاخی
- طول مسیر: حدود ۲۲ کیلومتر
- سختی مسیر: مشکل (۶ از ۶)
- حداکثر ارتفاع در طول مسیر: ۲,۵۴۵ متر متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- بهترین فصل: بهار
- نزدیک‌ترین روستا به مبدا: سی دشت
- نزدیک‌ترین شهر به مبدا: توتکابن
منبع عکس: وب‌سایت گشتا
رکاب‌زنی در مسیر رودبار (ییلاق سی دشت) تا درفک (قله درفک) برنامه‌ای است که هم‌رکابان خستگی‌ناپذیر و حرفه‌ای می‌طلبد؛ پس با آمادگی کامل قدم در این مسیر بگذارید. ییلاق سی دشت منطقه‌ای خوش آب‌وهوا و گردشگرپذیر در شمال شرقی شهرستان رودبار است که در میان دوچرخه سواران کوهستان به‌عنوان مبدا رکاب‌زنی تا درفک شناخته می‌شود. برای دسترسی به این ییلاق، وارد جاده قزوین رشت شوید. با عبور از رودبار مسیر خروجی «توتکابن به بره سر» را در پیش بگیرید. درست بعد از پمپ بنزیل دشتویل از خروجی سمت چپ جاده (جاده پلنگ دره) خارج شوید. بعد از «دفراز» و پلنگ دره به ییلاق سی دشت می‌رسید. وسیله نقلیه خود را در منطقه‌ای امن پارک و دوچرخههای خود را برای یک مسیر دشوار و ماجراجویانه پیاده و مهیا کنید.
رکاب‌زنی سی دشت تا قله درفک را از جاده خاکی و جنگلی پارک «کرف کول» در جنوب شرقی روستای سی دشت آغاز کنید. با عبور از «نورالعرش» و «ناوه» به سه راهی می‌رسید. مسیر سمت چپ را ادامه دهید. بعد از «سیاه دشت بن» وارد جاده درفک چیچال (مسیر بیراهه نوردی دلفک) شوید. با رسیدن به خروجی چیچال مسیر مستقیم را ادامه دهید و وارد جاده مواصلاتی درفک خورگام شوید. این جاده شما را به قله درفک می‌رساند. این قله باشکوه در منطقه شکار ممنوع درفک و خورگام قرار دارد و ورزشکاران از جبهه‌های مختلف به آن صعود می‌کنند. درفک یا دلفک، آتشفشان خاموشی در رشته کوه البرز غربی است. برای برگشت مسیری ۲۰ کیلومتری و سراشیبی در انتظار شما است.
مسیر تهران تا دشت لار؛ استان‌های تهران و مازندران
- آدرس مبدا: بخش رودبار قصران، روستای گرمابدره (مشاهده روی نقشه)
- ویژگی مسیر: عبور از دشت‌های پرگل و سرسبز
- نوع مسیر: جاده خاکی، منطقه کوهستانی
- طول مسیر: حدود ۶۰ کیلومتر
- سختی مسیر: متوسط (سه از ۶)
- ارتفاع مبدا: حدود ۲,۴۱۹ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- حداکثر ارتفاع در طول مسیر: حدود ۳,۲۰۰ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- بهترین فصل: بهار و پاییز
- نزدیک‌ترین روستا به مبدا: گرمابدره
- نزدیک‌ترین شهر به مبدا: رودبار قصران
منبع عکس: وب‌سایت مانژوا
رکاب‌زنی در دشت لار برنامه‌ای معروف در میان دوچرخه سواران کوهستان است. بسیاری از تورهای دوچرخه سواری روستای گرمابدره در شمال شرق استان تهران (نزدیک به مرز استان مازندران) را به‌عنوان مبدا این پیمایش انتخاب می‌کنند. رکاب‌زنی را صبح زود از جاده خاکی شرق روستا آغاز کنید. در امتداد جوی آب برانید تا به سه راهی برسید. مسیر سمت راست را انتخاب کنید. جادهای پرپیچوخم پیش روی شما است. از سرخ چشمه بگذرید تا به سه راهی در گردنه یونزا برسید. در مسیر مستقیم به راه خود ادامه دهید. جاده خاکی سربالایی را تا گردنه خاتون بارگاه ادامه دهید. حدود پنج کیلومتر بعد از گردنه باید از عرض رودخانه عبور کنید.
در امتداد شرق به مسیر خود ادامه دهید تا وارد محدوده پارک ملی لار شوید. جاده مالرو و رودخانه در میان دشت لار، راهنمای شما در طول مسیر هستند. در ادامه باید از عرض رو رودخانه لار و «سفید آب» بگذرید. در امتداد رودخانه لار رکاب بزنید تا به چشمه و در نهایت دریاچه سد لار برسید. پیش از رسیدن به دریاچه از کنار یک امامزاده می‌گذرید. می‌توانید از جانب شمالی دریاچه سد لار خود را به محیط‌بانی منطقه برسانید. حدود دو کیلومتر بعد از محیط‌بانی به جاده آسفالته سد می‌رسید. این جاده به پلور و جاده هراز می‌رسد.
مسیر کرج، آتشگاه، برغان، کردان؛ استان البرز
- آدرس مبدا: منطقه هفت کرج، بلوار موذن (مشاهده روی نقشه)
- ویژگی مسیر: سربالایی، عبور از روستا و کنار رودخانه و مسیر پر درخت
- نوع مسیر: جاده خاکی و جاده آسفالته
- طول مسیر: حدود ۳۶ کیلومتر
- سختی مسیر: متوسط (سه از ۶)
- ارتفاع مبدا: ۱,۴۵۱ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- حداکثر ارتفاع در طول مسیر: حدود ۱,۹۶۳ متر بالاتر از سطح آبهای آزاد
- بهترین فصل: بهار و پاییز
- نزدیک‌ترین روستا به مبدا: سیاه کلان
- نزدیک‌ترین شهر به مبدا: کرج
منبع عکس: irangpstracks
رکاب‌زنی در مسیر آتشگاه کرج تا برغان یکی از برنامه‌های رایج در میان گروه‌های دوچرخه زنی کرج و تهران است. پیمایش این مسیر برای علاقه‌مندان به این ورزش چندان سخت نیست. برای آغاز این برنامه از مسیرهای مختلف در کرج که اغلب سربالایی هستند خود را به محله گوهردشت و بلوار مذذن برسانید. در امتداد دانشگاه آزاد و زندان رجایی شهر حرکت کنید تا وارد جاده آتشگاه کرج شوید. پیش از رسیدن به روستای آتشگاه وارد جاده برغان (سمت چپ جاده) شوید. تا ورودی جاده برغان مسیر سربالایی است و شیب تندی دارد. مسیر به‌سمت برغان سرازیری است. این منطقه در دره قرار دارد. دره و روستای برغان در نهایت زیبایی میان کوه‌ها رنگارنگ جا خوش کرده‌اند و روزانه از گردشگران بسیاری میزبانی می‌کنند.
جاده برغان را رکاب بزنید تا به روستای برغان برسید. در ابتدای روستا باید از روی رودخانه (پل آجری) بگذرید. کوچه‌های سنگ‌فرش روستای برغان در مسیری پیچ‌درپیچ شما را به میدان اصلی روستا (میدان قریشی) می‌رسانند. نان تازه محلی، آلوی برغان، گردو و لبنیات ارگانیک از سوغات این روستای کوهستانی هستند. از برغان به سوی کردان حرکت کنید. این بخش مسیر از کنار رودخانه می‌گذرد. صبحانه خود را در فضای بکر اطراف روستای برغان میل کنید. منطقه بسیار خنک و پردرخت است و البته باید مراقب عبور خودروها باشید.
منبع عکس: irangpstracks
جاده برغان - کردان شما را به روستای کردان (در شهرستان ساوجبلاغ) و مقصد سفر می‌رساند. با رسیدن به روستا وارد بلوار شهدای کردان شوید. از پل کردان بگذرید و در مسیر جاده قدیم چهارباغ به مسیر خود ادامه دهید تا به جاده قزوین (جاده قدیم) برسید. در این جاده با عبور از کمالشهر به خیابان شهید بهشتی کرج می‌رسید. این برنامه سبک و نیم روزه است و حدود ۶ ساعت زمان می‌برد.
درباره دوچرخه سواری در طبیعت
منبع عکس: wikiloc / دریاچه سوها
گردشگران برای سفر و رسیدن به مقاصد خود از وسایل و روش‌های مختلفی بهره می‌برند. دوچرخه سواری یک سبک برای انجام فعالیت‌های روزانه و روشی به دور از آسیب و آلودگی برای حضور در طبیعت است. امروزه سفر با دوچرخه به‌عنوان حرکتی نمادین رونق یافته است؛ رکاب زدن از پارک ملی میاندشت تا پارک ملی خارتوران در حمایت از یوز پلنگ ایرانی یا سفر از سواحل شمال تا سواحل جنوب در حمایت از کادر درمان از این دسته‌اند.
سفر با دوچرخه، گردشگری با دوچرخه یا «cycle tourism» یکی از سازگارترین سبک‌های طبیعت‌گردی و جزو سبک سفر آرم (Slow Tourism) است. در این روش از سفر، تنها هدف از پیمودن مسیر، رسیدن به مقصد نیست و گردشگر در هماهنگی با محیط پیرامون خود، از مسیر به‌عنوان بخشی از سفر، به‌اندازه مقصد یا بیشتر لذت می‌برد. عدم آلودگی محیط، ارتقای سلامت بدنی و توان ورزشکار، لمس طبیعت مسیر، ارتقا مهارت‌های اجتماعی و روحیه تیمی، افزایش اعتماد به نفس و کاهش هزینه‌های سفر از جمله فواید و نتایج این نوع سفر به شمار می‌رود.
به‌طور کلی گردشگری با دوچرخه به‌معنی سفر سوار بر دوچرخه با هدف ماجراجویی و کشف مقاصد جدید است. رکاب‌زن با طبیعت اطراف خود هم‌سو می‌شود و با تکیه بر مهارت دوچرخه‌رانی خود از دل مکان‌های صعب‌العبور گذر می‌کند و به زیباترین مناظر طبیعی می‌رسد. آمادگی بدنی و صبر بالا و شناخت کافی از اصول فنی دوچرخه و مشکلات رایج سفر با دوچرخه از مهارت‌های ضروری برای یک رکاب‌زن محسوب می‌شوند.
منبع عکس:irangpstracks / عکاس: سعید گودرزی / مسیر نئور به سوباتان
نشریه فرهنگی و ورزشی دوچرخه و طبیعت وب‌سایتی تخصصی است که در راستای ارتقا فرهنگ دوچرخه سواری فعالیت می‌کند و اطلاعات کامل، جامع و به‌روز این حوزه را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهد. به‌دلیل چالش‌های مختلف رکاب‌زنی در مسیرهای طبیعی، سفر به‌صورت انفرادی پیشنهاد نمی‌شود و اغلب دوچرخه‌سوراران به‌همراه جمع‌های دوستانه یا تورهای مختلف اقدام به سفر می‌کنند. در فصول مختلف تورهای متعددی برای دوچرخه سواری در طبیعت برنامه‌ریزی و اجرا می‌شوند. بهره‌مندی از خدمات، آشنایی با افراد حرفه‌ای و کاهش چالش‌ها و خطرات سفر از جمله فواید همراهی با تور است.
انواع سبک های دوچرخه سواری در طبیعت
منبع عکس: irangpstracks / عکاس: سعید گودرزی / مسیر سنگده به آبشار اوبن
امروزه دوچرخه سواری فعالیتی حرفه‌ای و تخصصی است و سبک‌های متعددی دارد. دوچرخههای مختلفی نیز برای سبک‌های مختلف این فعالیت و ورزش طراحی شده‌اند. استفاده از مرکب مناسب حس بهتری را برای راکب به ارمغان می‌آورد، از صرف انرژی‌های بیهوده و آسیب‌های ناخواسته جلوگیری می‌کند و ارتقای سلامت جسمی را به‌همراه دارد. دوچرخه سوار باید با توجه به هدف و مهارت‌های خود بهترین نوع دوچرخه را انتخاب کند. در ادامه به معرفی سبک‌ها دوچرخه سواری و دوچرخههای مناسب برای هرکدام می‌پردازیم.
دوچرخه سواری شهری
منبع عکس: irangpstracks / مسیر آتشگاه به برغان
در ابتدا دوچرخه برای استفاده در شهر اختراع شد و این سبک، قدیمی‌ترین نوع دوچرخه سواری است. سیستم دوچرخههای اولیه با پیشرفت فناوری تقویت شد تا به‌شکل امروزی رسید. شهری (Urban)، هیبرید (Hybrid)، فیتنس (Fitness) و تاشو (Folding bike) انواع دوچرخههای شهری هستند. این دوچرخه‌ها می‌توانند یک سرعته (بدون دنده) یا چند سرعته (دنده‌ای) باشند. دوچرخه هیبرید برای طی کردن مسافت با سرعت بیشتر مناسب است و ترک‌بند و خورجین سفر به‌راحتی پشت آن نصب می‌شود. دوچرخه هیبرید برای ورزش در محیط شهر و دوچرخه تاشو برای دسترسی شهری (تردد در اتوبوس و مترو) مناسب است. برخی مسیرهای دسترسی جاذبه‌های طبیعی کوتاه و آسفالته هستند؛ انواع شهری و هیبرید برای این سفرها به کار می‌روند.
دوچرخه سواری کوهستان
منبع عکس: وب‌سایت پدال
دوچرخه سواری در کوهستان فعالیتی است که نیاز به مهارت بالا دارد. استفاه از دوچرخه حرفه‌ای و مناسب در این ورزش و تفریح بسیار پراهمیت است. دوچرخههای کوهستان برای مسیرهای خاکی طراحی شده‌اند و انواع مختلف آن در شکل ظاهری و نوع کمک فنر با هم تفاوت دارند. دوچرخه سوار باید بر اساس هدف و ویژگی مسیر خود یکی از آن‌ها را انتخاب کند.
- کراس کانتری (Cross country): کراس کانتری محبوب‌ترین سبک دوچرخه کوهستان است. این نوع دوچرخه دو نوع حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای (اسپرت) دارد. برخی مدل‌ها به کمک عقب نیز مجهز هستند. مقدار بازی کمک جلو در کراس کانتری ۱۰ یا ۱۱ سانتی‌متر است.
- تریل (Trail): دوچرخههای تریل برای مسیرهای کوهستانی با ۷۰ درصد سربالایی و ۳۰ درصد سراریزی) مناسب هستند. راکب (رایدر) برای طی کردن این مسیرها با دوچرخه تریل باید تمرینات هوازی داشته باشد. مقدار بازی کمک جلو در این نوع ۱۲ یا ۱۳ سانتی‌متر است. بسته به انتخاب دوچرخه سوار، کمک فنر عقب در برخی مدل‌ها کارگذاشته می‌شود.
- آل مونتاین (All mountain): دوچرخههای آل مونتاین برای مسیرهای کوهستانی با ۵۰ درصد سربالایی و سرازیری پیشنهاد می‌شوند. مقدار بازی کمک جلو در این نوع ۱۴ یا ۱۵ سانتی‌متر است. هرچه مقدار بازی کمک فنر جلو بیشتر شود کارایی دوچرخه برای مسیرهای سرپایینی و سخت بالاتر می‌رود.
- اندرو (Enduro): دوچرخه اندرو برای مسیرهای سنگلاخی و خشن مناسب است. هنگام استفاده از این نوع دوچرخه باید از کلاه فک‌دار استفاده شود. دوچرخه اندرو در سفر به کوهستان با ۳۰ درصد سربالایی و ۷۰ درصد سرازیری مناسب است.
- دانهیل (Downhill): دوچرخه دانهیل برای پرخطر ترین و حرفه‌ای‌ترین سبک دوچرخه سواری کوهستان طراحی و ساخته می‌شود. مقدار بازی دو شاخ جلو در دوچرخه دانهیل ۲۰ سانتی‌متر است (مناسب برای مسیرهای ۱۰۰ درصد سرازیری).
- فت بایک (Fat bikes): دوچرخه فت بایک برای مسیرهای ساحلی و برفی مناسب است. لاستیک‌های پهن این نوع مانع فرورفتن دوچرخه در شن یا برف می‌شود.
دوچرخه سواری مسافرتی (Tourism Bicycle)
منبع عکس: tehrantimes
پیمودن مسیرهای سفر جادهای و بین شهری با دوچرخه‌هایی که برای این منظور طراحی شده‌اند، آسایش و امنیت بیشتر دوچرخه‌سوار در سفر را به‌همراه دارد:
- دوچرخه تورینگ (Touring)یا بین شهری: برای سفر طراحی شده است؛ اجزای آن بسیار محکم است و تحمل حمل بار سفر (در مسیرهای طولانی) را دارد.
- دوچرخه سیکلو کراس (Cyclo cross): در انواع دوچرخههای جاده قرار می‌گیرد؛ اما برای عبور از مسیرهای جنگلی، چمن‌زار، تپه‌های شیب‌دار و موانع کوچک و متوسط مناسب است.
- دوچرخه خوابیده (Recumbent Bike): در این نوع، دوچرخه‌سوار کاملا به پشت تکیه می‌دهد و به‌صورت نیمه خوابیده رکاب می‌زند.
- دوچرخه تاشو (Folding Bike): این دوچرخه‌ها در صورت عدم نیاز، جمع می‌شوند، فضای کمی را می‌گیرند و برای افرادی مناسب هستند که در بخشی از سفر خود از وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس، مترو، قطار و هواپیما استفاده می‌کنند.
نکات طبیعت گردی با دوچرخه
منبع عکس: wikiloc / گردنه عبدالله در مسیر تفرش به ساوه
طبیعت گردی با دوچرخه علاوه بر فواید و محاسن، چالش‌ها و مخاطرات زیادی دارد. دوچرخه‌سوار باید از توان و مهارت کافی برخوردار باشد و خود را برای خطرات و اتفاقات پیش رو آماده کند. استفاده از تجربیات گذشته و افراد خبره در این حرفه و شناخت مقصد و ویژگی‌ها طبیعت در طبیعت گردی با دوچرخه بسیار اهمیت دارد.
- اولین نکته در طبیعت گردی با دوچرخه شناخت انواع دوچرخه و انتخاب مرکب مناسب (بر اساس نوع مسیر، طول مسیر و مقصد سفر) است. دوچرخه مناسب انرژی شما را هدر نمی‌دهد و از خستگی و آسیب جلوگیری می‌کند.
- استفاده از کلاه ایمنی نکته‌ای اساسی و مهم در هنگام دوچرخه سواری است. افتادن از دوچرخه در هنگام عبور از مسیرهای طبیعی حادثه‌ای متداول است. به سر داشتن کلاه ایمنی از بروز آسیب‌های جدی جلوگیری خواهد کرد.
- به تن داشتن لباس مناسب فصل و استفاده از کفش مناسب برای رکاب زدن، به داشتن حس بهتر در دوچرخه سواری کمک می‌کند.
- هنگام دوچرخه‌سواری در جاده‌های آسفالت و خاکی مراقب تردد خودروها و عبور حیوانات باشید.
- استفاده از داده‌های هواشناسی و بررسی وضعیت هوا قبل از سفر با دوچرخه اهمیت دارد. بارش برف و باران و بروز رگبار و رعدوبرق می‌تواند سفر شما را مختل کند.
- پیش از سفر از با دوچرخه از سلامت فنی کامل آن اطمینان حاصل کنید و حتما مهارت لازم برای رفع خرابی‌های احتمالی را داشته باشید.
منبع عکس: beinabein / عبور از رودخانه در مسیر گرمابدر به بلده
- آمادگی جسمی و روحی کافی و توانایی تعامل و همراهی با گروه لازمه سفر با دوچرخه است. اگر برای اولین بار اقدام به سفر با دوچرخه می‌کنید حتما تمرین‌های هوازی انجام دهید و در مسیرهای مختلف رکاب بزنید تا استقامت شما تقویت شود و برای طی کردن مسافت‌های طولانی در طبیعت آماده شوید.
- به‌همراه داشتن خوراکی‌های مقوی و کم‌حجم همچون مغزیجات و خرما در سفر با دوچرخه ضروری است.
- اگر قصد سفر چند روزه به طبیعت را دارید حتما لوازم کمپ و شب‌مانی به‌همراه داشته باشید. این وسایل را در خورجین دوچرخه یا در کوله‌پشتی خود جای دهید.
- حفظ تعادل دوچرخه‌ها هنگام عبور از رودخانه یا شیب‌های تند کوهستان دشوار و در عین حال پرهیجان و ماجراجویانه است. در این بخش از سفر بسیار محتاط باشید و در صورت نیاز از همسفران خود کمک بگیرید.
- عبور از دشت‌های سرسبز و پرگل با دوچرخه به طبیعت آسیب می‌زند. معمولا مسیرهای پاکوب در دل طبیعت وجود دارد و دوچرخه‌سواران نیز این خطوط را برای راندن انتخاب می‌کنند.
- طبیعت زیستگاه امن حیوانات و گیاهان است. طبیعت‌گرد میهمان طبیعت محسوب می‌شود. پس اصول میهمانی را رعایت و از ایجاد آلودگی صوتی و نوری خودداری کنید. هرگز با نزدیک شدن به حیوانات آرامش آن‌ها را برهم نزنید.
- طبیعت‌گرد نباید هیچ اثری از خود در طبیعت به‌جای بگذارد. حتما زباله‌ها را با خود برگردانید، شاخه‌های درختان را جدا نکنید و پیش از ترک محل، از خاموش شدن کامل آتش مطمئن شوید.
تجهیزات مورد نیاز برای طبیعت گردی با دوچرخه
منبع عکس: وب‌سایت دوبیسل
سفر با دوچرخه مانند هر ورزش دیگری به تجهیزات و لوازمی نیاز دارد. برخی از این وسایل عمومی هستند و برخی جنبه تخصصی دارند.
- لباس: کلاه، دستکش، پانچو ضدآب، کاپشن، بادگیر، عینک دوچرخه‌سواری، شلوار و تیشرت، لباس اضافه، کفش مناسب دوچرخه‌سواری و کلاه ایمنی با کیفیت از جمله موارد پوششی هستند که در طول سفر با دوچرخه کاربرد دارند.
- وسایل شخصی: اگر قصد سفر دو یا چند روزه را دارید حتما مواردی چون مواد شوینده، مسواک، صابون، حوله سبک، جعبه کمک‌های اولیه کوچک را به‌همراه داشته باشید.
- کوله‌پشتی یا جورجین: انتخاب کوله‌پشتی یا خورجین برای سفر با دوچرخه به سلیقه دوچرخه‌سوار بستگی دارد. برخی با خورجین راحت‌تر هستند و برخی کوله به دوش رکاب می‌زنند. خورجین باید محکم و ایمن روی دوچرخه قرار گیرد و مزاحمتی برای رکاب‌زن ایجاد نکند. کوله نیز باید استاندارد باشد و دوچرخه سوار با آن احساس راحتی کند.
- وسایل تفریح: گاهی در طول سفر و در مقصد به جاذبه‌های طبیعی چون بسترهای آبی، یخچال‌های طبیعی و برف، غار و ساحل برمی‌خورید؛ پس اگر قصد شنا، پرنده‌نگری، غارنوردی، و ماهیگیری را دارید لوازم ماهیگیری، دوربین شکاری، هدلایت و لباس شنا به‌همراه داشته باشید.
- لوازم کمپ: برای کمپ در طبیعت به لوازمی چون زیرانداز، کیسه‌خواب، چراغ‌قوه، ظروف غذاخوری و چادر مسافرتی نیاز خواهید داشت.
- لوازم تعمیر و نگهداری از دوچرخه: تیوب یدکی، تلمبه فشار قوی و لوازم پنچرگیری، روغن عمومی و روان ساز دوچرخه، آچار پیچ‌گوشتی چند سر، انواع آچار آلن (با توجه به نوع دوچرخه)، آچار زنجیر و آچار برای جدا کردن تایر از طوقه از جمله لوازم و ابزار مورد نیاز در طبیعت‌گردی با دوچرخه هستند.
منبع عکس: / عکاس: / مسیر آتشگاه به برغان
اگر شما نیز اهل گردشگری با دوچرخه هستید و از این تفریح لذت می‌برید لطفا نظرات و تجربیات ارزشمند خود را با مخاطبان کجارو به اشتراک بگذارید.
پرسش‌های متداول
مسیرهای دوچرخه سواری پرطرفدار بین دو استان اردبیل و گیلان کدامند؟
مسیر دوچرخه سواری رایج در استان البرز کجاست؟
انواع سبک‌های دوچرخه سواری در طبیعت کدامند؟
چه لوازمی در سفر با طبیعت با دوچرخه نیاز است؟
منبع عکس کاور: beinabein / مسیر گرمابدر به بلده
دیدگاه