- مدت زمان بازدید از این جاذبه: بین ۱ تا ۲ ساعت
- ایران، استان خوزستان، شوشتر، میدان باطنی، جنب مسجد مستوفی
شوشتر یکی از مهم‌ترین مقاصد سفر در جنوب کشور به شمار می‌آید و سالانه گردشگران زیادی به این شهر می‌روند. سازه های آبی شوشتر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی شوشتر، راه خود را به فهرست میراث جهانی یونسکو باز کرده است. در کنار آن، آثار تاریخی ارزشمند دیگری در شهر جای گرفته‌اند که خانه مستوفی یکی از آن‌ها است.
خانه مستوفی با قدمتی که به دوره قاجار بازمیگردد، در بافت تاریخی شوشتر قرار دارد. این خانه به یکی از تجار شهر تعلق داشته است و امروزه از آن به‌عنوان رستوران، موزه و عکاس‌خانه استفاده می‌شود. می‌توانید ساعتی را در موزه بچرخید، از دیدن معماری دل‌انگیز خانه لذت ببرید، چشم‌انداز رود شطیط را به تماشا بنشینید و با صرف یک وعده غذای شوشتری، بازدید خود را تکمیل کنید. با کجارو همراه باشید و بیشتر درباره خانه مستوفی شوشتر بخوانید.
هرآنچه می‌خواهید درباره خانه مستوفی بدانید:
خانه مستوفی از آثار تاریخی و جاهای دیدنی استان خوزستان در شوشتر است. این بنای دوست‌داشتنی امروزه به‌عنوان رستوران، موزه و عکاس‌خانه پذیرای گردشگران است و در بافت تاریخی شهر قرار دارد.
عکس از گوگل‌مپ (عکاس: سبحان صفری)
برای دسترسی به خانه مستوفی، از طریق خیابان شریعتی یا بلوار علامه شیخ شوشتری، باید از میدان باطنی عبور کنید. در فاصله کمی از میدان، یک فرعی قرار دارد که تابلوی مسیر خانه را در ابتدای آن مشاهده خواهید کرد. در این فرعی بپیچید. از ابتدای کوچه تا خانه کمتر از ۲۰۰ متر فاصله است.
اگر از سمت پل آزادگان عازم خانه مستوفی هستید، پس از عبور از پل، در فاصله حدودا ۵۰۰ متری به فرعی خانه مستوفی با تابلوی آن در ابتدای کوچه خواهید رسید
عکسهای گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: S S، حامد یونسی، سروش انگبینی و و رسول تناور)
تاریخچه خانه مستوفی
بر اساس مستندات ثبت شده، قدمت خانه مستوفی به دوران قاجار بازمیگردد. مطابق با نقل‌قول‌های مورخان و اسناد موجود، این خانه متعلق به یکی از تجار شوشتر، محمدعلی مستوفی بوده و بر اساس سبک معماری مرسوم در اواخر پادشاهی قاجاریه، در زمان مظفرالدین شاه، ساخته شده است.
عکس از گوگل‌مپ (عکاس: بهارک محبی)
معماری خانه مستوفی
خانه مستوفی متشکل از دو بخش داخلی و بیرونی است. از نکات برجسته و جالب بنا، می‌توان به وجود چشم‌اندازی بسیار زیبا و منحصربه‌فرد از رود شطیط و پل شادروان اشاره کرد. معماری این عمارت را حاج محمدتقی معمار به عهده داشته و در طراحی و ساخت عناصر تزیینی و موارد مربوط به استحکام بنا، از هنر و سلیقه خود، به‌گونه‌ای کاملا استادانه، بهره برده است.
عکس از گوگل‌مپ (عکاس: محمد جواد فرمانی)
ساخت این بنای کهن در نزدیکی و مجاورت رود کارون، منظره‌ای زیبا را برای ساکنان آن به ارمغان می‌آورد. همچنین از دیگر اهداف انتخاب این مکان، بهره‌مندی از هوای مطبوع پیرامون رودخانه بوده است. در ساخت این بنای قدیمی، از تزیینات معماری خوون چینی، کاربندی آجری و ریگ فرش استفاده شده است.
بخش‌های خانه مستوفی
بخش بیرونی که امروزه به‌عنوان اداره میراث فرهنگی شهرستان شوشتر تغییر کاربری داده است، شامل شاه‌نشین، هشتی، اتاق‌هایی پیرامون راهروی ورودی، اتاق‌هایی برای پذیرایی، نمایی تزیینی و تعدادی اتاق دیگر می‌شود.
پله‌های خانه همگی مستطیل‌شکل هستند و بخش ورودی در بین قسمت جنوب غربی قرار گرفته است. دالان یا راهرویی نسبتا کم‌عرض، بلافاصله پس از ورودی عمارت احداث شده که انتهای آن به حیاط پیوند خورده است. در دو سمت راهروی ورودی، دو اتاق کوچک تعبیه کرده‌اند. در ضلع شرقی نیز ایوانی وسیع ساخته شده است که بخش بالایی آن را به سه بادگیر بزرگ تجهیز کرده‌اند. بادگیرها شامل یک بادگیر مستطیلی در مرکز و دو بادگیر هشت‌ضلعی در دو طرف آن می‌شود. بادگیر مستطیلی از دو دروازه چشمه در دو طرف برخوردار است که انتهای آن، به بخش داخلی ایوان متصل می‌شود. ارتباطی بین دو بادگیر دیگر با زیرزمین واقع در ایوان ایجاد شده است.
عکس از گوگل‌مپ (عکاس: Man)
ایوان از پوشش مسطحی برخوردار است که بخش بالای آن، با دو ستون به‌صورت هشت‌ضلعی، دو نیم‌ستون و سه قوس گهواره تزیین شده است. اطراف آن نیز فضایی تشکیل می‌شود که به‌صورت دو اشکوبه است. حیاط مستطیلی شکل با آجرهایی مربعی پوشانده شده است.
در بخش شرقی حوضی قرار دارد که به‌صورت هشت‌ضلعی ساخته شده و حوضی دایره‌ای شکل و کوچک‌تر، در مرکز آن تعبیه شده است. سطح این قسمت از حوض را به‌وسیله کلاه‌فرنگی زیبایی پوشانده‌اند و از تزیینات رسمی‌بندی برای آن استفاده شده است. از زیرزمین نیز به‌عنوان سردخانه استفاده می‌شد.
عکس از گوگل‌مپ (عکاس: Man)
در قسمت شمال شرقی خانه مستوفی که به کوچه‌ای کم‌عرض راه دارد، ساباطی تعبیه شده که طول آن ۱۸ متر است. دیوارهای ساباط نیز با ۲۰ عدد طاق‌نما مزین شده‌اند. معماران و باستان‌شناسان معتقدند که مصالح مورد استفاده در ساخت و احداث قسمت‌هایی از این عمارت تاریخی نظیر منزل و ساباط، از خشت خام و در مناطق دیگر از آجر با ملاط گل و گچ است. اصول معماری به‌کاررفته در ساخت خانه، به‌گونه‌ای است که می‌توان تابستانی و زمستانی بودن آن را به‌خوبی مشاهده کرد. در بخش شمال غربی عمارت، صخره‌ای با ارتفاع ۹۰ سانتی‌متر و عرض هشت متر، قرار دارد که بخش‌هایی از ساختمان همچون شمال شرقی و جنوب غربی را به یکدیگر متصل کرده است. ۹ عدد ستون آجری دایره‌ای شکل نیز در طاق‌های آجری بالای هرکدام باعث پیوند و ارتباط آن‌ها با یکدیگر شده است.
عکس از گوگل‌مپ (عکاس: Man)
نکات بازدید از خانه مستوفی
- ساعات بازدید از خانه مستوفی از ۸ تا ۲۳ است.
- اگر قصد دارید از معماری خانه و موزه دیدن کنید، توصیه می‌کنیم در ساعات روشنایی روز عازم این مکان شوید.
- اگر قصد دارید از خدمات رستوران استفاده کنید، توصیه می‌کنیم در ساعات خنکی شب به خانه مستوفی بروید و از فضای باز لذت ببرید.
- بهتر است پیش از اقدام به بازدید، با گرفتن تماس از باز بودن خانه مستوفی مطمئن شوید.
- آثار تاریخی میراث بشریت هستند. آن‌ها را پاس بداریم و در حفاظت از آن‌ها کوشا باشیم.
عکسهای گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: مصطفی بهنیا، Ernst Houtgast و Rezgar)
سوالات متداول
خانه مستوفی کجاست؟
خانه مستوفی در استان خوزستان، شوشتر، میدان باطنی، جنب مسجد مستوفی قرار دارد.
چطور به خانه مستوفی برویم؟
برای دسترسی به خانه مستوفی، از طریق خیابان شریعتی یا بلوار علامه شیخ شوشتری، باید از میدان باطنی عبور کنید. در فاصله کمی از میدان، یک فرعی قرار دارد که تابلوی مسیر خانه را در ابتدای آن مشاهده خواهید کرد. در این فرعی بپیچید. از ابتدای کوچه تا خانه کمتر از ۲۰۰ متر فاصله است. اگر از سمت پل آزادگان عازم خانه مستوفی هستید، پس از عبور از پل، در فاصله حدودا ۵۰۰ متری، به فرعی خانه مستوفی با تابلوی آن در ابتدای کوچه خواهید رسید.
قدمت خانه مستوفی به چه زمانی بازمیگردد؟
قدمت خانه مستوفی به دوران قاجار بازمیگردد.
چه ساعاتی میتوانیم از خانه مستوفی بازدید کنیم؟
ساعات بازدید از خانه مستوفی از ۸ تا ۲۳ است.
نویسنده: محبوبه حسنی