دره ویژدرون؛ مکانی افسانه‌ای و حیرت‌انگیز در ایلام

کجارو این بار قصد دارد شما را به سفری هیجان‌انگیز به مکانی افسانه‌ای دعوت کند که قطعاً یکی از مهیج‌ترین سفرهایی خواهد بود که تابه‌حال داشته‌اید. این مکان دره ویژدَروَن نام دارد که در استان ایلام و در کنار سد چم گردلان قرار دارد. ويژدرون یکی از دره‌های تماشایی و جاهای دیدنی ایلام است که پیشنهاد می‌‌کنیم در سفر به این منطقه از این مکان حیرت‌انگیز دیدن کنید.

اگر اهل سفرهای ماجراجویانه هستید، کوله بار سفر را ببنید و با کجارو راهی این ایران‌گردی تکرار نشدنی شوید.

با دره ویژدرون ایلام آشنا شوید:

• دره ویژدرون کجاست؟
• چرا این دره، ویژدرون نام دارد؟
• جغرافیای دره ویژدرون
• چگونگی شکل‌گیری دره ویژدرون
• تفریح در دره ویژدرون
• اقامت در دره ویژدرون
• نکته‌های ایمنی برای دیدن دره ویژدرون

آیا تابه‌حال نام دره ویژدَروَن (Vizhdarvan) به گوشتان خورده است؟ اگر تا حالا این نام را نشنیده‌اید بهتر است بدانید که ویژدرون از آن مکان‌هایی است که با دیدنش حیرت‌زده می‌شوید و شاید حتی تصورش را هم نمی‌کردید که چنین جایی در ایران باشد. ویژدرون در واقع دره‌ای شگفت‌انگیز است و از آن جاهایی به شمار می‌رود که برای یک طبیعت‌گردی استثایی و داشتن یک سفر هیجان‌انگیز عالی است. اگر تصمیم گرفته‌اید و دوست دارید که به دره ویژدرون بروید، در ادامه ما به شما خواهیم گفت این دره کجا قرار دارد.

دره ویژدرون کجاست؟

دره ویژدرون یکی از جاهای دیدنی ایلام است که در فاصله‌ ۲۰ کیلومتری شهرستان ایلام و در کنار سد زیبای چم گردلان در نزدیکی روستای مهر شهرستان ملکشاهی قرار گرفته است.

_{منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس لیلا قدرت‌ اللهی فرد)}

ملکشاهی یکی از شهرستان‌های استان ایلام است که در ۲۰ کیلومتری ایلام قرار دارد. این شهر جایی است که مقصد سفر ما در آن جای دارد. دره ویژدرون در روستای مهر ملکشاهی، در نزدیکی‌های سد چم گردلان و در قسمت پایین دست خروجی این سد که آب آشامیدنی شهر ایلام را تأمین می‌کند قرار دارد. به‌دلیل ساخت همین سد است که دیگر آب زیادی در این دره جریان ندارد و آبی که در این مکان دیده می‌شود از خروجی‌ها و سرریز چم گردلان است.

_{منبع عکس: احمد محمدصالح، نوید چلنگر، سعید رضایتی، مریم محمدپور و  اینستاگرام (tabiaat_va_gardeshgari@)}

مسیر دسترسی به دره ویژدرون

_{عکاس: مجید چراغی}

برای بازدید از دره ویژدرون باید رهسپار استان زییای ایلام و شهرستان ایلام شوید و جاده ارتباطی سد ایلام را در پیش بگیرید. این دره رویایی و خیالی در ضلع غربی سد چم گردلان قرار دارد. از طریق مسیر جاده‌ای ماربره یا کان گنبد، امکان دسترسی به این مکان وجود دارد.

اگر قصد دارید مستقیم به سراغ حوضچه‌ها بروید، از شهر ایلام به‌سمت مهران حرکت کنید. بعد از روستای صالح آباد به گلان می‌رسید؛ سه‌ونیم کیلومتر که از این روستا رد شدید، جاده‌ای فرعی و آسفالته در سمت چپ است و تابلوی سد را خواهید دید. وارد این جاده شوید؛ کمی جلوتر راه آسفالته تمام می‌شود و راهی خاکی به طول هفت کیلومتر با دست انداز زیاد شروع شده و به کف رودخانه می‌رسد که چند بار جاده را قطع کرده و باید با ماشین از رودخانه عبور کنید. این جاده در سمت راست رودخانه امتداد یافته و مقابل یک رگه سنگی تمام می‌شود. باقی راه را باید دو ساعت پیاده‌روی کنید تا به حوضچه‌ها برسید.

چرا به این دره ویژدرون می‌گویند؟

_{عکاس: حسن انتظاری}

ويژدرون نامی است کردی که بر این دره زیبا گذاشته‌اند. در زبان کردی «ويژ» یعنی عمیق و «درون» به معنی دره است. بنابراین ويژدرون به معنی دره‌ای عمیق با ارتفاع زیاد است. البته شاید دلیل دیگر نام‌گذاری این دره، وزش بادهای زیاد این منطقه باشد و ويژ معنای باد را نیز می‌دهد که در این صورت ویژدرون، دره‌ای بادخیز است. دره ویژدرون به‌عنوان منطقه ویژدربند نیز شناخته می‌شود.

جغرافیای دره ویژدرون

_{عکاس: حسن انتظاری}

ویژدرون مکانی افسانه‌ای و ناشناخته است که حتی تا چندین سال پیش هم برای مردمان محلی منطقه خیلی شناخته شده نبود. این مکان دره‌ای شگفت‌انگیز است که قطعاً با دیدن عظمت و بزرگی‌اش میخ‌کوب می‌شوید. در این دره همه‌چیز برای داشتن یک سفر هیجان ا‌نگیز و استثنایی فراهم است. دره‌ای با دیواره‌ها، صخره‌های عظیم و بلند و گذرگاه‌های تنگ، باریک و پیچ‌درپیچ که با عبور از آن‌ها به یاد ماجراجویان داستان‌ها و فیلم‌ها خواهید افتاد که در پی کشف راز و رمزی هستند و اتفاقات عجیب و غریب برایشان روی می‌دهد. وزش بادها نیز در لابه‌لای صخره‌ها، هولناکی این مکان را دوچندان می‌کند و اگر کمی نیز اهل خیال‌پردازی باشید، هیجان زیادی را در این سفر برای خود رقم خواهید زد.

این دره که آدمی را به یاد مکان‌های خیالی و صحنه‌های فیلم‌های ترسناک می‌اندازد؛ در ارتفاع ۸۱۰ متری از سطح دریا قرار دارد و بسیار بزرگ است؛ به‌گونه‌ای که طول آن به ۶ کیلومتر می‌رسد. ارتفاع صخره‌های ویژدرون حتی به ۲۰۰ متر هم می‌رسد. سنگ‌های این دره جنس آهکی دارند و دارای ترکیبات کربنات کلسیم هستند و به سازند آهکی آسماری که از سازندهای زمین‌شناسی ایران است و غنی‌ترین مخزن نفتی ایران و خاورمیانه و یکی از غنی‌ترین مخازن کربناته جهان به شمار می‌رود.

دره ویژدرون از طبیعت فوق‌العاده‌ای نیز برخوردار است. این دره دارای تنوع گیاهی و جانوری فرلوانی است و زیستگاه مهمی برای حیات‌وحش به شمار می‌رود. طبق گفته مردمان محلی منطقه، در گذشته انواع جانوران مانند خرس، پلنگ، گرگ، گراز و... در این محل زندگی می‌کردند. این منطقه در حال حاضر به‌دلیل حمايت و جلوگیری از شکار بی‌رویه حیات وحش و حفظ و گسترش زيستگاه گونه‌های در خطر انقراض، از سال ۱۳۹۶ به‌مدت پنج سال جزو مناطق ممنوعه استان ایلام به شمار می‌رود و شکار و تیراندازی در آن ممنوع است.

چگونگی شکل‌گیری دره ویژدرون

_{منبع عکس: اینستاگرام (sambad.ir@)}

پیدایش و شکل‌گیری دره ویژدرون به اوایل دوران دوم زمین‌شناسی با تریاس بالایی برمی‌گردد و هزاران سال طول کشیده است تا چنین جای اعجاب‌انگیزی ایجاد شود. علت به وجود آمدن ویژدرون را مانند سایر دره‌ها و تنگه‌ها باید در عوامل طییعی و زمین‌شناختی جستجو کرد. منشأ اولیه شکل‌گیری این دره، ایجاد درز و شکاف بر اثر فعالیت‌های تکتونیکی منطقه روی لایه‌های‌های ضخیم آهک است. در کنار این عامل، فرسایش آبی، عبور سیلاب‌های مهیب، وضعیت توپوگرافی منطقه، اختلاف ارتفاع و شیب تند بخش‌های بالا و پایین دست در شکل‌گیری این مکان فوق‌العاده سهیم هستند.

تفریح در دره ویژدرون

_{عکاس: حسن انتظاری}

• صخره‌نوردی: دیواره‌ها و صخره‌های بلند ویژدرون برای داشتن یک صخره‌نوردی متفاوت عالی است و بسیای از صخره‌نوردان حرفه‌ای این دره را برای این منظور انتخاب می‌کنند.
• دره‌نوردی: پیمودن دره و عبور از گذرگاه‌های باریک و تماشایی شکوه و عظمت ویژدرون می‌تواند یکی از تفریح‌های شما در این منطقه باشد. در ضمن اگر کمی دقت کنید، بر دیواره‌های دره کندوهای عسل را خواهید دید.
• شنا: حوضچه‌های آب ویژدرن شما را به شنا کردن در آن وسوسه می‌کند و با دیدن صخره‌هایش دوست دارید شیرجه‌ای جانانه به درون این حوضچه‌ها بزنید؛ اما کاملاً مراقب باشید و با احتیاط این کار را انجام دهید.
• قایق‌سواری: می‌توانید به‌همراه خود قایق‌های بادی و کوچک ببرید تا تجربه این تفریح مهیج رو در این دره داشته باشید و از آن لذت ببرید.

اقامت در دره ویژدرون

_{منبع عکس: اینستاگرام (istakoh_com@)}

بدون شک، دره ويژدرون شب‌های تماشاییی نیز دارد و دیدن این مکان و سپری کردن شب در آن خالی از لطف نیست. در برخی از قسمت‌های این دره چند جای مناسب جهت کمپ و چادر زدن وجود دارد.

نکته‌های ایمنی برای سفر به دره ویژدرون

_{عکاس: احمد محمد صالح}

بهتر است بدانید رفتن به دره ویژدرون و بازدید از آن به این سادگی‌ها هم نیست؛ چراکه این منطقه حتی برای محلی‌ها هم نانشناخته است. پس اگر تصمیم دارید این دره اعجاب‌آور را ببنید، باید چند نکته را بدانید:

• پیمودن این دره طویل با چنین مسافتی سخت و دشوار است. گذر از دیواره‌های تنگ و دره‌ی باریک و عبور از راه های پر وپیچ و خم و نفوذناپذیر، به‌راحتی ممکن نیست؛ باید راه بلد بوده و با مهارت‌های صخره‌نوردی آشنا باشید.
• می‌توانید در این دره عمیق شنا، قایق‌سواری و صخره‌نوردی را تجربه کنید؛ اما باید امکانات و تجهیزات لازم مثل جلیقه نجات و کلاه ایمنی را به‌همراه داشته باشید و آموزش‌های لازم را دیده باشید.
• توجه داشته باشید زمانی که دریچه‌های سد چم گردلان باز می‌شود یا در فصل بارش به این مکان سفر نکنید؛ چراکه با افزایش عمق آب‌های دره امکان گرفتار شدن وجود دارد. چنین حادثه‌ای چند سال پیش برای کوهنوردان و صخره‌نوردان حرفه‌ای اتفاق افتاده است.
• سعی کنید با تورهای حرفه‌ای طبیعت‌گردی و با مجوز که شناخت کافی از دره ویژدرون دارند به این منطقه سفر کنید. در غیر این صورت با اطلاعات لازم و با کمک گرفتن از محلی‌های راه بلد به این دره بروید و بی‌گدار به آب نزنید.

_{منبع عکس: حسین عزیزیان، احمد محمد صالح، سیامک مسح پور و  اینستاگرام (naturephoto.ilam ،@fars.nature@)}

شعری در وصف دره ويژدرون

اصغر عباسی معروف به عباسی آرام، شاعر کرد و ایلامی است که با شعرهایش طبیعت زیبا و تماشایی ایلام را توصیف کرده است. وی در وصف شگفتی‌ها و زیبایی‌های دره ويژدرون چنین شعری را سروده است:

ده باخ نوروز تاوه خرمان کو / چیشته بجیله ناوردم و چو

وتم ویژدرون نماگه تاوم / ارا چول بیته مال خراوم

هاکو گله رای ای دس او دست / ها کو بوله باله کلیله مست

ها کو توفه تافه آو کنجیاچم / روشنو شیرین چی آو زمزم

بوه هزبوو چویرت نیای / دی دنگه سم کو کل پیرت نیای

عکس کاور: عکاس: اینستاگرام (mehdii.gha@)