کوه آرارات

کوه آرارات کجاست؟ کوه آرارات که از جاهای دیدنی ترکیه است، قدمتی بسیار طولانی دارد؛ به‌طوری که در برخی مستندات آمده است که نوح پیامبر پس از پایان طوفان، روی این کوه از کشتی پیاده شده است. اگر شما از علاقه‌مندان به کوهنوردی هستید یا می‌خواهید به اطلاعاتی جالب در خصوص این کوه دست پیدا کنید، در ادامه با کجارو همراه شوید.

کوهآرارات، به زبان ارمنی «ماسیس» و به ترکی «آگری داغ» و به کردی «چی یای آگیری» کوهی در شمال شرقی ترکیه است که مرزهای این کشور را از ایران، نخجوان و ارمنستان جدا می‌کند.

آرارات دو قله آتشفشانی دارد که یکی آرارات بزرگ با ۵۱۳۷ متر ارتفاع و دیگری آرارات کوچک با ۳۸۹۶ متر ارتفاع است. آتشفشان خاموش این کوه یکی از زیباترین و دل‌انگیزترین چشم‌اندازها را دارد که از نظر گردشگری تا به امروز مظلوم واقع‌ شده و باید توجه بیشتری به این رشته‌کوه شود.

ارتفاع زیاد آرارات بزرگ، باعث تغییر آب ‌و هوای قسمت قله کوه شده است، اگر در ماه اکتبر به آرارات بزرگ ‌سری بزنید، با برف سنگینی مواجه می‌شوید. آرارات بزرگ به‌دلیل بلند بودن لقبی دارد که مردم ترکیه به آن داده‌اند و لقب او سقف ترکیه است. در طول سالیان دراز کوه‌نوردان زیادی از سراسر دنیا آرارات را فتح کرده‌اند.

آرارات از دید زمین‌شناسان و باستان‌شناسان کوه مهمی است و هرساله محققان زیادی از کشورهای آلمان، انگلیس و روسیه به کاوش در این کوه می‌پردازند. زمستان‌های آرارات بسیار سخت و طاقت‌فرسا است و تاکنون محققان و کوه‌نوردان زیادی در مسیر حرکت خود در این رشته‌کوه جان خود را از دست داده‌اند.

کوه آرارات نه‌ تنها برای مردم ترکیه کوهی خاص و باشکوه است، بلکه ارمنی‌ها هم این کوه را مقدس می‌دانند. کوه آرارات از نظر ارمنیان نماد مقاومت و پایداری است و ارمنیان نام آرارات را بر پیشانی باشگاه و محل کسب و کار خویش درج می‌کنند و همچنین آن‌ها نام آرارات را برای فرزندان پسر خود انتخاب می‌کنند.

در کتاب آفرینش در عهد عتیق، از آرارات به‌عنوان محل به خاک نشستن کشتی نوح پس از طوفان ذکر شده‌ است. از دیگر نام‌های این کوه «کوه جودی» است که این نام در قرآن آمده است.

بخش عمده‌ای از بلندی‌های ارمنستان، با مرکزیت کوه آرارات که سرچشمه‌ی رودخانه‌های دجله، فرات و ارس و محصور به آب‌های دریای خزر، دریای سیاه و دریای مدیترانه است، در زمان پیدایش انسان اولیه در زیر آب‌های بالا آمده پس از عصر یخبندان و جزو نخستین سکونت گاه‌های انسان اولیه بوده است. وجود نزدیک به ۱۰۷۶ غار، فقط در اطراف شهر آنی (شهر باستانی) حاکی از وضعیت مناسب زندگی انسان‌های غارنشین در آن دوران در منطقه‌ی بلندی‌های ارمنستان است.

از دوران زیست هموسپینس‌ها، آثاری باقی مانده که قدمت آن‌ها در بلندی‌های ارمنستان به دوازده هزار سال پیش از میلاد باز می‌شود.

پیدایش، اسکان و رشد انسان‌های اولیه به‌طور مستقیم در گرو محیط زیست مناسب بوده است. از این‌رو، منطقه‌ی حاصلخیز و پرآب سلسله جبال ارمنستان و اطراف کوه آرارات را یکی از نواحی مناسب برای سکونت انسان اولیه و رشد دامداری و کشاورزی پس از دوران یخ بندان کره‌ی زمین دانسته‌اند.

وجود معادن طبیعی و رشد صنعتی ناشی از طبیعت مستعد منطقه، بعد‌ها در طول تاریخ و در عصر آهن و مفرغ نیز سبب شکوفایی استعداد ساکنان این ناحیه شد. کشف ابزار‌های آهنی به‌جای مانده از انسان اولیه، ضرب سکه‌های امپراتوری روم و تامین اسلحه‌ی فلزی ارتش ایران باستان گواه این واقعیت است.

زمین‌ لرزه‌ی تابستان ۱۸۴۰ میلادی با شدت ۶/۳ ریشتر سبب ریزش کوه، مدفون شدن یک دهکده، یک کلیسا و اقامتگاه کاهنان در زیر آوار ناشی از ریزش کوه و کاهش ۱۸۰۰ متر از ارتفاع این قله شد.

آشوریان، نخستین ساکنان و حکام آراتا، که در آغاز هزاره‌ی سوم پیش از میلاد به‌تدریج به‌سمت جنوب کوچ کردند و در بین‌النهرین (عراق کنونی) سکونت گزیدند، مردمی از تیره‌ی آرمه نوید بودند.

تمدن هند و یونان در پایان هزاره‌ی سوم پیش از میلاد و آغاز تمدن اورارتو از این نقطه به هند و شبه‌جزیره‌ی بالکان منتقل شد و امروزه، می‌توان سرچشمه‌ی زبان و فرهنگ هند و اروپایی را در آراتا یا بلندی‌های ارمنستان دانست.

قبایل چادرنشین تُرک تبار نخستین بار در هزاره‌ی دوم پس از میلاد، در اواسط قرن یازدهم، این منطقه را مورد تهاجم قرار دادند و در آن سکونت گزیدند.

کوه آرارات از جمله نماد‌های مهم ارمنیان است و با وجود اینکه این کوه هم‌اکنون در خاک ترکیه واقع شده است، ارمنیان تعصب و علاقه‌ی خاصی به این کوه دارند.

نکته دیگری که این کوه را متمایز می‌کند، قرار گرفتن در مسیر حرکت کشتی نوح است. گروه تحقیقاتی هنگ‌ کنگ با نام «وزارتخانه بین‌المللی تحقیقات کشتی نوح» تکه‌هایی از این کشتی عظیم‌الجثه را در ارتفاع ۴ کیلومتری بالاتر از سطح دریا یافت شده است. قدمت این تکه‌های کشتی به ۴۸۰۰ سال قبل برمی‌گردد. خبر قطعی به دست نرسیده که این تکه‌ها همان تکه‌های کشتی نوح باشد، ولی به‌احتمال ۹۹ درصد این تکه‌ها مربوط به کشتی حضرت نوح است.

برخی از کارشناسان وجود کشتی نوح و طوفان عظیم نوح را رد کرده‌اند، ولی با پیدا شدن بقایای کشتی فرضیه وجود کشتی نوح شدت گرفتن و حالا دیگر کسی نمی‌توان این طوفان عظیم و وجود کشتی را انکار کند. بر اساس بسیاری از داستان‌های تاریخی و مذهبی حتی محل فرود آمدن کشتی نوح کوه آرارات ذکر شده است. اولین تکه‌های این کشتی بزرگ در دهه ۱۹۶۰ کشف شد و عکس‌های بقایای کشتی در مجله تایمز منتشر شد. در آن روزها تب و تاب پیدا کردن راز پشت کشتی بالاگرفته بود و محققان زیادی روی بقایای به‌دست‌ آمده تحقیق کردند.

بسیاری از محققان درصدد این برآمدند که تمام شواهد را نادیده بگیرند، ولی شواهد به‌قدری محکم بود که دیگر کسی به وجود کشتی نوح و طوفان عظیم شکی ندارد. یکی از بزرگ‌ترین رمز و رازهای تاریخ در دل این کوه مشهور نهفته است و هیچ‌کس به‌وضوح نمی‌داند که شرایط جغرافیایی در آن زمان چگونه بوده که در میان کوهستان بقایای کشتی یافت شده است و دانشمندان و محققان هنوز دلیل محکمی برای این موضوع پیدا نکرده‌اند. شاید بهترین منبع برای رمزگشایی این راز قرآن مجید باشد که به‌وضوح سال‌ها قبل از کشف‌های انسان این داستان را تعریف کرده است، بدون هیچ کم و کاستی!

اولین صعود این قله توسط فردریچ پاروت از اهل روسیه در سال ۱۸۲۹ میلادی انجام شد. هوای کوه آرارات در تابستان آفتابی، گرم و خشک بوده ولی در فصل بهار و زمستان دارای آب و هوای سرد است و کوهنوردان در این فصل‌ها با بوران، کولاک و بارش باران و برف مواجه می‌شوند. ماه‌های تیر و مرداد و شهریور بهترین ماه‌های صعود بوده و جبهه‌ی جنوبی کوه ایمن‌ترین و آسان‌ترین مسیر صعود به قله است. صعود به این کوه بدون اخذ مجوز و راهنما و مربی به هیچ عنوان امکان‌پذیر نیست. بهترین گزینه برای این منظور شرکت در برنامه‌های مخصوص صعود است.

• جنگ‌های بین سومریان و پادشاهان اورارتو در هزاره‌ی سوم پیش از میلاد.
• حمله‌ی اسکندر مقدونی در ۲۸۰سال پیش از میلاد.
• مهاجرت و حمله‌ی سلجوقیان، مغول، خوارزمشاهیان و تیموریان در قرون سیزدهم و چهاردهم میلادی.
• تهاجم نادرشاه و شاهان صفوی.
• جنگ‌های ایران و روسیه در دشت‌های ارمنستان در دوران صفویه.
• نسل‌کشی ارمنیان.
• کشتار و تبعید استقلال طلبان ارمنی به دست بلشویک‌های سرخ جمهوری آذربایجان و رهبران روسی آن‌ها در ۱۹۱۷ میلادی

کشور ترکیه، استان آغری، در مرز ایران، جمهوری خودمختار نخجوان و ارمنستان.

برای صعود به این کوه باید پس از اخذ مجوز‌های لازم و با همراهی مربی و راهنما، می‌توانید کار خود را شروع کنید.

نویسندگان: نیلوفر دوشیری و فاطمه محمدی