کویر جندق، آشنایی با مقاصد تورهای طبیعت گردی ایران

عماد جعفری
عماد جعفری پنجشنبه، ۲ آبان ۱۳۹۸ ساعت ۱۶:۳۰
کویر جندق، آشنایی با مقاصد تورهای طبیعت گردی ایران

کویر جندق، یکی از کویرهای دیدنی اصفهان است، که هرساله علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی، کویرنوردی و گردشگری بسیاری را به خود می‌بیند. شترسواری، رمل‌ های شنی و حیات وحش منحصربه‌فرد از جاذبه‌های کویر جندق است. 

کویر آمیخته‌ای از قهر طبیعت و مهر خداست، در ماه‌های خنک و سرد سال، اگر کویر جادویی جندق را تجربه نکنید، چیزی را از دست داده‌اید. شهری دوهزارساله آرمیده در کنار کویر که آسمان زیبایش، آشنای بسیاری از منجمان علاقه‌مندان به ستاره‌شناسی است.

 بازتابی از رقص باد، از فراز و فرود خاک و بوته‌های پیچ‌خورده گز و نخل در یورش شن زارها، ما را به وسعت بی‌نهایت کویر می‌برد. با دور شدن از هیاهوی شهر و شهرنشین و شهرنشینی، دوش‌به‌دوش این هزار چهره زیبا، در بستری به رنگ خاک، تجربه‌ای به یادماندنی را در کویر جندق آغاز می‌کنید.

وقتی به جندق سفر می‌کنید، فرصت دارید تا شترسواری را تجربه کنید. حیات‌وحش جندق هم با کل و بز، قوچ و میش، خرگوش، قمری، کبک و تیهو و پاقرقره، انواع روباه معمولی و روباه شنی، گرگ، عقاب و البته پلنگ و یوزپلنگ جذابیت‌های خاصی را در این منطقه ایجاد کرده است.

کویر جندق

جندق در زمان‌های دور، در مسیر شاه‌راه ارتباطی کاروانان گذر جندق به بیدستان قرار داشت و کاروان‌هایی که از سمت جنوب ایران قصد عزیمت به ری و شمال کشور را داشته‌اند، پیش از عبور از دریای کویر، در جندق اتراق می‌کردنداین سرنوشت نیک مردمان جندق است که امروز هم میزبان مسافرانی هستند که از اصفهان و شهرهای جنوبی ایران به قصد زیارت و سیاحت، به مشهد مقدس می‌روند.

کویر جندق

جندق چیزی کمتر از ابیانه کاشان ندارد، اما از اقبال ابیانه بی‌نصیب مانده است؛ که به تهران نزدیک باشد تا گوشه نظری به آن شود. همه جای این شهر بافتی قدیمی دارد، طاق‌ها و رواق‌هایی کوتاه در کوچه‌ها دیده می‌شود و چون در قدیم راهزنان به شهر حمله می‌کردند، درب خانه‌ها را نیز کوتاه می‌ساختند، طاق‌های کوتاهی نیز در کوچه‌ها بنا می‌کردند تا اسب‌های سرکش سارقان وارد خانه‌ها و حریم حرمت دارشان نشوند. این شهر کوچک برای خودش موزه‌ای است در قد و قواره تاریخ؛ قدمت جندق به دوران ساسانی بر می‌گردد؛ در روزگاری که «انوشیروان» این دیار را به‌عنوان تبعیدگاهش انتخاب کرد و قلعه و بارویی ساخت که طی سالیان دراز، در میان خانه‌های مردمانی محصور شد که امروز زیستگاه کویرنشینان جندق است.

کویر جندق

چاه‌هایی که به قنات وصل می‌شوند، درون همه خانه‌های قلعه وجود دارد. این چاه‌ها به‌شکل عجیبی ساخته شده‌اند و برای این که راهزنان نتوانند از طریق قنات، از حیاط خانه‌ها سر درآورند، این چاه‌ها را به‌شکل مارپیچ ساخته‌اند که عبور از میان آن‌ها غیرممکن است. جندق پر از راز و رمز است و عجیب‌تر این که قلعه این شهر از معدود قلعه‌هایی است که با گذشت چندین قرن از عمر آن، هنوز مسکونی مانده است؛ حتی کوچه باغ‌های پرپیچ‌وخم جنوب آن، با دیوارهای گلی و پرچین‌های زیبا همچنان پایدار مانده‌اند.

کویر جندق

قدمت شهر جندق بر اساس آثار باقی‌مانده از ادوار گذشته، به دو هزار سال می‌رسد و قلعه انوشیروان، تنها قلعه‌ای در کشورمان است که هنوز هم در آن مردم سکونت دارند. این قلعه، یکی از بزرگ‌ترین قلعه های ایران به شمار می‌رود که بر فراز هر چهار گوشه آن، برجی قد برافراشته است. این قلعه تاریخی و دیدنی، دارای دروازه‌ای با ویژگی‌های خاص است. اگر در اوایل فصل پاییز به این قلعه بروید، هوای مطبوع و خنکی را تجربه خواهید کرد و اگر در فصل زمستان در کوچه‌های آن قدم بزنید، هوای نسبتا گرمی را تجربه خواهید کرد. این قلعه دارای خانه‌های بسیار زیبا و قدیمی است که هنوز هم مردم جندق در آن ساکن هستند، اما با وجود ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن، مورد بی‌مهری قرار گرفته و به‌علت عدم حافظت و مرمت، در حال تخریب است، در حالی که می‌تواند با مرمت و احیا، به یکی از جاذبه‌های ویژه گردشگری و میراث فرهنگی کشورمان تبدیل شود.

کویر جندق

این منطقه کویری دارای تنگه‌ها و باتلاق‌های نمکی است و در همسایگی ریگ جن واقع‌شده است. کویرهای پراکنده و باتلاق‌های نمک در این منطقه به‌ وفور به چشم می‌خورند. وجود مسیل‌های خشک و گاه باتلاقی در این منطقه اشکال فرسایشی زیبایی ایجاد کرده است که در نوع خود قابل‌ توجه است. این مسیل‌ها در هنگام بارندگی جریان‌های سیلابی را از خود عبور داده و این جریان‌ها باعث فرسایش و عمیق‌تر شدن این مسیل‌ها می‌گردند. از مناطق زیبای این منطقه می‌توان به گود محمود اشاره کرد. این گود دارای تپه‌های پراکنده مخروطی شکلی است که در دشتی فاقد پوشش گیاهی ایجاد شده‌اند و دارای مناظر زیبایی است.

کویر جندق

جندق بسیار کم باران است، اما از جمله ویژگی‌های مهم کویرنشینان ایران این است که از اندک آبی نیز بیشترین بهره را می‌برند و درست به همین دلیل و به‌رغم بارندگی اندک، جندق از محصولات کشاورزی بی‌نصیب نیست و حتی مشهور است زعفران این منطقه، بهترین و باکیفیت‌ترین زعفران ایران است و صد حیف که به‌دلیل کمبود منابع آبی، میزان برداشت آن بسیار اندک است. به سبب همین بارش کم، در بخش‌هایی از مناطق پیرامونی جندق، پوشش گیاهی خاصی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به درختان و درختچه‌های منطبق با آب شور مانند تاق، گز، روناس، اشنو، بادام‌کوهی، خارشتر، مارچوبه و شیرین‌بیان اشاره کرد.

کویر جندق

با این حال، کویر جندق چندان هم از جاذبه‌های طبیعی بی‌نصیب نمانده است. وزش باد، ریگ‌ها و شن‌ها را به حرکت در می‌آورد و حجم‌های بدیعی می‌سازد که از مهم‌ترین جاذبه‌هایی است که همه‌ساله مسافران زیادی را به‌سمت جندق فرا می‌خواند. علاوه بر این ویژگی‌ها، کوی جندق برای ورزش‌های کویری مانند اسکی روی ماسه هم قابلیت فراوانی دارد، از امواج مهیب ماسه‌ها و تپه‌های مرتفع شنی عبور کنید؛ شترسواری از تفریحاتی است که هیچ گردشگری تجربه آن را فراموش نمی‌کند.

مسیر دسترسی کویر جندق

جندق از توابع شهرستان خور است که در ۳۵۰ کیلومتری شمال شرقی اصفهان و ۲۲۰ کیلومتری شرق نائین قرار دارد. جندق از شمال به کویر بزرگ، از غرب به کویر ریگ جن و سلسله کوه‌های جندق، از جنوب به بیابان‌های اطراف خور و از شرق به حاشیه جنوبی دشت کویر محدود می‌شود.

مسیر دیگر، از راهی کویری می‌گذرد.اگر از تهران به‌سمت مشهد بروید در میانه راه، سمت راست میدان ورودی شهر شاهرود، جاده ای بی‌نام و نشان قرار دارد که وقتی وارد آن می‌شود ظاهرا انتهایی ندارد. این جاده بدون هیچ‌گونه تابلو و آبادی حدود ۶ ساعت را با شما تا جندق طی می‌کند.

مطالب مرتبط:

دیدگاه