صبحانه های ایرانی؛ از طعم لذیذ حلیم تا لقمههای خاطرهانگیز نان و پنیر


صبحانه ایرانی بهعنوان یکی از مهمترین وعدههای غذایی، انواع بسیاری را شامل میشود؛ از وعدههای گوشتی مثل کله پاچه تا لقمههای ساده نظیر نان و پنیر.
یکی از وعدههای غذایی اصلی در طی روز، وعده صبحانه است که سلامت بدن به آن بستگی دارد. این وعده غذایی، باید شامل مقدار زیادی مواد مغذی برای بدن باشد تا بتوان بقیه روز را با انرژی، به کار و فعالیت روزانه پرداخت. صبحانههای ایرانی را اغلب میتوان به دو دسته غذای گرم و سرد تقسیمبندی کرد. صبحانههای ایرانی مثل نیمرو، کلهپاچه و املت، از جمله صبحانههای گرم ایرانی بهحساب میآیند. پنیر و کره، کره و مربا و سرشیر و عسل نیز از جمله صبحانههای سرد ایرانی محسوب میشوند که با نانهای سنتی ایرانی مثل بربری یا سنگک سرو میشوند.
انواع صبحانههای ایرانی را بشناسید:
- کله پاچه
- حلیم
- نیمرو
- تخممرغ آب پز
- خاگینه
- عدسی
- املت
- فرنی
- نان و پنیر
- کره و مربا
- ارده و شیره
- حلوا ارده
- سرشیر و عسل
کله پاچه
دور از ذهن نیست اگر کله پاچه را یکی از غذاهای عجیب و در عینحال لذیذ دنیا بدانیم. این غذا بیشتر در وعده صبحانه میل میشود؛ زیرا کلهپاچه وعده غذایی سنگینی محسوب میشود که اگر شب میل شود، موجب خواب نامناسب، مشکل گوارشی و بیقراری میشود. یک دست کلهپاچه شامل مغز، چشم، پاچه گوسفند، زبان و بناگوش میشود. مصرف زیاد این صبحانه پرطرفدار خیلی توصیه نمیشود و بهتر آن است که هرروز مصرف نشود؛ زیرا کلسترول و چربی زیادی دارد. مصرف دو الی سه بار در ماه، مشکلی ایجاد نمیکند.
کله پاچه طی سالیان گذشته، یکی از صبحانههای موردعلاقه ایرانیان بهشمار میآمد. شکل ظاهری این صبحانه دلپذیر، کمی عجیب است، امکان دارد که وجود یک کله گوسفند همراه با پاچه و اجزای دیگر آن، برای همه افراد خوشایند نباشد؛ اما برخی طباخیها یا کلهپزیها، این غذا را به شکلی میپزند که هم ظاهر خوبی داشته باشد و هم طعم بینظیر آن بههمراه ادویه و مخلفات دیگر، خاطرهای خوش از یک صبحانه ایرانی دلپذیر، برای شما برجای گذارد. این نوع صبحانه، امروزه بهعنوان یک صبحانه لاکچری محسوب میشود؛ زیرا قیمت بالایی دارد.
منبع عکس: سایت uniqop.com؛ عکاس: نامشخص
حلیم
حلیم از جمله صبحانههای بسیار لذیذی محسوب میشود که همواره زینتبخش سفرههای بینظیر ایرانی است. این غذای سنتی و خوشطعم سابقهای دیرینه در فرهنگ غذایی ایرانزمین دارد. حلیم از ترکیب گندم و گوشت تهیه میشود. بهواسطه پخت طولانی و ملایم، بافتی نرم، کشسان و طعمی دلپذیر به خود میگیرد. حلیم، نهتنها یک وعده صبحانه لذیذ محسوب میشود؛ بلکه بهدلیل فیبر و کربوهیدرات موجود در گندم، منبعی عالی برای تامین انرژی یک روز پرکار به شمار میآید. این غذا، معمولا با دارچین یا شکر تزیین و سرو میشود که این ترکیب، عطر و طعمی بینظیر به آن میبخشد.
حلیم در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژهای دارد و اغلب در مناسبتهای خاصی همچون ماه مبارک رمضان یا ایام سوگواری نیز، بهصورت گسترده تهیه و بین مردم توزیع میشود. این سنت، نمایانگر اهمیت این خوراک در میان ایرانیان است. فرایند پخت حلیم، مستلزم صرف زمان و حوصله فراوان است و به همین دلیل، آمادهسازی آن غالبا بهصورت گروهی و با مشارکت اعضای خانواده یا دوستان انجام میپذیرد که خود، نوعی گردهمایی و تقویت حس همبستگی اجتماعی را بههمراه دارد. صرف یک کاسه حلیم گرم در صبحهای سرد زمستان یا سحرهای ماه رمضان، تجربهای لذتبخش و خاطرهانگیز را رقم میزند. ازاینرو، حلیم، بهعنوان یکی از محبوبترین و پرطرفدارترین صبحانههای ایرانی شناخته میشود.
منبع عکس: سایتninisite.com؛ عکاس: نامشخص
نیمرو
نیمرو، از جمله سادهترین و در عین حال پرطرفدارترین گزینهها در میان صبحانههای ایرانی به شمار میرود که تقریبا تمامی افراد با آن آشنایی دارند. این خوراک، با استفاده از حداقل مواد اولیه، یعنی تخممرغ و مقدار اندکی روغن یا کره تهیه میشود و بسیار سریع آماده میشود. نیمرو را میتوان به شیوههای گوناگونی طبخ کرد؛ برخی ترجیح میدهند زرده آن کاملا پخته و سفت شود، در حالی که عدهای دیگر، زردهای نرم و روان را میپسندند. این تنوع در نحوه آمادهسازی، امکان تهیه نیمرو مطابق با سلیقههای مختلف را فراهم میسازد. صرف یک وعده نیمروی لذیذ، در کنار نان تازه و یک فنجان چای داغ، صبحانهای کامل و دلچسب را تشکیل میدهد.
نیمرو، نهتنها بهعنوان یک صبحانه سریع و آسان شناخته میشود؛ بلکه بهدلیل وجود تخممرغ، منبعی غنی از پروتئین نیز محسوب میگردد. پروتئین موجود در تخممرغ، نقشی حیاتی در تامین انرژی مورد نیاز، برای آغاز یک روز پرفعالیت ایفا میکند و ازاینرو، نیمرو انتخابی مناسب برای وعده صبحانه، بهویژه برای کودکان و دانشآموزان به شمار میآید. علاوه بر این، نیمرو به سهولت با سایر مواد غذایی ترکیب شده و میتوان با افزودن ادویههای گوناگون، سبزیجات خرد شده یا حتی پنیر، تنوع و طعم بیشتری به آن بخشید. سادگی و قابلیت تطبیقپذیری نیمرو با ذائقههای مختلف، موجب شده است که این خوراک همواره جایگاهی ویژه در سفرههای صبحانه ایرانی داشته باشد.
منبع عکس: سایت sarashpazpapion.com؛ عکاس: نامشخص
تخممرغ آب پز
از جمله صبحانه های ایرانی که مصرف زیادی بین خانوادهها دارد، تخممرغ آب پز است که علاوه بر زمان پخت بسیار کوتاه آن، پروتیین بسیار بالایی دارد. این خوراکی ساده، با کمترین امکانات قابل سرو شدن است و فقط نیاز به تخممرغ و یک قابلمه آب جوش دارد. این نوع از صبحانه، به دو صورت پخته میشود. بهشکل عسلی که زرده حالتی شل دارد و علاقهمندان بسیار زیادی، این سبک را ترجیح میدهند. در نوع دیگر که به اصطلاح به آن سنگی میگویند، زرده و سفیده تخممرغ در هنگام پخت، کاملا سفت میشود.
از گذشتههای دور، تخممرغ آب پز در سفره صبحانه خانوادههای ایرانی وجود داشته است؛ چه در صبحانهها و سفرههای ساده و قدیمی و چه در سفرههای پرزرقوبرق و مجلل، تخممرغ آب پز با کمی نمک، جایگاه خود را دارد. تخممرغ آبپز، خود نمونه کوچکی از یک خوراک سالم و خوشمزه محسوب میشود. این صبحانه، همچنین دارای ویتامینهای مختلف گروه ب، ویتامین دی و مواد معدنی مختلف مثل آهن و روی است. این صبحانه لذیذ، توسط مربیان، به ورزشکارانی که قصد ساختن عضله دارند، در تعداد بالا، توصیه میشود.
منبع عکس: سایت blog.okcs.com؛ عکاس: نامشخص
خاگینه
یکی دیگر از صبحانههایی که بر پایه تخممرغ پخته میشود، «خاگینه» نام دارد. این خوراک لذیذ، در برخی مناطق مثل تبریز و زنجان، با نام «قیقاناخ» شناخته میشود و با ترکیب مواد اولیه سادهای مثل تخممرغ، آرد، شیر یا ماست تهیه میشود. استفاده از شربت در خاگینه تبریز و زنجان، آنها را از خاگینه معمولی متمایز میکند. برخی برای ایجاد تنوع در این غذا، به آن مواد دیگری مثل دارچین، گلاب، وانیل یا زعفران نیز اضافه میکنند. این تنوع در نوع پخت خاگینه، سبب بهوجود آمدن انواع مختلف آن شده است. برای پخت آن، پس از مخلوط کردن مواد اولیه، آنها را در روغن یا کره سرخ میکنند.
بهنظر میرسد که نام خاگینه ریشه در زبانهای کهن ایرانی دارد. این صبحانه، علاوه بر طعم دلپذیرش، خواص تغذیهای قابلتوجهی نیز ارائه میدهد. تخممرغ، بهعنوان ماده اصلی تشکیلدهنده خاگینه، منبع غنی از پروتئین، ویتامین و موارد ضروری برای بدن محسوب میشود. وجود شیر یا ماست، باعث وجود مواد مغذی مثل کلسیم در این خوراکی میشود. با اینحال، بهدلیل سرخ شدن این خوراک در روغن یا کره، بهتر است بیش از حد مصرف نشود؛ زیرا کلسترول و کالری بالایی دارد.
منبع عکس: سایت harnika.ir؛ عکاس: نامشخص
عدسی
در یک صبح سرد زمستانی، برای دریافت انرژی مناسب کار و فعالیتهای روزانه، صرف یک کاسه عدسی میتواند بسیار نشاطآور باشد. عدسی، یکی از قدیمیترین و محبوبترین صبحانه های ایرانی محسوب میشود. این صبحانه، در فرهنگ غذایی ایران جایگاه ویژهای دارد. عدسی را بیشتر در فصول سرد سال میل میکنند. پایه این غذا با عدس و آب پخته میشود؛ اما برای طعمدهی و افزایش ارزش غذایی آن، معمولا موادی مثل سیبزمینی، پیاز و ادویههای مختلف به آن اضافه میشود. عدسی صبحانهای اقتصادی نیز محسوب میشود؛ زیرا نیاز به مواد اولیه گرانی ندارد.
عدسی، علاوه بر اینکه صبحانهای فوقالعاده خوشمزه و پرطرفدار به شمار میآید، خواص تغذیهای بسیار فراوانی نیز دارد. عدس، بهعنوان مهمترین ماده تشکیلدهنده این غذا، منبع غنی از فیبر، آهن و پروتئین است. فیبر موجود در عدس، به بهبود عملکرد دستگاه گوارش منجر میشود و از یبوست جلوگیری میکند. همچنین آهن فراوانی که در عدس وجود دارد، مانع بروز کمخونی میشود. بهطور کلی، عدسی بهعنوان یک صبحانه مقوی و گرم ایرانی، طرفداران بسیاری در ایران و سراسر جهان دارد. این صبحانه برای گیاهخواران نیز بسیار مقوی و مناسب است.
منبع عکس: سایت kalleh.com؛ عکاس: نامشخص
املت
تخممرغ در صبحانه های ایرانی جایگاه ویژهای دارد و صبحانههای متنوعی با تخممرغ سرو میشوند. یکی از این نوع صبحانهها املت نام دارد. این خوراک ساده ولی بسیار خوشمزه، از ترکیب گوجه و تخممرغ بهدست میآید، برخی به آن پیاز سرخکرده نیز اضافه میکنند و برخی فلفل دلمهای، قارچ یا دیگر موارد را مخلوط میکنند. همه این دستورپختها، صبحانهای لذیذ را تشکیل میدهد. ترکیب املت با نان سنتی ایرانی، سنگک یا بربری، همراه با چای تازهدم برای صبحانه، ترکیبی بهشتی و بینظیر برای یک صبحانه مقوی و خوشمزه است تا یک روز پرانرژی و پرکار را شروع کنید. همچنین این نوع صبحانه در دل طبیعت و روی اجاق آتشی هم بسیار دلپذیر و خوشمزه خواهد شد.
منبع عکس: سایت akharinkhabar.ir؛ عکاس: نامشخص
فرنی
فرنی از جمله غذاهای خوشمزه ایرانی محسوب میشود که خاصیت فراوان دارد. این غذا بیشتر بهعنوان دسر سرو میشود؛ اما گاهی اوقات بهعنوان یک صبحانه مقوی نیز مصرف میشود. این غذا، بسیار سبک است و هضم آسانی دارد، ازاینرو یکی از اولین خوراکیهایی محسوب میشود که برای شروع غذا خوردن، به نوزادان میدهند. همچنین فرنی بهعنوان یکی از دسرهای ماه رمضان طرفداران بسیاری دارد. طرز تهیه فرنی بسیار آسان است. این دسر نهتنها در ایران، بلکه در بسیاری کشورها با روشهای پخت متفاوت، شناخته میشود.
فرنی، دارای خواص بسیاری نیز هست، آردبرنج که یکی از اجزای مهم پخت فرنی محسوب میشود، سرشار از کربوهیدرات است که انرژی لازم برای فعالیتهای روزانه را فراهم میکند. یکی دیگر از اجزای اصلی فرنی را شیر تشکیل میدهد؛ این ماده غذایی کلسیم و پروتئین فراوان دارد. فرنی، نهتنها برای صبحانه و دسر، بلکه برای دیگر وعدههای غذایی نیز استفاده میشود. همچنین این خوراک، بهدلیل اینکه بافتی بسیار نرم و لطیف دارد، برای بیمارانی که توانایی جویدن ندارند یا دچار مشکلات گوارشی مختلف هستند، تهیه میشود.
منبع عکس: سایت blog.okcs.com؛ عکاس: نامشخص
نان و پنیر
ترکیب قدیمی که از گذشتههای بسیار دور در سفره صبحانه خانوادههای ایرانی یافت میشود، نان و پنیر است. این ترکیب یکی از سادهترین خوراکهای سبک و عالی برای صبحانه محسوب میشود. تصور کنید تکهای نان بربری داغ و تازه، با عطر وسوسهانگیزش، در کنار قطعهای پنیر سفید و دلچسب، همان نوستالژی است که یادآور دوران کودکی و مدرسه هستند. پنیرها انواع گوناگونی دارند؛ مثل پنیر لیقوان، پنیر خامهای و پنیر سفید که هرکدام طعم و مزه خاص خود را منتقل میکنند.
پنیر و نان، اغلب بهشکل لقمه درست میشود. لقمه، ساندویچهای کوچکی هستند که با نان، پنیر و دیگر مواد غذایی مختلف تهیه میشوند. در کنار پنیر، انواع سبزی، گردو، خیار یا گوجه نیز زینتبخش لقمهها محسوب میشوند. این لقمهها، صبحانه یا میانوعدهای مفید و سالم بهشمار میآیند.
منبع عکس: سایت ovenhug.com؛ عکاس: نامشخص
کره و مربا
مرباهای ایرانی بههمراه کره، یکی از دلانگیزترین ارکان سفره صبحانه بهحساب میآید. این خوراکی خوشمزه، از پخت میوهها با شکر یا عسل تهیه میشود که نهتنها طعمی خوش و دلپذیر به صبحانه میبخشد؛ بلکه یادآور سنتها و دورهمیهای خانوادگی نیز هست. تنوع مربا در کشور ما بسیار زیاد است و تقریبا از هر میوهای میتوان مربای خوشمزهای تهیه کرد؛ از مربای آلبالو و توتفرنگی با طعم ترش و شیرین تا مربای هویج و به با عطر و طعم خاص خود یا حتی مربای پوست پسته که کمتر شناخته شده است، وعدههای غذایی دلانگیز ایرانی هستند. در تهیه مربا، علاوه بر میوه و شکر، از موادی مانند گلاب، وانیل و ادویههای معطر نیز برای بهبود طعم و عطر آن استفاده میشود. مربا، معمولا همراه با نان، کره، خامه یا سرشیر سرو میشود و میتواند شروعی شیرین و پرانرژی برای یک روز خوب باشد.
مربا علاوه بر طعم لذیذ، خواصی نیز دارد که بسته به نوع میوه مورد استفاده، متفاوت است. بهعنوان مثال، مربای هویج منبع خوبی از ویتامین «آ» به شمار میآید و مربای آلبالو خاصیت آنتیاکسیدانی دارد. با این حال، باید توجه داشت که مربا بهدلیل داشتن شکر زیاد، کالری بالایی نیز دارد و مصرف بیش از حد آن توصیه نمیشود. برای بهرهمندی بیشتر از خواص مربا، بهتر است مرباهایی را مصرف کنیم که با شکر کمتری تهیه شدهاند یا از شیرینکنندههای طبیعی مانند عسل در آنها استفاده شده است.
منبع عکس: سایت statics.hesetazegi.com؛ عکاس: نامشخص
ارده و شیره
ارده و شیره که از ترکیب ارده (کنجد آسیاب شده) و شیره (معمولا شیره انگور، خرما یا توت) به دست میآید، یکی از صبحانه های معروف ایرانی محسوب میشود. ارده، منبع غنی از پروتئین، کلسیم، آهن، منیزیم و ویتامینهای گروه «ب» است که برای سلامت استخوانها، عضلات، سیستم عصبی و خونسازی ضروری هستند. شیره نیز بسته به نوع آن، حاوی مواد مغذی مختلفی است؛ بهطور مثال، شیره انگور سرشار از آنتیاکسیدانها و مواد معدنی مانند پتاسیم و منگنز است و شیره خرما منبع خوبی از فیبر و آهن به شمار میرود.
ترکیب شیره بههمراه ارده، منبعی کامل از انرژی، پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی را فراهم میکند که برای تمامی افراد، بهویژه کودکان در حال رشد، ورزشکاران و افرادی که فعالیت بدنی زیادی دارند، بسیار مفید است. این صبحانه، بهویژه در مناطق سردسیر ایران، بهدلیل طبع گرم خود، بسیار مورد توجه است و بهعنوان یک منبع انرژی فوری و پایدار شناخته میشود.
منبع عکس: سایت virgool.io؛ عکاس: نامشخص
حلوا ارده
یکی از انواع صبحانههای مقوی برای شروع روز، حلوا ارده است. حلوا ارده اغلب در کنار نان تازه، بهویژه نان بربری یا سنگک، سرو میشود. این صبحانه خوشطعم در عین سادگی، دنیایی از طعم و انرژی دارد. ارده که همان عصاره کنجد بهحساب میآید در ترکیب با شیرینکنندههایی مثل شیره، حلوا ارده را میسازد. ارده، بهعنوان رکن اصلی این خوراکی، اسیدهای چرب غیراشباع، پروتئین، کلسیم، آهن و آنتیاکسیدان فراوانی دارد. این مواد مغذی، نقش مهمی در حفظ سلامت قلب، استخوانها، عضلات و سیستم ایمنی بدن ایفا میکنند. شیرینکنندههای موجود در حلوا ارده نیز انرژی مورد نیاز بدن را تامین میکنند. همچنین در حلوا ارده از پسته یا بادام نیز استفاده میشود تا خاصیت آن را چند برابر کند.
منبع عکس: سایت arga-mag.com؛ عکاس: نامشخص
سرشیر و عسل
اگر بهدنبال صبحانهای خاص و متفاوت میگردید، ترکیب سرشیر با عسل را امتحان کنید. این ترکیب مقوی، همراه با طعم دلپذیرش، جایگاه ویژهای بین ایرانیان دارد. پس از جوشاندن شیر، لایهای که روی آن تشکیل میشود که شامل چربیهای درون شیر است. این لایه را جدا میکنند و آن را بهتنهایی یا در ترکیب با دیگر مواد غذایی، میل میکنند. این ماده غذایی، تمامی مواد مغذی درون شیر را نیز درون خود دارد. ارزش غذایی و انرژی سرشیر به حدی است که در هر ۱۰۰ گرم سرشیر، ۵۹۶ کالری وجود دارد.
ترکیب سرشیر همراه با عسل که یک شیرینکننده طبیعی، حاوی آنتیاکسیدانها، آنزیمها و مواد معدنی مختلف است و خواص ضدباکتریایی، ضدالتهابی و تقویتکنندهی سیستم ایمنی دارد، میتواند صبحانهای مقوی برای کودکان و بزرگسالان باشد. از این بمب انرژی در صبحانههای خود غافل نشوید.
منبع عکس: سایت roustaee.com؛ عکاس: نامشخص
شما بیشتر صبحانه گرم دوست دارید یا صبحانه سرد را ترجیح میدهید؟ از میان لقمههای سنتی، نان و پنیر را بیشتر میپسندید یا کره و مربا؟ لطفا دیدگاههای خود را با دیگر کاربران کجارو در میان بگذارید.
منبع عکس: سایت hamshahrionline.ir؛ عکاس: نامشخص
دیدگاه